کد مطلب: 421098
پیشنهاد کتاب/ «اندکی سایه»؛ احمد بیگدلی؛ چشمه
مرا از گذشته گریزی نیست!
حمیدرضا امیدی سرور؛ 15 آذر 1395
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۵ آذر ۱۳۹۵ ساعت ۲۲:۰۰
«اندکی سایه»
نوشته: احمد بیگدلی
ناشر: چشمه، چاپ چهارم (اول ناشر) 1395
99 صفحه، 7500 تومان
شما می‌توانید کتاب «اندکی سایه» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب خرید کنید.
*****
برعکس هیبت مردانه‌اش، صدای آرام و رفتاری محجوب داشت، با فروتنی بی حد و حصری که نویسندگان نسل جدید اغلب با آن بیگانه‌اند. وقتی هم که با جایزه کتاب سال، شهید غنی پور و جلال آل احمد و دیگر موفقیت‌هایش شهرتی بدست آورد، نه تنها از این فروتنی و حجب و حیا کم نشد که انگار بار سنگین تری را بردوش او گذاشته باشند. آموخته هایش را به سختی کسب کرده بود، اما بی دریغ به شاگردانش ارائه می کرد.
دیر به شهرت رسید، شاید اگر در همان روزگار جوانی، روزگار معلمی در مناطق دورافتاده، روزگار زندگی سخت، روزگار کارگری کردن برای ساخت خانه ای که پناهگاه ایام پیری اش باشد و... اسم و رسمی پیدا کرده بود، مجبور نمی شد این چنین تخت گاز از فرصت باقی مانده استفاده کند. زودتر اگر کشف شده بود، زمان بیشتری داشت، آنوقت سر صبر و حوصله آثار بهتر و بیشتری می نوشت.
اما این نوع زندگی، در تلاش معاش و به سختی، جزئی از تقدیر او بود؛ در کشور ما که نوشتن قدر و قیمتی ندارد نویسندگان زیادی چنین تقدیری داشته اند. هیچوقت فراموش نمی کنم آن گفتگوی بلندی را که تلفنی با هم انجام دادیم، خاطراتش را از دوران بچگی، از جنوب، زندگی کارگران شرکت نفت، عشق به خواندن داستان، پاورقی های دنباله دار آن روزگار، آشنایی با آثار صادق هدایت، جدی شدن ادبیات برای او و... با بیانی تصویری برایم می گفت او در یزدان شهر نشسته بود، من در تهران اما خیال هردوی ما در خاطرات او پرسه زنان زندگی سخت نویسنده ای را مرور می کرد که زبانش همانند نثرش روان و سلیس بود و گاه به شاعرانگی پهلو می زند.
گفتگو به آخر رسیده بود که گفت، تمام مدت همسرش کنارش نشسته و دست او را در دست گرفته بوده است. همسرش که از دنیا رفت، احمد بیگدلی نیز چندان دوام نیاورد، یک سال نشده به نزد او شتافت.
رمان اندکی سایه را بیگدلی به همسرش تقدیم کرده :«برای همسرم که تمام هستی اش را برای موفقیت من کنار گذاشت».
اخیرا چاپ تازه ای از اندکی سایه به همراه ذبیح توسط نشر چشمه به بازار آمده است، رمان اول احمد بیگدلی به همراه رمان آخر او که پس از مرگش به دست علاقمندان آثار او می رسد. اندکی سایه اول بار در اوایل دهه هشتاد منتشر شد کتابی که نویسنده اش را بعد از قریب به سه دهه نوشتن یکباره به شهرت رساند.
