قرار بود اينجا پارك شود اما به جاي آن هتل ساختند؛ ١٦ طبقه روي زمين، ٨ طبقه زير زمين، ٩ طبقه خلاف هم به آن اضافه شده و حالا مالك اسكلتگذاري براي ٤ طبقه ديگر را هم شروع كرده است. اينجا دزاشيب است، جایی در منطقه یک تهران. «تاوركرين»، آسمان را پاره كرده و دستههاي آهني آن از بالاي سر ساختمانهاي كوتاهقد دزاشيب میگذرد. آنطور که گفته میشود، سرمايهگذار بانك تات است و نام مالك چند وقتي است كه از روي تابلوهاي زرد جلوي پروژه پاك شده است. از طرف دیگر اهالی محل میگویند، مجوز ساختوساز در محل این برج، آموزشی و مربوط به یک مدرسه راهنمایی است.
به گزارش شهروند،حالا ديگر از آن خانه سبز سردار فاخر، رئیس مجلس شورای ملی در دوره قبل از انقلاب خبري نيست. خانه ٤٠ درخت چنار بلندقامت سبز داشته كه جاي آن آهن و سيمان و سنگ كاشته شده است. براي يك برج ٢٤ طبقه. در همان روزهاي پاياني سال ٩٢ كه كلنگ اين پروژه زمين خورد، مجوز ساختمان براي ١٦ طبقه روي زمين و ٨ طبقه زير زمين گرفته شد اما مالك ٩ طبقه به صورت خلاف روي آن ١٦ طبقه ساخته است و ساختمان به ٢٥ طبقه روي زمين رسيده و در چند روز گذشته اسكلتگذاري براي ساخت ٤ طبقه ديگر را هم شروع كردهاند، آن هم با كاربري آموزشي.
محليها اما میگويند كه ساختمان تجاري است و براي تعلل در پرداخت عوارض ساختماني مجوز آن را آموزشي گرفتهاند. آنها از سال گذشته مكاتبات خود را با شوراي شهر و شهرداري تهران آغاز كردهاند، نامه نوشتهاند و امضا كردند. بند به بند تخلفات و آزار و اذيتها را نام بردهاند، بارها هم با سامانه ١٣٧ شهرداري تهران تماس گرفتهاند، اما نتيجه هيچ.
اهالي محل به شورا نامه نوشتند
اهالي محل در سال ٩٥ نامهاي به شورا نوشته و خواستار شدهاند: «تحقيق در پرونده و بررسي سازوكاري كه منجر به صدور اين مجوز غيرقانوني و ادامه روند ساختوساز فريبكارانه شده است. (به نام مركز آموزشي ولي در عمل مجتمع تجاري و شاپينگ مال و هتل يا...) كميسيون ماده ٥ به چه دليلي حاتمبخشي كرده و اين مجوز طلايي را به قيمت نابودكردن خانههاي ما به اين زيادهخواهان داده است.» آنها همچنين خواستار محدودكردن ارتفاع پروژه حداكثر در حد ٦ طبقه روي زمين، تحقق نوع كاربري و جلوگيري از ساخت مجتمع تجاري شدهاند: «در اولين گام بلادرنگ دستور توقف كار حداقل در شبها داده شود و همزمان وضعيت تاوركرينها صلاحيت افرادي كه با آنها كار میكنند و رعايت استانداردهاي ايمني بهويژه اقدامات حفاظتي براي عابران، قبل از اينكه بيگناهي كشته شود را رسيدگي كنند.»
