توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 408509
پیشنهاد کتاب/ «برفک»؛ دان دلیلو؛ ترجمه پیمان خاکسار؛ چشمه
یا مصرف کن یا بمیر!
بخش فرهنگی الف؛9 آبان 1395
تاریخ انتشار : يکشنبه ۹ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۲۳:۲۰
«برفک»
نویسنده: دان دلیلو
ترجمه: پیمان خاکسار
ناشر: چشمه، چاپ اول 1395
341صفحه، 25000تومان
 
شما می‌توانید کتاب «برفک» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
 
****

شاید اگر آکادمی نوبل به جای انتخاب یک آهنگساز و ترانه سرای مهم و تاثیر گذار آمریکایی، به سراغ یک نویسنده برجسته و تاثیر گذار آمریکایی رفته بود، این روزها با انتقادات کمتری روبه رو می شد و لااقل به قول ماریو بارگاس یوسا مهر تاییدی به این نکته نمی زد که زمانه، زمانه‌ی سطحی شدن فرهنگ است. اگر رسیدن به چنین اوضاع و احوالی را محصول عناصر زیستی انسان در این عصر محسوب کنیم، از قضا دان دلیلو یکی از کسانی است که به شکلی خوب چنین مسئله ای را در آثارش منعکس کرده است. نویسنده ای با نگاهی جهانی که نتایج مدرنیته و دستاوردهای آن را دستمایه بخش قابل توجهی از آثارش قرار داده است.

از این منظر دان دلیلو می توانست گزینه مناسبی برای نوبل امسال باشد، که خب اینگونه نشد. اما این مهم مانع از آن نیست که او را جزو بزرگترین نویسندگان در قید حیات آمریکا محسوب نکنند. دان دلیلو دانش آموخته رشته هنرهای ارتباطی و رسانه است. پس جای تعجب نیست اگر درک عمیقی از ماهیت رسانه و سلطه و تاثیر گذاری آن در زندگی انسان معاصر  داشته باشد . این مسئله در رمان برفک که اخیرا با ترجمه پیمان خاکسار و به همت نشر چشمه منتشر شده است نمود بارزی دارد.
 
 رمان برفک اثر دان دلیلو تاکید دیگری ست به حسن انتخاب های این مترجم و تاثیری که این انتخاب ها در روند تثبیت جایگاه و اعتبار او داشته است. چنانکه نام او را به عنوان یکی از فاکتورهای کسب اهمیت کتاب، در جلب نظر مخاطبان و فروش آن اثر موثر ساخته است. چنین جایگاهی البته مدیون تداوم انتخابهایی است که هریک به دلیلی می تواند واجد اهمیت محسوب شود.

اما چه چیزی می تواند موجب شود که انتخاب کتابی که سه دهه پیش از این، یعنی در میانه دهه هشتاد میلادی در امریکا منتشر شده است؛ یک انتخاب توجه برانگیز محسوب شود؟

برفک یکی از مهم ترین آثار کارنامه دلیلو محسوب می شود، اما او آثار مهم دیگری هم داشته که ترجمه شده اند بدون اینکه تا این اندازه موجه جلوه کنند. نکته آنجاست که برفک از منظر مضمونی ایده هایی را مطرح می کند که از مسائل مبتلا به جامعه ایرانی امروز محسوب می شود. برفک اثری است در مذمت روح مصرف گرایی که بر زندگی انسان غربی حاکم شده است. همچنین در نقد جامعه ای که رسانه هایش سلطه ای فراگیر بر جامعه انسانی یافته اند و از قضا از ابزار گسترش این فرهنگ مصرفی نیز محسوب می شوند.

این جریان که به شکلی شتابان در لایه های مختلف حیات انسان غربی در دهه هشتاد میلادی ظهور و بروز پیدا کرده بود. بازتاب دهنده ترکش های نفوذ روز افزون مدرنیته  در زندگی جامعه آمریکایی در آن روزگار محسوب می شد. اوضاع و احوال آن روز جامعه امریکایی (از منظر مصرفی شدن) چندی است که به جامعه ایرانی نیز رسیده و در ساختارهای جامعه شهری ما نیز نهادیته شده است. از این منظر گویی رمان برفک متاثر از حال و هوای جامعه ما نوشته شده است. بنابراین اگر رمان برفک مقبول طبع خواننده امروز ادبیات داستانی در ایران می افتد، ریشه در این حسن انتخاب دارد که مترجم رمانی خورند فضای امروز جامعه ایرانی برگردانده است.

