الف - آیا مداحان از خطر سلبریتی شدن در امان می مانند؟!

آیا مداحان از خطر سلبریتی شدن در امان می مانند؟!

یکی از راه های شناخت فرهنگ انقلاب اسلامی، مطالعه و بررسی خرده فرهنگ هایی است که همزمان با انقلاب تولید شده و در عرصه های مختلف در 37 سال گذشته نقش آفرینی کردند.

مداحی یکی از خرده فرهنگ هایی است که علاوه بر عرصه تبلیغ مذهب، در حوزه هایی مانند دفاع از کشور، استکبارستیزی و میهن پرستی که تبلور همه این عرصه ها در هشت سال جنگ قابل جمع است، به صورت فعال وارد شود.

با این حال اگرچه جریان مداحی یکی از بازتولیدهای ناخواسته جریان انقلاب در هشت سال جنگ تحمیلی بود اما کسی نمی تواند منکر ثمرات گرانبهای آن در احیای شور مبارزه با ظالم در آن زمان شود.

اما متاسفانه در سال های اخیر، جریانی که اصالت خود را در شورآفرینی برای استکبارستیزی می بیند، به دلیل آنکه بستری مانند جنگ تحمیلی برای خود نمی یابد، در بعضی موارد، سرگردان در عرصه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و سیاسی سرک کشیده و سعی می کند که مانند سال های جنگ در چنین عرصه های نیز موثر واقع شود.

داشتن تریبون و مخاطب ثابت که منتظر شنیدن اظهارات و تحلیل های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مداح مورد نظر خود است، می رود که سوخت موتور جنگ را به یک چهره سلبریتی قشر مذهبی تبدیل کند و حرکات، تفکرات، منش و حتی راه رفتن آنان تبدیل به الگوی طرفداران شود.

چنین مداحانی به قدری اظهاراتشان برای مخاطبان جذاب است که گاه مجالسشان از مجالس علمی و پند و اندرز سخنرانان مذهبی پررونق تر می شود. جامعه ای که در زمان انقلاب افرادی مانند شهید مطهری، آیت الله طالقانی، علی شریعتی و شهید بهشتی را مامنی برای فکر و شعور خود قرار می داد، اکنون روی به بدل آنان می آورد و شور و شعور را از مداح طلب می کند، چرا؟ چون می بیند در کشوری که همایشهای سیاسی یا اجتماعی با هماهنگی و نظارت ارگان های مختلف انجام می شود، تعداد اندکی از مداحان بدون نظارت و بازرسی ارگان های حکومتی، به تحلیل و ارائه نظرات خود می پردازد بی آنکه به کسی پاسخگو باشند.

شاید اگر همین تعداد اندک از مداحان کشور، به این موضوع بیاندیشند که اظهارات مناقشه برانگیزشان، ممکن است چند نفر را از جلسات مذهبی زده کند، دیگر چنین حواشی برای خود نمی سازند.

شور عقلانی گوهر گمشده مجالسی این چنینی است که راه و چاه را با هم نشان می دهد. فراگیر است و نمی گذارد که بحث و جدل های سیاسی، برجلسات مذهبی غلبه داشته باشد و فضا را از وحدت کلمه تبدیل به فضایی اختلافی کند.

شاید آن اشعاری که در مدح مدافعان حرم و در تقبیح تفکرات تکفیری توسط برخی از شاعران و مداحان کشوری سروده و خوانده می شود، نمونه ای از همان اصالت تبلیغاتی مداح است که در چنین شرایط حساسی بسیار تاثیرگذار، تنش زدا و وحدت آفرین است.