این قصه سر دراز دارد. این بار نوبت دانش آموزان نخبه هرمزگانی بود...
سال گذشته دو دستگاه اتوبوس حامل سربازان پادگان «صفر پنج» کرمان در گردنه «لای رز» نی ریز واژگون شد و 15 کشته و 80 مصدوم بر جای گذاشت. اکنون درست یک سال و دو ماه بعد از آن در بامداد جمعه دهم شهریور ماه اتوبوس حامل دختران دانش آموز هرمزگانی در حوالی قلعه بیابان بخش رستاق داراب فارس واژگون شد و 11 نفر جان باختند و 32 نفر نیز مجروح شدند. کشته های این حادثه، دانشآموزان برگزیده علمی میناب و رودان استان هرمزگان بودند. در این حادثه یک مربی و کمک راننده هم جان باختند.
خستگی و خوابآلودگی راننده علت واژگونی اتوبوس حامل دانشآموزان هرمزگانی اعلام شده و به گفته مقامات قضائی استان فارس راننده این اتوبوس بازداشت و پیگیریها برای شناسایی مقصران این حادثه آغاز شده است.
سردار محمدحسین حمیدی رئیس پلیس راه راهور ناجا در تشریح علت واژگونی مرگبار اتوبوس حامل دانشآموزان هرمزگانی گفت: «بررسیهای اولیه نشان میدهد که سرعت اتوبوس 86 کیلومتر برساعت بوده که این مقدار سرعت کاملا مجاز بوده و بیش از سرعت مجاز منطقه تردد نکرده است، اما کشیدگی خودرو در حاشیه راه که به بغل خوابیده بود، منجر به افزایش فوت و مجروحان سرنشینان شده است.»
او با اشاره به مجهزبودن این اتوبوس به سامانه سپهتن گفت: «براساس اطلاعات موجود از طریق این سامانه، راننده و این خودرو قبل از این حادثه هیچگونه تخلفی مرتکب نشده و این راننده یکو نیمساعت قبل از حادثه پشت فرمان قرار گرفته بود. برهمین اساس، قاعدتا آمادگی کامل برای رانندگی را داشته است، اما براساس شواهد موجود راننده در صحنه ورود به حادثه و در آن لحظه بنا به دلایلی که هنوز برای ما مشخص نیست، توجه کافی به جلو نداشته است و به همین دلیل اتوبوس با قرنیز پل برخورد کرده و از جاده خارج شد؛ درحالی که جاده کفی است و قاعدتا نباید اینچنین حادثهای رخ میداد. با توجه به همه این موارد نشان میدهد که راننده قبل از استقرار در پشت رل، استراحت کافی نداشته و ممکن است خوابآلودگی باعث بروز این حادثه شده باشد.»
تقی مهری، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی نیز با اشاره به بررسی کارشناسان پلیس راه از علت وقوع این حادثه گفت: بررسی کارشناسان نشان میدهد که بیتوجهی راننده به مسیر مقابل به دلیل خستگی و خواب آلودگی وی سبب واژگونی این اتوبوس شده است.
تراژدی غمناک تصادفات جاده ای در فارس
چهار سال متوالی است که استان فارس رتبه اول در تصادفات جاده ای دارد. طبق گزارش پزشکی قانونی کشور که در اسفندماه 95 منتشر شد استان فارس در تصادفات منجر به فوت نیز رتبه اول را به خود اختصاص داده است.
مدیرکل پزشکی قانونی استان فارس چندی پیش گفته بود، 1458 نفر بر اثر حوادث رانندگی در فارس در سال 95 جان باختهاند و این آمار استان فارس را در سال 95 در رتبه نخست کشور در مرگ ناشی از سوانح ترافیکی قرار داده است. آماری که در سال 94،1374 نفر بوده و با افزایشی 11/6 درصدی، آمار جانباختگان حوادث رانندگی در سال 95 را به یک کشته در حدود هر 6 ساعت در استان رسانده است.
