کد مطلب: 250580
پیشنهاد کتاب/ «آشنایی با کارکرد مغز» (چگونه مغز خود را پرورش دهیم؟)؛ تری هورن و سیمون ووتن؛ ترجمه حمیدرضا رفیعی و سمیرا انواری، نشر معین
از «مغز» که حرف میزنیم ...
دکتر محمدهادی دهرویه*، 6 آذر 93
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۶ آذر ۱۳۹۳ ساعت ۰۷:۵۰
آشنایی با کارکرد مغز (چگونه مغز خود را پرورش دهیم؟)
نویسندگان: تری هورن و سیمون ووتن
مترجمان: حمیدرضا رفیعی و سمیرا انواری
ناشر:
معین، چاپ دوم، ۱۳۹۳
۴۲۸ صفحه، ۱۵۰۰۰ تومان
این کتاب را در تهران
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب و در شهرستانها
پاتوق کتاب فردا تا یک هفته پس از معرفی، با
۱۰% تخفیف ویژه عرضه میکنند، در صورت تمایل در تهران
اینجا و در شهرستانها
اینجا کلیک کنید.
****
از زمانی که ارسطوی بزرگ اعتقاد داشت که قلب مرکز احساسات، افکار و عواطف ماست و مغز وظیفهی خنک کردن خون بدن را بر عهده دارد زمان درازی گذشته است. درازای این زمانِ چند هزارساله آنقدر بوده است که بشر امروز وقت داشته باشد تا «کمی بیشتر» در مورد مغز بداند. مغز مهمترین قسمت بدن ما و اکثر جاندارانِ این کرهی خاکی است. عضوی از بدن که به اعتقاد اغلب زیستشناسان، پیچیدهترین و عجیبترین کارکرد را در بین تمامی اعضای تمامی جانداران به خود اختصاص داده است و قطعاً بیش از هر عضو دیگری از بدن، ما را آنچه هستیم میسازد.
کتابهای بسیاری در مورد وضعیت آناتومیک مغز و با نگرش کالبدشکافانه به مغز و قسمتهای مختلف آن نوشته شده است. بخش عظیمی از ادبیات علمی که تحت حوزهی روانشناسی فیزیولوژیک طبقهبندی میشود مختص پرداختن به موضوعاتی است که یکی از مهمترین آنها تشریح فیزیکی و چگونگی کارکرد هر کدام از قسمتهای مغز است. این حوزه از دانش مرز مشترکی با بسیاری از علوم از قبیل زیستشناسی، روانشناسی، انسانشناسی، بیوشیمی، پزشکی و... دارد. شاید خیلی هم عجیب نباشد که وقتی پای مغز به میان میآید بسیاری از علوم خودشان را محق به مطالعه و ابراز نظر میدانند. هر چه باشد اگر بتوان مادهای فیزیکی را بهعنوان مطالعهگر علوم و ذهنِ شناسندهی هستی در نظر گرفت آن ماده چیزی جز «مغز انسان» نیست.
اگر مغز مهم است که قطعاً هست پس آشنایی با عملکرد آن و نحوهی پرورش و بهبود این عملکرد هم اهمیت بسیاری خواهد داشت. کتابهای مختلفی در تشریح عملکرد مغز وجود دارد که توضیح میدهد هرکدام از نیمکرههای مغز چه وظایفی دارند یا کارکردهایی مثل تکلم، نگرش انتزاعی، کنترل حرکات بدن و... توسط کدام قسمت از مغز ما انجام میشود؛ اما کتابهای کمی هستند که با نگاهی علمی و قابلقبول، نحوهی پرورش کارکرد بخشهای مختلف مغز را هدف خود قرار داده باشند. « آشنایی با کارکرد مغز» از این دست کتابهاست که علیرغم عنوان اصلی که برای آن انتخاب شده، بیشترین بخش از آن به روشهای پرورش عملکرد مغز می پردازد. ازقضا عنوان اصلی کتاب نیز «پرورش مغز» (Training Your Brain) است که بر نگارنده روشن نیست به چه دلیل توسط مترجمین و ناشر محترم، این نام، عنوان فرعی قرار گرفته است. به هرحال خوشبختانه برخلاف عنوان انتخابی، محتوای کتاب بهجای تکرار مکرر نحوهی کارکرد، به ارائهی روشهای کاربردی برای پرورش عملکرد مغز اختصاص دارد.
