به گزارش الف، ماجرا از آنجا آغاز شد که مسئولان جهاد کشاورزی استان فارس برای تنظیم بازار اقدام به امحای بیش از ۱۷۰۰ تن سیب زمینی میکنند. بهجت حقیقی مدیر تعاون روستایی فارس با تشریح عملکرد تعاون روستایی این استان در ۶ ماه گذشته امحای این مقدار سیبزمینی را بهترین اقدام سازمان متبوعهاش معرفی و اعلام کرد: در این مدت سازمان تعاون روستایی در حوزه بازرگانی به منظور تنظیم بازار سیب زمینی اقدام به خرید و امحای بیش از ۱۷۰۰ تن سیب زمینی در فارس کرده است.
این اقدام سازمان تعاونی روستایی استان فارس با واکنشهای مختلفی مواجه شد و تا صحن علنی مجلس شورای اسلامی پیش رفت و استعفای مهدی کوچکزاده را هم به دنبال داشت.
احمد توکلی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی نیز ضمن ابراز تعجب از امحای ۱۷۰۰ تن سیبزمینی در استان فارس تصریح کرد: دولت برای علت این مشکل باید پاسخگو باشد.
همه توضیحات سازمان تعاون روستایی در مورد سیب زمینی های امحا شدهحسین صفایی رئیس سازمان رئیس سازمان تعاون روستایی در گفتگو با خبرنگار الف، در مورد امحای ۱۷۰۰ تن سیب زمینی در استان فارس گفت: هیچ گونه سوء مدیریتی در این خصوص صورت نگرفته است چرا که سیبزمینیهایی که در استان فارس امحا شده است قابلیت مصرف انسانی و حتی دامی نداشته است.
وی ادامه داد: که از این مقدار ۸۰۰ هزار تن مصرف صنعتی، حدود ۵۰۰ هزار تن نیز مصرف بذری برای سال آینده، نیم میلیون تن ضایعات، ۳۹۰ هزار تن متوسط صادرات کشور و ۷/۲ میلیون تن نیز مصرف تازه خوری است که این وضعیت کل کشور در مورد محصول سیب زمینی است.
صفایی با بیان اینکه سالانه در کشور پنج میلیون تن سیبزمینی تولید میشود، گفت: سیبزمینی یکی ار محصولاتی است که در قانون خرید تضمینی ذکر شده است. دستگاههای دولتی موظف به خرید این محصول در صورتی هستند که قیمت سیب زمینی از قیمت مصوب دولت کمتر باشد. در سال جاری قیمت مصوب دولت برای تضمین سیب زمینی ۳۶۰ تومان بود که در بهار امسال بخشی از سیب زمینی بهارهای که برداشت میشود به دلیل شرایط بازار و بیش تولید نسبت به مصرف، قیمت سیب زمینی کاهش پیدا کرده و ما ملزم به خرید سیب زمینی مازاد مصرف بهاره از کشاورزان شدیم.
رئیس سازمان تعاون روستایی ادامه داد: سیبزمینیهای بهاره ماندگاری کمی دارند و حدود ۱۷۰۰ تن سیب زمینی در شهرستانهای داراب و جهرم وجود داشت که ما این سیب زمینیها را در تیرماه خریداری کردیم و کشاورزها آن را با تاخیر به بازار عرضه کردند چرا که امید داشتند که بازار بهبود یابد و براساس قوانین خرید تضمینی ما در زمان خرید تضمینی اجازه فروش محصولات خود نداریم.
وی خاطر نشان کرد: ما حتی به دستگاههای امدادی و بهزیستی استان اعلام کردیم که برای مددجویان خود از این سیب زمینی استفاده کنند، قبل از اینکه آنها فاسد شوند. حدود ۳۲۰ تن سیب زمینی تامین شد که ما بقی نیزفاسد شده و با نظارت مراجع قانونی و نماینده دادستانی امحا شدند.
صفایی در پاسخ به این سوال مبنی اینکه چرا پیش بینی نکردید که با مازاد تولید روبرو خواهید شد، توضیحی نمی دهد و آن را اظهار داشت: تولید توسط کشاورزان صورت می گیرد و بر اساس ارزیابی خود آنها بازارشان کم و زیاد میشود که معمولا تلورانسی برای این کار و جود دارد.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که چرا بازار خارجی برای این سیب زمینی ها وجود ندارد، گفت: صادرات دست بخش خصوصی است و از کل سیب زمینیها، تنها سیب زمینی هایی که قابلیت ماندگاری دارند، صادر میشود.
