کد مطلب: 191847
مروری بر تحولات اخیر ترکیه (بخش دوم)
نتایج اقتصادی ناآرامی ها
بخش تعاملی الف - دکتر ابراهیم فتح الهی، 12 تیر 92
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۲ تير ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۰۹
با توجه به اقدامات اقتصادی مناسبی که اردوغان در یک دهه قدرت خود در ترکیه به وجود آورده است، باعث شده که ترکیه از اقتصادی رو به رکود به شکوفاترین اقتصاد منطقه تبدیل شود و کشورهایی نظیر دانمارک و نروژ را پشت سر گذاشته و رتبه 20 اقتصادی جهان را به دست آورد.
هواداران اردوغان از رونق و جهش اقتصادی این کشور در دوره ی زمامداری اش دفاع می کنند و پیروزی حزب حاکم در سه دوره از انتخابات پارلمانی ترکیه مؤید دستاوردهای اقتصادی حاکمیت این حزب می باشد و در حال حاضر نیز ترکیه دوره ی رونق اقتصادی خود را تجربه می کند. اما گسترش دامنه ی اعتراضات و ناآرامی های اخیر علاوه بر خسارت هایی که به اموال عمومی و اماکن اداری و شهرداری ها وارد کرده است، باعث شده که ارزش سهام در بازار بورس استانبول و هم چنین نرخ برابری لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا و یورو دچار افت چشمگیری شوند. زیرا اعتراضات گسترده علیه حزب حاکم، سرمایه گذاران را دچار نگرانی کرده است.
ضررهای چند میلیارد دلاری به صنعت توریسم ترکیه در پی انصراف گردشگران از سفر به ترکیه در پی ناآرامی های اخیر در حالی که گردشگری و صنعت توریسم از منابع اصلی درآمد ترکیه می باشد، ضربه ی بزرگی به اقتصاد رو به رشد ترکیه وارد کرد به طوری که صدها هزار توریست رزور هتل هایشان را کنسل کرده و از سفر خود منصرف شدند.
اما دولت اردوغان در ده سال گذشته و در دوره حاکمیت حزب عدالت و توسعه، پروژه های بزرگی را برای جلب توجه مردم و نمایش توانایی های حزب خودش و تثبیت وضعیت موجود در پیش گرفته است که از جمله می توان به طرح تاسیس اولین نیروگاه هسته ای ترکیه در استان مرسین با بودجه 22 میلیارد دلاری و با مشارکت دولت روسیه اشاره کرد که قرار است تا سال 2019 برق آن وارد مدار شود. هم چنین قرارداد ساخت دومین نیروگاه اتمی با مشارکت ژاپن و فرانسه در نزدیکی دریای سیاه با بودجه 22 میلیارد دلار در سفر دو ماه پیش نخست وزیر ژاپن به ترکیه به امضا رسید و قرار است برق آن تا سال 2023 وارد مدار شود.
از دیگر پروژه های مهم ترکیه که تا سال 2023 یکصدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه هدف گذاری شده است، انعقاد قرارداد ساخت بزرگ ترین فرودگاه جهان در استانبول با ظرفیت 150 میلیون مسافر در سال و ایجاد ارتباط ریلی بین اروپا و آسیا از طریق ایجاد یک تونل راه آهن زیرزمینی در کرانه تنگه ی بسفر و ساخت بزرگ ترین مسجد ترکیه با گنجایش 30 هزار نفر در استانبول که 6 مناره آن بزرگ ترین مناره ها در سطح جهان خواهد بود.
دو مورد دیگر از این پروژه ها که البته سبب شروع اعتراضات شد، طرح توسعه میدان تقسیم و تبدیل پارک گزی استانبول به مرکز تجاری و فرهنگی و هم چنین نام گذاری سومین پل بر روی تنگه بسفر با بودجه ای معادل 3,5 میلیارد دلار به نام پل "یاووز سلطان سلیم" که از سلاطین عثمانی بوده و این نامگذاری سبب اعتراض علوی های ترکیه شد که سلطان سلیم خونخوار را قاتل بسیاری از علوی ها و قاتل شاه اسماعیل صفوی می دانند.
