کد مطلب: 399469
تبعات امنیتیCTBT برای کشور
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۴ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۱۹:۲۱
شورای امنیت سازمان ملل به درخواست آمریکا در حالی صورت می گیرد که موضع دستگاه دیپلماسی ایران بعد از گذشت حدود دو هفته هنوز مشخص نیست.
به گزارش مهر معاهده جامع ممنوعیت آزمایش های هسته ای (CTBT) در۲۰ شهریور ۱۳۷۵ مصادف با ۱۰ سپتامبر سال ۱۹۹۶ به عنوان یک معاهده چندجانبه به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و از ۲۴ سپتامبر همان سال برای امضا در دسترس اعضاء قرار گرفت. در همان روز ۷۱ کشور آن را امضا کردند. اولین کشوری که آن را به تصویب رساند فیجی بود که در تاریخ ۱۰ اکتبر ۱۹۹۶ این معاهده را به تصویب رساند.
بر اساس این معاهده، کشورهای عضو از هرگونه انفجار هسته‌ای در هر مکانی تحت قلمرو یا کنترل دولت عضو منع شده‌اند. هدف از این معاهده، صرفاً جلوگیری از انجام آزمایش‌های هسته‌ای است و «هیچ» منع و محدودیتی در زمینه توسعه این گونه تسلیحات ندارد. به همین جهت، کشورهایی دارنده تسلیحات هسته‌ای که در معاهده NPT مورد شناسایی قرار گرفته‌اند، عموماً از روند پیشبرد معاهده CTBT استقبال می‌کنند. مخصوصاً این نکته حائز اهمیت است که آمریکا و سایر کشورهای دارنده تسلیحات، در طول سالیان اخیر، امکان توسعه تسلیحات هسته‌ای و همچنین نگهداری آنها را، بدون تکیه بر انفجارهای آزمایشی محقق کرده‌اند. به عبارت دیگر، کشورهای فاقد تسلیحات، ناچار به انفجارهای هسته‌ای آزمایشی هستند، که با منع آن از طریق معاهده CTBT، این تضمین به کشورهای دارنده تسلیحات (مصرح در NPT) داده می‌شود که «الی‌ابد» تنها کشورهایی باشند که دارنده باقی بمانند. به همین جهت، این معاهده مکمل معاهده منع تکثیر سلاح های هسته ای (N.P.T) شناخته می‌شود که کشورهای جهان را به طبقه داراها و ندارها در زمینه سلاح های هسته ای تقسیم می نماید. این نکته نیز حائز اهمیت بسیار است، که حتی تعیین مصداق صریح «آزمایش هسته‌ای» هم در این معاهده روشن نیست و در همین راستا است که کشور ایالات متحده آمریکا، در طی سالیان اخیر آزمایش‌های هسته‌ای مختلفی با تعبیر «تست سرد» و زیربحرانی داشته است، بدون این که از سوی CTBT با عکس‌العملی مواجه شود.
رژیم راستی‌آزمایی (Verification regime) در این معاهده، اساساً مبتنی بر پایش همه کشورهاست. برای این منظور، از طریق ایجاد و بکارگیری سامانه‌ای موسوم به «سامانه بین‌المللی پایش» (International Monitoring System) است که با تکیه بر فناوری‌های مختلف، لرزه‌ای، فروصدا، هیدروآکوستیک و رادیونوکلاید و ایجاد شبکه‌ای منحصربه‌فرد از حسگرهای مربوطه و پردازش این داده‌ها در «مرکز بین‌المللی داده‌ها» (International Data Centre) تمامی کشورهای جهان (چه عضو و چه غیر آن) به صورت شبانه‌روزی رصد می‌شوند. از این رو، یکی از مهمترین ملزومات اجرای این پیمان استقرار سامانه‌های نظارت بین‌المللی از جمله ایستگاه‌های لرزه‌نگاری فروصدا در کشورهای عضو است. در حال حاضر٣٣٧ ایستگاه و مرکز جمع‌آوری داده‌های اطلاعاتی در ٨٩ کشور جهان مستقر هستند که به صورت دقیق معیارهای مدنظر معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای در مناطق مختلف جهان را جمع‌آوری و به مقر CTBT در وین ارسال می کنند تا به مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
کشورهای امضا کننده این پیمان
بنا به گزارش کمیسیون آماده‌سازی (Prepatory Commission) این معاهده موسوم به « CTBT» تا تاریخ ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۸۳ کشور این معاهده را امضاء کرده‌اند که از میان آنها ۱۶۴ کشور این معاهده را به تصویب نهایی در نظام حقوقی داخلی خود رسانده‌اند و در این میان ۱۹ کشور هم با اینکه این معاهده را امضا کرده‌اند ولی آن را به تصویب نهایی در نظام حقوق داخلی خود نرسانده‌اند امری که موجب می شود تا آنها نسبت به اجرای این معاهده متعهد نباشند. همچنین در این میان ۱۳ کشورهم بطور کلی از امضای آن خودداری کرده اند.