کتاب حاضر در سه قسمت و ده فصل و با مقدمهای مبسوط در رابطه با فیزیولوژی مغز و سیستم عصبی آن به چاپ رسیده است. سه قسمت اصلی کتاب عناوین «در خانه»، «در محل کار» و «بازی» را دارند و نحوه پرورش مغز در هر محیط را توضیح میدهند. در فصل اول، اولین فصل از محیط خانه، با تغذیهی مغز و مواد غذایی مناسب برای آن آشنا میشویم. تأثیرپذیری مغز از مواد غذایی بهقدری زیاد است که حتی در زمانی اندک از صرف آخرین وعدهی غذایی میتوان تغییرات ناشی از این مواد در مغز را در آزمایشها مشاهده کرد. در فصل دوم کتاب موضوع اصلی خلقوخو است. از نظر روانشناختی خلقوخو قسمت موروثی و ناآموختهی شخصیت ما است. این فصل تأثیر عواطف مختلف و وضعیتهای خلقی متفاوت بر مغز را بررسی میکند.
اگر مثل بسیاری از افراد احساس میکنید که حافظهتان گاهی و یا اغلب موارد خوب کار نمیکند فصل سوم کتاب میتواند راهگشای شما در شناخت حافظه و راههای پرورش آن باشد. در آخرین فصل از قسمت اول یعنی فصل چهارم نیز با موضوع بسیار مهم «هوش» سر و کار داریم. در این فصل میتوانید از طریق تمرینهای مختلف هوش خود را تقویت کرده و در مورد آزمونهای اندازهگیری بهرهی هوشی نیز اطلاعات خوبی به دست آورید.
در فصل پنجم که اولین فصل از قسمت مربوط به محل کار است نویسندگان وضعیت مغز را در حین انجام فعالیتهای روزمره مورد بررسی قرار میدهند. «اعداد» یکی از بخشهای بسیار مهم در زندگی روزمره محسوب میشود و فصل ششم کتاب به ارتباط اعداد و مغز اختصاص دارد. در فصل هفتم با تفکرات کاربردی و نگرشهای منطقی و نحوهی پرورش آنها آشنا میشویم. در این فصل نیز مثل اغلب فصول کتاب، مطالب همراه با تمرینهایی ارائه میشود که این امر مطالب را بسیار کاربردی میکند.
سه فصل آخر کتاب تحت عنوان «بازی» دستهبندی شدهاند. در فصل هشتم یکی از مهمترین ویژگیهای انسانی یعنی «تفکر بصری» و «استدلال فضایی» تشریح قرار میشود. عملکردهایی که بیشتر به نیمکرهی راست مغز مربوط و همان مشخصههایی است که بشر بسیاری از پیشرفتهای خود را مدیون آن است. فصل نهم تفکر خلاق را موضوع خود قرار داده و در آن نیز با انجام تمرینهایی در جهت افزایش خلاقیت تلاش میشود. در آخرین فصل کتاب نیز نگاه مبسوطی به تفکر کلامی شده است؛ همان خصیصهای که باز هم بنا بر گفتهی مشهور ارسطو (انسان، حیوانی است ناطق) انسان بودن ما را مشخص میسازد.
مطالب کتاب با وجود صحت علمی نثری سنگین و ثقیل ندارد و ترجمهی روان نیز بر سهولت خوانش آن افزوده است. می توان مطالعهی کتاب را به افراد مختلف، از دانشآموز و دانشجو گرفته تا هر خوانندهی علاقهمند دیگر پیشنهاد کرد.
*دکترای مهندسی و دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی
کلمات کلیدی : نشر معین + محمد هادیدهرویه + آشنایی با کارکرد مغز