الف - کلاس تابستانه! - نسخه قابل چاپ

وقتي ما بچه بوديم، تابستان فصل آزادي و رهايي ما بود. بعضي‌ها مي‌رفتند سر كاري و شاگردي مي‌كردند، بعضي ديگر بين خانه و كوچه و زمين خاكي محل و نزديكترين استخر روباز دولتي در تردد بودند، بعضي ديگر هم دنبال كارهاي ذوقي خودشان مي‌رفتند و يكي از كارهاي ذوقي، شركت در پايگاه تابستاني مدرسه و اردوهاي اين فصل به شمار مي‌آمد.

الآن هرچه چشم مي‌گردانم، مي‌بينم كه مدارس ممتاز ما كه نخبگان دانشگاه‌ها و بالطبع، مديران آينده كشور غالباً از چنين مدارسي بيرون مي‌آيند، نه تنها در طول سال تحصيلي، وقت فراغتي براي دانش‌آموز باقي نمي‌گذارند، تابستان‌هاي اين نوجوانان بي‌گناه را هم تصرف كرده‌اند. كلاس‌هاي اجباري تابستان، پديده عجيبي است كه در مدارس ممتاز رايج شده است. ما داريم نسلي تربيت مي‌كنيم كه از كتاب فقط كتاب درسي و كمك‌درسي موسساتي شبيه گاج و قلم‌چي را مي‌شناسد و از علم، فقط تست كنكور و المپياد را به آنان آموزش داده‌اند.

به عبارت ديگر، همين كتاب‌هاي درسي هم درست تدريس نمي‌شوند و هدف، مجهز كردن دانش‌آموز به توانايي حل تست است. اين خودش يك ماجراي اسف‌باري دارد كه جاي بازگو كردنش اين جا نيست اما اين قدر را بدانيد كه اجباري شدن كلاس در تابستان به منزله اضافه شدن حدود يك ماه و نيم تا دو ماه به سال نه ماهه تحصيلي است و تا جايي كه بنده به عنوان يك دبير مي‌بينم، عامل اصلي، فشار كاري و حجم سنگين برنامه درسي در آموزش تست- محور است و در فضاي رقابت ميان بنگاه‌هاي خدمات آموزشي كه نامشان را مدرسه غيردولتي نهاده‌اند، به چنين تراكم مضاعفي رسيده است.

سالياني است كه ماه رمضان به تابستان افتاده است و عليرغم اين كه دوره اجباري تابستاني اين مدارس بين شش تا هشت هفته است و مي‌توانند آن را پيش و پس اين ماه مبارك برگزار كنند، به حرمت اين ماه اعتنا نمي‌كنند و دانش‌آموزان را به مدرسه مي‌كشانند. نتيجه اين مي‌شود كه بسياري از بچه‌ها روزه نمي‌گيرند. وقتي به اين حضرات اعتراض مي‌كني، عذر مي‌آورند كه پس از رمضان، شهريور ماه و فصل سفرهاي تابستاني است و پيش از رمضان دو سه هفته بيشتر وقت نيست و دانش‌آموز تازه امتحان آخر سالش را از سر گذرانده و نياز به استراحت دارد و چاره‌اي نداريم.

تو گويي هيچ ديواري كوتاه‌تر از ديوار دين نيست و انگار حدود الهي تنها حدودي است كه مي‌شود زير پا گذاشت. من فكر مي‌كردم كه اين بي‌تقوايي منحصر به مدارس غيردولتي است ولي امسال كه پسرم را در يك مدرسه نمونه دولتي ثبت نام كردم، مواجه شدم با برنامه تابستاني اجباري كه درست از سر ماه رمضان آغاز مي‌شود. من چيزي ندارم بگويم جز اين بيت حافظ:

گر مسلماني از اين است كه حافظ دارد
آه اگر از پس امروز بود فردايي