درمیان کشورهای عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل در حالیکه روسیه ، انگلستان، فرانسه این معاهده را امضا و به تصویب نهایی در پارلمان های خود رسانده‌اند. آمریکا و چین کشورهایی هستند که این معاهده را امضا کرده ولی به تصویب نهایی در نظام حقوق داخلی خود نرسانده اند.
در سال ۱۹۹۹ میلادی، مجلس سنای آمریکا به بهانه های امنیتی به اتفاق آراء با تصویب CTBT مخالفت کرد و همین بهانه ای شد تا چین نیز از تصویب نهایی آن خودداری کند.
مخالفت سناتورهای جمهوری خواه آمریکا با تصویب CTBT در حالی صورت می گیرد که «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا از همان نخستین روزهای تکیه زدن بر مسند ریاست جمهوری آمریکا شعار تلاش برای ایجاد جهانی عاری از سلاح هسته ای را سر داد و تلاش کرد تا با کوبیدن بر طبل صلح، نام خود را به عنوان رئیس جمهوری ثبت کند که بدون جنگ و خونریزی قادر به باز کردن گره های کوری است که دست تاریخ به رابطه واشنگتن با سایر دولت ها زده است.
در پی مخالفت های سناتورهایی آمریکایی با تصویب این معاهده زمزمه هایی مبنی بر تلاش اوباما برای بردن این مسئله به شورای امنیت سازمان ملل و تصویب آن در این نهاد بین المللی شنیده شد . «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا با حضور در جلسه استماع کنگره، خطاب به سناتورهای این کشور از تصمیم اوباما برای جلب حمایت سازمان ملل پیرامون این مسئله خبر داد به ویژه آنکه سپتامبر امسال (۲۰۱۶) مصادف بود با بیستمین سالگرد امضای معاهده منع جامع آزمایش هسته ای یا همان «CTBT» که در سال ۱۹۹۶ میلادی از سوی «بیل کلینتون» رئیس جمهوری وقت آمریکا امضا شد، اما هرگز به تصویب مجلس سنای این کشور نرسید.
تصویب قطعنامه ۲۳۱۰ و اهداف اوباما
قطعنامه ۲۳۱۰ مد نظر دولت اوباما در روز ۲۳ سپتامبر به تصویب شورای امنیت رسید قطعنامه ای که در آن «عرف بین الملل» به عنوان ملاک ارزیابی کشورهای عضو معاهده معرفی شدهه است. نکات مهمی هم در این زمینه وجود دارد که برخی از آنها به این قرار هستند: اولاً فقط مصر رأی مخالف داده. ثانیاً معلوم نیست دستگاه دیپلماسی ما در مورد این معاهده چه موضعی داشته یا دارد ثالثاً آقای «لاسینا زربو» مدیر اجرایی کمیسیون آماده سازی معاهده در سخنانی که بلافاصله پس از تصویب این قطعنامه ایراد کرد، اشاره به اهمیت توافق هسته‌ای ایران (برجام) کرده و تذکر داده که فضای خلع سلاح در شرایط کنونی متأثر از آن است. رابعاً در این قطعنامه آمده است که تمامی کشورهای میزبان ایستگاه‌های شبکه بین‌المللی پایش، حتی در شرایط عدم لازم‌الاجراء شدن این معاهده بایستی نصب این ایستگاه‌ها و ارسال داده‌ها به مرکز بین‌المللی داده‌ها را جدی بگیرند و این در حالی است که ایران با عنایت به لازم‌الاجرا نبودن این معاهده، و اشکالاتی که کارکرد شبکه پایش در روند فعالیت‌های معمول کشور ایجاد می‌کند و همچنین به این استناد که میزان سودبخشی این معاهده در روند «خلع سلاح» و نه فقط تکیه بر «منع گسترش»، از ایجاد ایستگاه‌های مربوطه استنکاف ورزیده است.
