نشریه "فرانت پیچ مگزین" در تحلیلی پیرامون اتفاقات چند هفته گذشته در منطقه نوشته است:
به گزارش انتخاب، پس از شکست کودتای ترکیه تغییرات مهمی در خاورمیانه به وقوع پیوسته که به نظر میرسد واشنگتن نسبت به این تغییرات بیتوجه بوده است. ترکیه و ایران در حال حرکت به سمت روسیه هستند. روسیه در حال افزایش توان نظامی و قدرت استراتژیک خود است که همه اینها درنهایت به ضرر ایالاتمتحده و متحدان آن خواهد بود.
این تحولات تأثیر عمدهای در سراسر منطقه خواهد داشت و امنیت همپیمان آمریکا یعنی اسرائیل را بهشدت به خطر خواهد انداخت. در حال حاضر اسرائیل سعی در تحکیم روابط خود با روسیه و ترکیه دارد. در اینجا ما به بررسی تحولات چند هفته اخیر در منطقه میپردازیم.
روسیه - ترکیهبه نظر میرسد سازمانهای اطلاعاتی روسیه در مطلع ساختن اردوغان از وقوع کودتا تأثیر به سزایی داشتهاند و دقایقی قبل از آنکه نقشه کودتاگران برای دستگیر کردن اردوغان اجرایی شود از طریق لینکهای اطلاعاتی خود به وی اطلاع دادهاند و اردوغان موفق به فرار از هتل محل اقامت خود شده است.
پس از تصفیه و پاکسازی ارتش و دولت ترکیه از افراد مشکوک، اولین سفر خارجی اردوغان به روسیه بود که در ۸ اوت صورت گرفت و اردوغان از پوتین برای کمک به ترکیه تشکر کرد و گفت: محور دوستی آنکارا مسکو ترمیم خواهد شد.
دو روز بعد وزیر خارجه ترکیه اعلام کرد که تعاملات نظامی ترکیه با روسیه افزایش خواهد یافت. وی اعلام کرد ترکیه تنها کشور عضو ناتو بود که در تحریم روسیه و مناقشات بر سر منطقه کریمه و اوکراین با سایر اعضای ناتو علیه روسیه همراهی نکرد.
اردوغان کودتای اخیر را زیر سر فتحالله گولن مخالف خود میداند. حضور فتحالله گولن در پنسیلوانیا در ایالاتمتحده و درخواست ترکیه از آمریکا برای استرداد وی نیز موجب ایجاد تنش در روابط ترکیه و آمریکا شده است. درصورتیکه ترکیه پس از ۶۰ سال از ناتو خارج شود، بهترین جایگزین برای همکاریهای نظامی ترکیه روسیه خواهد بود.
روسیه - ایرانهمزمان با گرم شدن رابطه ترکیه و روسیه، روابط میان ایران و روسیه نیز در حال بهبود است. دو کشور ایران و روسیه سابقهای طولانی و اغلب پرتنش در روابط خود داشتهاند.
در طول جنگ جهانی دوم، شوروی این فرصت را به دست آورد تا با دامن زدن به یک کودتای کمونیستی در آذربایجان ایران در سال ۱۹۴۸ مقدمات جدا شدن این بخش از ایران را فراهم کند اما با تهدید ترومن به استفاده از سلاحهای هستهای، نیروهای شوروی خاک ایران را تخلیه کردند. در سال ۱۹۲۱ بین ایران و شوروی قراردادی منعقد شد که امتیازاتی برای هر دو طرف در پی داشت همچنین شامل یک پیمان دفاعی متقابل بود. در سالهای اخیر روابط ایران و روسیه تحولات بسیاری را به خود دیده است. ایران و روسیه با همراهی بانکهای روسی برای فرار ایران از تحریمهای بینالمللی و فروش نفت ایران، همکاریهای گستردهای داشتهاند.
هفته گذشته، شبح پیمان دفاعی ۱۹۲۱ بهطور ناگهانی زنده شد. روسیه و ایران اعلام کرد که یک توافق جدید نظامی منعقد کردهاند که به جنگندههای روسیه اجازه استفاده از پایگاه هوایی نوژه در غرب ایران برای حمله به شورشیان سوریه را میدهد.
این اولین بار است که ایران اجازه داده است یک قدرت خارجی از خاک خود بهعنوان یک پایگاه برای عملیات نظامی تهاجمی علیه یک کشور دیگر در منطقه استفاده کند.
رسانههای روسی گزارش کردهاند که آمریکاییها پیشازاین با بهرهگیری از سیستمهای جاسوسی و نظامی خود، قبل از حمله بمبافکنهای روسی به شورشیان سوریه هشدار میداد تا آن محل را ترک کنند و بدین ترتیب موجب کمتر شدن تلفات ناشی از حملات جنگندههای روسی میشد اما با استقرار جنگندههای روسی در ایران و کاهش زمان حملات آنها به میزان ۶۰ درصد، هشدارهای آمریکاییها تأثیر کمتری در کاهش تلفات همپیمانان خود در سوریه داشته است.
ایران - عراقهفته گذشته سرهنگ کریس گارور، سخنگوی نظامی ایالاتمتحده، اعلام کرد که ایران اکنون یک نیروی نظامی متشکل از ۱۰۰.۰۰۰ مبارز مسلح در عراق را سازماندهی و کنترل میکند. ایالاتمتحده موافق این حضور نظامی گسترده ایران در عراق بوده است چراکه با عنوان مبارزه با داعش صورت گرفته است، اما اکنون ایران با این نیروی عظیم و سازمانیافته قادر به اعمال کنترل بر عراق نیز هست.
در همین حال، دولت روسیه در ده سال اخیر ۶۵۰ میلیارد دلار برای برنامۀ گسترده نوسازی ارتش هزینه کرده است که پوتین در دسامبر ۲۰۱۰ ابلاغ کرد. این طرح شامل هشت زیردریایی هستهای، ۶۰۰ جت جنگنده جدید، ۱۰۰۰ هلیکوپتر و همچنین تانکهای جدید و دیگر تجهیزات زمینی بوده است. بسیاری از این تجهیزات جدید با ترکیب فنآوریهای پیشرفته نظامی، سلاحهای جدید و قدرتمندتری را برای ارتش روسیه فراهم آورده است.
مقامات اطلاعاتی ایالاتمتحده از ساخت دهها پناهگاه هستهای زیرزمینی در مسکو و در سراسر روسیه بهمنظور مقابله با حملات اتمی احتمالی خبر دادهاند. فرمانده نظامی ایالاتمتحده در اروپا میگوید روسیه در حال تغییر سیستم دفاعی خود برای مقابله با حملات هستهای است.
به نظر میرسد که آمریکا منطقه را رها کرده و در آیندهای نزدیک کنترل کامل آن به دست روسیه ترکیه و ایران خواهد افتاد. در این میان عربستان سعودی در اقدامی ناشی از رها کردن منطقه توسط امریکا، به منظور مقابله با ایران به سمت و سوی تولید سلاح هسته ای می رود.