بیش از یک هفته از اعلام طرح دولت برای تحریک تقاضا و تسریع در رونق اقتصادی میگذرد و یکی از بخشهای درگیر در این طرح، صنایع ساختمانی است اما تاکنون جزئیاتی از چگونگی اجرای طرح از سوی دولت اعلام نشده است.
به گزارش ایسنا، ایران دارای منابع سرشار و غنی مواد معدنی است که میتواند با سرمایهگذاری مناسبی به یکی از پردرآمدترین و ارزآورترین بخشهای کشور تبدیل شود، چنانکه در حال حاضر و در سالیان گذشته نیز همواره بخشهایی از معدن و صنایع معدنی جزو اقلام عمده صادراتی کشور بودهاند.
اهمیت معدن و صنایع معدنی و ظرفیت بسیار مناسب این بخش در کشور تا حدی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که با برنامهریزی درست در این زمینه میتوان معدن را جایگزین درآمدهای نفتی در کشور کرد که این موضوع با اصل اقتصاد مقاومتی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی نیز تاثیرگذار است.
اما از سال گذشته بخش معدن نیز از رکود داخلی در امان نماند و این در حالی است که کاهش رشد اقتصادی و پروژههای کشور چین که بزرگترین مصرفکننده مواد معدنی در کشور است، سبب شد به نوعی بازار جهانی بسیاری از محصولات معدنی نیز وارد رکود شده و قیمت جهانی این محصولات افت شدیدی را تجربه کرد.
از سوی دیگر رکود اقتصاد ایران، به بخش مسکن هم کشیده شد و آمار خرید و فروشهای این بخش کاهش قابل ملاحظهای داشت و کاهش قدرت خرید مردم نیز عامل دیگری بود تا سازندگان ساختمان نیز کمتر رغبتی برای ساخت و سازهای جدید داشته باشند و در نهایت مجموع همه این عوامل کاهش فروش و رکود در بازار خارجی و داخلی مصالح ساختمانی از جمله فولاد، سیمان، کاشی و سرامیک و ... را سبب شد.
البته صنایع معدنی کماکان به صادرات محصولات خود ادامه میدهند اما این در حالی است که برخی صنایع بازارهای صادراتی خود را به دلیل مشکلات منطقهای از دست دادهاند یا با کاهش صادرات مواجه شدند و برخی دیگر نیز به دلیل افت قیمتهای جهانی سود قابل ملاحظهای ندارند، بالابودن هزینههای تولید نیز این شرایط را فراهم کرد تا برخی صنایع صادرات خود را کاهش دهند.
پس از اینکه این شرایط مدتی طولانی بر اقتصاد ایران حاکم بود در نهایت دولت تصمیم گرفت تا با برنامهای کوتاه مدت، با تحریک تقاضا در بخشهای کالاهای بادوام، صنایع معدنی و مسکن تحرک ایجاد کند.
هفته گذشته بود که محمدباقر نوبخت، رییس سازمان مدیریت و برنامهریزی کشور با بیان اینکه دولت وظیفه تامین منابع مالی برای این کار را دارد، اظهار کرد: منابعی برای فروش اقساطی کالاهای بادوام و برخی صنایع معدنی که انبارهایشان در این مدت پر شده در نظر گرفته شده است، همچنین قرار است تسهیلاتی برای بخش مسکن در جهت افزایش تقاضا در نظر گرفته شود.
یک هفته پس از این اظهارات، تسهیلات مسکن به ۸۰ میلیون تومان افزایش یافت، اما هنوز جزییات دقیقی از نحوه تحریک تقاضا در بخشهای خودرو، لوازم خانگی، صنایع معدنی و ... از سوی منابع رسمی اعلام نشده است.
البته اکثر کارشناسان بخش معدن، طرح دولت برای ایجاد تقاضا در این بخش را طرح خوبی ارزیابی میکنند، اما معتقدند که باید اقدامات اجرایی در این زمینه زودتر انجام شود.
تزریق نقدینگی به بخشهای پیمانکاری، راهحل خروج مصالح ساختمانی از رکوددر این زمینه محمدرضا بهرامن، رییس خانه معدن که انباشت کالاهای ساختمانی در انبارها در مدت اخیر را بی سابقه میداند، معتقد است که طرح دولت برای تحریک تقاضا باید به سرعت انجام شود اما در عین حال باید مراقب بود که باعث ایجاد تورم در کشور نشود.
وی گفته است که انباشت کالا در برخی از محصولات معدنی بسیار زیانبار است و این موضوع سبب شده تا واحدهای تولیدی ظرفیت تولید خود را کاهش دهند. به گفته بهرامن، یکی از سیاستهای تاثیرگذار در این زمینه میتواند تزریق نقدینگی به بخشهای پیمانکاری برای رونق ساخت و ساز در کشور باشد.
البته دولت در این زمینه نیز برنامههایی را در نظر گرفته است که از جمله آن میتوان به افزایش ۵۰۰۰ میلیارد تومانی بودجه عمرانی کشور در سال جاری اشاره کرد.
در صورت تحقق بودجههای عمرانی و افزایش آن میتوان امیدوار بود که پروژههای عمرانی بیشتری به فعالیت بپردازند و استفاده از مصالح ساختمانی و صنایع معدنی نیز افزایش یابد.
