کد مطلب: 406561
پیشنهاد کتاب/ «دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد»؛ رابرت ام.مارتین؛ ترجمه راضیه سلیم‌زاده؛ ققنوس
تجربه‌ی مفرح فلسفه‌ورزی
حمیدرضا امیدی سرور؛ 5 آبان 1395
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۵ آبان ۱۳۹۵ ساعت ۰۷:۰۶
«دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد»
(مرجع معماها، مسئله‌ها و پارادوکسهای فلسفی)
نویسنده: رابرت ام . مارتین
ترجمه: راضیه سلیم زاده
ناشر: ققنوس، چاپ اول 1395
524 صفحه، 35000 تومان
شما می‌توانید کتاب «دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
در یونان باستان سقراط در کوچه و بازار شهر آتن معرکه‌ی فلسفی می گرفت، موی دماغ این و آن می شد؛ جماعتی نیز گرد او جمع شده و به سخنانش گوش فرا می دادند. بی گمان آن جماعت سخنان خردمندترین مرد آتن را درک می کردند که گرد او جمع می شدند و همین صاحبان قدرت را به هراس افکنده بود که حکم بر مرگ سقراط دادند. پیش از سقراط نیز سوفسطائیان، گروهی از آموزگاران اهل فلسفه بودند که زندگی شان از راه سخن گفتن درباره فلسفه و حکمت زندگی تامین می شد. بی‌شک مردم آن روزگار، درکی از سخنان ایشان داشتند که بهایی بابت شنیدن‌شان پرداخت می کردند.
با این اوصاف باید گفت برخلاف امروز که فلسفه از میان توده مردم رخت بر بسته، در گذشته های دور مردم میانه بهتری با فلسفه داشتند و فلسفه‌ورزی تنها امری مختص محافل آکادمیک و دانشگاهی نبود. اما هرچه روزگار پیش آمد، دایره شمول فلسفه تنگ تر و مباحث آن انتزاعی‌تر شد. تا جایی که حتی امروز هر آنچه رنگی از فلسفه به خود می گیرد، چنان دشوار نماست که دیگر نمی توان از عامه مردم انتظار مشارکت در آن را داشت. امروز فلسفه به طور کامل از میان مردم رخت بربسته است و از قضا شاگرد سقراط، افلاطون بود که اولین مدرسه فلسفی را خارج از شهر بنا نهاد و بدین ترتیب نخستین گامها را برای بردن آن به محیط هایی با مخاطبان خاص برداشت، لابد از این منظر پرداختن به فلسفه نیز همچون گذشته پرخطر نمی توانست باشد.
اما در همین روزگار هم که وقتی سخن از فلسفه به میان می آید، اغلب گمان می برند که از دشوارترین و غیر قابل فهم ترین امور در آن سخن گفته می شود؛ هستند کسانی که می کوشند از سنگینی بار فلسفه کاسته و آن را به گونه ای قابل فهم برای توده مخاطبان ارائه کنند. چنین تجربه هایی البته متفاوتند یکی فلسفه را رنگ و بوی داستانی زده و به نیت جذب و درک مخاطب کودک و نوجوان به بازار فرستاده، یکی دیگر با خلاصه کردن و فروکاستن آن کوشیده راهی برای سبک کردنِ سنگینی بار فلسفه بیابد و... اما در میان این قسم کتابها که از قضا در سالهای اخیر شمارشان رو به فزونی گذارده است، کتاب «دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد» اثر رابرت ام . مارتین با ترجمه راضیه سلیم زاده که به همت نشر ققنوس منتشر شده؛ اگرچه کم و بیش در زمره چنین آثاری جای می گیرد. اما آنچه اثر حاضر را به کتابی منحصر به فرد بدل ساخته است از یک سو رویکرد و سَبکی است که نویسنده برای این منظور برگزیده و از دیگر سو محتوایی است که سوژه کار قرار گرفته است.