آغاز عمليات اسكلتگذاري براي ٤ طبقه ديگر باعث شد اهالي محل ٢٢ مردادماه امسال هم نامه ديگري دراينباره به شوراي شهر تهران بنويسند: «در این نامه از مزاحمتهاي شبانهروزي این پروژه طی سهسال گذشته براي اهالی و عدم رعایت موارد ایمنی مطلبی نمیگوییم ولی سوال این است که شهرداري تهران و کمیسیون ماده ٥ چگونه مجوز ١٦ طبقه روي زمین و بارگذاري سنگین را در محله مسکونی در خیابان پرترافیک و روي گسل دزاشیب، داده است؟! دراین میان، ذینفع نه طبقه هم خودش خلاف ساخته و ساختمان را جمعا به ٢٥ طبقه روي زمین رسانده است. شب گذشته هم چهار طبقه دیگر روي ٢٥ طبقه اسکلتگذاري کرده؛ یعنی ساختمان را به ٢٩ طبقه با ارتفاع حدود ١٢٠متر روي زمین رسانده است. واقعا هیچ جاي دنیا در روز اینطور روشن خلاف میکنند؟»
«اول كه به اين محل آمديم، اينجا يك محوطه پر از درخت بود. قبل از خريد خانه به ما گفتند اينجا پارك میشود اما يك روز صبح كه از خواب بيدار شديم، ديگر درختي در حياط خانه نبود.» اينها را ساكن خانه پشتي برج میگويد و بعد اينطور حرفش را تكميل میكند: «مقصر كسي است كه به اين پروژه مجوز داده است، چون اين محله گنجايش هتل ٢٠ طبقه را ندارد. اول قرار بود ٤٠ طبقه باشد اما با اعتراض و نامهنگاريهاي اهالي محل تعداد طبقات كمتر شد.» درختهاي توي خانه تنها يکمتر با ديوار فاصله داشته اما آنها از يكمتر هم نگذشتهاند و درختها را قطع كردهاند.
ساختمان در ميان دو كوچه باريك تقريبا ٢متري و ٦متري قرار دارد و داربست و تورها نور را گرفته و كوچهها را تاريك كرده است. همسايهها از صبح كه بيدار میشوند، آفتاب ندارند. همسايهاي هم كه دقيقا نبش سر كوچه خانه دارد، دل پردردي دارد. شاخه خشك درخت حياط خانهاش سياه شده، از بس كه آفتاب نديده است. سگ اهلي خانه آنها هم كه سالها مراقب خانهشان بوده، از سروصدا و انواع آلودگيهاي برجسازي توي كوچه بيمار شده: «دوسال است نتوانستيم از استخر خانه استفاده كنيم. اين همه درخت در اين باغ قطع كردهاند و كمنوري درخت دم در را خشك كرد، آنوقت آنها میآيند درختان خانه ما را شمارش میكنند.»سروصدا، صدا را از صدا میرهاند. هر لحظه از قلاب تاوركرين قطعه اي به زمين میافتد و صدا بيشتر اعصاب رهگذران را خرد میكند. خيابان دزاشيب هميشه شلوغ است و كوچههاي مشرف به آن هم همينطور. چند وقت قبل هم جرثقيل روي منبع آب يكي از همسايهها افتاد و خرد شد.
غول ٢٩ طبقه روي خاطرات سياستمدار دوره قاجار و پهلوي
برج دزاشيب بر روي خاطرات خانه رضا حكمت، ملقب به سردار فاخر ساخته شده است؛ مردي كه سياستمدار دوره قاجار و پهلوي بود و البته مدت كوتاهي هم سمت نخست وزير ايران را داشت و نماينده مردم آباده در دوره چهارم و پنجم مجلس شوراي ملي و پنج دوره رئيس مجلس شوراي ملي هم بود. از آنجا كه او در جنگ جهاني اول به مبارزه پرداخته بود به فاخرالسلطنه معروف شد. بعد از مرگ او در سال ١٣٥٦ همسرش در اين خانه زندگي میكرد. ساكن يكي از خانههاي مشرف به برج دزاشيب میگويد كه خانه روبهرويي اين ساختمان باغ خانه اعلم است كه پارسال به صورت عمدي آتش گرفته است و احتمال میرود كه سودجويان هم در اين آتشسوزي دخيل باشند: «پنجاه سال است در اين محل زندگي میكنيم. اينجا خانه سردار فاخر، سیاستمدار دوره قاجار و پهلوی بود. بعد از اينكه فوت كرد همسرش در اين خانه زندگي میكرد؛ اما فوت كرد و خانه را بنياد مستضعفان گرفت، بعد هم به بنياد شهيد انتقال پيدا كرد. ساختمان مدتي مدرسه بود و بعد هم متروكه شد. يكبار گفتند پارك میشود يكبار ديگر هم گفتند كه هتل پنجستاره میشود؛ اما سوال ما اين است كه در كوچه ٦ متري چه كسي اجازه ساخت اين برج ٢٥ طبقه را داده است؟ برخي شايعات هم هست كه در ازاي بخشي از ساختمان كه به شهرداري داده شده است، مجوز را گرفتهاند.»
