کد مطلب: 403562
پیشنهاد کتاب/ «اعتراف به زندگی»؛ پابلو نرودا؛ ترجمه احمد پوری؛ چشمه
هوا را از من بگیر، آزادی را نه
بخش فرهنگی الف؛ 27 مهر 1395
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۷ مهر ۱۳۹۵ ساعت ۱۴:۰۷
«اعتراف به زندگی»
نوشته: پابلو نرودا
ترجمه: احمد پوری
ناشر: چشمه، چاپ دوم 1395
503 صفحه، 38000 تومان
شما می‌توانید کتاب «اعتراف به زندگی» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
چهل سال بعد از مرگ مشکوک او درسال 1973، جسدش را با نبش قبر از دل خاک بیرون کشیدند تا به رازگشایی از این ماجرا بپردازند؛ در آن ایام سیاه بعد از کودتای پینوشه در شیلی، اندک زمانی بعد از مرگ دلخراش سالوادور آلنده رئیس جمهور محبوب آن کشور، چه بر پابلو نرودا گذشته بود. او غمگین و فروپاشیده از مرگ آلنده، در تدارک مهاجرت از شیلی چمدانهایش را بسته بود که درست روز قبل از سفرش سر از بیمارستان در آورد. اعلام کردند که براثر سرطان پروستات به مرگی طبیعی در گذشته اما این روایتی نبود که مورد پذیرش مردم شیلی قرار بگیرد.
همین که هنوز بعد از چهل سال چنین مسئله ای یک دغدغه ملی و میهنی در این کشور محسوب می شود و با وجود دشواری آزمایش و ردیابی بقایای سم بر جسدی مربوط به چهل سال قبل این پروژه دنبال شده حکایت از اهمیت پابلو نرودا نزد مردم کشورش دارد. شاعری برجسته با عاشقانه هایی فراموش ناشدنی و تاثیر گذار که برنده جایزه نوبل شده بود، او شاعری آزادی خواه و آرمان گرا بود که تاپای جان به آرمانهایش وفادار ماند و چه بسا جان خود را نیز بر سر آنها گذاشت. او روزگاری به عنوان رقیب سالوادور آلنده در انتخابات ریاست جمهوری از سوی حزب کمونیست معرفی شده بود، اما وقتی رقیب را چهره ای موجه دید، کنار کشید به حمایت از او پرداخت.
نرودا بعد از کودتا و مرگ آلنده تنها چهارده روز زنده ماند و مرگش در بیمارستانی که تحت نظر کودتا گران بود به طرز مشکوکی بعد از تزریقی نامشخص رخ داد. این درحالی بود که بعد از مرگ آلنده او جدی ترین آلترناتیو برای رهبری مخالفان پینوشه محسوب می شد و کودتاگران انگیزه کافی برای به قتل رساندن او را داشتند.
پابلو نرودا یکی از آن اسطوره های چپ گرایی است که سالهاست نسل آنها منقرض شده است، زندگی پرفراز و نشیبی داشت که حاصل حضور وی در یکی از پر تنش ترین دوره های تاریخ کشورش بود؛ زندگی او که پاندول وار میان ادبیات (شعر) و سیاست (مبارزه) در نوسان بود از جذابیت ویژه ای برخوردار است؛ پر از حوادث ریز و درشت و نشست و برخاست با چهره های نامدار ادب و هنر جهان و... او در جنگ های داخلی اسپانیا به عنوان سفیر شیلی در این کشور حضور داشت و همین مسئله فرصتی برای تجربیات منحصر به فردی در راستای مبارزات چپ گرایانه بود. بنابراین کتاب خاطرات او مملو است از شرح های پراکنده درباره تاریخ کشورش و همچنین تاریخ اروپا؛ از دیگر سو آشنایی و نشست و برخاست او با بزرگان ادب و هنر جهان کتاب خاطراتش را مملو از حکایت های خواندنی درباره این شخصیت های نام آشنا ساخته است.