شرایط رونق فروش محصولات فراهم شودبهنام عزیززاده، رییس انجمن کاشی و سرامیک نیز مانند بسیاری از فعالان صنایع معدنی دیگر، بر این باور است که طرح دولت میتواند برای تحریک تقاضا و خروج رکود از این بخش تاثیرگذار باشد، اما اینکه سرعت تاثیر این برنامه تا چه باشد و چه زمانی تاثیرات آن را مشاهده کنیم، بستگی به سرعت اجرای طرح از سوی دولت دارد.
البته وی تاکید کرده است که باید شرایطی برای فروش محصولات تولیدی فراهم شود و صرف دادن تسهیلات به واحدهای تولیدی نمیتواند گرهای را از کار تولیدکنندگان باز کند، چراکه زمانی که بازار فروش نباشد، تولید فایدهای نخواهد داشت.
عزیززاده این را هم گفته است که اینکه دولت بخواهد اقدام به خرید محصولات و صادرات آنها کند نیز راهکاری است که میتواند در صورت رونق نگرفتن بازار فروش میتواند مطرح شود.
به نظر میرسد که پس از اعام دولت بسیاری از تولیدکننگان این بخشها منتظرند تا ببینند چه اتفاقی برای این صنایع خواهد افتاد و دولت چگونه میخواهد نسبت به تحریک تقاضا اقدام کند و این در حالی است که هنوز هیچگونه جزییاتی از این طرح از سوی دولت اعلام نشده و علاوه بر این با تولیدکنندگان نیز صحبتی درباره جزییات طرح نشده است.
مشکل فقط با فروش محصولات حل نمیشوددر عین حال رسول خلیفه سلطانی، دبیرانجمن تولیدکنندگان فولاد نیز ضمن مثبت خواندن طرح دولت برای تحریک تقاضا به ایسنا گفته است که مشکل این صنعت تنها با فروش محصولاتشان حل نمیشود و فعالان این صنعت قصد دارند با ارسال نامهای به وزارت اقتصاد برخی از مشکلات خود را مطرح کنند تا شاید شرایطی برای حل آنها فراهم شود.
وی بزرگترین مشکل تولیدکنندگان فولاد را قفل شدن سیستم بانکی برای استفاده از تسهیلات جدید برای بدهکاران دانست و اعلام کرده است که تولیدکنندهای که به دلیل مشکلاتی نتوانسته بازپرداخت تسهیلات خود را بپردازد نمیتواند دوباره تسهیلات گرفته و از پس مشکلات خود برآید.
خلیفه سلطانی موارد تهیه شده برای ارسال به وزارت اقتصاد را حدود ۴۰ مورد عنوان و تصریح کرد که مشکل نبودن ال سیهای داخلی و خارجی نیز مشکلات زیادی را برای صنعت فولاد ایجاد کرده است.
این طور که دبیر انجمن تولیدکنندگان فولاد میگوید، تحریک تقاضا در این بخش به تنهایی نمیتواند همه مشکلات این صنعت را حل کند و نیاز است تا موارد دیگری نیز به آن اضافه شود.
طرح دولت تا عملی شدن فاصله دارداز سوی دیگر اقبالیون، عضو هیات مدیره انجمن صنایع گچ اعتقاد دارد که طرح دولت تا عملی شدن فاصله دارد و تا زمانی که به مرحله اجرا نرسد نمیتوان از آن ارزیابی مثبت یا منفی داشت. وی در عین حال گفته است که به طور کلی رونق در بخش مسکن باعث ایجاد رونق در بسیاری از صنایع میشود که گچ نیز جزوی از این صنایع است، هرچند وام ۸۰ میلیونی ممکن است در بخشهای کوچک و شهرستانها موفقیت آمیز باشد اما برای شهرهای بزرگ و حومه آنها تاثیر وام ۸۰ میلیونی قابل بحث است.
دولت برای جادهها از روکش بتنی استفاده کند
البته اقبالیون تنها کسی نیست نسبت به اجرایی شدن طرح دولت زیاد خوشبین نیست، چراکه عبدالرضا شیخان، دبیر انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان این طرح را خیلی تاثیرگذار نمیداند و گفته است که این طرح نمیتواند به ویژه در بخش سیمان اثر کوتاه مدت بگذارد و اگر تاثیری هم داشته باشد، در سه ماهه دوم سال آینده مشاهده خواهد شد.
دولت در سالهای اخیر بارها گفته است که تاکیدش بر اتمام پروژههایی است که پیشرفت فیزیکی بالایی دارند و در این زمینه شیخان اظهار کرده است که پروژههای عمرانی معمولا در ابتدای کار نیاز به سیمان دارند و زمانی که پروژه پیشرفت میکند، نقش مصالح ساختمانی دیگر پررنگتر میشود.
وی با این حال پیشنهاد داد که دولت برای ساخت جادهها به جای روکش آسفالت از روکش بتنی استفاده کند که هم عمر مفید جاده را افزایش میدهد و هم باعث کاهش هزینهها میشود که البته در این صورت بخش سیمان میتواند به اثرگذاری این طرح امیدوار باشد. در این میان موضوعی که واضح و ضروری به نظر میرسد این است که در صورتی که دولت بخواهد این طرح موفقیت خوبی را تجربه کند باید هر چه زودتر جزئیات آن را اعلام کرده و به مرحله اجرا برساند.
از سوی دیگر بسیاری از انجمنهای تولیدکننده مصالح ساختمانی گفتهاند که دولت هیچ جلسهای با آنها برای نظر خواهی نداشته است، در صورتی که با گرفتن مشورت از تولیدکنندگان هر بخش میتوان برنامه کاملتری را ارائه داد.