فارغ از اینکه کشمکش جمهوریخواهان و دموکرات ها در این خصوص می تواند یک بازی داخلی برای کلاهبرداری از جامعه جهانی باشد، می توان اهداف زیر را برای این اقدام احتمالی باراک اوباما در چند ماه باقی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری این کشور متصور بود.
*اوباما از همان نخستین روزهای تکیه زدن بر مسند ریاست جمهوری آمریکا شعار تلاش برای ایجاد جهانی عاری از سلاح هسته ای را سر داد. لذا هر گونه دست آوردی در این خصوص در حالی که چند ماه به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی نمانده است می تواند به نفع حزب وی و کاندیدای دموکرات مورد حمایت وی یعنی هیلاری کلینتون منجر شود.
*همزمانی انتخابات کنگره آمریکا با انتخابات ریاست جمهوری این کشور همچنین می تواند موجبات تقویت موضع دموکراتها دراین انتخابات را نیز فراهم کند و تغییراتی درترکیب کنگره به نفع حزب دموکرات ایجاد کند.
*احتمالا بعد از به تصویب رساندن این طرح در شورای امنیت نظام آمریکا با یک بازی داخلی می تواند از حفظ حق انحصاری تسلیحات اتمی این کشور اطمینان حاصل کند.
*همچنین با گنجاندن«عرف بین الملل» به عنوان ملاک ارزیابی عملکرد کشورهای عضو CTBT راه برای برخوردهای سیاسی این کشور و متحدانش با پرونده های مطروحه دیگر کشورهای عضو باز خواهد بود.
وضعیت جمهوری اسلامی ایران و معاهده CTBT
این معاهده در سال ۱۹۹۶، در معرض امضاء کشورها قرار گرفت. شرط نافذ شدن این معاهده، امضاء و تصویب پارلمانی آن توسط۴۴ کشور دارای توان هسته ای می باشد در حالیکه از سال ۱۹۹۶ تا کنون تنها ۳۳ کشور آن را امضاء کرده اند، دستگاه دیپلماسی ایران در همان زمان، شتابان اقدام به امضای این معاهده نمود.
پس از آنکه امضای مقدماتی این معاهده بدون مصوبه مجلس از سوی ایران انجام شد، برخی از این سیستم های لرزه نگاری در دهکده چاران کرج نصب گردید و انتقال اطلاعات به وین انجام گرفت. ظاهراً شورای عالی امنیت ملی در آن دوران، نصب این تجهیزات را مغایر با منافع کشور تشخیص نداده و انتقال اطلاعات به وین با هماهنگی نهادهای عالیه تصمیم گیری در جریان است.
ماهیت معاهده و تبعات تصویب آن توسط کشورهای امضا کننده وایران
شکل معاهده مزبور چندان مطول و گسترده نیست. اما محتوای آن بسیار سنگین است بطوریکه تیم بازرسی دارای مصونیت فوق العاده بوده و چنانچه در کشور میزبان مرتکب هرگونه تخلف وجرم از قبیل جاسوسی و سوء استفاده از مصونیت های خود گردند، کشور پذیرنده هیچ گونه صلاحیتی برای بازجویی از آنها ندارد و در واقع تیم بازرسی از صلاحیت قضایی کشور پذیرنده خارج است.