کتاب« اعتراف به زندگی» زندگی نامه خود نوشت پابلو نرودا (زاده ۱۲ ژوئیه ۱۹۰۴ - درگذشته ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۳) است نام اصلی او ریکاردو الیسر نفتالی ریس باسوآلت بود که متاثر از نام یان نرودا شاعر اهل چک نام مستعار پابلو نرودا را انتخاب کرد و به این نام نیز به شهرتی جهانی رسید. او از یک سو دیپلمات، سناتور، فعال سیاسی، مبارز چپگرا و از سوی دیگر شاعری نوگرا و برنده جایزه نوبل ادبیات بود. با وجود تجربیات طولانی مدت او در عرصه سیاست، تبعید و مبارزه (که در کتاب حاضر نیز این فصول از زندگی او نیز روایت شده) نرودا پیش از هر چیز به عنوان شاعری بزرگ شناخته می شد و این وجه شخصیت او آنقدر پررنگ بود که دیگر وجوه زندگی اش را تحت الشعاع قرار می داد چنان که هنوز اشعار او از پرفروش ترین کتابهای این سالها نیز محسوب می شود.
نرودا هم اشعار سیاسی سروده و هم اشعار عاشقانه؛ دور از انتظار نیست اگر اشعار عاشقانه او ماندگارتر از دیگر اشعارش باشند چرا که اشعار سیاسی اغلب متاثر از زمان سرودنشان هستند بنابراین تاریخ مصرف دار به نظر می رسند؛ با این حال او اشعاری جامعه گرایانه نیز سروده که هنوز لطف خود را حفظ کرده اند؛ همچنین او در برخی اشعارش با پیوند زدن مفاهیم سیاسی و اجتماعی با بیانی عاشقانه تجربه هایی ماندگار را نیز پشت سر گذاشته.
احمد پوری را بیشتر به عنوان مترجم حوزه شعر می شناسیم که تجربه برگردان آثار پابلو نرودا را نیز در کارنامه دارد. چنان که پوری در مقدمه کتاب نوشته، برگردان این اثر به فارسی حاصل یک علاقه درونی و البته قدیمی به این شاعر نامدار بود که یکبار در دوران جوانی (1357) انجام شده؛ اما به دلایلی آن ترجمه منتشر نشده و بعد هم از دست رفته است. در حد فاصل این سالها دو ترجمه دیگر از این کتاب به بازار آمده که فارغ از کم و کیف آنها سالهاست دیگر منتشر نشده اند؛ با این حال پوری از ناشر نخستین ترجمه کتاب (نشر آگاه) برای انجام دوباره آن رخصت طلبیده و پس از سالها این بار در میانسالی دست به کار ترجمه این اثر شده است. حاصل کار هم با توجه به شناختی که از نرودا، اشعار و زندگی اش داشته مقبول و خواندنی از کار در آمده است.
اعتراف به زندگی از آن کتابهای خاطرات خودنوشت منحصر به فرد محسوب می شود که نه فقط خواندن آن را لذت بخش می سازد که از سطح اثری صرفا درباره زندگی نویسنده فراتر می رود. این ویژگی حاصل کیفیت خاص اعتراف به زندگی ست که از شکل های مرسوم خاطره نویسی تا اندازه زیادی فاصله گرفته است.
ویژگی مورد اشاره تا اندازه ای ناشی از چگونگی شکل گیری این کتاب و مهمتر از آن روحیات شاعرانه نویسنده است. اعتراف به زندگی حاصل ایام آرامشی است که در اواخر عمر نرودا با روی کار آمدن آلنده در شیلی نصیب او شد. در این ایام به عنوان سفیر شیلی به فرانسه رفت، از قضا جایزه نوبل هم در همین دوره نصیب او شد. به هر حال نرودا از این فرصت برای نوشتن خاطراتش استفاده کرد. نرودا از آن هنرمندانی نبود که عادت به نوشتن یادداشت روزانه داشته باشد، بنابراین نوشتن کتاب را براساس حافظه خود شروع کرد همین مسئله باعث شده بخش های مربوط به دوره کودکی و جوانی اش، در قیاس با بخشهای مربوط به میانسالی اش کلی گویانه تر باشد به همین لحاظ خاطرات سالهایی که چندان از آن دور نشده دقیق تر و با جزئیات بیشتری نوشته شده اند و خاطرات قدیمی تر متکی به تخیل و توصیفات شاعرانه است.