بر اساس این گزارش در سال گذشته استانهای فارس با 1458 نفر، تهران با 1156 نفر و خراسان رضوی با 1133 نفر بیشترین و استانهای ایلام با 126نفر، کهگیلویه و بویراحمد با 168 نفر و اردبیل با 196 نفر کمترین تعداد کشتههای ناشی از حوادث رانندگی را داشتهاند.
به گفته مدیرکل پزشکی قانونی استان فارس در سال 1395، 24 هزار و 900 نفر مصدوم ناشی از تصادفات در فارس ثبت شده است که از این تعداد 17 هزار و 944 نفر مرد و 6هزار و 956 نفر زن بودهاند. به بیان دیگر بر اثر حوادث رانندگی در فارس در سال 95، روزانه 75/3 نفر کشته و 68 نفر مصدوم شدهاند.
ولی نکته مهم این است که از سال 91 تا 95، تلفات جادهای در استان فارس از 1471 نفر در سال به 1458 نفر رسیده، یعنی در این ٥سال فقط یکدرصد از تلفات جادهای این استان کاسته شده است، درحالی که در این فاصله تلفات در جادههای استان تهران و کل کشور به ترتیب 27 درصد و 17درصد کاهش یافته است. این آمار نشاندهنده مشکلی جدی در مجموعه مدیریت مرتبط به حملونقل جادهای و درونشهری این استان است که ظاهرا کمترین بهبودی را در این 5 سال داشته است.
در این ارتباط اردیبهشتماه امسال مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای فارس گفت: علت اصلی وقوع این حوادث عامل انسانی است. علیرضا سیاهپور چهارشنبه در گفت و گوبا ایرنا افزود: باوجود تابلوها و علائم راهنما در جاده هاو هشدارهایی که از سوی پلیس به رانندگان داده می شود اما برخی رانندگان با بی توجهی نسبت به این علائم و هشدارها زمینه ساز بروز حادثه و به خطر انداختن جان خود، خانواده و دیگر هموطنان می شوند. وی اظهار کرد: تخطی از سرعت مطمئنه، خواب آلودگی، بی توجهی نسبت به جلو و انحراف به چپ همه از جمله دلایل اصلی حوادثی است که در محورهای فارس شاهد وقوع آنها بوده ایم.
مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای فارس بیان کرد: این اداره کل به منظور نظارت دقیق تر و بیشتر بر تردد خودروها تا قبل از آغاز سفرهای نوروزی امسال، اقدام به نصب 79 سامانه هوشمند کنترل سرعت در جاده های استان کرد که هم اینک تعداد این دوربین ها به 136 دستگاه رسیده است. به گفته مدیر کل راهداری و حمل و نقل جاده ای فارس، استفاده از ناوگان حمل و نقل عمومی به کاهش بار ترافیکی جاده ها و کاهش تصادفات و حوادث رانندگی کمک بسیاری خواهد کرد
تلفات جاده ای هر هفته برابر با سقوط یک بویینگ 300 نفره
بر اساس آمارهای رسمی روزانه 42.5 نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست میدهند. به عبارت دیگر میتوان اینطور مقایسه کرد که هر هفته به تعداد جان باختگان سقوط یک هواپیمای بوئینگ با 300 مسافر، در جادهها تلفات داریم.
این آمارها را دیروز تقی مهری رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی در نشست خبری که در شهرک آزمایش برگزار شد عنوان کرد.
وی با بیان اینکه آموزش و پرورش باید شیوههای جدیدی را برای اعزام دانش آموزان برنامهریزی کند، گفت: ما برای راهیان نور نیز چنین اقداماتی را انجام دادیم و پیشنهاد میدهیم که آموزش و پرورش با هماهنگی پلیس و دیگر دستگاههای مرتبط شیوهنامه اردوهای دانش آموزی را تدوین کند تا دیگر شاهد چنین حوادثی نباشیم.
فاطمه سعیدی عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز درباره سانحه رخ داده برای دانش آموزان هرمزگانی در داراب گفت: مساله اول این است که اصلا چرا به گونهای برنامهریزی شده که اتوبوس حامل دانشآموزان نیمه شب در جاده باشد؟ فاصله دو استان هرمزگان و فارس به شکلی است که با ذرهای تدبیر میتوانستند دانشآموزان را در طول روز که خطر وقوع حادثه کمتر است راهی مقصد کنند.