کشور میزبان تنها می تواند مراتب را به دبیر کل سازمان گزارش نماید و سازمان صلاحیت بررسی موضوع را دارد. در صورتی که جرم بازرس (از قبیل تجاوز، قتل، سوء استفاده و ...) محرز گردد، دبیر کل سازمان فقط می تواند عدم تکرار مسئله را به بازرس هشدار دهد. در نتیجه از کشور میزبان سلب صلاحیت قضایی شده است. به موجب معاهده، بازرسان حتی سال ها پس از بازگشت به کشور خود، از حیث ماموریت های بازرسی خود، مصونیت دارند.
همچنین تیم بازرسی در انجام ماموریت های بازرسی خود برای دسترسی به هر نقطه کشور محل ماموریت، حتی کاخ ریاست جمهوری از آزادی کامل برخوردارند. بازرسان با استفاده از اصل دخالت نامحدود که در معاهده پیش بینی گردیده، از آزادی تام و مطلق برخوردارند.
بر اساس مفاد معاهده، تیم بازرسی باید ماموریتش را با حداقل شیوه دخالت آمیز ممکن از سوی دولت پذیرنده آغاز نماید و سپس در صورتی که لازم دیده شود، برای جمع آوری اطلاعات لازم به شیوه دخالت آمیز بیشتری مبادرت خواهد ورزید.
همچنین تصویب چنین معاهده ای توسط ایران درحالیکه بزرگترین رقیب منطقه ایش یعنی عربستان حتی آن را امضا نکرده و بزرگترین دشمن اش یعنی رژیم اسرائیل آن را به تصویب نرسانده است می تواند منافع ملی و امنیت ملی کشور را با تهدیدات جدی مواجه کند.
همچنین گنجانده شدن «عرف بین الملل» به عنوان ملاک ارزیابی عملکرد کشورهای عضو CTBT می تواند راه برای برخوردهای سیاسی آمریکا و متحدانش با پرونده های مطروحه دیگر کشورهای عضو باز کند. در صورت تصویب این معاهده توسط ایران و پیوستن رسمی ایران به آن زمینه برای دخالت ها و بهانه جویی های سیاسی بیشتر آمریکا و متحدانش به ویژه در خصوص فعالیت های موشکی ایران هموارتر خواهد شد.
به گزارش مهر معاهده جامع ممنوعیت آزمایش های هسته ای (CTBT) در۲۰ شهریور ۱۳۷۵ مصادف با ۱۰ سپتامبر سال ۱۹۹۶ به عنوان یک معاهده چندجانبه به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید و از ۲۴ سپتامبر همان سال برای امضا در دسترس اعضاء قرار گرفت. در همان روز ۷۱ کشور آن را امضا کردند. اولین کشوری که آن را به تصویب رساند فیجی بود که در تاریخ ۱۰ اکتبر ۱۹۹۶ این معاهده را به تصویب رساند.
بر اساس این معاهده، کشورهای عضو از هرگونه انفجار هسته‌ای در هر مکانی تحت قلمرو یا کنترل دولت عضو منع شده‌اند. هدف از این معاهده، صرفاً جلوگیری از انجام آزمایش‌های هسته‌ای است و «هیچ» منع و محدودیتی در زمینه توسعه این گونه تسلیحات ندارد. به همین جهت، کشورهایی دارنده تسلیحات هسته‌ای که در معاهده NPT مورد شناسایی قرار گرفته‌اند، عموماً از روند پیشبرد معاهده CTBT استقبال می‌کنند. مخصوصاً این نکته حائز اهمیت است که آمریکا و سایر کشورهای دارنده تسلیحات، در طول سالیان اخیر، امکان توسعه تسلیحات هسته‌ای و همچنین نگهداری آنها را، بدون تکیه بر انفجارهای آزمایشی محقق کرده‌اند. به عبارت دیگر، کشورهای فاقد تسلیحات، ناچار به انفجارهای هسته‌ای آزمایشی هستند، که با منع آن از طریق معاهده CTBT، این تضمین به کشورهای دارنده تسلیحات (مصرح در NPT) داده می‌شود که «الی‌ابد» تنها کشورهایی باشند که دارنده باقی بمانند. به همین جهت، این معاهده مکمل معاهده منع تکثیر سلاح های هسته ای (N.P.T) شناخته می‌شود که کشورهای جهان را به طبقه داراها و ندارها در زمینه سلاح های هسته ای تقسیم می نماید. این نکته نیز حائز اهمیت بسیار است، که حتی تعیین مصداق صریح «آزمایش هسته‌ای» هم در این معاهده روشن نیست و در همین راستا است که کشور ایالات متحده آمریکا، در طی سالیان اخیر آزمایش‌های هسته‌ای مختلفی با تعبیر «تست سرد» و زیربحرانی داشته است، بدون این که از سوی CTBT با عکس‌العملی مواجه شود.