گذشته از این مسئله، نرودا در کلیت این اثر نیز تمایلی به نوشتن به شکل کلاسیک نداشته تا خاطراتش را با یک روند خطی مبتنی بر توالی زمان پیش ببرد. این رویکرد اگرچه باعث شده خواننده نتواند سیر زمانی و توالی اتفاقاتی که نرودا از سر گذرانده را به طور روشن و دقیق دریابد، اما در عوض بر غنای وجوه هنری و ادبی اثر افزوده است.
البته دوران آرامش نرودا ، پس از یک عمر دربه دری، مبارزه و تبعید، چندان طولانی نبود همانند همه مردم شیلی آرزوهای او نیز با کودتای نظامی ژنرال پنوشه نقش برآب شد؛بنابراین او هنگامی که مشغول نوشتن این اثر بود، به شکلی مشکوک درگذشت و نه فرصت کامل کردن آن را یافت و نه فرصت بازنگری و انجام اصلاحات. در واقع کتاب حاضر پس از مرگ او به کوشش همسر نرودا و یکی از دوستان نزدیکش جمع آوری و برای انتشار تصحیح شد.
همین نکته باعث شده این خاطرات حالتی پازل وار به خود بگیرد هر تکه پازل چونان روایتی است که نرودا در یک نشست درباره خاطرات گذشته اش نوشته است. چنین کیفیتی البته جذابیت های خاص خود را نیز دارد چرا که کار مخاطب را نیز آسان ساخته و بر تنوع محتوای کتاب افزوده است.
در شکل فعلی کلیت کتاب به 12 فصل تقسیم شده که هر یک به دوره ای از زندگی نرودا می پردازد. کتاب با توصیفاتی شاعرانه و روایتی دلنشین از ایام کودکی نرودا در دل طبیعتی بکر آغاز می شود و تا ایام روی کار آمدن آلنده ادامه می یابد. نرودا اگر چه فرصت پرداختن به حوادث کودتا را که با روندی تند از راه می رسد پیدا نمی کند، اما از شنیدن خبر مرگ آلنده آنقدر غمگین می شود که به نوشتن درباره این اتفاق می پردازد و این آخرین بخش از خاطرات نرودا را تشکیل می دهد.
با توجه به آنچه درباره کتاب و چگونگی ساختار آن گفته شد، بی فایده نبود اگر مترجم سالشمار وقایع زندگی نرودا را به انتهای کتاب پیوست می کرد تا مخاطبی که کمتر با روند زندگی او آشناست، رخدادهای مهم زندگی او را با ترتیب زمانی در اختیار داشته باشند اما به هر حال این چیزی نیست که دسترسی به آن در این روزگار دشوار باشد؛ مهم خود کتاب است که به مثابه یک اثر ادبی هم می توان از خواندن آن و ظرافت های شاعرانه اش لذت برد و هم از اطلاعاتی که درباره زندگی نرودا، تاریخ شیلی، گوشه هایی از تاریخ اروپا و نیز فصولی از زندگی برخی شخصیت های ادبی و هنری بهره برد.
نوشته: پابلو نرودا
ترجمه: احمد پوری
ناشر: چشمه، چاپ دوم 1395
503 صفحه، 38000 تومان
شما می‌توانید کتاب «اعتراف به زندگی» را تا یک هفته پس از معرفی با ۱۰ درصد تخفیف از فروشگاه اینترنتی شهر کتاب آنلاین خرید کنید.