بیگدلی نخستین داستانهایش را در نشریات و جنگ های ادبی و هنری پیش از انقلاب نوشت، مدتی جذب نمایشنامه نویسی شد، در این حوزه هم اثر موفقی نوشت، نمایشنامه نویسی را به نفع داستان کنار گذاشت. پس از انقلاب یکی دو مجموعه داستان توسط ناشران شهرستانی منتشر کرد که دیده نشد و در همه این سالها همانند بسیاری درگیر تأمین معاش خود و خانواده اش بود، آن هم به سختی. یک زندگی معلمی جمع و جور در یزدان شهر اصفهان. اما تقدیر بر این بود که نخستین رمان این نویسنده قدر ندیده عزلت نشین، خیلی اتفاقی به مهمترین اتفاق زندگی او بدل شود. آن هم در سالی که برخی افراد موثر در جایزه کتاب سال خوشتر می داشتند که اثر دیگری به عنوان کاربرگزیده معرفی شود، اما جایزه نصیب این رمان کوچک و نویسنده ناشناسش شد که از قضا دربین آثاری بود که دیر به دفتر جایزه رسیده بودند با این حال توانسته بود نظر هیئت داوری را با وجود فشارهای بیرونی، تامین کند.
به هر حال کسب این جایزه نام او را سر زبانها انداخت، هم اعتماد به نفسی شد که کارش را به مراتب جدی تر از گذشته دنبال کند و هم اینکه ناشران به او روی خوش نشان داده تا آثارش را به راحتی و توسط ناشران مطرح منتشر کند.
آنگونه که در انتهای کتاب آمده، بیگدلی اندکی سایه را در سال 1367 نوشته است، در سال 1372 یکبار دیگر و در سال 1383 برای آخرین بار آن را بازنویسی کرده و به دست ناشر سپرده است. او در هنگام نوشتن نخستین رمانش نویسنده ای با تجربه بود، هرچند آثار زیادی منتشر نکرده و همان چند کتاب و داستانهای پراکنده اش در نشریات نیز درست دیده نشده بودند. اما پختگی نثر و احاطه او بر تکنیک های روایت، پرداخت موجز برخی بخشهای کتاب و به خصوص تصویرهای زنده و تاثیرگذاری که در این رمان به شکل مجذوب کننده ای وجود دارند، نسبتی با کم تجربگی معمول نویسندگان جوان کار اولی ندارد.
اندکی سایه رمانی است خاطره محور، البته نویسنده با انتخاب سه شخصیت اصلی کوشیده این خاطره گویی ها صدایی واحد نداشته باشد. سه مرد میان سال که دوتای آنها دوستان دوران کودکی اند طی سفری یک روزه به دره ای زیبا به مرور خاطرات مشترک گذشته می پردازند.
تداعی خاطرات کودکی و حسرت خواری برای گذشته که با رخ دادهای سیاسی اجتماعی پیوند خورده، حال و هوایی نوستالژیک برای این رمان به همراه آورده که از جذابیت های آن به حساب می آید به ویژه اینکه زبان این رمان از کیفیت تصویری و حس شاعرانگی برخوردار است.
داستان در دو خط حرکت می کند، یکی در زمان حال که دکتر آزاده برای یافتن عکسی قدیمی به همراه دوستش واقفی به سراغ نویسنده ای عزلت نشین به نام احمد می روند که همانا راوی و صدای نویسنده در داستان است و خط دیگر همان خاطرات قدیمی باشد که به دهه سی و اعتصابات بعد از جریان ملی شدن صنعت نفت اختصاص دارد. اما در این میان خرده روایت های دیگری هستند که با سرک کشیدن از گوشه و کنار ذهن این شخصیت ها به این ماجرا پیوند می خورند. همانند کشته ناجوانمردانه هادی، آواره ای که پایش به آغاجاری رسیده و در شرکت نفت نگهبان شده است. اوکه زمانی با آتش زدن کپرهای مردم و همدستی با بالادستی ها ترفیع گرفته سرانجام متحول شده و در کنار آنها در اعتصابات شرکت می کند و یا پسرکی به نام اسحاق که در آن هیاهو گم شده و مرگ او نیز عینیتی در رمان پیدا نمی کند.