صفایی در مورد درباره آلودگی سیبزمینیهای تولید شده در استان فارس، گفت: مواردی که در خصوص آلودگی این سیبزمینیها مطرح شده است شایعهای بیش نبوده و مصرف کودهای شیمیایی در کشور ما ۵۰ درصد کمتر از کشورهای پیشرفته اروپایی است.
صادرات حرکتی ندارد و کند استرئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه البته نظر دیگری دارد. نورانی می گوید: الان تولید سیب زمینی و پیاز فراوان بوده اما صادرات حرکتی ندارد و بسیار کند است به طوری که در حال از دست دادن یک به یک بازارهای خود هستیم. بهانه هم این است که صادرات این محصولات صادرات آب به دیگر کشورهای دیگر است.الان نباید برای بحث سیب زمینی به چه کنم چه کنم رسیده باشیم بلکه باید دولت فکری به حال صادرات این محصول میکرد.
او به اشتغال در بحث کشاورزی هم اشاره کرده و می گوید: اشتغال زایی ۲۵ درصد جمعیت کشور وابسته به کشاورزی است اما وزیر صنعت تنها از صنعت خودروسازی حمایت میکند، ما نمی گوییم به این صنعت کمک نکنند اما بهتر است نیمچه نگاهی هم به صادرات غیرنفتی داشته باشند.
واردات ۵۵۰۰ تن سیبزمینی در ۲.۵ سال اخیر!همه ی این توضیحات در حالی است که در سال جاری صدها تن سیبزمینی به بهانه نداشتن تقاضا در انبارها ماند و فاسد شد که به دفن آنها انجامید، آمارهای رسمی نشان میدهد طی ۲.۵ سال اخیر بیش از ۵۵۰۰ تن سیبزمینی و مشتقات آن به کشور وارد شده است.
بر اساس آمار گمرک، در ۷ ماه نخست امسال بیش از ۱.۷ میلیون دلار صرف واردات ۹۲۰ تن مشتقات سیبزمینی همچون بذر، نشاسته و فلس سیبزمینی شده است. سال گذشته نیز بیش از ۲۵۰۰ تن سیبزمینی و مشتقات آن به کشور وارد شد که بیش از ۴.۲ میلیون دلار هزینه دربر داشت.
محذورات سیاسی برای توزیع رایگان سیب زمینیدولت البته در بحث توزیع رایگان و عدم رساندن کار به فاسد شدن سیب زمینی ها که راهی جز امحا باقی نمی گذارد، یک محذوریت سیاسی داشت که به سال ۸۸ برمی گشت. آن زمان دولت نهم که همچون دولت کنونی برنامه ای برای کنترل میزان تولید سیب زمینی در کشور نداشت، مازاد تولید سیب زمینی را بطور رایگان در برخی منطق کشور توزیع کرد که موجی از انتقادات را موجب شد. انتقاد از سوی کسانی که نام های حسن روحانی و نوبخت و خباز و مجید انصاری هم در میان آنها دیده می شد. با این وجود، دولتمردان کنونی که خود منتقد حرکت آن زمان دولت نهم بودند، اکنون چگونه دست به توزیع رایگان سیب زمینی بین مردم بزنند؟ خصوصاً که رفتار آن روزهای دولت نهم به تلاش برای تاثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری تعبیر شد و برخی درک و عقل مردم را در حدی تصور کردند که با چند کیلو سیب زمینی رأی شان جابجا شود! اکنون نیز در آستانه ی انتخابات مجلس هستیم و آیا توزیع رایگان سیب زمینی باعث نمی شد دولت یازدهم در معرض همان اتهامی قرار بگیرد که روزی خود به دولت نهم وارد ساخته بود؟
همان زمان مسعود میرکاظمی وزیر وقت بازرگانی درباره توزیع رایگان سیب زمینی گفت:«از آنجا که تولید سیب زمینی مازاد بر مصرف بوده، اگر آن را به شکل رایگان توزیع نمی کردیم؛ میماند و فاسد میشد.»