****
چهل سال بعد از مرگ مشکوک او درسال 1973، جسدش را با نبش قبر از دل خاک بیرون کشیدند تا به رازگشایی از این ماجرا بپردازند؛ در آن ایام سیاه بعد از کودتای پینوشه در شیلی، اندک زمانی بعد از مرگ دلخراش سالوادور آلنده رئیس جمهور محبوب آن کشور، چه بر پابلو نرودا گذشته بود. او غمگین و فروپاشیده از مرگ آلنده، در تدارک مهاجرت از شیلی چمدانهایش را بسته بود که درست روز قبل از سفرش سر از بیمارستان در آورد. اعلام کردند که براثر سرطان پروستات به مرگی طبیعی در گذشته اما این روایتی نبود که مورد پذیرش مردم شیلی قرار بگیرد.
همین که هنوز بعد از چهل سال چنین مسئله ای یک دغدغه ملی و میهنی در این کشور محسوب می شود و با وجود دشواری آزمایش و ردیابی بقایای سم بر جسدی مربوط به چهل سال قبل این پروژه دنبال شده حکایت از اهمیت پابلو نرودا نزد مردم کشورش دارد. شاعری برجسته با عاشقانه هایی فراموش ناشدنی و تاثیر گذار که برنده جایزه نوبل شده بود، او شاعری آزادی خواه و آرمان گرا بود که تاپای جان به آرمانهایش وفادار ماند و چه بسا جان خود را نیز بر سر آنها گذاشت. او روزگاری به عنوان رقیب سالوادور آلنده در انتخابات ریاست جمهوری از سوی حزب کمونیست معرفی شده بود، اما وقتی رقیب را چهره ای موجه دید، کنار کشید به حمایت از او پرداخت.
نرودا بعد از کودتا و مرگ آلنده تنها چهارده روز زنده ماند و مرگش در بیمارستانی که تحت نظر کودتا گران بود به طرز مشکوکی بعد از تزریقی نامشخص رخ داد. این درحالی بود که بعد از مرگ آلنده او جدی ترین آلترناتیو برای رهبری مخالفان پینوشه محسوب می شد و کودتاگران انگیزه کافی برای به قتل رساندن او را داشتند.
پابلو نرودا یکی از آن اسطوره های چپ گرایی است که سالهاست نسل آنها منقرض شده است، زندگی پرفراز و نشیبی داشت که حاصل حضور وی در یکی از پر تنش ترین دوره های تاریخ کشورش بود؛ زندگی او که پاندول وار میان ادبیات (شعر) و سیاست (مبارزه) در نوسان بود از جذابیت ویژه ای برخوردار است؛ پر از حوادث ریز و درشت و نشست و برخاست با چهره های نامدار ادب و هنر جهان و... او در جنگ های داخلی اسپانیا به عنوان سفیر شیلی در این کشور حضور داشت و همین مسئله فرصتی برای تجربیات منحصر به فردی در راستای مبارزات چپ گرایانه بود. بنابراین کتاب خاطرات او مملو است از شرح های پراکنده درباره تاریخ کشورش و همچنین تاریخ اروپا؛ از دیگر سو آشنایی و نشست و برخاست او با بزرگان ادب و هنر جهان کتاب خاطراتش را مملو از حکایت های خواندنی درباره این شخصیت های نام آشنا ساخته است.
کتاب« اعتراف به زندگی» زندگی نامه خود نوشت پابلو نرودا (زاده ۱۲ ژوئیه ۱۹۰۴ - درگذشته ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۳) است نام اصلی او ریکاردو الیسر نفتالی ریس باسوآلت بود که متاثر از نام یان نرودا شاعر اهل چک نام مستعار پابلو نرودا را انتخاب کرد و به این نام نیز به شهرتی جهانی رسید. او از یک سو دیپلمات، سناتور، فعال سیاسی، مبارز چپگرا و از سوی دیگر شاعری نوگرا و برنده جایزه نوبل ادبیات بود. با وجود تجربیات طولانی مدت او در عرصه سیاست، تبعید و مبارزه (که در کتاب حاضر نیز این فصول از زندگی او نیز روایت شده) نرودا پیش از هر چیز به عنوان شاعری بزرگ شناخته می شد و این وجه شخصیت او آنقدر پررنگ بود که دیگر وجوه زندگی اش را تحت الشعاع قرار می داد چنان که هنوز اشعار او از پرفروش ترین کتابهای این سالها نیز محسوب می شود.
