داخلی صفحه اقتصادی آرشيو خبر

۳۷

چرا باور حمایت از تولید ملی شکل نگرفت؟

بخش اقتصادی الف، ۲۲ اسفند ۹۵

در این روزها مردم بری خرید نوروزی در بازار هستند، اما خوب است حواسمان به کار گر ایرانی باشد تا با خرید کالای ایرانی مانع بیکاری جوانان نشویم، هر چند مردم یک ضلع هستند، اما دولت و تولید کننده نقش اساسی دارند.

به گزارش الف، قدرت هر اقتصادی به تولید آن است؛ اگر اقتصادی نتواند تولید کندو وابسته باشد، نمی‌تواند ادامه حیات داشته باشد.
 
بارها به حمایت از تولید ملی و کارگر ایرانی تأکید شده و این اصل در همه اقتصادهای پیشرفته اجرایی می‌شود و در آنجا قبل از خرید هر کالایی سعی بر این است که ابتدا با خرید کالای ملی خود از اقتصادشان حمایت کنند.
 
اما حمایت از تولید ملی، فقط وظیفه مردم نیست، این اقدام مانند یک مثلث سه ضلع دارد که مردم یک ضلع آن هستند. ضلع اصلی آن دولت و نقشی که در اقتصادی به‌عنوان مجری و سیاست‌گذار دارد، بسیار مهم است که متأسفانه دیده می‌شود این سیاست‌ها برخلاف اقتصاد مقاومتی و منابع ملی، به سمت واردات کالای مصرفی گرایش دارد.
 
ضلع دوم اما به نقش مردم برمی‌گردد که مردم با خرید کالای ایرانی، از تولید ملی حمایت کنند؛ البته مردم نظرهایی دارند و گفته می‌شود که کالاهای خارجی بازار ایران را اشباح کردند، اما بهتر است مردم وقتی در خرید متوجه می‌شوند کالایی خارجی است از خرید آن سر باز زنند تا به‌نوعی خرید این کالاها تحریم شود.
 
اما ضلع سوم مثلت حمایت از تولید ملی، به خود تولیدکنندگان برمی‌گردد، تولیدکنندگانی که بعضاً گفته می‌شود فقط به دنبال سود هستند، اما در اقتصاد عنوان می‌شود که اگر یک تولید بخواهد دوام بیاورد، باید بتواند نیاز مخاطب خود را تأمین کند.
 
ما در همین سال جاری با تعطیلی کارخانه 80 ساله ارج مواجه شدیم، وقتی بار کارشناسان در مورد آن سؤال می‌کردیم به این جواب هم رسیدم که تولیدات آن کارخانه موردنیاز امروز نبود و کالایی که تولید می‌شد از باقیمت بالا تمام بود.
 
تولیدکننده ایرانی هم باید بتواند کیفیت تولید خود را همراه با طراحی و استفاده از تکنولوژی روز تولید کند تا مصرف‌کننده از آن استقبال کند.
 
برخی تولیدکنندگان خارجی در کشور خودشان زمانی که مردم کالای آن‌ها را خریداری می کننده، بر کیفیت و به‌روز کردن آن اقدام کرده و سعی می کننده تا از مصرف‌کننده حمایت کنند و نمونه‌هایی آن را امروز می‌توان در سطح دنیا دید. آن‌ها فقط به فکر این نیستند که کالایی را تولید و بفروشند، بلکه سعی می‌کنند وارد عرصه رقابتی شوند و اجازه ندهند کالای خارجی بتواند در بازار آن‌ها را تحت شعاع قرار دهد.
 
به همه این تفاسیر و تأکیدات رهبر معظم انقلاب بر حمایت کار و سرمایه ایرانی، همه همچنان در این موضوع لنگ می‌زنیم و باید گفت هنوز باور حمایت از تولید ملی شکل نگرفته است، زیرا همه اضلاع آن مثلث نتوانستند به وظایف خود جامعه عمل بپوشانند.
 