برج روي گسل دزاشيب
دزاشيب روي گسل شمال تهران است و اين را همه میدانند كه برجسازي در اين مناطق خلاف مقررات است. شورايعالي معماري و شهرسازي كشور هم تير سال گذشته نقشه پهنههای گسلی محدوده تهران را تهیه و ابلاغ كرد. بر همين اساس هم ساخت برج و بيمارستان روي ٣٠ گسل تهران ممنوع شد. اهالي اين محل هم به دليل گسلي كه در منطقه وجود دارد، نگران وقوع زلزله و تبعات آن هستند: «خاك اينجا سست است اگر اينجا زلزله بيايد، تكليف ما با اين برج چيست؟ البته كارشناسان شهرداري كه از طرف ١٣٧ آمده بودند، میگفتند كه ساختمان بسيار محكم است با زلزله هيچ اتفاقي نمیافتد.»
مالكان برج دزاشيب البته پنجره يكي دو تا از همسايههاي همجوار را دو جداره كردهاند، اين را هم گفتهاند كه بعد از اتمام پروژه نماي ساختمانهايشان را عوض كنند و برخي شايعات هم هست درباره اينكه مالك برج قصد خريد خانههاي همجوار را هم دارد كه البته درخواست همسايگان هم همين است: «فعلا كه هيچ مشترياي براي خانههاي ما نيست حتي براي اجاره. نور هم كه نداريم از صبح تا شب چراغ روشن میكنيم.» شبها خواب و خوراك ندارند؛ هم صدا و هم نور چراغ تاوركرين كه بالاي سرشان میچرخد، خواب از سرشان میبرد: «يك سرمايهدار اينجا هتل میسازد، شببيداريهاي آن براي ماست. كاربري آموزشي چيست ديگر؟ مگر هتل كاربري آموزشي دارد. با اين ترافيكي كه محل دارد اگر ساختمان افتتاح شود، محله قفل میشود.»
نگهبان ساختمان هم وقتي حرف از سروصداست، میگويد كه تاوركرينها شبها كار نمیكنند. وقتي هم كه صحبت از ترافيك روزانه است، میگويد كه تريلي ١٢ شب تا ٨ صبح كار میكند كه اينجا خلوت است: «اين هتل آموزشي- اقامتي چندين مالك دارد كه خيلي كم به اينجا میآيند. بعد از افتتاح هم آدمهاي سرشناس در اينجا رفت و آمد خواهند داشت.»
اعضای شورای شهر تهران اما در این باره میگویند که باید بعد از بررسی این موضوع، در اینباره اظهارنظر کنند؛ مثلا «محمد سالاری» عضو شورای شهر تهران میگوید که در اینباره نامهای به شهرداری تهران زده و منتظر است تا آنها به نامه او پاسخ دهند.
بيشتر ساختمانهاي اين محله دو طبقه و در نهايت ٦ طبقه است و از دور تنها همين برج است كه خودش را توي چشمها جا میكند. يك ساختمان ٩ طبقه نيمهتمام هم كمي دور از اين ساختمان غولپيكر هست. آنجا هم كارگران مشغول كارند اما در فاصله كمتر از يك خيابان، مزد كارگران دو ساختمان با هم فرق میكند. مزد كارگران ساختمان ٩ طبقه «شمران» كه حالا بازار موبايل است، روزانه ٦٠هزار تومان است اما كساني كه در برج دزاشيب كار میكنند روزانه ٨٠هزار تومان مزد میگيرند.
