شهرهای سرافراز تاریخبه کوشش: جان جولیوس نورویچ
ترجمه: ابوالحسن تهامی
ناشر:
معین، چاپ اول ۱۳۹۲
شمارگان ۱۱۰۰ نسخه
۴۲۰ صفحه، ۴۰۰۰۰ تومان
فروشگاه اینترنتی شهر کتاب، این کتاب را تا یک هفته پس از معرفی، با
۱۰% تخفیف ویژه عرضه میکند، در صورت تمایل
اینجا کلیک کنید.
****
پیش از پیدا شدن رسانههای تصویری جدید، این کتابها بودند که مهمترین وسیله برای آگاهی و آشنایی از ناشناختهها و نادیدهها محسوب شدند. کتابها خوانندگان خود را به سیروسفر در گوشه و کنار دنیا میبردند تا از کم و کیف زندگی و احوال دیگر مردمان دنیا آگاهی یابند. امروزه اگرچه فیلمهای مستند، با توجه به فراهم ساختن تجربهای دیداری و شنیداری، برای تماشاگرانشان تا حد زیادی جای چنین کتابهایی را گرفته و از رونق آنها کاستهاند؛ اما هنوز هم آثاری یافت میشوند که فرصتی برای سیروسفرهایی ازایندست را فراهم میآورند.
سیروسفرهایی که از قضا بسیار لذت بخشند؛ چراکه تجربههای منحصربهفردی هستند که بهواسطه شکل بدیع و محتوای غنی آنها، تأثیرگذارتر از مستندهای خوشرنگ و لعاب تصویری از کار در میآیند. مهمترین ویژگی این کتابها که فیلمهای مستند فاقد آن هستند، فراهم ساختن زمینهای برای مشارکت ذهنی مخاطب، برای بازسازی تصویریست که کلمات در قالب متن اثر ارائه میکنند و ذهن به مدد قدرت تخیلِ خواننده، آن را به هیئت تصویر درمیآورد. و این مشارکت که فیالمجلس با باز کردن کتاب میتواند حاصل شود، ارتباطی عمیق را در پی دارد که دیگر رسانهها هرچقدر پررنگ و لعاب و در لحظه، قدرتمند باشند ،فاقد آن هستند.
به همین دلیل خواندنِ کتابی همچون «شهرهای سرفراز تاریخ» تجربهای ناب و کاملا شخصی را در اختیار خوانندگان خود قرار میدهد. بهخصوص اینکه این سیروسفر در دنیای شهرها، در بستری از تاریخ و در گذر زمان انجام میشود.
حسن کتاب حاضر، این است که بر اساس طرحی از پیش مشخص، در سیری تاریخی به شهرهای مختلف جهان میپردازد، بهاینترتیب که از قدیمیترین شهرها در جهان کهن آغاز کرده به شهرهای بزرگ و تازه دنیای مدرن میرسد. در این رهگذر به دلایل و چگونگی شکل گرفتن این شهرها، ویژگیهای مهم تاریخی و اجتماعی آنها، آثار تاریخی و آدابورسوم آنها و بسیاری نکات دیگر به شکلی موجز پرداختهشده و بهطور غیرمستقیم به بسیاری سوألات که میتواند به ذهن خواننده کتاب خطور کند، پاسخ داده میشود.
در طراحی و انجام این پروسه، جان جولیوس نورویچ، ویراستار کتاب، نقشی اساسی و فراتر از یک ویراستار داشته است. درواقع او کسی است که ساختمان این کتاب را مهندسی کرده و الگویی فکر شده برای کتاب در نظر گرفته است. با این فرض مطالب را به نویسندگانی موجه که از عهدهی انجام چنین طرح و ایدهای برمیآمدهاند، سفارش داده است. سرانجام نیز نوشتههای آنها را در چهارچوب کلی کتاب، پیراسته، یکدست کرده و توضیحات لازم را بدانها افزوده است.
جان جولیوس نورویچ از خانواده سلطنتی انگلستان محسوب میشود و عضو مجلس اعیان است، آثار او بیش از چهل عنوان ترجمه و تالیف و ویراستاری را شامل میشود. او همچنین برنامههای رادیویی و تلویزیونی گوناگونی در کارنامهی علمی خود دارد.