دولت؛ حامی تولید یا واردات!
نقش دولت در حمایت و خرید کالای ایرانی، برجسته‌تر از همه تولیدکنندگان و مردم است. دولت می‌تواند در حمایت از تولید داخل تأثیرگذار باشد و یکی از پارامترهای اصلی است.
 
دولت‌ها وقتی سرکار می‌آیند در پی رضایت‌مندی جامعه هستند؛ ابتدا سخن از حمایت از تولید ملی می‌کنند. دولت یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کننده‌ها است و می‌تواند با خرید و حمایت از تولید ملی نقش بسزایی داشته باشد. هر دولتی برای افزایش رضایت مردم، باعث اقتصاد دستوری و ثابت نگه‌داشتن قیمت‌ها می‌خواهند تورم را کنترل کنند و یا اینکه با واردات به دنبال کنترل قیمت‌ها هستند، دراین‌بین حمایت از تولید ملی به فراموشی سپرده می‌شود که اقتصاددان‌ها این روش را منسوخ‌شده برای کنترل قیمت‌ها می‌دانند.
 
اما تاکنون برای حمایت از تولید ملی کارمیدانی نشده و مقام معظم رهبری تأکید می‌کنند که اگر این حساسیت ایجاد شود، واقعاً خیلی می‌تواند به تولید ملی و اقتصاد کشور کمک کند و این چندپایه دارد که حتماً باید کالای کیفی تولید کنیم.
 
1- قیمت تمام‌شده کالای تولیدشده در داخل بسیار بالا است و با این قیمت کالای ایرانی توان رقابت با کالای خارجی در بازارهای داخلی را ندارد و به‌نوعی غیررقابتی است، دولت می‌تواند باسیاست‌های خود ازجمله ارائه تسهیلات و تشویق و حتی یارانه و یا کاهش نرخ سود بانکی برای تولیدکننده در کاهش قیمت تمام‌شده که یکی راهکارهای حمایت از تولید ملی است، نقش مهمی را ایفا کند.
 
2- موضوع دیگری که تولید را آزار می‌دهد، وابستگی آن به واردات و افزایش نرخ ارز است، دولت می‌بایست نخست برای واردات مواد اولیه و همچنین کاهش وابستگی تولید به واردات اقدام کند و از طرفی هم با مدیریت نوسانات نرخ ارز و یا تعیین تشویق‌هایی مانع تأثیرگذاری نرخ ارز در افزایش قیمت تمام‌شده تولید و غیررقابتی شدن آن باشد.
 
3- قاچاق کالا، مورد دیگری است که امروز تولید ملی را به چالش کشیده است و در این بخش نیازمند همکاری همه بخش‌ها با دولت هستیم، هرچند مجلس اعتقاد دارد که دولت قانون مبارزه با قاچاق کالا را به‌صورت کامل اجرایی نکرده است، اما برای مبارزه با قاچاق کالا می‌بایست صریح‌تر و قاطعانه برخورد شود، زیرا هر میزان قاچاق کالا باعث نابودی اقتصاد ملی خواهد شد.
 
4- همان‌طور که گفته شد، دولت‌ها از حمایت از تولید ملی سخن می‌گویند، اما در عمل برخلاف گفته خود اقدام می‌کنند. بعد از قاچاق کالا، واردات بی‌رویه کالاهای مصرفی عاملی شده تا تولید نتواند در بازارهای داخلی خود را نشان دهد و دولت باید مدیریت واردات را اجرایی کند تا اگر کالایی در داخل تولید می‌شود، مشابه خارجی آن، وارد نشود. دراین‌بین برخی قراردادهایی بین‌المللی که دولت با کشورهای خارجی منعقد می‌کند، باعث شده بازار ایرانی در اختیار کالای خارجی قرار گیرد که نمونه آن قرارداد ترجیحی با ترکیه است.
 