اکثریت قریب به اتفاق چنین کتابهایی که برای آشنا ساختن مخاطب غیر حرفه ای با حوزه فلسفه نوشته می‌شوند، متکی هستند به روایت تاریخی فلسفه که کوشیده شده به شکلی فشرده و موجز به بیانی سهل و ممتنع از فلسفه پرداخته و مخاطبان را با سیر تاریخی فلسفه و مهمترین فیلسوفان و همچنین فشرده ای از دیدگاه های شان آشنا سازند.
اما رابرت ام مارتین اساسا در این کتاب طرحی دیگر را دنبال می کند و آن چیزی نیست جز پرداختن به شگردها و ایده های فلسفی اندیشیدن. به عبارتی نویسنده کتاب برای آشنا ساختن مخاطب با معماها، مسئله ها و پارادوکسهای فلسفی که اغلب در مباحث فلسفی بکار گرفته می شوند به تالیف این کتاب پرداخته است. این همان ایده ای است که مارتین هایدگر بسیار مخالف آن بود: «اگر فلسفه خود را فهم‌پذیر سازد دست به خودکشی زده است».
همانگونه که نویسنده کتاب در بخش معرفت تجربی با اشاره به سیاهه ای از سخنان اشتباه بزرگان نشان می دهد که تجربه می تواند خلاف تصورات معرفتی را اتبات کند. باید گفت اگرچه هایدگر فیلسوف مهمی است، اما این باعث نمی شود که ما همه سخنان او را در بست بپذیریم. به خصوص که او اشتباهات سرزنش آمیزی همانند همراهی با هیتلر و دارو دسته‌اش را درکارنامه پربارش دارد. بنابراین برای تایید حرف خود می توانیم با ویتگنشتاین هم نظر باشیم که عقیده داشت: می‌توان اثر فلسفی جدی و خوبی نوشت که تمام آن شامل شوخی و لطیفه باشد و کتاب «دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد» محصول چنین نگرش و باوری است و کوشیده مباحث فلسفی را با زبانی عامیانه و محاوره‌ای و در قالبی مفرح مطرح کند که حاصل رویکرد توام با شوخی و لطیفه‌ای است که بر بخش های مختلف کتاب سایه افکنده است.
رابرت‌ام. مارتین در مقدمه کتاب نوشته آورده: «می‌توانیم با فلسفه خوش بگذرانیم. اگر بهترین حالت را در نظر بگیریم، جواب‌دادن به سؤال‌هایی که همیشه شما را به فکر فروبرده‌اند و طرح سؤال‌هایی که هرگز به آنها فکر نکرده‌اید، جذاب است. می‌تواند قوه تخیل و شوخ‌طبعی‌تان را قلقلک دهد و ذهنتان را باز کند. همچنین می‌تواند خودمانی و مفرح باشد». نویسنده به مغالطات رایج در استدلال‌ها و گزاره‌های ساده روزانه توجه ویژه ای داشته و در بسیاری از عناوین بخشها از بازی کلامی طنزآمیزی بهره برده است که به مخاطب کمک می کند از آنها برای درک بهتر مطالب استفاده کند.