گفته می شود اردوغان قصد دارد با اتمام این پروژه ها تا سال 2023 نام خود را در تاریخ ترکیه ماندگار کند. هم چنین وی قصد دارد با تغییر قانون اساسی ترکیه و حذف پست نخست وزیری و افزایش اختیارات رئیس جمهوری، خود در سال 2015 به این مسند تکیه بزند.
برخی تحلیل گران معتقدند اقتصاد رو به پیشرفت ترکیه در سال های اخیر موجب نگرانی غربی ها و آمریکا نیز شده است و در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی در رکود بحران اقتصادی به سر می برند، ثبات اقتصادی ترکیه و طرح های بلند مدت آینده به مذاق آن ها خوش نیامده است. لذا برخی از کشورهای غربی، در گسترش دامنه ناآرامی ها در ترکیه دخیل بوده اند و از طریق پوشش خبری مستقیم به ویژه از کانال های سی.ان.ان و بی.بی.سی و شبکه های اجتماعی اینترنتی در تحریک مردم ترکیه نقش موثری داشته اند.
رابطه ناآرامی های اخیر ترکیه با ناآرامی های مشابه در برزیل
با شروع و گسترش اعتراضات مشابه در طول سه هفته اخیر در کشور برزیل، اکنون زوایای پیچیده تری از علل مداخله و حمایت غربی ها از ناآرامی ها و اعتراضات ترکیه روشن می شود که با مقایسه چند وجه مشترک بین ترکیه و برزیل می توان به آن ها رسید:
* اولا در خاطر ما ایرانی ها هست که چند سال قبل دو کشور ترکیه و برزیل به عنوان حامی برنامه هسته ای ایران نقش میانجی گری را در پرونده هسته ای ایران ایفا کردند که علت انتخاب آن ها از سوی ما، رشد اقتصادی و ارتقاء جایگاه این دو کشور بود.
* ترکیه و برزیل دو اقتصاد رو به رشد هستند که تهدیدی جدی برای اقتصادهای با سابقه ی حاکم بر جهان محسوب می شوند.
* روحیه ی اسلامی دولت ترکیه و روحیه ی آزادی طلبی دولت برزیل که احتمالا هر دو منتج به عدم تبعیت ازآمریکا و اروپا و حتی رقابت با آن ها می شود، خطری جدی برای آمریکا و هم پیمانان اروپایی اش است که ترجیح می دهند در همین آغاز کار جلوی آن ها را بگیرند.
علاوه بر همه ی این دلایل، تجزیه ترکیه و همه ی کشورهای بزرگ منطقه به کشورهای کوچک تر، سال هاست که در دستور کار آمریکا و هم پیمانان اروپایی اش است. با تجزیه ی ترکیه و استقرار سامانه های موشکی پاتریوت، آمریکا و ناتو در صدد محدود کردن و فشار بیش تر به کشورهای ایران و روسیه، دو قدرت ضد آمریکا هستند. ضمن این که اگر ترکیه به چند کشور کوچک تر تبدیل شود، همگی آن ها به تنهایی مستعد ضدیت و درگیری با ایران خواهند بود که کنترل و تاثیرگذاری بر آن ها به مراتب آسان تر است.
فروپاشی و تجزیه سوریه و محدود کردن حزب الله لبنان و تفرقه ی قومی-مذهبی در عراق و ... نیز در ادامه ی محدود کردن قدرت و نفوذ رو به رشد ایران و حتی به طور غیر مستقیم علیه روسیه است که مرحله ی بعدی آن حمله ی مستقیم و همه جانبه علیه ایران و حتی روسیه خواهد بود.
