نیروی دریایی چین به طور سنتی از زمان تشکیل خود یک نیروی دریایی آبهای سرزمینی بوده است. تنها تعدادی از زیردریاییهای این کشور در دهههای قبل توانایی حضور در آبهای بینالمللی را داشتند و حضور واحدهای سطحی نیروی دریایی چین به آبهای سرزمینی این کشور محدود میشد. پس از چندین رویارویی با نیروی دریایی آمریکا و علم به این نکته که چین به عنوان یک کشور بزرگ و با اقتصادی در حال رشد، به یک نیروی دریایی نیرومند برای حضور در آبهای آزاد نیاز دارد، این کشور از آغاز دهه 90 میلادی به یک سرمایه گذاری عظیم در نیروی دریایی خود دست زد. جمهوری خلق چین با داشتن این ناو جز شش کشور برتر دارای ناو هواپیمابر در دنیاست.
در مهرماه سال گذشته همزمان با اوج گیری تنشها در دریای چین شرقی بر سر جزایر دیائویو که در ژاپن جزایر سنکاکو نامیده میشوند، انتظار مقامات چینی به پایان رسید و این کشور ناو هواپیمابر بازسازی شده خود را با نام "لیائونینگ" به آب انداخت. این اقدام نقطه عطفی در تلاشهای چین برای افزایش روزافزون بنیه نظامی همزمان با درگیری در مناقشات ارضی با همسایگان خود به شمار میرود. چین در سال جاری میلادی فعالیتهای نظامی خود را تا 2 / 11 درصد افزایش داده است. ارتش چین در سال 2012 مبلغ 100 میلیارد دلار برای امور نظامی خود هزینه کرده است.
ساخت لیائونینگ از چه زمانی آغاز شد
جمهوری خلق چین برای نخستین بار در سپتامبر 2012 اولین ناو هواپیمابر خود، با شماره بدنه 16 و به نام لیائونینگ را در کارخانه کشتی سازی دالیان واقع در شمال شرق چین ساخت. لیائونینگ 16، اولین ناو هواپیمابر راه اندازی شده به وسیله نیروی دریایی ارتش چین است. در ابتدا این ناو به عنوان یک کشتی آموزش، در نظر گرفته شده بود تا نیروی دریایی به تمرین است.
در اصل ناو لیائونینگ به عنوان نسخه به روز شده ناو دریاسالار کوزنتسوف؛ ناو هواپیمابر چند منظوره کلاس ریگا برای نیروی دریایی شوروی، است. این ناو در 1988 دسامبر 4 راه اندازی و در سال 1990 به آب انداخته شد. این ناو روسی در سال 1998 توسط جمهوری خلق چین خریداری شد و به طور کامل بازسازی و تحت آزمایش های دریایی قرار گرفت و سرانجام با عنوان لیائونینگ در 25 سپتامبر سال 2012 راه اندازی شد.
مشخصات اجمالی ناو هواپیمابر لیائونینگ
نام: لیائونینگ
سازنده:صنعت کشتی سازی دالیان
تکمیل: 2011
راه اندازی: 2012 سپتامبر 25
وضعیت: در خدمت فعال
کلاس و نوع: نسخه به روز شده کوزنتسوف / کلاس ناو هواپیمابر
عملیات پرواز کوسه
سوخو 33 در لیست هواپیماهای در حال خدمت در چین وجود ندارد. باور منابع غربی این است كه چین در سال 1990 یك سوخو 33 را از اوكراین خریداری كرده و با مهندسی معكوس آن جنگنده خود را ساخته است. J-15 همانند سوخو 33 برای پرواز از عرشه های Ski-jump طراحی شده است. قدرت این هواپیما بهوسیله دو موتور توربوفن و دارای چنگك مهار در انتهای پرنده جهت نشستن بر روی باند كوتاه ناو هواپیمابر است. بالهای تاشو، دم مخروطی كوتاه و چرخهای بزرگ این پرنده را قادر میسازد كه در زیر عرشه قرار گرفته و راحتتر جابجا شود. تحلیلگران خبره معتقدند كه در j-15 بعضی از خصوصیات پیشرفته سایر جنگندههای چینی، مثل رادار ضد كشتی پالس داپلر، كاكپیت شیشهای و موتور توربوفن J-11، مجتمع شده است.