نویسنده در یادداشتی که اختصاصا بر ترجمه فارسی کتاب توسط راضیه سلیم زاده نوشته چنین آورده: «کتاب حاضر را با این مقصود نوشتم که لذت اندیشیدن درباره معماهای فلسفی را به کسانی بچشانم که هرگز مطالعات دانشگاهی درباره فلسفه نداشته اند. این کتاب را به زبانی بسیار غیررسمی نوشته‌ام. به همان زبانی که با دوستی قدیمی حرف می‌زنیم و نه آن‌گونه که استادهای فلسفه سخنرانی می‌کنند یا مطلب می‌نویسند. این متن پر است از بازی‌های کلامی، شوخی‌ها و اصطلاحات محاوره‌ای». بازی های زبانی مورد استفاده نویسنده در این کتاب کار ترجمه آن را به دیگر زبانها دشوار ساخته است، اما نویسنده کتاب به واسطه آشنایی با مترجم و سطح کارش، براین نکته تاکید داشته است که مترجمی بهتر از سلیم زاده برای این کتاب متصور نبوده، مترجمی که توان درک ظرافت های زبانی کتاب به زبان اصلی را داشته و از این منظر می توان مطمئن بود که به بهترین شکل نیز می تواند آن را به فارسی برگرداند. این ترجمه براساس سومین ویراست کتاب انجام گرفته که نویسنده تغییرات اساسی در آن صورت داده است. کتاب حاضر از 16 فصل تشکیل شده است که هر فصل به چند بخش و هر بخش به چند بند تقسیم می شود. به این ترتیب نویسنده تا توانسته مطالب کتاب را متنوع و در متن های کوتاه و خواندنی ارائه کرده است که کار ارتباط مخاطب با آن را آسان می سازد و درکل نوع مثال ها و لحن کتاب ترکیب جذاب و سرگرم کننده‌ای را برای این کتاب فلسفی به همراه آورده است.
عنوان فصول شانزده‌گانه کتاب بدین قرار است: تفاوت‌هايی كه تفاوتی ايجاد نمی‌كنند، ريسك كردن، انتخاب كردن، منطق و پارادوكس، باور، منطق و قصد، استدلال درست و نادرست، معرفت تجربی، معرفت بدون تجربه، تفكر، گفتار و معني، اين‌جا و الان، چرا بايد اخلاقي باشم؟ ،چطور اخلاقي فكر كنيم؟، معماهاي اخلاقي، قانون عمل و مسئوليت، لطيفه و ديگر مسائل زيبايي شناسانه و فكرهاي عميق.
هر فصل به لحاظ موضوعی به چند بخش تقسیم شده است که در هر یک از این بخشها طی چند بند مسائل اصلی مطرح شده اند. هرکدام از این بندها به شکلی موجز و همراه با مثال‌های ملموسی که از زندگی روزمره و یا حکایات و قصه‌های عامیانه، خصوصیاتچهره های معروف سینما، موسیقی و خلاصه هر آنچه که آشنا و دم دستی به نظر می رسد، تدارک دیده شده‌اند و مثالهایی برای درک ساده این مباحث را ساخته اند تا به مدد آنها در انتهای فصل خواننده به آسانی به درکی از مسائل فلسفی مورد اشاره دست یابد. از این رو کتاب سرشار است از حکایت ها، ماجراها و گفته های تاریخی که نویسنده برای جا انداختن ایده های فلسفی خود مورد استفاده قرار داده که حتی خواندن آنها بدون توجه به کارکردی که نویسنده از آن مد نظر داشته نیز جذاب است. سرانجام سخن اینکه نویسنده این کتاب خواندن اثری فلسفی و نه روایت تاریخ فلسفه را به تجربه ای مفرح و جذاب بدل ساخته است که صرف نظر از دشواری آن، تاکنون نمونه مشابهی بدین شکل نداشته است.
(مرجع معماها، مسئله‌ها و پارادوکسهای فلسفی)
نویسنده: رابرت ام . مارتین
ترجمه: راضیه سلیم زاده
ناشر: ققنوس، چاپ اول 1395
524 صفحه، 35000 تومان
شما می‌توانید کتاب «دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
در یونان باستان سقراط در کوچه و بازار شهر آتن معرکه‌ی فلسفی می گرفت، موی دماغ این و آن می شد؛ جماعتی نیز گرد او جمع شده و به سخنانش گوش فرا می دادند. بی گمان آن جماعت سخنان خردمندترین مرد آتن را درک می کردند که گرد او جمع می شدند و همین صاحبان قدرت را به هراس افکنده بود که حکم بر مرگ سقراط دادند. پیش از سقراط نیز سوفسطائیان، گروهی از آموزگاران اهل فلسفه بودند که زندگی شان از راه سخن گفتن درباره فلسفه و حکمت زندگی تامین می شد. بی‌شک مردم آن روزگار، درکی از سخنان ایشان داشتند که بهایی بابت شنیدن‌شان پرداخت می کردند.