همان طور که ملاحظه شد، پیچیدگی ناآرامی های اخیر ترکیه زیاد است که به مرور زمان زوایای جدیدتری از آن آشکار می شود و ان شاء الله در یادداشت های آینده به تحلیل منافع و مضرات آن برای ایران و منطقه خواهیم پرداخت
هواداران اردوغان از رونق و جهش اقتصادی این کشور در دوره ی زمامداری اش دفاع می کنند و پیروزی حزب حاکم در سه دوره از انتخابات پارلمانی ترکیه مؤید دستاوردهای اقتصادی حاکمیت این حزب می باشد و در حال حاضر نیز ترکیه دوره ی رونق اقتصادی خود را تجربه می کند. اما گسترش دامنه ی اعتراضات و ناآرامی های اخیر علاوه بر خسارت هایی که به اموال عمومی و اماکن اداری و شهرداری ها وارد کرده است، باعث شده که ارزش سهام در بازار بورس استانبول و هم چنین نرخ برابری لیر ترکیه در برابر دلار آمریکا و یورو دچار افت چشمگیری شوند. زیرا اعتراضات گسترده علیه حزب حاکم، سرمایه گذاران را دچار نگرانی کرده است.
ضررهای چند میلیارد دلاری به صنعت توریسم ترکیه در پی انصراف گردشگران از سفر به ترکیه در پی ناآرامی های اخیر در حالی که گردشگری و صنعت توریسم از منابع اصلی درآمد ترکیه می باشد، ضربه ی بزرگی به اقتصاد رو به رشد ترکیه وارد کرد به طوری که صدها هزار توریست رزور هتل هایشان را کنسل کرده و از سفر خود منصرف شدند.
اما دولت اردوغان در ده سال گذشته و در دوره حاکمیت حزب عدالت و توسعه، پروژه های بزرگی را برای جلب توجه مردم و نمایش توانایی های حزب خودش و تثبیت وضعیت موجود در پیش گرفته است که از جمله می توان به طرح تاسیس اولین نیروگاه هسته ای ترکیه در استان مرسین با بودجه 22 میلیارد دلاری و با مشارکت دولت روسیه اشاره کرد که قرار است تا سال 2019 برق آن وارد مدار شود. هم چنین قرارداد ساخت دومین نیروگاه اتمی با مشارکت ژاپن و فرانسه در نزدیکی دریای سیاه با بودجه 22 میلیارد دلار در سفر دو ماه پیش نخست وزیر ژاپن به ترکیه به امضا رسید و قرار است برق آن تا سال 2023 وارد مدار شود.
از دیگر پروژه های مهم ترکیه که تا سال 2023 یکصدمین سال تاسیس جمهوری ترکیه هدف گذاری شده است، انعقاد قرارداد ساخت بزرگ ترین فرودگاه جهان در استانبول با ظرفیت 150 میلیون مسافر در سال و ایجاد ارتباط ریلی بین اروپا و آسیا از طریق ایجاد یک تونل راه آهن زیرزمینی در کرانه تنگه ی بسفر و ساخت بزرگ ترین مسجد ترکیه با گنجایش 30 هزار نفر در استانبول که 6 مناره آن بزرگ ترین مناره ها در سطح جهان خواهد بود.
دو مورد دیگر از این پروژه ها که البته سبب شروع اعتراضات شد، طرح توسعه میدان تقسیم و تبدیل پارک گزی استانبول به مرکز تجاری و فرهنگی و هم چنین نام گذاری سومین پل بر روی تنگه بسفر با بودجه ای معادل 3,5 میلیارد دلار به نام پل "یاووز سلطان سلیم" که از سلاطین عثمانی بوده و این نامگذاری سبب اعتراض علوی های ترکیه شد که سلطان سلیم خونخوار را قاتل بسیاری از علوی ها و قاتل شاه اسماعیل صفوی می دانند.