رژیم راستی‌آزمایی (Verification regime) در این معاهده، اساساً مبتنی بر پایش همه کشورهاست. برای این منظور، از طریق ایجاد و بکارگیری سامانه‌ای موسوم به «سامانه بین‌المللی پایش» (International Monitoring System) است که با تکیه بر فناوری‌های مختلف، لرزه‌ای، فروصدا، هیدروآکوستیک و رادیونوکلاید و ایجاد شبکه‌ای منحصربه‌فرد از حسگرهای مربوطه و پردازش این داده‌ها در «مرکز بین‌المللی داده‌ها» (International Data Centre) تمامی کشورهای جهان (چه عضو و چه غیر آن) به صورت شبانه‌روزی رصد می‌شوند. از این رو، یکی از مهمترین ملزومات اجرای این پیمان استقرار سامانه‌های نظارت بین‌المللی از جمله ایستگاه‌های لرزه‌نگاری فروصدا در کشورهای عضو است. در حال حاضر٣٣٧ ایستگاه و مرکز جمع‌آوری داده‌های اطلاعاتی در ٨٩ کشور جهان مستقر هستند که به صورت دقیق معیارهای مدنظر معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای در مناطق مختلف جهان را جمع‌آوری و به مقر CTBT در وین ارسال می کنند تا به مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.
کشورهای امضا کننده این پیمان
بنا به گزارش کمیسیون آماده‌سازی (Prepatory Commission) این معاهده موسوم به « CTBT» تا تاریخ ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۵ میلادی ۱۸۳ کشور این معاهده را امضاء کرده‌اند که از میان آنها ۱۶۴ کشور این معاهده را به تصویب نهایی در نظام حقوقی داخلی خود رسانده‌اند و در این میان ۱۹ کشور هم با اینکه این معاهده را امضا کرده‌اند ولی آن را به تصویب نهایی در نظام حقوق داخلی خود نرسانده‌اند امری که موجب می شود تا آنها نسبت به اجرای این معاهده متعهد نباشند. همچنین در این میان ۱۳ کشورهم بطور کلی از امضای آن خودداری کرده اند.
درمیان کشورهای عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل در حالیکه روسیه ، انگلستان، فرانسه این معاهده را امضا و به تصویب نهایی در پارلمان های خود رسانده‌اند. آمریکا و چین کشورهایی هستند که این معاهده را امضا کرده ولی به تصویب نهایی در نظام حقوق داخلی خود نرسانده اند.
در سال ۱۹۹۹ میلادی، مجلس سنای آمریکا به بهانه های امنیتی به اتفاق آراء با تصویب CTBT مخالفت کرد و همین بهانه ای شد تا چین نیز از تصویب نهایی آن خودداری کند.
مخالفت سناتورهای جمهوری خواه آمریکا با تصویب CTBT در حالی صورت می گیرد که «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا از همان نخستین روزهای تکیه زدن بر مسند ریاست جمهوری آمریکا شعار تلاش برای ایجاد جهانی عاری از سلاح هسته ای را سر داد و تلاش کرد تا با کوبیدن بر طبل صلح، نام خود را به عنوان رئیس جمهوری ثبت کند که بدون جنگ و خونریزی قادر به باز کردن گره های کوری است که دست تاریخ به رابطه واشنگتن با سایر دولت ها زده است.