حمایت دولت از تولید متناسب با شأن و اهمیت آن نیست؛ تاکنون حداقل این‌چنین بوده، یعنی می‌توان از تولید حمایت بیشتری کنیم. البته در حوزه قوانین خیلی مشکل نداریم و باید قوانین شفاف شود. در حمایت از تولید داخل، هر بخش مثل یک قطعه‌ از جورچین بوده و باید در جای خود قرار بگیرد؛ وگرنه تصویر جورچین کامل نخواهد بود و دولت در هماهنگی و کامل نمودن این جورچین به‌عنوان سیاست‌گذار نقش اساسی دارد.
 
لذا برای رونق تولید، دولت باید حمایت کند. منتهی حمایت درست نه عدم‌حمایت و نه تخریب و نه حمایت نادرست. دادن نقدینگی تنها یک حمایت نادرست است. دادن ارز دولتی و نقدینگی باید در کنار سرمایه‌گذاری دولت در امر تحقیق و توسعه باشد.
 
به هر ترتیب انباشت دانش کمک به بومی کردن تکنولوژی وارداتی شده و دانش را سوار بر تکنولوژی  وارداتی خواهد کرد. چنین تولیدی که از سواری خوردن دانش بر تکنولوژی  تغذیه کند، علاوه بر در دست گرفتن تولید، ثمرات مثبت و ابزار قدرت و تشدید ابزار قدرت را ایجاد می‌کند.
 
برای این‌که دانش سوار بر تکنولوژی  وارداتی شود دولت باید حمایت کند. حمایت در سرمایه‌گذاری در امر تحقیق و توسعه، بزرگ‌ترین رسالت امروز دولت ایران در سال رونق تولید هست.
 
 
تولیدکننده ایرانی، به دنبال رضایت مصرف‌کننده باشد
ضلع دیگر حمایت از تولید ملی، خود تولیدکننده است. راه اصلی برای این‌که تولید خودش، خودش را قوی کند این است که تولید بر پایه سرمایه‌های انسانی و اجتماعی شکل بگیرد و برای این امر لازم است که دانش داخلی سوار بر تکنولوژی شود.
 
در کشورهای پیشرفته، تولیدکنندگان زمانی که مردم کالای آن‌ها را خریداری می کننده، بر کیفیت و به‌روز کردن آن اقدام کرده و سعی می کننده تا از مصرف‌کننده حمایت کنند؛ نمونه‌هایی آن را امروز می‌توان در سطح دنیا دید. آن‌ها فقط به فکر این نیستند که کالایی را تولید و بفروشند، بلکه سعی می‌کنند وارد عرصه رقابتی شوند و اجازه ندهند کالای خارجی بتواند بازار آن‌ها را تحت شعاع قرار دهد.
 
در رابطه با دليل خريد کالاهاي خارجي نسبت به نمونه‌هاي داخلي، باید گفت اگر مردم توجيه شوند و از طرف ديگر کالاهاي ايراني استانداردها را رعايت کنند، مردم خودبه‌خود به سمت کالاهاي ايراني روي مي‌آورند. هر کالاي باکیفیت ايراني که به لحاظ قيمتي نيز با نمونه‌هاي خارجي رقابت‌پذير باشد، از طرف مردم حمايت مي‌شود، بنابراین فاکتور قيمت و کيفيت عامل تعيين‌کننده براي حمايت از يک کالاست.
 
توليدکنندگان نخست باید در پی افزایش کیفیت کالای تولید خود و به‌روز کردن آن باشد تا کالا نیاز مخاطب را پوشش دهد و همچنین کالاهاي خود را تضمين بدون قيد و شرط کنند و اين تضمين را رعايت کنند؛ نه اين‌که بعد از خرابي محصول بهانه‌اي پيدا کنند که بگويند اين خرابي مشمول گارانتي نمي‌شود.
 