گفته می شود اردوغان قصد دارد با اتمام این پروژه ها تا سال 2023 نام خود را در تاریخ ترکیه ماندگار کند. هم چنین وی قصد دارد با تغییر قانون اساسی ترکیه و حذف پست نخست وزیری و افزایش اختیارات رئیس جمهوری، خود در سال 2015 به این مسند تکیه بزند.
برخی تحلیل گران معتقدند اقتصاد رو به پیشرفت ترکیه در سال های اخیر موجب نگرانی غربی ها و آمریکا نیز شده است و در حالی که بسیاری از کشورهای اروپایی در رکود بحران اقتصادی به سر می برند، ثبات اقتصادی ترکیه و طرح های بلند مدت آینده به مذاق آن ها خوش نیامده است. لذا برخی از کشورهای غربی، در گسترش دامنه ناآرامی ها در ترکیه دخیل بوده اند و از طریق پوشش خبری مستقیم به ویژه از کانال های سی.ان.ان و بی.بی.سی و شبکه های اجتماعی اینترنتی در تحریک مردم ترکیه نقش موثری داشته اند.
رابطه ناآرامی های اخیر ترکیه با ناآرامی های مشابه در برزیل
با شروع و گسترش اعتراضات مشابه در طول سه هفته اخیر در کشور برزیل، اکنون زوایای پیچیده تری از علل مداخله و حمایت غربی ها از ناآرامی ها و اعتراضات ترکیه روشن می شود که با مقایسه چند وجه مشترک بین ترکیه و برزیل می توان به آن ها رسید:
* اولا در خاطر ما ایرانی ها هست که چند سال قبل دو کشور ترکیه و برزیل به عنوان حامی برنامه هسته ای ایران نقش میانجی گری را در پرونده هسته ای ایران ایفا کردند که علت انتخاب آن ها از سوی ما، رشد اقتصادی و ارتقاء جایگاه این دو کشور بود.
* ترکیه و برزیل دو اقتصاد رو به رشد هستند که تهدیدی جدی برای اقتصادهای با سابقه ی حاکم بر جهان محسوب می شوند.
* روحیه ی اسلامی دولت ترکیه و روحیه ی آزادی طلبی دولت برزیل که احتمالا هر دو منتج به عدم تبعیت ازآمریکا و اروپا و حتی رقابت با آن ها می شود، خطری جدی برای آمریکا و هم پیمانان اروپایی اش است که ترجیح می دهند در همین آغاز کار جلوی آن ها را بگیرند.
علاوه بر همه ی این دلایل، تجزیه ترکیه و همه ی کشورهای بزرگ منطقه به کشورهای کوچک تر، سال هاست که در دستور کار آمریکا و هم پیمانان اروپایی اش است. با تجزیه ی ترکیه و استقرار سامانه های موشکی پاتریوت، آمریکا و ناتو در صدد محدود کردن و فشار بیش تر به کشورهای ایران و روسیه، دو قدرت ضد آمریکا هستند. ضمن این که اگر ترکیه به چند کشور کوچک تر تبدیل شود، همگی آن ها به تنهایی مستعد ضدیت و درگیری با ایران خواهند بود که کنترل و تاثیرگذاری بر آن ها به مراتب آسان تر است.
فروپاشی و تجزیه سوریه و محدود کردن حزب الله لبنان و تفرقه ی قومی-مذهبی در عراق و ... نیز در ادامه ی محدود کردن قدرت و نفوذ رو به رشد ایران و حتی به طور غیر مستقیم علیه روسیه است که مرحله ی بعدی آن حمله ی مستقیم و همه جانبه علیه ایران و حتی روسیه خواهد بود.
همان طور که ملاحظه شد، پیچیدگی ناآرامی های اخیر ترکیه زیاد است که به مرور زمان زوایای جدیدتری از آن آشکار می شود و ان شاء الله در یادداشت های آینده به تحلیل منافع و مضرات آن برای ایران و منطقه خواهیم پرداخت
کلمات کلیدی : ابراهیم فتح الهی
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
