سوروچ شهر مرزي تركيه كه همسايه شهر كوباني سوريه است دوشنبه شاهد صحنه يك حمله خونين بود كه حداقل ۳۰ كشته و ۱۰۰ زخمي در پي داشت. گفته شده اين حمله توسط يك زن ۱۸ ساله كه از اعضاي داعش بوده، صورت گرفته و جوانانی که قربانی شدند در يك مرکز فرهنگی با هدف کمک به کوبانی جمع شده بودند.
انفجار دوشنبه مرگبارترين انفجار در خاك تركيه از سال۲۰۱۳ بهحساب ميآيد. در سال۲۰۱۳ انفجاري در شهر ريحانلي كشته شدن حداقل ۵۱ نفر را بهدنبال داشت. مركز فرهنگي شهر سوروچ زيرنظر حزب دمكراتيك خلق به رهبري صلاح الدين دميرتاش اداره ميشود كه در انتخابات اخير پارلماني تركيه توانست موفقيت چشم گيري بهدست آورد. انتخاباتي كه باعث شد براي نخستينبار كردها بتوانند در پارلمان حضور داشته باشند.
در واكنش به اين انفجار، تظاهراتی در ۱۹ شهر ترکیه علیه اردوغان و حزب عدالت و توسعه به راه افتاده است. معترضان دولت را به كوتاهي در برابر اين اتفاق و فراتر از آن همكاري با داعش متهم مي كنند. بزرگترین تجمع اعتراضی در استانبول رخ داد كه در آن شماری از نمایندگان حزب دموکراتیک خلق نیز حضور داشتند.
اين اعتراضات به نظر مي رسد در روزهاي آينده نيز ادامه داشته باشد كه اگر چنين اتفاقي رخ بدهد بايد آشفتگي امنيتي تركيه را به آشفتگي سياسي اين كشور كه ناشي از انتخابات پارلماني است اضافه كرد. گفتني است پس از اعلام نتايج انتخابات، داود اوغلو، نخست وزير تركيه، به رايزني و مذاكره با احزاب ديگر براي رسيدن به يك دولت ائتلافي دست زد اما بنا به اعتراف خود اوغلو اين تلاشها به نتيجه خاصي منجر نشده و همين امر ممكن است در نهايت اردوغان را وادار سازد دوباره دستور برگزاري انتخابات را صادر كند.
آينده تركيهدر اين بين بازار گمانه زنيها درباره اين انفجار و تاثير آن بر آينده تركيه بسيار داغ است.
تفسير اول تحليلي است كه دولت تركيه و حزب عدالت و توسعه ارائه مي دهند. آن ها معتقدندبمبگذاري در سوروچ زماني رخ داد كه تنها دو هفته از آغاز عمليات پليس براي برهم زدن شبكههاي فعال داعش ميگذرد. در واقع دولت تركيه بعد از آن كه ۲۵۰ فرد را به اتهام ارتباط با داعش دستگير كرد اين گروه نيز به تلافي مبادرت به تدارك و انجام اين حمله تروريستي كرد.
برخي ديگر نيز معتقدند كه دولت تركيه از زماني كه داعش بوجود آمد و به لحاظ جغرافيايي بخش هايي از اراضي سوريه و عراق را به اشغال درآورد، آنكارا سياست تنش زدايي با همسايگان را كنار گذاشت و مبادرت به دخالت در امور اين كشورها كرد بايستي انتظار چنين روزهايي را نيز مي داشت به خصوص اينكه داعش نشان داده به هيچ اصول و مرامي پايبند نمي باشد. در واقع برخورد ميان تركيه و داعش گزينه اي ناگزير بود و فقط مساله زمان آن مطرح بود.
اما برخي تحليل گران از اهداف و سناريوهاي پشت پرده سخن مي گويند. اين گروه استقرار نيروهاي تركيه در مرز با سوريه را براي جلوگيري از افزايش ناسيوناليسم كردي و تشكيل يك دولت كردي مستقل در سوريه مي دانند و به هدف تركيه در تشكيل يك منطقه حائل با سوريه اشاره مي كنند كه تاكنون با همه تلاشي كه انجام داده موفق به انجام اين كار نشده است. اين گروه به نزديكي شهر سوروچ با كوباني و محل انفجار كه يك مركز فرهنگي بود و جواناني كه براي حمايت از كوباني در آن جمع شده بودند نيز اشاره مي كنند.
تقريبا گروه هاي كرد در تركيه چنين تحليلي دارند. آن ها آنكارا را متهم مي كنند كه با عمليات تروريستي عليه كردها، براي پيوستن آنها به مبارزان كرد سوري در برابر داعش مانع تراشي كرده و در واقع به نوعي به داعش كمك كرده است.
نگاهي به صحبت هاي دو پهلوي صلاح الدین دمیرتاش رئيس حزب دموکراتیک خلق در گفتوگو با یک شبکه تلویزیونی کردی نيز تا حدي نشان دهنده اين موضع است. او در اين گفت و گو عنوان مي كند «شاید این حمله را گروه تروریستی داعش انجام داده باشد اما صرف نظر از آن، مسئول اصلی دولت ترکیه است. زیرا چشمانش را نسبت به خطر سازماندهی داعش بسته بود.» گفتني است كردهاي تركيه بهخاطر بيتفاوتي اردوغان در زمان حملات داعش به كوباني خشمگين هستند و برخي همين مسئله را باعث بالا رفتن آراي حزب دمكراتيك خلق در انتخابات اخير مي دانند.
عده اي ديگر نيز معتقدند كه تركيه از کمک به گروه ها مخالف دولت بشار اسد در سوریه دست نخواهد کشید و اين انفجار زمينه چيني براي مداخله نظامی مستقیم در سوریه بوده است. در همين راستا خبرگزاری اسپوتنیک در خبري عنوان كرده كه تركيه از انفجار تروریستی دوشنبه به عنوان بهانه ای برای مداخله نظامی در سوریه با هدف ایجاد منطقه حائل استفاده خواهد کرد. دولت سوريه تقريباً چنين تحليلي ارائه كرده است. بنا به اين تفسير جنگها و عملیاتهای نظامی بسیاری در طول تاریخ با بهانههایی محکمه پسند آغاز شدند که بعدها مشخص شده بهانهها ساختگی بوده و از قبل برنامه ریزی شده بود.
در اين بين فارغ از اينكه در آينده چه اتفاقي روي دهد وضعيت تركيه شكنندگي حادي پيدا كرده است. از يك طرف همسايه بودن با سوريه و عراق كه گروه هاي تروريستي علي الخصوص داعش در آن جولان مي دهند، از طرف ديگر ميل تركيه به دخالت در كشورهاي همسايه، مشخص نبودن دولت آينده آنكارا، افزايش غليان ناسيوناليسم كردي و فراتر از آن آمال و آرزوهاي اردوغان و روحيات شخصي او باعث شده تا آينده چندان روشني را نتوان براي اين كشور در كوتاه مدت پيش بيني كرد.