محمدرضا اسکندری وزیر جهاد کشاورزی نیز با تایید توزیع رایگان سیب زمینی در مناطق مختلف کشور علت آن را تولید مازاد این محصول ذکر کرد.
همچنین مدیرکل وقت حراست وزارت جهاد کشاورزی تصمیم دولت نهم برای توزیع رایگان سیبزمینی مازاد را به مراتب بهتر از امحای ۳۰۰ هزار تن سیب زمینی مازاد در دولت اصلاحات طی سالهای ۷۹ تا ۸۴ ارزیابی کرد و تلاش برخی گروهها برای بزرگنمایی این مسئله را سیاسی دانست.
سایت مشرق می نویسد: با وجود توضیحات مکرر مسئولان دولتی، این موضوع تا بعد از انتخابات نیز مورد توجه اصلاحطلبان و مخالفان دولت احمدینژاد قرار داشت به طوری که حتی توزیع رایگان سیبزمینی دستمایه ادعای دروغین تقلب در انتخابات نیز قرار گرفت. در آن مقطع، مخالفان دولت احمدینژاد بارها توزیع رایگان سیبزمینی را اقدامی نابخردانه معرفی میکردند. از قضا اکثر آن افراد، امروز در دولت یازدهم مناصب دولتی گرفتهاند یا در زمره حامیان دولت محسوب می شوند.
بنابراین بازخوانی مواضع آنها درباره توزیع رایگان سیبزمینی مازاد در دولت قبل و انطباق آن با مواضعشان نسبت به امحاء صدها تن سیبزمینی در دولت یازدهم قابل تامل است.
روحانی: با سیبزمینی نمیتوان کشور را تحت کنترل خود درآوردحسن روحانی که آن زمان رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت بود در این باره گفت: «شاید برخیها تصور کنند که مردم ایران به سادگی فریب میخوردند و با هوچیبازی، نمایشهای ساختگی و دروغگویی میتوان نظر افکار عمومی را به خود جلب کرد. اما من معتقدم که مردم ما ساده نیستند و هر چند که ممکن است در ظاهر ساکت باشند، اما با هوچیگری، جنگ روانی و وارد کردن اتهامات سنگین به شخصیتهای نظام نمیتوان آرای مردم را خرید. همانطور که مطمئنم با سیبزمینی و تراول چک هم نمیتوان کشور را تحت کنترل خود درآورد».
روحانی در جایی دیگر نیز دوباره مسئله سیبزمینی را مورد انتقاد قرار داد. رئيس مرکز تحقيقات استراتژيک مجمع تشخيص مصلحت نظام تاکید کرد: «مردم ایران آگاهتر و فهیمتر از آن هستند که سیاستهایی نظیر توزیع تراول چک یا سیبزمینی رایگان بتواند رفتارهای انتخاباتی آنها را تحت تاثیر قرار دهد و کسانی که تصور میکنند با چنین اقداماتی میتوانند جامعه را به سمت دیگری ببرند، آب در هاون میکوبند...»
نوبخت: توزیع سیبزمینی تاثیری در عزم ملی مردم نداردمحمدباقر نوبخت دبیرکل حزب اعتدال و توسعه هم با انتقاد از اقدام دولت نهم در توزیع سیبزمینی گفت: امروز نه توزیع چک پولها، نه توزیع سیب زمینی و نه توزیع با عجله و شتابزده ۸۰ هزار تومان بین ۵ میلیون نفر نمی تواند تاثیری در عزم ملی مردم بگذارد....بنده با شناختی که از میرحسین موسوی دارم، شهادت میدهم ایشان مرد صادقی است و قطعا فریب نمیدهد؛ کما اینکه امروز هم سیب زمینی و چک پول ندارد که بین مردم توزیع کند چون صداقت دارد و همین برایش کافیست».
انصاری: با کشتی سیبزمینی آوردند!مجید انصاری معاون پارلمانی دولت کنونی نیز از منتقدان توزیع رایگان سیبزمینی بود: «باید سوال کرد که آیا توهین به شعور ملت ایران نیست که در آستانه انتخابات کشتی سیب زمینی وارد کشور میشود. آیا مردم ایران را این قدر کوته فکر فرض کردهاند که فکر میکنند با این کارها میتوانند برای خود با یک گونی سیب زمینی رای بخرند.»