در این راستا دیروز وزارت آموزش و پرورش طی اطلاعیه ای از تدوین بازنگری شیوه نامه برگزاری اردو و بازدید دانش آموزی و تعلیق اعزام گروه های دانش آموزی تا اطلاع ثانوی خبر داد.
هزینههای اقتصادی و اجتماعی ناشی از تصادفات رانندگی
بر اساس تحقیقات مرکز پژوهش های مجلس، ايران از نظر وقوع حوادث ترافيكي به عنوان يكي از كشورهاي با نرخ بالاي موارد مرگ و مير و جراحت ناشي از تصادفات به حساب مي آيد. همچنین هزینههای اقتصادی و اجتماعی ناشی از تصادفات رانندگی در کشور، رقم بالایی را نشان میدهند. به طوری که این رقم تقریبا حدود 8/5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور است.
این در حالی است که بيش از نيمي از تمام قربانيان تصادف جاده ا ي را افراد 15تا 44 ساله تشكيل مي دهند كه حدود 73 درصد از آنها مرد هستند: همچنين 60 درصد موارد معلوليت هاي مادام العمر ساليانه به علت صدمات ترافيك جاده يي بوده است. نكته قابل تامل اينكه افراد در اين بازه سني، در كارآمدترين و درآمدزا ترين سال هاي عمر خود هستند به طوري كه پس از مرگ يا معلوليت آنان، خانواده هايشان ضررهاي مالي قابل توجهي را بايد متحمل شوند.
نتایج پژوهش انجام شده از سوی مرکز تحقیقات کاربردی پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا در سال ۹۴ با عنوان «برآورد هزینه ناشی از سوانح رانندگی» نیز آمار قابل تاملی درباره خسارتهای ناشی از تصادفات ارائه کرده است.
این گزارش میگوید در دنیا میزان کشتهشدگان تصادف جادهای به ازای هر 10 هزار خودرو 3 نفر اما در ایران به ازای هر 10 هزار خودرو 3/7 نفر بوده است. همچنین در 10 سال گذشته حدود 250هزار نفر در سوانح رانندگی کشور جان باختهاند و میلیونها نفر دچار معلولیت شدهاند. این مرگ و میر و معلولیتها بهطور قطع هزینههای زیادی بر کشور تحمیل کرده است.
این گزارش تاکید میکند هزینه تصادفات رانندگی برونشهری در ایران در سالهای اخیر بیش از 10 برابر کل بودجه ساخت و نگهداری راههای کشور بوده است.
لازم به ذکر است ارزیابی مرکز پژوهش های مجلس از دوران چهار سال گذشته وزارت راه در حوزه حمل و نقل جاده ای نیز چندان امیدوار کننده نمی باشد. در این ارزیابی آمده است: در حمل و نقل جاده اي طي دوره چهارساله گذشته گرچه زيرساخت ها بهبود پيدا كرده، اما ناوگان چه از نظر تعداد و چه از نظر طول عمر اوضاع مناسبي ندارد. به طوري كه تعداد ناوگان كاهش يافته و در اجراي برنامه كاهش سن ناوگان هم، توفيقي حاصل نشده است. از طرفي بهره برداري از شبكه حمل ونقل جاده اي نيز، هم از نظر مسافر و هم از نظر حمل بار كاهش يافته است. ضمن اينكه ترانزيت جاده اي نيز كاهش چشمگيري 27 درصد داشته است. به طور كلي حمل ونقل جاده اي كه در اثر توسعه نامتوازن بخش حمل ونقل چه از منظر فعاليت هاي اقتصادي بخش و چه از منظر توسعه زيرساخت ها، نقطه اتكاي حمل و نقل كشور بوده، اكنون از بهره وري پاييني برخوردار است. البته طول عمر يا سن بالاي ناوگان، مشكلي است كه علاوه بر ناوگان جاده اي، ساير زيربخش هاي حمل ونقل يعني ريلي، دريايي و هوايي را نيز شامل مي شود.