J-15 در عملیات آزمایشی ارتش چین با موفقیت کامل از روی ناو لیائونینگ برخواست و پس از گشتزنی در آسمان و انجام چندین مانور روی عرشه این ناو فرود آمد که این عملیات به پرواز کوسه معروف شد.
این ناو قدرت جابجایی 65،000 تن را دارد، و کسانی که ناو کوزنتسوف را دیدهاند معتقدند این دو ناو بسیار شبیه به یکدیگر است. یک محقق در موسسه نظامی نیروی دریایی ارتش چین گفت: این کشور حداقل به سه ناو هواپیمابر نیاز دارد تا بتواند پاسخگوی خواستههای خود را برای گشت های دریایی باشد. چینیها بهطور جدی با همسایگان خود برسر حاکمیت در دریای چین جنوبی اختلافات دارند؛ تا آنجا که به ساخت جزایر مصنوعی، برای دفاع از ادعای خود تلاش میکند. این در حالی است که تلاش چین برای جلوگیری از دخالت آمریکا در منطقه روز به روز بیشتر میشود است.
منابع نزدیک به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا به نقل از پنتاگون تایید کردند که آزادی نیروی دریایی ارتش خلق چین در آبهای منطقهای برنامه ریزی شده و چین درصدد است زیردریایی هستهای خود را تا پایان سال به آب بیاندازد. گفتنی است این زیردریاییها به موشکهای بالستیک است که میتواند ضربههای سنگینی به ایالات متحده وارد کند.
خط و نشان لیائونینگ برای رقبای شرق آسیایی خود
«لیائونینگ»، بزرگترین ناو هواپیمابر چین در اقدامی کم سابقه تمریناتی را در مجاورت منطقه حساس شبهجزیره کره که محل رویارویی و مناقشه کره شمالی با همسایه جنوبی و آمریکاست، انجام داده است. محلی که تمرینات در آن انجام شده، تنگه «بو های» است که در مجاورت شبهجزیره کره قرار دارد؛ اما روزنامه ارتش چین زمان دقیق این برنامه نظامی را اعلام نکرده است.
گفتنی است چینیها چند دهه قبل این ناو هواپیمابر را که در واقع لاشهای بیش نبود، از کشور اوکراین خریداری کردند و پس از بازسازی و مدرن کردن آن رسما در سال 2012 میلادی ماموریتهایی را با آن در اقیانوس آرام و دریای جنوبی انجام دادند.
همچنین چین برای ناو هواپیمابر خود، تعدادی بالگرد هم در نظر گرفته است که شامل KA-28/31 و نمونههای بروز MI-8 روسی است. هرچند چین باید برای ساخت بدنه ناو هواپیمابر به روسیه متوسل شود ولی رسانههای گروهی این کشور به نقل از یک دریاسالار چینی در سالگرد کنگره ملی خلق چین اعلام کردند که این کشور در حال حاضر روی یک برنامه تحقیقاتی برای ساخت اولین بدنه بومی ناو هواپیمابر کار میکند و انتظار میرود این برنامه ظرف سه سال تکمیل شود.
گفته میشود که اولین ناو هواپیمابر ساخت چین بعد از سال 2016 میلادی به آب انداخته میشود. تلاش چین برای ساخت ناو هواپیمابر در شرایطی صورت میگیرد که این کشور سایر تجهیزات و ادوات مورد نیاز ناوهای هواپیمابر و حتی جنگندههای سوخوی مخصوص فرود روی ناوهای هواپیمابر را از اوکراین خریداری کرده است.