داخلی صفحه اقتصادی آرشيو يادداشت

۱۸

چرا بهتر است مسکن مهر فعلاً تعلیق شود؟

بخش تعاملی الف - محسن ممقانی

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.

مسکن مهر و بحث ادامه یافتن یا متوقف شدن آن، از داغ ترین بحث های این روزهای هیئت دولت است. هر چند که دولت در پی آن است که طرح مسکن مهر را متوقف کند، اما وزیر مسکن و شهرسازی اعلام کرده است که دولت به تمام تعهدات قبلی خود پایبند است. متوقف شدن مسکن مهر، حساسیت هایی را برانگیخته است. برخی بسیار خوشحال شده اند که بالأخره صدایشان به گوش مسئولین رسید و طرحی که مورد انتقاد شدید آن ها بود، متوقف شد و برخی نیز به مخالفت با این تصمیم پرداخته اند و سوال چگونگی تأمین مسکن اقشار کم درآمد را مطرح کرده اند. گذشته از همه ی این بحث ها و فارغ از آن که بدانیم دولت قصد دارد طرح مسکن مهر را ادامه بدهد یا خیر، برآنیم تا با طرح دلایلی محکم، مزایای تعلیق این طرح توسط دولت را برشماریم:

۱) کمبود یا نبود امکانات
وزیر مسکن و شهرسازی، در ادامه ی طرح تصمیم قاطع دولت برای توقف طرح مسکن مهر، اعلام کرد که در بازدید خود از مسکن های مهر، با این مسئله مواجه شده است که برخی از این واحدها، فاقد امکانات اولیه ی زندگی، از قبیل برق، آب یا گاز بوده اند. اگر کمی به عقب بازگردیم و به مهم ترین انتقاد دکتر روحانی نسبت به طرح مسکن مهر توجه کنیم، خواهیم دید که هرگاه که بحث از این طرح به میان می آمد، دکتر روحانی با کلیت آن موافقت می کرد، اما معتقد بود که مسکن های مهر، نباید تبدیل به " خوابگاه " بشوند ... و این کلمه چند بار از وی شنیده شد. اگر امروز نگاهی به برخی از مسکن های مهر بیندازیم، بعید است که بتوانیم بین آن ها و خوابگاه های دانشجویی دانشگاه های دولتی تهران تفاوتی قائل بشویم. بحث اینجاست که قرار است در این واحدها، هزاران خانواده " زندگی " کنند. "زندگی" یک جریان موقتی نیست که بخواهیم با نبود امکانات و مکان موقتی آن را پیش ببریم. بنابراین، اگر به تجهیز واحدهای ساخته شده ی فعلی بپردازیم و امکاناتی را برای این واحدها فراهم نماییم که اقبال عمومی از این واحدها را افزایش دهد، بهتر از آن است که حجم واحدهایی با امکانات بسیار محدود را بالا ببریم.

۲) محل تأمین اعتبارات
یکی از برجسته ترین نقدهایی که پیش از تصویب طرح مسکن مهر به آن وارد بود، بحث مبهم بودن محل تأمین اعتبارات این طرح بود که حتی پس از تصویب طرح هم ادامه داشت و عباس آخوندی، خود از مهم ترین این منتقدها بود. این نقد، تنها به این طرح وارد نبود. از بزرگترین ضعف های اقتصادی دولت مهرورزی، اقدام به احداث طرح های جدید، بدون درنظر گرفتن محل تأمین اعتبارات قدرتمند یا مبهم بودن محل تأمین اعتبارات بود. هنوز هم بسیاری از منتقدان طرح مسکن مهر، تلاش ها برای تأمین اعتبارات این طرح را از آسیب هایی می دانند که دولت قبلی به اقتصاد کشور وارد نمود. هر چند تأمین مسکن اقشار کم درآمد از وظایف اصلی هر دولتی به شمار می رود، اما به نظر می رسد که تعلیق ( و نه توقف کامل ) یک طرح مضر برای اقتصاد در حال سقوط ایران، در اولویت است. به علاوه، تأمین مسکن از طریق این طرح برای اقشار کم درآمد، به قیمت بالارفتن سرسام آور تورم و کاهش شدید قدرت خرید همین اقشار، چندان معقول به نظر نمی رسد.

۳) خطرات جبران ناپذیر
به دلیل کمبود بودجه ی درنظرگرفته شده برای تجهیز واحدهای مسکن مهر، تجهیز سیستم گرمایشی این واحدها به عهده ی خود مالکان گذاشته می شود. بدین ترتیب که موتورخانه ی مرکزی در ساختمان وجود ندارد و هر واحد مسکونی، مسئول تأمین سیستم گرمایشی خود است. اما می دانیم که اگر مالکان این واحدها، قدرت اقتصادی تأمین سیستم های گرمایشی پیشرفته و ایمنی (نظیر پکیج های مناسب) را داشتند، احتمالاً از اقشار کم درآمد محسوب نمی شدند. بنابراین، احتمال بسیار زیادی وجود دارد که دقت زیادی در تأمین سیستم گرمایش این واحدها صورت نپذیرد و از آن جایی که سیستم های تک گرمایشی (سیستم هایی که تنها برای یک واحد در نظر گرفته می شوند) عموماً از اکسیژن داخلی واحد مسکونی بهره می گیرند، لذا احتمال ایجاد خطرات جبران ناپذیر برای ساکنان این واحدها بسیار زیاد است. چه بسا شاهد بوده ایم که علی رغم هشدارهای فراوانی که به رانندگان خودروهای دوگانه سوز داده می شد مبنی بر اینکه استفاده از کپسول های خانگی برای پرکردن مخازن گاز خودرو بسیار خطرناک است، اما باز هم رانندگان از این کپسول ها استفاده می کنند. در همین راستا، هنوز هم بسیاری خانواده ها هستند که از سیستم های غیرایمنی گرمایشی استفاده می کنند و می گویند " توکل بر خدا ! اگر عمرمان به دنیا باشد ، چیزی نمی شود !!! " ...

ختم کلام:
بنابرآنچه گفته شد، تعلیق (و نه توقف کامل) طرح مسکن مهر و تلاش برای تجهیز واحدهای ساخته شده، معقول به نظر می رسد. از طرف دیگر، بعید است که دولت، بدون کار کارشناسی دقیق تصمیم به توقف فعلی این طرح گرفته باشد. از طرف دیگر، خزانه ی دولت _ طبق گفته ی رئیس جمهور _ در وضعیت خوبی بسر نمی برد. باید منتظر باشیم تا ببینیم که چه بر سر این طرح بزرگ دولت مهرورزی می آید ...

تهران – پاییز ۱۳۹۲