بیگدلی شحصیت هایی را در این رمان ترسیم می کند که از سایه سنگین گذشته رهایی ندارند و بازگویی روایت آنها تلاشی نافرجام برای بیرون کشیدن خود از زیر آوار سایه گذشته است.
نوشته: احمد بیگدلی
ناشر: چشمه، چاپ چهارم (اول ناشر) 1395
99 صفحه، 7500 تومان
شما می‌توانید کتاب «اندکی سایه» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب خرید کنید.
*****
برعکس هیبت مردانه‌اش، صدای آرام و رفتاری محجوب داشت، با فروتنی بی حد و حصری که نویسندگان نسل جدید اغلب با آن بیگانه‌اند. وقتی هم که با جایزه کتاب سال، شهید غنی پور و جلال آل احمد و دیگر موفقیت‌هایش شهرتی بدست آورد، نه تنها از این فروتنی و حجب و حیا کم نشد که انگار بار سنگین تری را بردوش او گذاشته باشند. آموخته هایش را به سختی کسب کرده بود، اما بی دریغ به شاگردانش ارائه می کرد.
دیر به شهرت رسید، شاید اگر در همان روزگار جوانی، روزگار معلمی در مناطق دورافتاده، روزگار زندگی سخت، روزگار کارگری کردن برای ساخت خانه ای که پناهگاه ایام پیری اش باشد و... اسم و رسمی پیدا کرده بود، مجبور نمی شد این چنین تخت گاز از فرصت باقی مانده استفاده کند. زودتر اگر کشف شده بود، زمان بیشتری داشت، آنوقت سر صبر و حوصله آثار بهتر و بیشتری می نوشت.
اما این نوع زندگی، در تلاش معاش و به سختی، جزئی از تقدیر او بود؛ در کشور ما که نوشتن قدر و قیمتی ندارد نویسندگان زیادی چنین تقدیری داشته اند. هیچوقت فراموش نمی کنم آن گفتگوی بلندی را که تلفنی با هم انجام دادیم، خاطراتش را از دوران بچگی، از جنوب، زندگی کارگران شرکت نفت، عشق به خواندن داستان، پاورقی های دنباله دار آن روزگار، آشنایی با آثار صادق هدایت، جدی شدن ادبیات برای او و... با بیانی تصویری برایم می گفت او در یزدان شهر نشسته بود، من در تهران اما خیال هردوی ما در خاطرات او پرسه زنان زندگی سخت نویسنده ای را مرور می کرد که زبانش همانند نثرش روان و سلیس بود و گاه به شاعرانگی پهلو می زند.
گفتگو به آخر رسیده بود که گفت، تمام مدت همسرش کنارش نشسته و دست او را در دست گرفته بوده است. همسرش که از دنیا رفت، احمد بیگدلی نیز چندان دوام نیاورد، یک سال نشده به نزد او شتافت.
رمان اندکی سایه را بیگدلی به همسرش تقدیم کرده :«برای همسرم که تمام هستی اش را برای موفقیت من کنار گذاشت».
اخیرا چاپ تازه ای از اندکی سایه به همراه ذبیح توسط نشر چشمه به بازار آمده است، رمان اول احمد بیگدلی به همراه رمان آخر او که پس از مرگش به دست علاقمندان آثار او می رسد. اندکی سایه اول بار در اوایل دهه هشتاد منتشر شد کتابی که نویسنده اش را بعد از قریب به سه دهه نوشتن یکباره به شهرت رساند.