ما در همین سال جاری با تعطیلی کارخانه 80 ساله ارج مواجه شدیم، وقتی با کارشناسان در مورد آن سؤال می‌کردیم به این جواب هم رسیدم که تولیدات آن کارخانه موردنیاز امروز نبود و یا کالایی تولیدی آن باقیمت بالا تمام می‌شد. تولیدکننده ایرانی هم باید بتواند کیفیت تولید خود را همراه با طراحی و استفاده از تکنولوژی روز تولید کند تا مصرف‌کننده از آن استقبال کند.
 
اشتغال را برای جوان ایرانی فراهم کنیم
مردم و نقش آن‌ها ضلع سوم حمایت از تولید ایرانی است. امروز مردم به دلیل سیاست‌های مصرف‌گرایی، به سمت مصرف کالاهای خارجی سوق پیدا کردند.
 
خوشبختانه امروز کیفیت کالای ایرانی با گذشته فرق کرده است و اکنون قادر به تولید کالای بسیار باکیفیت بوده و تولید کالاها کیفی است و اگر در قسمتی و یا جایی کالای غیر کیفی تولید می‌شود، خود تولیدکننده توجه نمی‌کند و قادر به تولید کالای باکیفیت هستیم.
 
امروزه در خانواده‌های ایرانی؛ حتماً جوان بیکار وجود دارد و مردم باید بدانند که با خرید هر کالای ایرانی از کارگر و جوان ایرانی حمایت می‌کنند؛ درحالی‌که اکثر مردم به دلیل تبلیغات رنگ و لعاب‌دار میل سمت خرید کالای خارجی پیدا کردند و با این اقدام زمینه را برای اشتغال جوانان آن کشور ایجاد خواهند کرد.
 
امروز اگر به عملکرد دولت در بحث حمایت از تولید ملی انتقاد وارد است، مردم می‌توانند با خرید هر کالای ایرانی، به سیاست‌های اشتباه پاسخ مناسب دهند.
 
درگذشته مشاهده می‌شد وقتی برای خرید کالایی به بازار می‌رفتیم، از فروشنده سؤال پرسیده می‌شد ایرانی است یا خارجی، اگر ایرانی بود، مردم آن را با اکراه می‌خریدند، اما امروز تولیدات ایرانی با گذشته تفاوت کرده و باکیفیت و خدمات پس از فروش شده است.
 
در سال‌هاي اخير بحث حمايت از توليدات داخلي، تبديل به بحثي دنباله‌دار و خاموش نشدنی شده است که هرساله موجي آن را خروشان مي‌کند و پس از مدتي به فراموشي سپرده مي‌شد.
بارها به حمایت از تولید ملی و کارگر ایرانی تأکید شده و این اصل در همه اقتصادهای پیشرفته اجرایی می‌شود و در آنجا قبل از خرید هر کالایی سعی بر این است که ابتدا با خرید کالای ملی خود از اقتصادشان حمایت کنند.
 
رسانه، ابزاری برای ایجاد فرهنگ خرید کالای ایرانی
البته اقدام نخست برای حمایت از تولید ملی فرهنگ‌سازی و این موضوع نیازمند اطلاع‌رسانی به مردم است. رسانه ملی به‌عنوان شعاع این مثلث و ارتباط آن‌ها، نقش بسزا و بیشتری در آن دارد و باید این فرهنگ جا بیافتد که خرید و مصرف کالای خارجی یعنی ایجاد شغل برای جوان آن کشور و خرید و مصرف کالای داخلی یعنی ایجاد شغل برای جوانان این ایران است و هر ایرانی با خرید کالای داخلی از کارگر ایرانی حمایت خواهد کرد و این مسائل باید خوب تبیین شود.
 
از طرفی رسانه‌ها باید تولید کالای باکیفیت را تبیین کنند؛ اما اين چند سال کاري که صورت گرفته، تبليغ کالاهاي خارجي بوده و در رسانه‌ها دائماً کالاهاي خودمان را با کالاهاي خارجي مقايسه کرده‌ايم و امروز توليدکنندگان به اين آگاهي رسيده‌اند که استانداردهاي کيفي را رعايت کنند تا در بازار حرفي براي گفتن داشته باشند.
 