نه شهرداری و نه شورایعالی شهرسازی هیچ کدام از ماهیت تخلفی که در ساخت ١٣ طبقه اضافی بر روی برج ١٦ طبقه دزاشیب اتفاق افتاده است اطلاع ندارند.
«پیروز حناچی»، معاون شهرسازی وزارت راه و شهرسازی یکی از کسانی است که در واکنش به این موضوع، نکاتی را مطرح و البته دراینباره اعتراض کرد. او میگوید تاکنون ١٠١ برج در حریم گسلهای تهران ساخته شده است و در سالهای گذشته یکی از موضوعات اصلی که وزارت راه و شهرسازی در ارتباط با شهرداری تهران پیگیری کرده، بر سر همینگونه مسائل بوده است.
او درباره ماجرای ساخت این برج و تخلفات صورت گرفته اینطور توضیح می دهد: «هنوز بررسی دقیقی در این باره انجام نشده است اما احتمالا این برج هم مصوبه ماده ٥ را داشته و بعد در چند مرحله نسبت به آن مصوبه تخلف کرده است. مالک پروانه را برای ١٦ طبقه گرفته و بعد در ساخت طبقات اضافی تخلف کرده است.»
حناچی معتقد است که شهرداری باید با اینگونه موارد برخورد کند اما متاسفانه مماشات میکند: «معمولا تخلفات بزرگ اینچنینی در فاصله تعویض دولتها صورت میگیرد، مثل زمانی که شورای قدیم یا شهردار قدیم میرود و شورا و شهردار جدید سر کار میآیند.»
البته حالا دبیر شورایعالی معماری و شهرسازی کشور تصاویر این تخلف را برای مدیران شهرداری تهران ارسال کرده است تا نسبت به آن حساسیت نشان دهند و از ادامه آن جلوگیری کنند: «معمولا این طور موارد در کمیسیون ماده ١٠٠ بررسی میشود که نماینده قوه قضائیه، نماینده شورای شهر و نماینده وزارت کشور در آن حضور دارند. در آنجا براساس قانون و مطابق رأی کمیسیون ماده ١٠٠ عمل میشود.»
طبق گفته پیروز حناچی با استناد به آییننامه کنترل قانون شهرداریها، مسئول مستقیم شناسایی و برخورد با این تخلفات در درجه اول شهرداری است اما در درجه دوم اگر شهرداری وظیفهاش را درست انجام ندهد کنترل و نظارت عالی آن براساس قانون نظام مهندسی به عهده وزارت راه و شهرسازی است که معمولا پیگیریهای ما با شهرداری از همین جا شروع میشود.
حناچی البته میگوید که ما در تدوین و تصویب طرحها و ضوابط شورایعالی شهرسازی و معماری کشور کاری با افراد نداریم: «نصب تابلوی اطلاعات پروژه، الزام قانونی ندارد اما شهرداری از سال ٨٤ به پیشنهاد شورایعالی شهرسازی آن را اجرا میکند، اصل این کار خوب است اما تابلو نداشتن هم غیرقانونی نیست. ولی باید در دید اول، از نگاه شهرداری معلوم باشد که مشخصات پروانه ساختمان چیست؟ از این طریق میتوان کنترل را به راحتی انجام داد.»
١٠١ برج در حریم گسلهای تهران
سال گذشته شورایعالی معماری و شهرسازی مصوبه ممنوعیت احداث ساختمانهای ١٢طبقه و بیشتر از ١٢طبقه را ابلاغ کرد و این یعنی از آن تاریخ به بعد انبوهسازان و بساز و بفروشها اجازه ساخت برجهای بیشتر از ١١طبقه را ندارند اما مالک این برج در دزاشیب ساختمان را تا ٢٥ طبقه بالا برده و حتی قصد اضافه کردن چهار طبقه دیگر را هم داشته است آن هم در شرایطی که ساختوساز بر روی ٣٠ گسل تهران از سال گذشته ممنوع است.