بیگدلی نخستین داستانهایش را در نشریات و جنگ های ادبی و هنری پیش از انقلاب نوشت، مدتی جذب نمایشنامه نویسی شد، در این حوزه هم اثر موفقی نوشت، نمایشنامه نویسی را به نفع داستان کنار گذاشت. پس از انقلاب یکی دو مجموعه داستان توسط ناشران شهرستانی منتشر کرد که دیده نشد و در همه این سالها همانند بسیاری درگیر تأمین معاش خود و خانواده اش بود، آن هم به سختی. یک زندگی معلمی جمع و جور در یزدان شهر اصفهان. اما تقدیر بر این بود که نخستین رمان این نویسنده قدر ندیده عزلت نشین، خیلی اتفاقی به مهمترین اتفاق زندگی او بدل شود. آن هم در سالی که برخی افراد موثر در جایزه کتاب سال خوشتر می داشتند که اثر دیگری به عنوان کاربرگزیده معرفی شود، اما جایزه نصیب این رمان کوچک و نویسنده ناشناسش شد که از قضا دربین آثاری بود که دیر به دفتر جایزه رسیده بودند با این حال توانسته بود نظر هیئت داوری را با وجود فشارهای بیرونی، تامین کند.
به هر حال کسب این جایزه نام او را سر زبانها انداخت، هم اعتماد به نفسی شد که کارش را به مراتب جدی تر از گذشته دنبال کند و هم اینکه ناشران به او روی خوش نشان داده تا آثارش را به راحتی و توسط ناشران مطرح منتشر کند.
آنگونه که در انتهای کتاب آمده، بیگدلی اندکی سایه را در سال 1367 نوشته است، در سال 1372 یکبار دیگر و در سال 1383 برای آخرین بار آن را بازنویسی کرده و به دست ناشر سپرده است. او در هنگام نوشتن نخستین رمانش نویسنده ای با تجربه بود، هرچند آثار زیادی منتشر نکرده و همان چند کتاب و داستانهای پراکنده اش در نشریات نیز درست دیده نشده بودند. اما پختگی نثر و احاطه او بر تکنیک های روایت، پرداخت موجز برخی بخشهای کتاب و به خصوص تصویرهای زنده و تاثیرگذاری که در این رمان به شکل مجذوب کننده ای وجود دارند، نسبتی با کم تجربگی معمول نویسندگان جوان کار اولی ندارد.
اندکی سایه رمانی است خاطره محور، البته نویسنده با انتخاب سه شخصیت اصلی کوشیده این خاطره گویی ها صدایی واحد نداشته باشد. سه مرد میان سال که دوتای آنها دوستان دوران کودکی اند طی سفری یک روزه به دره ای زیبا به مرور خاطرات مشترک گذشته می پردازند.
تداعی خاطرات کودکی و حسرت خواری برای گذشته که با رخ دادهای سیاسی اجتماعی پیوند خورده، حال و هوایی نوستالژیک برای این رمان به همراه آورده که از جذابیت های آن به حساب می آید به ویژه اینکه زبان این رمان از کیفیت تصویری و حس شاعرانگی برخوردار است.
داستان در دو خط حرکت می کند، یکی در زمان حال که دکتر آزاده برای یافتن عکسی قدیمی به همراه دوستش واقفی به سراغ نویسنده ای عزلت نشین به نام احمد می روند که همانا راوی و صدای نویسنده در داستان است و خط دیگر همان خاطرات قدیمی باشد که به دهه سی و اعتصابات بعد از جریان ملی شدن صنعت نفت اختصاص دارد. اما در این میان خرده روایت های دیگری هستند که با سرک کشیدن از گوشه و کنار ذهن این شخصیت ها به این ماجرا پیوند می خورند. همانند کشته ناجوانمردانه هادی، آواره ای که پایش به آغاجاری رسیده و در شرکت نفت نگهبان شده است. اوکه زمانی با آتش زدن کپرهای مردم و همدستی با بالادستی ها ترفیع گرفته سرانجام متحول شده و در کنار آنها در اعتصابات شرکت می کند و یا پسرکی به نام اسحاق که در آن هیاهو گم شده و مرگ او نیز عینیتی در رمان پیدا نمی کند.
بیگدلی شحصیت هایی را در این رمان ترسیم می کند که از سایه سنگین گذشته رهایی ندارند و بازگویی روایت آنها تلاشی نافرجام برای بیرون کشیدن خود از زیر آوار سایه گذشته است.
کلمات کلیدی : نشر چشمه
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