مثلاً امروز در صنعت نساجي و پوشاک است، به دليل تبليغات وسيع کالاهاي خارجي، توليدات داخلي با مارک و برند خارجي به بازار عرضه مي‌شود تا به فروش برود و بخش عمده‌اي از تولید پوشاک با برند خارجي به فروش مي‌رسد که نشان می‌دهد تولیدات ایرانی پوشاک نه‌تنها بی‌کیفیت نیست، بلکه کیفیت آن از بالاتر از اجناس خارجی است، اما در این گیرودار مشاهده می‌کنیم که واردات پوشاک از همین کشور ترکیه بازار ایران را اشباع کرده است؛ یا اینکه کالای بی کیفیت و بنجل چینی توانسته بازار ایرانی را تصرف کرده و تولید کننده ایرانی را به حاشیه ببرد.
 
در اين چندساله تمام امکانات تبليغاتي و بازار را در اختيار کالاهاي وارداتي و قاچاق گذاشته شد و محصولات خارجي با حمايت‌هاي دولت‌هايشان با محصولات ايراني که هيچ حامي نداشته‌اند، به رقابت پرداخته‌اند.
 
نمي‌توانيم مردم را اجبار کنيم که کالاي ايراني بخرند، ولي مي‌توان حس خريد کالاي ايراني را در مردم تحريک کرد، بر حمايت دولت و حاکميت از توليدات تأکید مي‌کند؛ این‌همه بيلبورد در سطح کشور موجود است، ولي چند درصد آن سهم کالاي ايراني است؟ آن‌قدر هزينه تبليغات اين بيلبوردها زياد است که تنها شرکت‌هاي خارجي با پشتوانه مالي بالا مي‌توانند از اين بيلبوردها استفاده کنند.
 
البته پذيرش حق اختيار و حق انتخاب مصرف‌کننده، امري ضروري است؛ اما ابتدا بايد کيفيت محصولات داخل را به‌گونه‌ای ارتقا دهيم که هم‌تراز کالاي خارجي باشد و سپس حق انتخاب مصرف‌کننده را متوجه کالاهاي داخلي کنيم.
 
پایان و نتیجه‌گیری
برای حمایت از تولید ملی باید یک وفاق ملی ایجاد شود. حمایت از تولید ملی من و تو ندارد و همه باید آن را به‌عنوان یک رسالت بدانند و رهبر معظم انقلاب هم در هر مناسبتی بر آن تأکید می‌کنند.
 
خوشبختانه امروز کیفیت کالای ایرانی با گذشته فرق کرده است و اکنون قادر به تولید کالای بسیار باکیفیت هستیم. باید گفته شود که تولید کالای کیفی و خرید توسط مردم و حمایت از تولید ایرانی یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است.
 
باید حمایت از تولید ملی را بپذیریم و همه باور کنند تولید برای ما مهم است، مابقی مسائل به‌صورت خودکار حل خواهد شد و برای حمایت از تولید ملی مهم این است باور کنیم که این باور کامل شکل نگرفته است، یعنی عده‌ای باور نکرده‌اند؛ امیدوارم همه بارو کنند که کشور در شرایط صلح، تحریم، غیر تحریم و هر حالی باید از تولید ملی آن حمایت شود؛ زیرا تولید است که در همه این شرایط ما را حمایت و پشتیبانی خواهد کرد.
 
حمایت از تولید ایرانی باعث رونق بخشیدن به حرکت کشور؛ حرکت به‌سوی استقلال و رهایی از وابستگی‌ها، مستحکم کردن اقتصاد داخلی و شکوفا نمودن آن، ساختن کشور و آباد کردن خانه خودمان، بالا بردن قدرت خرید مردم و از همه مهم‌تر ایجاد اشتغال برای جوان ایرانی خواهد شد.