در این میان شاید اشاره به این نکته نیز خالی از لطف نباشد که ادبیات پسامدرن که در دهه هشتاد در فضای ادبی امریکا و اروپا بحث روز بود و آثار بسیاری به آن پرداخته اند، تازه چند سالی ست که در فضای ادبیات ایران تجربه و درک شده است. حتی کتاب داستان پسامدرنیستی برایان مک هیل که یکی از منابع مهم در زمینه رمان پست مدرن محسوب می شود و محصول همان بحث ها در میانه دهه هشتاد میلادی بوده ، تازه چند سالی است که به فارسی نیز ترجمه شده است.

این هم زمانی ها را نباید یک اتفاق صرف محسوب کرد، بلکه باید به شکلی معنا دار به آن به عنوان نشانه هایی از فاصله ای که ما از منظر های مختلف با جهان مدرن داریم ، توجه کرد.
 
برفک اگر چه در ظاهر دشوار نمایی معمول رمانهای پست مدرن را ندارد، اما رمانی پست مدرن است؛ اگر چه دان دلیلو تمایلی به این مهم نداشت و معتقد بود او تنها یک رمان نوشته و بس و اگر بحث تاثیر پذیری باشد بیشتر از نویسندگان مدرنیست همانند ویلیام فاکنر تاثیر گرفته است. البته شاید آن گونه که خود دلیلو اشاره کرده در نوشتن رمان از فاکنر تاثیر بسیار گرفته اما این تاثیر پذیری نفی کننده جنبه های پست مدرن آن نیست، چرا که می توان از نویسنده مدرنیست هم برای نوشتن اثری پست مدرن تاثیر پذیرفت. از این منظر بی گمان منتقدان بیشتر صاحب نظر به نظر می رسند. چرا که نویسنده همیشه کار خود را می کند و این منتقدان هستند که برای ارائه تحلیل به سراغ این قسم تقسیم بندی ها می روند. پس راه به خطا نبره ایم اگر آن را به عنوان اثری پست مدرن و ایضا یکی از مهم ترین رمانهای پست مدرن بخوانیم که نه تنها جایزه ملی کتاب امریکا را برای نویسنده اش به ارمغان آورد، بلکه در نظر سنجی های مختلف جزو رمانهای مهم دهه های اخیر و البته از جمله رمانهایی به حساب می آورد که باید پیش از مرگ خواند .

  بخش عمده رمان برفک در فضایی دانشگاهی می گذرد و همین مسئله باعث شده است در آن با شخصیت هایی  طرف باشیم که در سطحی فراتر از سطح معمول جامعه قرار دارند، استفاده از چنین مکانی به عنوان جغرافیای عینی رمان فضا را بر پرورش ایده هایی با بار معنایی چند سویه باز گذاشته است.

 رمان برفک همانند دیگر آثار دلیلو از زبانی کارشده برخوردار است که نشان از اهمیت زبان در نگاه این نویسنده دارد. در برفک این زبان از کیفیتی طنازانه نیز برخوردار شده است که هم بر جنبه های کنایی اثر افزوده و هم موجب جذابیت بیشتر آن نزد خواننده شده است. تجربه نشان داده خاکسار معمولا در برگردان زبانهایی که از رگه هایی از طنز برخوردارند، موفق عمل می کند؛ که البته اصلا به معنای ساده بودن این کار نیست. طنز برفک، درعین حال طنزی تلخ و منتقدانه نسبت به نهادهای سیاسی و دولتی جامعه آمریکا است که نشان از طبیعت از هم گسیخته این سیاست های مصرفی دارد . فرهنگی که از دیگر سو توسط رسانه ها روندی انحطاطی دارد و حتی خلوت های انسانی را نیز مورد تجاور قرار داده است. شناخت و درکی که دلیلو از رسانه و نقش آن در زندگی انسان داشته باعث شده اثری تاثیر گذار در بیان از هم گسیختگی های حیات انسان معاصر را ارائه کند که در این زمینه از ظرفیت های روایی رمان پست مدرنبه زیبایی بهره برده است و رمانش را به اثری قابل تامل بدل ساخته است.
 
 
کلمات کلیدی : نشر چشمه
 


نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
یا مصرف کن یا بمیر!