خباز: شرمنده ی توزیع سیب زمینی شدم«محمدرضا خبار» استاندار فعلی سمنان که در سال ۱۳۸۸ نماینده کاشمر در مجلس بود با اعتراض به روند توزیع سیب زمینی رایگان از سوی دولت احمدینژاد گفت: «وقتی در مسیر مسافرت خودم مشاهده کردم که سیبزمینی مجانی بین مردم توزیع میکنند، شرمنده شدم که چرا اینگونه شان مردم را پایین میآورند. من از نیت توزیعکنندگان سیب زمینی آگاه نیستم، اما این سئوال را از دولت محترم دارم که چرا پارسال و سال قبل از آن بین مردم سیب زمینی مجانی توزیع نکردند.»
نماینده کاشمر تصریح کرد:«در حوزه انتخابیه خودم به چشم خودم دیدم که جلوی سازمان بهزیستی بین مردم سیب زمینی مجانی توزیع میکردند،ابتدا فکر کردم به افراد تحت پوشش بهزیستی سیب زمینی میدهند اما بعد متوجه شدم به همه مردم سیب زمینی مجانی داده میشود.»
خباز با تاکید براینکه این روش مناسب و قابل دفاعی نیست گفت:«نباید با اینگونه اقدامات، برگزارکنندگان انتخابات، خود و انتخابات را زیر سئوال ببرند.»
قنبری: اگر سیبزمینی زیاده بوده باید صادر میکردیدداریوش قنبری سخنگوی فراکسیون اصلاحطلبان مجلس در سال ۱۳۸۸ هم که پیش از این در صحن علنی مجلس به طور رسمی به توزیع سیب زمینی رایگان از سوی دولت در شهرستانهای مختلف به عنوان اقدامی انتخاباتی اعتراض کرده بود، در مصاحبه ای گفت: «اگر سیب زمینی زیاد تولید شده، چرا دولت به فکر صادرات این محصول نیفتاده تا از این طریق کسری بودجه خود را نیز جبران کند. اگر سیب زمینی زیاد تولید شده، چرا دولت به فکر صادرات این محصول یا توزیع آن با قیمت ارزانتر در میان همه مردم نیفتاده است.
وی افزود: چرا دولت با توزیعی نامناسب باید از صادرات سیب زمینی که می تواند برای آن درآمدزا نیز باشد و پول آن را صرف سرمایه گذاری برای دیگر کارها کند بی بهره بماند.
سخنگوی فراکسیون اقلیت مجلس با هشدار به دولت گفت: «دولت باید مواظب باشد انجام اینگونه رفتارها در آستانه انتخابات این شائبه را در بین افکار عمومی ایجاد می کند که اقدامات دولت (نظیر توزیع سیب زمینی رایگان) تنها در راستای جلب آرای مردم است.»
این نماینده مجلس تاکید کرد: «اگر خرید سیب زمینی تضمینی داشت و اکنون میزان خرید آن مازاد بر مصرف داخلی شده، می توان آن را صادر و سودآوری برای کشور ایجاد کرد یا قیمت را در بازار برای همه مردم تعدیل کنید که برای همه ارزان شود نه اینکه در برخی جاها مجانی توزیع کنید.»
*****به نظر می رسد با اتفاقات افتاده، جنجال سیب زمینی دیگر وارد تسویه حساب های سیاسی نشود و حالا اصلاح طلبان هم متوجه شده باشند که باید برای مازاد تولید سیب زمینی در این کشور راهی جست و این موضوع ربط چندانی به انتخابات ندارد. چاره ای که در دولت های قبلی اندیشیده نشد. دولت اصلاحات ترجیح داد ۳۰۰ هزار تن سیب زمینی را از بین ببرد؛ دولت احمدی نژاد دست به توزیع رایگان سیب زمینی زد و متهم به خرید رأی مردم شد؛ دولت روحانی امحا کرد و متهم به اسراف شد. آیا قرار نیست فارغ از جنجال های سیاسی، برای مازاد تولید سیب زمینی چاره ای اندیشیده شود؟