سیاست آمریکا در دوران پسابرجام با وجود انجام تعهدات از سوی ایران، چندان تفاوتی نکرده و بانک ها و سرمایه گذارانی که قصد برقراری ارتباط تجاری و مبادلات بانکی با ایران را دارند با تهدید و خط و نشان های همزمان کاخ سفید و کنگره مواجه می شوند. ادامه چنین روندی موجب می شود که نفع ایران از برجام به شدت کاهش یابد و فضای ترس از سرمایه گذاری در ایران ادامه یابد.
در آخرین مورد سفر نخست وزیر هند و رئیس جمهور افغانستان به ایران و امضای موافقتنامه توسعه بندر چابهار موجب واکنش مقامات آمریکا شده و نمایندگان سنای آمریکا با این طرح مخالفت کردند. آنها در جلسهای که دو روز قبل داشتند اعلام کردند؛ سرمایهگذاری هند در ایران ریسک نقض تحریمهای موجود را افزایش میدهد. از سوی دیگر وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که این موضوع را زیر نظر خواهد داشت.
نیشا دسای بیسوال، مشاور وزیر خارجه آمریکا به کمیته روابط خارجی سنا در ۴ خرداد اعلام کرد: ما منظور خود را در مورد ادامه تحریمها و فعالیتهای مرتبط با ایران بهصورت کاملاً مشخص به هندیها اعلام کردهایم. بیسوال اعلام کرد که روابط تجاری ایران و هند متمرکز بر حوزههای اقتصادی و انرژی است و دولت آمریکا نیاز دهلی برای دسترسی به یک مسیر تجاری را درک میکند.
وی در این باره گفت: ایران برای هند یک مسیر برای دسترسی به افغانستان و آسیای مرکزی است. این کشور نیاز به دسترسی به این مناطق دارد که درحال حاضر فاقد آن است. مشاور وزیر خارجه آمریکا همچنین اعلام کرد که هیچ نشانهای از همکاری نظامی میان ایران و هند را که ممکن است باعث نگرانی واشنگتن شود مشاهده نکرده است.
این مقام آمریکایی که در کمیته روابط خارجی سنا برای ادای شهادت حاضر شده بود، گفت: ضرورت دارد جزییات تکمیل چابهار را بررسی کنیم و ببینیم که این پروژه بدون وجود مشکل و رضایت بخش انجام میپذیرد.
گفتنی است هند در سوم خرداد متعهد به توسعه یک بندر تجاری در چابهار با ارزش ۵۰۰ میلیون دلار شد تا از طریق این بندر امکان تبادلات تجاری میان ایران، افغانستان و آسیای مرکزی تسهیل یابد. این مسیر در حال حاضر از طریق پاکستان ــ رقیب اصلی هند ــ بلوکه شده است. از منظر هند، چابهار مکان دسترسی به کشورهای نفت خیز آسیای میانه است.
حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی ایران، در این زمینه گفته بود: چابهار به عنوان مبداء دالان ترانزیتی بین جنوب و شرق و جنوب و شمال خواهد بود و با اتمام راه آهن چابهار و زاهدان و سپس زاهدان و سرخس، این بندر میتواند به نقطه اتصالی بین کشورهای مختلف از جمله هندوستان با افغانستان، کشورهای آسیای میانه، قفقاز و شرق اروپا تبدیل شود.
از سوی دیگر یک گروه ضد ایرانی پرنفوذ در آمریکا موسوم به یوانی در آستانه سفر نخست وزیر هند به ایران با صدور بیانیهای مدعی شده بود نباید در ایران فرصتهای تجاری ارائه شود و خطرهای بیشماری در تجارت با ایران برای شرکتهای هندی وجود دارد. یوانی در بخش دیگر این بیانیه آورده است رفتار غیر مسئولانه ایران کاملا در تضاد با عزم راسخ و به موقع مودی در میان برداشتن تروریسم و فساد است.
ناندرا مودی قرار است ماه آینده از آمریکا دیدار و در کنگره سخنرانی کند که به گفته این مقام وزارت امور خارجه آمریکا امکان همکاریهای امنیتی بیشتر میان دو کشور مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری ایران، ۱۲ سند و موافقتنامه توسعه همکاری بین تهران و دهلینو روز دوشنبه در حضور رییسجمهوری ایران و نخستوزیر هند، از سوی مسئولین و مقامات عالیرتبه دو کشور به امضاء رسید.
قرارداد توسعه بندر چابهار بین شرکت خدمات دریایی و بندری آریابنادر ایرانیان و شرکت خصوصی ایندیایورتس، گلوبال پرایویت لیمیتد امضا شد. همچنین «موافقتنامه سازمان بنادر و دریانوردی جمهوری اسلامی ایران و اگزیم بانک هند در خصوص تعیین شرایط کنونی خط اعتباری بندر چابهار»، «بیانیه تایید فیمابین وزارت امور اقتصاد و دارایی ایران و اگزیمبانک هند»، «یادداشت تفاهم همکاریهای بازرگانی و مشارکت بین شرکت دولتی آلومینیوم هندی نالکو و سازمان ایمیدروی ایران»، «یادداشت تفاهم همکاریهای بین صندوق ضمانت صادرات ایران و شرکت ضمانت صادرات هند» و «یادداشت تفاهم همکاری فیمابین شرکت دولتی ایرکون هند و شرکت ساخت و توسعه زیربناهای کشور در زمینه خط آهن چابهار - زاهدان»، از جمله اسناد و توافقنامههایی بود که در حضور روحانی و مودی به منظور توسعه و تعمیق روابط دو کشور به امضاء رسید. قرار بود دو طرف قرارداد توسعه میدان گازی «فرزاد بی» را نیز نهایی کنند اما هنوز این امر اتفاق نیفتاده است.
گفتنی است آدام زوبین، معاون وزیر خزانه داری روز گذشته در کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا گفت: آمریکا همه تحریم های مرتبط با برنامه هسته ای ایران را همانگونه که در موافقتنامه هسته ای با این کشور وعده داده شده لغو کرده اما تحریم های اصلی علیه جمهوری اسلامی را تغییر نداده و این تحریم ها همچنان به قوت خود باقی است.
زوبین افزود : سرمایه گذاری در ایران ، واردات یا صادرات اکثر کالاها یا خدمات به این کشور یا داد و ستدهای تجاری و مالی با اکثر اشخاص یا شرکت های ایرانی همچنان برای آمریکایی ها ممنوع است. این تحریم ها به مدتها قبل از نگرانی های واشنگتن از برنامه هسته ای تهران مربوط می شود.