با این اوصاف باید گفت برخلاف امروز که فلسفه از میان توده مردم رخت بر بسته، در گذشته های دور مردم میانه بهتری با فلسفه داشتند و فلسفه‌ورزی تنها امری مختص محافل آکادمیک و دانشگاهی نبود. اما هرچه روزگار پیش آمد، دایره شمول فلسفه تنگ تر و مباحث آن انتزاعی‌تر شد. تا جایی که حتی امروز هر آنچه رنگی از فلسفه به خود می گیرد، چنان دشوار نماست که دیگر نمی توان از عامه مردم انتظار مشارکت در آن را داشت. امروز فلسفه به طور کامل از میان مردم رخت بربسته است و از قضا شاگرد سقراط، افلاطون بود که اولین مدرسه فلسفی را خارج از شهر بنا نهاد و بدین ترتیب نخستین گامها را برای بردن آن به محیط هایی با مخاطبان خاص برداشت، لابد از این منظر پرداختن به فلسفه نیز همچون گذشته پرخطر نمی توانست باشد.
اما در همین روزگار هم که وقتی سخن از فلسفه به میان می آید، اغلب گمان می برند که از دشوارترین و غیر قابل فهم ترین امور در آن سخن گفته می شود؛ هستند کسانی که می کوشند از سنگینی بار فلسفه کاسته و آن را به گونه ای قابل فهم برای توده مخاطبان ارائه کنند. چنین تجربه هایی البته متفاوتند یکی فلسفه را رنگ و بوی داستانی زده و به نیت جذب و درک مخاطب کودک و نوجوان به بازار فرستاده، یکی دیگر با خلاصه کردن و فروکاستن آن کوشیده راهی برای سبک کردنِ سنگینی بار فلسفه بیابد و... اما در میان این قسم کتابها که از قضا در سالهای اخیر شمارشان رو به فزونی گذارده است، کتاب «دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد» اثر رابرت ام . مارتین با ترجمه راضیه سلیم زاده که به همت نشر ققنوس منتشر شده؛ اگرچه کم و بیش در زمره چنین آثاری جای می گیرد. اما آنچه اثر حاضر را به کتابی منحصر به فرد بدل ساخته است از یک سو رویکرد و سَبکی است که نویسنده برای این منظور برگزیده و از دیگر سو محتوایی است که سوژه کار قرار گرفته است.
اکثریت قریب به اتفاق چنین کتابهایی که برای آشنا ساختن مخاطب غیر حرفه ای با حوزه فلسفه نوشته می‌شوند، متکی هستند به روایت تاریخی فلسفه که کوشیده شده به شکلی فشرده و موجز به بیانی سهل و ممتنع از فلسفه پرداخته و مخاطبان را با سیر تاریخی فلسفه و مهمترین فیلسوفان و همچنین فشرده ای از دیدگاه های شان آشنا سازند.
اما رابرت ام مارتین اساسا در این کتاب طرحی دیگر را دنبال می کند و آن چیزی نیست جز پرداختن به شگردها و ایده های فلسفی اندیشیدن. به عبارتی نویسنده کتاب برای آشنا ساختن مخاطب با معماها، مسئله ها و پارادوکسهای فلسفی که اغلب در مباحث فلسفی بکار گرفته می شوند به تالیف این کتاب پرداخته است. این همان ایده ای است که مارتین هایدگر بسیار مخالف آن بود: «اگر فلسفه خود را فهم‌پذیر سازد دست به خودکشی زده است».