دبیر شورایعالی معماری و شهرسازی هم میگوید: «گزارش مقدماتی برجسازی روی گسلها نشان میدهد ١٠١ ساختمان بلندمرتبه در حریم درجه یک گسلها ساخته شده است درحالیکه تعداد و پراکنش آنها در سالهای اخیر هم کم نبوده است. این برجها عمدتا از ١٢ طبقه تا ٣٠ طبقه ساخته شده است و تعداد کمی از آن هم بالای ٣٠ طبقه است. این برجها عمدتا در مناطق شمالی تهران است.»
او البته در باره ابلاغیه شورایعالی معماری و شهرسازی درباره برجسازی هم توضیح داد که ابلاغیه تنها مربوط به برجها نیست در آنجا بحث همه عناصر حیاتی و اجرام سنگین مثل بیمارستانها، پمپبنزینها و دستگاههای زیربنایی است که کاربری حیاتی دارند و در مواقع بحران باید بتوانند به مردم خدمات ارایه بدهند.
تابهحال حکم قلع و قمع برای هیچ بنایی اجرا نشده است
در سالهای گذشته برجهای زیادی با تخلف زیاد ساخته شده است و نمونه آن هم برج ٥٧ طبقهای بود که در سال ٩٤ در خیابان فرشته ساخته شد، آن زمان هم پای یک هتل در میان بود آن هم در یک خیابان هشت متری. حالا هم برج دیگری از بالای شهر تهران سر در آورده. دبیر شورایعالی شهرسازی کشور معتقد است که در سالهای گذشته برجهای زیادی خلاف ضوابط ساخته شدهاند و براساس دستورات قانونی متوقف ماندهاند اما تابهحال حکم قلع و قمع بنا اجرا نشده است: «شورایعالی شهرسازی وارد جزییات برجهایی که به صورت خلاف ساخته شده است، نمیشود اما قطعا شهرداری تهران اطلاعات دقیق این تخلفات و برجهایی که با این شرایط ساخته شده است را دارد. شهرداری باید در مرحله اول دستور توقف این بنا را به دلیل عدول از پروانه بدهد و بعد پرونده بررسی شود. قانون حتی قلع و قمع را هم دیده است یعنی اگر مالک آییننامه کنترل و ضوابط فنی و شهرسازی را رعایت نکرده باشد حکم قلع و قمع برای آن صادر می شود. این احکام با حضور همکاران قضائی صادر میشود اما اجرای قلع وقمع همیشه سختتر از ساختوساز به صورت خلاف است.»
حناچی البته امیدوار است که شورای جدید در جلوگیری از این تخلف، جدیتر ورود کند: «شاید شورای جدید به این مسأله ورود کرد و در اجرای آن هم موفق بود از طرفی یکی از اعضای شورای شهر هم عضو کمیسیون ماده ١٠٠ است بنابراین میتوان این پروژه را متوقف کرد.»
«شهردار منطقه از تخلف خبر ندارد»
عبدالحسین مختاباد، رئیس کمیته هنری شورای شهر تهران هم دیروز در صحن شورا، درباره این تخلف تذکر داد: «یکی از برجسازان تهران در دزاشیب پروژهای دارد که در آن تخلف کرده است، قرار بود این زمین پارک شود اما حالا تبدیل به هتل شده است.»
او گفت که از معجزات این پروژه آن است که شهردار منطقه از این تخلف خبر ندارد و شهردار ناحیه را نیز به محل ساختوساز راه ندادهاند: «قرار بود این ساختمان ١٦ طبقه ساخته شود اما حالا ٢٥ طبقه ساخته شده و مالک قصد داشته ٤ طبقه دیگر نیز اضافه کند. البته خوشبختانه شهرداری درحال پایین آوردن ستون طبقات اضافه است اما شورا و شهرداری باید این فرد متخلف را سرجایش بنشاند.»
اما پژمان پشمچیزاده، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران در این باره اطلاعاتی نداشت و در پاسخ به «شهروند» گفت که این موضوع را الان مطرح کردهاند و درباره آن حضور ذهن ندارم: «در جریان ساخت این هتل در آنجا هستم اما ساختوساز در آن مغایر با قوانین است یا خیر را هنوز مطمئن نیستم.»