داخلی صفحه اقتصادی آرشيو خبر

۷ میلیارد دلار واردات و ۱.۵ میلیارد دلار صادرات محصولات اساسی

طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی در سال گذشته میزان کل صادرات کشور بدون احتساب نفت خام، گاز طبیعی و میعانات گازی 34.5 میلیارد دلار و میزان واردات کشور 43.7 میلیارد دلار بوده است. از این میزان 6.3 میلیارد دلار سهم صادرات محصولات غذایی و کشاورزی و 8.6 میلیارد دلار سهم واردات این محصولات بوده است.
در جدول زیر میزان صادرات و واردات بخش محصولات غذایی و کشاورزی در سال 1395 نشان داده شده است.

میزان صادرات و واردات محصولات غذایی و کشاورزی در سال 1395
میزان صادرات		میزان واردات		تراز تجاری
میلیوت تن	میلیون دلار	میلیون تن	میلیون دلار	میلیون تن	میلیون دلار
6.1	6.3	17.6	8.6	11.5-	2.4-

 
چنانچه از جدول بالا مشخص است، میزان واردات محصولات غذایی و کشاورزی کشور در سال گذشته از نظر وزنی بالغ بر 11.5 میلیون تن و از نظر قیمت دلاری 2.4 میلیارد دلار بیشتر از صادرات این بخش بوده است. با اینحال به دلیل افزایش صادرات و کاهش واردات، تراز منفی بخش کشاورزی ایران در سال 1395 در مقایسه با سال قبل از آن حدود 600 میلیون دلار بهبود یافته است.

اما از نظر بخش‌های صادراتی و وارداتی در حوزه محصولات غذایی و کشاورزی، عمده صادرات ایران در این بخش را میوه و سبزیجات و لبنیات تشکیل می‌دهد درحالیکه کالاهای وارداتی این بخش عمدتا غلات، دانه‌های روغنی، روغن و غذای دام هستند.

در جدول زیر میزان صادرات و واردات محصولات غذایی و کشاورزی ایران در سال 1395 به تفکیک بخش نشان داده شده است:

میزان صادرات و واردات محصولات غذایی و کشاورزی در سال 1395 به تفکیک بخش
ردیف	بخش	میزان صادرات	میزان واردات	تراز تجاری
		میلیون دلار
1	انواع میوه	2253	549	1704
2	انواع سبزیجات	604	15	589
3	لبنیات	653	252	402
4	فرآورده های غذایی	693	335	358
5	فرآورده های غلات	382	25	357
6	ادویه جات (زعفران)	299	59	240
7	شیلات	342	181	160
8	دام زنده	219	60	159
9	شیرینی و شکلات	272	122	150
10	بذر	3.0	140	137-
11	حبوبات	9.4	225	216-
12	چای و قهوه	21	277	257-
13	شکر	15.5	320	305-
14	انواع گوشت	83	390	306-
15	غذای دام	76	710	633-
16	انواع روغن های حیوانی و نباتی	78	895	817-
17	دانه های روغنی	6.1	1239	1233-
18	غلات	0.6	2788	2787-
سایر محصولات کشاورزی و غذایی		272	66	206
مجموع صادرات محصولات غذایی و کشاورزی		6282	8648	2366-

 
چنانچه در جدول بالا مشخص است، تراز تجاری محصولات غذایی و کشاورزی ایران در بخش‌هایی همچون میوه، سبزیجات، لبنیات، فرآورده‌های غذایی، فرآورده‌های غلات، ادویه‌جات (زعفران)، شیلات، دام زنده و شیرینی و شکلات مثبت است. در حالیکه در بخش‌های غلات، دانه‌های روغنی، انواع روغن، غذای دام، انواع گوشت، شکر، چای و قهوه، حبوبات و بذر این تراز منفی است.
در نتیجه میتوان گفت عمده محصولات صادراتی ایران در بخش محصولات غذایی و کشاورزی مربوط به بخش‌های غیر اساسی است و در مقابل بخش عمده محصولات وارداتی ایران را محصولات اساسی کشاورزی تشکیل داده است.
محصولات اساسی کشاورزی آن دسته از محصولات هستند که در زنجیره تولید و تأمین نیازهای اساسی بدن انسان همچون پروتئین، کربوهیدرات و چربی مورد استفاده قرار می‌گیرند. محصولاتی همچون غلات، روغن و دانه‌های روغنی، غذای دام، گوشت و شکر جزء این دسته از محصولات قرار می‌گیرند.
گرچه در سال‌های اخیر و با همت مسئولین وزارت جهاد کشاورزی وضعیت واردات محصولات اساسی کشاورزی تاحدودی بهبود یافته، اما آمار واردات کشور در بخش محصولات غذایی و کشاورزی نشان می‌دهد که همچنان ایران در زمینه تأمین نیازهای اساسی غذایی به واردات وابستگی زیادی دارد.
در جدول زیر میزان صادرات و واردات محصولات غذایی و کشاورزی در سال 1395 به تفکیک اساسی و غیر اساسی بودن نشان داده شده است:

میزان صادرات و واردات محصولات غذایی و کشاورزی در سال 95 به تفکیک اساسی و غیراساسی
عنوان	میزان صادرات	میزان واردات	تراز تجاری
	میلیارد دلار
محصولات غذایی و کشاورزی اساسی	1.5	7.0	5.4-
سایر محصولات غذایی و کشاورزی	4.8	1.7	3.1
مجموع صادرات محصولات غذایی و کشاورزی	6.3	8.6	2.4-

 
همانطور که از جدول فوق مشخص است، در سال 1395 میزان صادرات محصولات غذایی و کشاورزی اساسی تنها 1.5 میلیارد دلار بوده درحالیکه میزان واردات این محصولات در حدود 7 میلیارد دلار بوده است؛ این مسئله تراز تجاری ایران در محصولات غذایی و کشاورزی اساسی را به منفی 5.4 میلیارد دلار رسانده است.
در مقابل اما عمده صادرات ایران در این بخش محصولات غیر اساسی را شامل میشده و تراز تجاری ایران در محصولات غذایی و کشاورزی غیر اساسی مثبت 3.1 میلیارد دلار بوده است.
به طور کلی میتوان گفت در سال 1395 میزان تراز تجاری محصولات غذایی و کشاورزی ایران مقداری بهبود یافته اما همچنان منفی است. علاوه بر این ترکیب محصولات صادراتی و وارداتی این بخش نشان از وابستگی ایران در تأمین نیازهای اساسی غذایی خود به واردات دارد.
شبکه تحلیلگران اقتصاد مقاومتی