همانگونه که نویسنده کتاب در بخش معرفت تجربی با اشاره به سیاهه ای از سخنان اشتباه بزرگان نشان می دهد که تجربه می تواند خلاف تصورات معرفتی را اتبات کند. باید گفت اگرچه هایدگر فیلسوف مهمی است، اما این باعث نمی شود که ما همه سخنان او را در بست بپذیریم. به خصوص که او اشتباهات سرزنش آمیزی همانند همراهی با هیتلر و دارو دسته‌اش را درکارنامه پربارش دارد. بنابراین برای تایید حرف خود می توانیم با ویتگنشتاین هم نظر باشیم که عقیده داشت: می‌توان اثر فلسفی جدی و خوبی نوشت که تمام آن شامل شوخی و لطیفه باشد و کتاب «دو خطا در عنوان این کتاب وجود دارد» محصول چنین نگرش و باوری است و کوشیده مباحث فلسفی را با زبانی عامیانه و محاوره‌ای و در قالبی مفرح مطرح کند که حاصل رویکرد توام با شوخی و لطیفه‌ای است که بر بخش های مختلف کتاب سایه افکنده است.
رابرت‌ام. مارتین در مقدمه کتاب نوشته آورده: «می‌توانیم با فلسفه خوش بگذرانیم. اگر بهترین حالت را در نظر بگیریم، جواب‌دادن به سؤال‌هایی که همیشه شما را به فکر فروبرده‌اند و طرح سؤال‌هایی که هرگز به آنها فکر نکرده‌اید، جذاب است. می‌تواند قوه تخیل و شوخ‌طبعی‌تان را قلقلک دهد و ذهنتان را باز کند. همچنین می‌تواند خودمانی و مفرح باشد». نویسنده به مغالطات رایج در استدلال‌ها و گزاره‌های ساده روزانه توجه ویژه ای داشته و در بسیاری از عناوین بخشها از بازی کلامی طنزآمیزی بهره برده است که به مخاطب کمک می کند از آنها برای درک بهتر مطالب استفاده کند.
نویسنده در یادداشتی که اختصاصا بر ترجمه فارسی کتاب توسط راضیه سلیم زاده نوشته چنین آورده: «کتاب حاضر را با این مقصود نوشتم که لذت اندیشیدن درباره معماهای فلسفی را به کسانی بچشانم که هرگز مطالعات دانشگاهی درباره فلسفه نداشته اند. این کتاب را به زبانی بسیار غیررسمی نوشته‌ام. به همان زبانی که با دوستی قدیمی حرف می‌زنیم و نه آن‌گونه که استادهای فلسفه سخنرانی می‌کنند یا مطلب می‌نویسند. این متن پر است از بازی‌های کلامی، شوخی‌ها و اصطلاحات محاوره‌ای». بازی های زبانی مورد استفاده نویسنده در این کتاب کار ترجمه آن را به دیگر زبانها دشوار ساخته است، اما نویسنده کتاب به واسطه آشنایی با مترجم و سطح کارش، براین نکته تاکید داشته است که مترجمی بهتر از سلیم زاده برای این کتاب متصور نبوده، مترجمی که توان درک ظرافت های زبانی کتاب به زبان اصلی را داشته و از این منظر می توان مطمئن بود که به بهترین شکل نیز می تواند آن را به فارسی برگرداند. این ترجمه براساس سومین ویراست کتاب انجام گرفته که نویسنده تغییرات اساسی در آن صورت داده است. کتاب حاضر از 16 فصل تشکیل شده است که هر فصل به چند بخش و هر بخش به چند بند تقسیم می شود. به این ترتیب نویسنده تا توانسته مطالب کتاب را متنوع و در متن های کوتاه و خواندنی ارائه کرده است که کار ارتباط مخاطب با آن را آسان می سازد و درکل نوع مثال ها و لحن کتاب ترکیب جذاب و سرگرم کننده‌ای را برای این کتاب فلسفی به همراه آورده است.
