الف - پیام سفر وزیر خارجه کویت به ایران و سیاست دوگانه عربستان

پیام سفر وزیر خارجه کویت به ایران و سیاست دوگانه عربستان

ظاهراً کویت نقش میانجی میان ایران و عربستان را برای حل اختلافات به عهده گرفته است.

به گزارش رسانه ها وزیر خارجه کویت که حامل پیامی از سوی شورای همکاری خلیج فارس برای رئیس‌جمهوری ایران است، روز چهارشنبه ۶ بهمن وارد تهران شد. ظاهراً کویت نقش میانجی را میان ایران و عربستان برای حل اختلافات به عهده گرفته است.

شیخ صباح الخالد الصباح در این سفر چند ساعته با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه و برخی از دیگر مقامات ایران دیدار کرد.

النهار کویت نوشته است که وزیر خارجه کویت پیامی را از سوی شورای همکاری خلیج فارس (GCC) برای آغاز رایزنی‌های استراتژیک میان ایران و این شورا به تهران منتقل می‌کند.

سفیر ایران در کویت درباره محتوای این پیام و اهمیت این سفر می‌گوید: « این سفر فی نفسه مهم است و موجب گسترش و تحکیم مناسبات شده و راه را برای همکاری‌های فیمابین باز می‌کند.»

اختلافات از کجا آغاز شد
در آغاز سال ۲۰۱۶، روابط بین دو کشور ایران و عربستان با اعدام نمر النمر، روحانی شیعه عربستان رو به وخامت نهاد. در پی حمله به سفارت عربستان، عربستان سعودی و بحرین روابط دیپلماتیک خود را قطع کردند و برخی دیگر کشورهای عرب سفیرانشان را با تحریک و تشویق عربستان سعودی از تهران فراخواندند.

ایران و عربستان در یمن، سوریه، بحرین و عراق اختلافات جدی دارند و ریاض سیاست منطقه ای خود را بر مقابله با جبهه مقاومت و محدود کردن نقش ایران در منطقه تعریف کرده است. در این راستا سعودی ها در روند مذاکرات صلح سوریه کارشکنی های زیادی کرده اند و هیأت عالی مخالفان و تروریست های وابسته به ریاض، چندین بار مذاکرات را ترک و یا اینکه با نتایج آن مخالفت کرده است.

اما اخیراً نشانه هایی بین دو طرف در راستای کاهش تنش ها آشکار شده است. حل مناقشه سیاسی در لبنان و روی کار آمدن میشل عون و سعد حریری بر اساس نزدیکی دیدگاه های دو طرف ارزیابی می شود.

در همایش جهانی اقتصاد که در داووس واقع در سوئیس برگزار شده بود، محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با اشاره به بحران‌های منطقه و با لحنی آشتی طلبانه گفته بود که دو کشور عربستان سعودی و ایران می‌توانند در زمینه ایجاد ثبات سیاسی در منطقه با یکدیگر همکاری کنند.

اما برخلاف این فضا عادل جبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در کنفرانسی مطبوعاتی سه شنبه اعلام کرده که این کشور خواهان گسترش همکاری‌های خود با دولت ترامپ است و از این طریق قصد دارد تا جلوی نفوذ بیشتر ایران در منطقه را بگیرد.

عادل جبیر گفت، دونالد ترامپ از «نقش مخرب جمهوری اسلامی در منطقه آگاه بوده و خطاب به مقامات عربستان سعودی گفته که او خواهان محدود کردن نفوذ ایران در منطقه است».

وی در ادامه گفت: اخیرا با دولت ترامپ ارتباطاتی داشته ایم و ما به این موضوع خوشبین هستیم. از بازگشت آمریکا به منطقه و ایفای نقش بیشتر استقبال می کنیم. روابط طرفین در همه زمینه ها طولانی و مستحکم بوده است و ما به تصمیم مردم آمریکا احترام می گذاریم. همچنین در صدد همکاری با دولت ترامپ هستیم. ما نسبت به توان همکارانمان در دولت آمریکا برای مقابله با بحران ها اطمینان داریم.

این در حالی است که ترامپ در دوران تبلیغات انتخاباتی خود درباره رابطه آمریکا با عربستان سعودی ابراز نگرانی کرد و این کشور را به مشارکت نکردن عادلانه در دفاع آمریکا متهم کرد؛ ترامپ گفته بود: ما از عربستان سعودی حمایت می کنیم، درحال حاضر هیچ کس نمی تواند عربستان را آزار دهد چرا که ما از آن حمایت می کنیم و آنها بهای عادلانه ای به ما پرداخت نمی کنند. ما همه چیز را از دست می دهیم.»

با این توضیحات به نظر نمی رسد سیاست عربستان در قبال ایران تغییر جدی کرده باشد. پیشتر «حسین امیرعبداللهیان» مشاور رئیس مجلس در امور بین‌الملل و مسئول سابق بخش عربی-آفریقایی وزارت خارجه با اشاره به موضع‌گیری‌های خصمانه مقامات عربستان علیه ایران گفت: عربستان سعودی در طی سال‌های اخیر اقداماتی را علیه امنیت ملی ایران انجام داده ولی در ماه‌های اخیر این اقدامات تشدید شده است.