کتاب «شهرهای سرافراز تاریخ» که با ترجمهی درخور اعتنای ابوالحسن تهامی به فارسی درآمده از پنج بخش تشکیل شده است:
۱- جهان کهن: این بخش از کتاب، پس از مقدمهای کوتاه درباره شهر و زندگی شهری در طول تاریخ؛ به کلانشهرهای جهان کهن تا حدود صدسال قبل از میلاد مسیح میپردازد. اوروک، مُهِنجُ دارُ، ممفیس، طیوه، هتوسه، بابل، نینوه(نینوا)، کارتاژ، آتن، لینزی، اسکندریه، مه رُ، بیت المقدس و رم مهم ترین شهرهای دوران کهن است که در این بخش از کتاب به آنها پرداختهشده است.
۲- نخستین هزاره میلادی: پس از شهرهای جهان کهن، نوبت به شهرهای باشکوه نخستین هزاره میلادی میرسد و خواننده به شهرهایی چون تُتی هوآکان، تیکال، قسطنطنیه، مکه، دمشق، بغداد و کوردو وا (قرطبه) سفر میکند.
۳- سومین دوره تاریخی کتاب به مهمترین شهرها جهان در سده های میانی اختصاص دارد، روزگاری که دربرگیرنده دوران سیاه قرون وسطاست: آنگ کُر، پالرمو، قاهره، سمرقند، پاریس، کراکو، ونیز، فلورانس، تمبوکو، کوزکو و تنوچ تیتلان شهرهای بزرگ و بااهمیت قرون وسطایی هستند که در این بخش به آن ها پرداخته میشود.
۴- جهان مدرن در آغاز: دوران مدرن در کتاب حاضر به دو بخش تقسیمشده، بخش نخست مقارن است با کشف قاره آمریکا و کشف راه دریایی به هندوستان از جنوب آفریقا که هردوی این اکتشافات توسط اروپاییها انجامشده است. لیسبون، رم، استانبول، اگرا، اصفهان، پکن، کیوتو، پراگ، آمستردام، مکزیکوسیتی، لندن، استکهلم، دابلین، کپنهاگ، سن پترزبورگ، وین و ادینبورگ شهرهایی هستند که در بخش چهارم کتاب به آنها پرداختهشده است. نکته جالب این بخش اختصاص مطلبی به شهر اصفهان است. نویسنده این مطلب به شهر اصفهان در روزگار اوج خود، یعنی زمانی که پایتخت شاهعباس کبیر بود، پرداخته است.
۵- روزگار شهر مدرن: پایانبخش کتاب سیروسفر در شهرهای مدرن جهان امروز است. شهرهایی که به دنبال انقلاب صنعتی راه ترقی و پیشرفت را با سرعت طی کردند. مسکو، پاریس، لندن، بوداپِست، مونترال، واشینگتن، دهلینو، برلین، شیکاگو، لسآنجلس، بوینوس ایرس، سنگاپور، نیویورک، سائولو پولو، سیدنی، توکیو و شانگهای ازجمله چنین شهرهایی هستند.
در طول این گشت و گزار، خواننده کتاب حاضر، نهتنها با شهرهای بزرگ جهان در طول تاریخ آشنا میشود، بلکه از چگونگی و چرایی اهمیت شهرهای مهم در هر دوره تاریخی آگاهی مییابد. نویسندگان این کتاب در معرفی هر شهر، ضمن بیان تاریخچه کوتاهی از پیدایش آن، به بیان سیر تاریخی شهر و بناهای تاریخی و اماکن فرهنگی آن میپردازند. بنابراین خواننده کتاب، درواقع اثری تاریخی میخواند و در دل آن با ویژگیهای جغرافیایی، بومی و آدابورسوم مردم گوشه و کنار دنیا نیز آشنا میشود.
هر بخش از كتاب با تصاويری ديدني از جذابيتهاي مكانهاي تاريخي و غیر تاریخی اين شهرها همراه است که درمجموع جذابیت بصری ویژهای به اين كتاب بخشیده است. پایانبخش کتاب نیز تصاویر دیدنی از جذابیتهای شهرهای دیروز و امروز جهان و برخی از مکانهای تاریخی این شهرها است که جلوهای زیبا از زندگی و تمدن در شهرهای سرفراز تاریخ را پیش چشم خواننده کتاب میگذارد.