عنوان فصول شانزده‌گانه کتاب بدین قرار است: تفاوت‌هايی كه تفاوتی ايجاد نمی‌كنند، ريسك كردن، انتخاب كردن، منطق و پارادوكس، باور، منطق و قصد، استدلال درست و نادرست، معرفت تجربی، معرفت بدون تجربه، تفكر، گفتار و معني، اين‌جا و الان، چرا بايد اخلاقي باشم؟ ،چطور اخلاقي فكر كنيم؟، معماهاي اخلاقي، قانون عمل و مسئوليت، لطيفه و ديگر مسائل زيبايي شناسانه و فكرهاي عميق.
هر فصل به لحاظ موضوعی به چند بخش تقسیم شده است که در هر یک از این بخشها طی چند بند مسائل اصلی مطرح شده اند. هرکدام از این بندها به شکلی موجز و همراه با مثال‌های ملموسی که از زندگی روزمره و یا حکایات و قصه‌های عامیانه، خصوصیاتچهره های معروف سینما، موسیقی و خلاصه هر آنچه که آشنا و دم دستی به نظر می رسد، تدارک دیده شده‌اند و مثالهایی برای درک ساده این مباحث را ساخته اند تا به مدد آنها در انتهای فصل خواننده به آسانی به درکی از مسائل فلسفی مورد اشاره دست یابد. از این رو کتاب سرشار است از حکایت ها، ماجراها و گفته های تاریخی که نویسنده برای جا انداختن ایده های فلسفی خود مورد استفاده قرار داده که حتی خواندن آنها بدون توجه به کارکردی که نویسنده از آن مد نظر داشته نیز جذاب است. سرانجام سخن اینکه نویسنده این کتاب خواندن اثری فلسفی و نه روایت تاریخ فلسفه را به تجربه ای مفرح و جذاب بدل ساخته است که صرف نظر از دشواری آن، تاکنون نمونه مشابهی بدین شکل نداشته است.
کلمات کلیدی : نشر ققنوس
محمد مهدی
۱۳۹۵-۰۸-۰۵ ۰۸:۱۷:۱۱
از روز اول انتشارش این کتاب را خریدم و خوندم خیلی به فلسفه نپرداخته و جذابیت و گیرایی سایر کتب فلسفی را نداره اما خواندنش خالی از لطف نیست (3988518) (alef-11)
سمیه
۱۳۹۵-۰۸-۰۵ ۱۱:۱۹:۴۸
عنوان کتاب توجه منم جلب کرد و منم اونو گرفنم. به نظرم خیلی ام خوب مفهوم های فلسفی رو جا انداخته. کتاب فلسفی اون نیست که اسم فیلسوفارو پشت هم ردیف کنه این کتاب رو مفاهیم و بحثای فلسفی به زبون ساده کار کرده.
برعکس محمد مهدی من که خیلی از کتاب خوشم اومد و برام تازگی داشت. این مطلبم خیلی خوب کتابو معرفی کرده برایم جالب بود. (3988794) (alef-15)
برعکس محمد مهدی من که خیلی از کتاب خوشم اومد و برام تازگی داشت. این مطلبم خیلی خوب کتابو معرفی کرده برایم جالب بود. (3988794) (alef-15)
فرهاد
۱۳۹۵-۰۹-۰۸ ۱۵:۵۰:۳۱
چقدر عالی معرفی کرده اید! دستتون درد نکنه!
منم از خوندنش خیلی لذت بردم! با این کتاب تازه معنی فلسفه ورزیدن رو میشه فهمید! کسایی که از فلسفه ورزی خوششون میاد از این کتاب لذت می برند! (4037675) (alef-13)
منم از خوندنش خیلی لذت بردم! با این کتاب تازه معنی فلسفه ورزیدن رو میشه فهمید! کسایی که از فلسفه ورزی خوششون میاد از این کتاب لذت می برند! (4037675) (alef-13)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