در پی مخالفت های سناتورهایی آمریکایی با تصویب این معاهده زمزمه هایی مبنی بر تلاش اوباما برای بردن این مسئله به شورای امنیت سازمان ملل و تصویب آن در این نهاد بین المللی شنیده شد . «ارنست مونیز» وزیر انرژی آمریکا با حضور در جلسه استماع کنگره، خطاب به سناتورهای این کشور از تصمیم اوباما برای جلب حمایت سازمان ملل پیرامون این مسئله خبر داد به ویژه آنکه سپتامبر امسال (۲۰۱۶) مصادف بود با بیستمین سالگرد امضای معاهده منع جامع آزمایش هسته ای یا همان «CTBT» که در سال ۱۹۹۶ میلادی از سوی «بیل کلینتون» رئیس جمهوری وقت آمریکا امضا شد، اما هرگز به تصویب مجلس سنای این کشور نرسید.
تصویب قطعنامه ۲۳۱۰ و اهداف اوباما
قطعنامه ۲۳۱۰ مد نظر دولت اوباما در روز ۲۳ سپتامبر به تصویب شورای امنیت رسید قطعنامه ای که در آن «عرف بین الملل» به عنوان ملاک ارزیابی کشورهای عضو معاهده معرفی شدهه است. نکات مهمی هم در این زمینه وجود دارد که برخی از آنها به این قرار هستند: اولاً فقط مصر رأی مخالف داده. ثانیاً معلوم نیست دستگاه دیپلماسی ما در مورد این معاهده چه موضعی داشته یا دارد ثالثاً آقای «لاسینا زربو» مدیر اجرایی کمیسیون آماده سازی معاهده در سخنانی که بلافاصله پس از تصویب این قطعنامه ایراد کرد، اشاره به اهمیت توافق هسته‌ای ایران (برجام) کرده و تذکر داده که فضای خلع سلاح در شرایط کنونی متأثر از آن است. رابعاً در این قطعنامه آمده است که تمامی کشورهای میزبان ایستگاه‌های شبکه بین‌المللی پایش، حتی در شرایط عدم لازم‌الاجراء شدن این معاهده بایستی نصب این ایستگاه‌ها و ارسال داده‌ها به مرکز بین‌المللی داده‌ها را جدی بگیرند و این در حالی است که ایران با عنایت به لازم‌الاجرا نبودن این معاهده، و اشکالاتی که کارکرد شبکه پایش در روند فعالیت‌های معمول کشور ایجاد می‌کند و همچنین به این استناد که میزان سودبخشی این معاهده در روند «خلع سلاح» و نه فقط تکیه بر «منع گسترش»، از ایجاد ایستگاه‌های مربوطه استنکاف ورزیده است.
فارغ از اینکه کشمکش جمهوریخواهان و دموکرات ها در این خصوص می تواند یک بازی داخلی برای کلاهبرداری از جامعه جهانی باشد، می توان اهداف زیر را برای این اقدام احتمالی باراک اوباما در چند ماه باقی مانده تا انتخابات ریاست جمهوری این کشور متصور بود.
*اوباما از همان نخستین روزهای تکیه زدن بر مسند ریاست جمهوری آمریکا شعار تلاش برای ایجاد جهانی عاری از سلاح هسته ای را سر داد. لذا هر گونه دست آوردی در این خصوص در حالی که چند ماه به انتخابات ریاست جمهوری آمریکا باقی نمانده است می تواند به نفع حزب وی و کاندیدای دموکرات مورد حمایت وی یعنی هیلاری کلینتون منجر شود.
*همزمانی انتخابات کنگره آمریکا با انتخابات ریاست جمهوری این کشور همچنین می تواند موجبات تقویت موضع دموکراتها دراین انتخابات را نیز فراهم کند و تغییراتی درترکیب کنگره به نفع حزب دموکرات ایجاد کند.
*احتمالا بعد از به تصویب رساندن این طرح در شورای امنیت نظام آمریکا با یک بازی داخلی می تواند از حفظ حق انحصاری تسلیحات اتمی این کشور اطمینان حاصل کند.
*همچنین با گنجاندن«عرف بین الملل» به عنوان ملاک ارزیابی عملکرد کشورهای عضو CTBT راه برای برخوردهای سیاسی این کشور و متحدانش با پرونده های مطروحه دیگر کشورهای عضو باز خواهد بود.
وضعیت جمهوری اسلامی ایران و معاهده CTBT
این معاهده در سال ۱۹۹۶، در معرض امضاء کشورها قرار گرفت. شرط نافذ شدن این معاهده، امضاء و تصویب پارلمانی آن توسط۴۴ کشور دارای توان هسته ای می باشد در حالیکه از سال ۱۹۹۶ تا کنون تنها ۳۳ کشور آن را امضاء کرده اند، دستگاه دیپلماسی ایران در همان زمان، شتابان اقدام به امضای این معاهده نمود.
پس از آنکه امضای مقدماتی این معاهده بدون مصوبه مجلس از سوی ایران انجام شد، برخی از این سیستم های لرزه نگاری در دهکده چاران کرج نصب گردید و انتقال اطلاعات به وین انجام گرفت. ظاهراً شورای عالی امنیت ملی در آن دوران، نصب این تجهیزات را مغایر با منافع کشور تشخیص نداده و انتقال اطلاعات به وین با هماهنگی نهادهای عالیه تصمیم گیری در جریان است.
ماهیت معاهده و تبعات تصویب آن توسط کشورهای امضا کننده وایران
شکل معاهده مزبور چندان مطول و گسترده نیست. اما محتوای آن بسیار سنگین است بطوریکه تیم بازرسی دارای مصونیت فوق العاده بوده و چنانچه در کشور میزبان مرتکب هرگونه تخلف وجرم از قبیل جاسوسی و سوء استفاده از مصونیت های خود گردند، کشور پذیرنده هیچ گونه صلاحیتی برای بازجویی از آنها ندارد و در واقع تیم بازرسی از صلاحیت قضایی کشور پذیرنده خارج است.
کشور میزبان تنها می تواند مراتب را به دبیر کل سازمان گزارش نماید و سازمان صلاحیت بررسی موضوع را دارد. در صورتی که جرم بازرس (از قبیل تجاوز، قتل، سوء استفاده و ...) محرز گردد، دبیر کل سازمان فقط می تواند عدم تکرار مسئله را به بازرس هشدار دهد. در نتیجه از کشور میزبان سلب صلاحیت قضایی شده است. به موجب معاهده، بازرسان حتی سال ها پس از بازگشت به کشور خود، از حیث ماموریت های بازرسی خود، مصونیت دارند.
همچنین تیم بازرسی در انجام ماموریت های بازرسی خود برای دسترسی به هر نقطه کشور محل ماموریت، حتی کاخ ریاست جمهوری از آزادی کامل برخوردارند. بازرسان با استفاده از اصل دخالت نامحدود که در معاهده پیش بینی گردیده، از آزادی تام و مطلق برخوردارند.
بر اساس مفاد معاهده، تیم بازرسی باید ماموریتش را با حداقل شیوه دخالت آمیز ممکن از سوی دولت پذیرنده آغاز نماید و سپس در صورتی که لازم دیده شود، برای جمع آوری اطلاعات لازم به شیوه دخالت آمیز بیشتری مبادرت خواهد ورزید.
همچنین تصویب چنین معاهده ای توسط ایران درحالیکه بزرگترین رقیب منطقه ایش یعنی عربستان حتی آن را امضا نکرده و بزرگترین دشمن اش یعنی رژیم اسرائیل آن را به تصویب نرسانده است می تواند منافع ملی و امنیت ملی کشور را با تهدیدات جدی مواجه کند.
همچنین گنجانده شدن «عرف بین الملل» به عنوان ملاک ارزیابی عملکرد کشورهای عضو CTBT می تواند راه برای برخوردهای سیاسی آمریکا و متحدانش با پرونده های مطروحه دیگر کشورهای عضو باز کند. در صورت تصویب این معاهده توسط ایران و پیوستن رسمی ایران به آن زمینه برای دخالت ها و بهانه جویی های سیاسی بیشتر آمریکا و متحدانش به ویژه در خصوص فعالیت های موشکی ایران هموارتر خواهد شد.
کلمات کلیدی : CTBT+سلاح هسته ای+آزمایش هسته ای
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