نرودا هم اشعار سیاسی سروده و هم اشعار عاشقانه؛ دور از انتظار نیست اگر اشعار عاشقانه او ماندگارتر از دیگر اشعارش باشند چرا که اشعار سیاسی اغلب متاثر از زمان سرودنشان هستند بنابراین تاریخ مصرف دار به نظر می رسند؛ با این حال او اشعاری جامعه گرایانه نیز سروده که هنوز لطف خود را حفظ کرده اند؛ همچنین او در برخی اشعارش با پیوند زدن مفاهیم سیاسی و اجتماعی با بیانی عاشقانه تجربه هایی ماندگار را نیز پشت سر گذاشته.
احمد پوری را بیشتر به عنوان مترجم حوزه شعر می شناسیم که تجربه برگردان آثار پابلو نرودا را نیز در کارنامه دارد. چنان که پوری در مقدمه کتاب نوشته، برگردان این اثر به فارسی حاصل یک علاقه درونی و البته قدیمی به این شاعر نامدار بود که یکبار در دوران جوانی (1357) انجام شده؛ اما به دلایلی آن ترجمه منتشر نشده و بعد هم از دست رفته است. در حد فاصل این سالها دو ترجمه دیگر از این کتاب به بازار آمده که فارغ از کم و کیف آنها سالهاست دیگر منتشر نشده اند؛ با این حال پوری از ناشر نخستین ترجمه کتاب (نشر آگاه) برای انجام دوباره آن رخصت طلبیده و پس از سالها این بار در میانسالی دست به کار ترجمه این اثر شده است. حاصل کار هم با توجه به شناختی که از نرودا، اشعار و زندگی اش داشته مقبول و خواندنی از کار در آمده است.
اعتراف به زندگی از آن کتابهای خاطرات خودنوشت منحصر به فرد محسوب می شود که نه فقط خواندن آن را لذت بخش می سازد که از سطح اثری صرفا درباره زندگی نویسنده فراتر می رود. این ویژگی حاصل کیفیت خاص اعتراف به زندگی ست که از شکل های مرسوم خاطره نویسی تا اندازه زیادی فاصله گرفته است.
ویژگی مورد اشاره تا اندازه ای ناشی از چگونگی شکل گیری این کتاب و مهمتر از آن روحیات شاعرانه نویسنده است. اعتراف به زندگی حاصل ایام آرامشی است که در اواخر عمر نرودا با روی کار آمدن آلنده در شیلی نصیب او شد. در این ایام به عنوان سفیر شیلی به فرانسه رفت، از قضا جایزه نوبل هم در همین دوره نصیب او شد. به هر حال نرودا از این فرصت برای نوشتن خاطراتش استفاده کرد. نرودا از آن هنرمندانی نبود که عادت به نوشتن یادداشت روزانه داشته باشد، بنابراین نوشتن کتاب را براساس حافظه خود شروع کرد همین مسئله باعث شده بخش های مربوط به دوره کودکی و جوانی اش، در قیاس با بخشهای مربوط به میانسالی اش کلی گویانه تر باشد به همین لحاظ خاطرات سالهایی که چندان از آن دور نشده دقیق تر و با جزئیات بیشتری نوشته شده اند و خاطرات قدیمی تر متکی به تخیل و توصیفات شاعرانه است.
گذشته از این مسئله، نرودا در کلیت این اثر نیز تمایلی به نوشتن به شکل کلاسیک نداشته تا خاطراتش را با یک روند خطی مبتنی بر توالی زمان پیش ببرد. این رویکرد اگرچه باعث شده خواننده نتواند سیر زمانی و توالی اتفاقاتی که نرودا از سر گذرانده را به طور روشن و دقیق دریابد، اما در عوض بر غنای وجوه هنری و ادبی اثر افزوده است.
البته دوران آرامش نرودا ، پس از یک عمر دربه دری، مبارزه و تبعید، چندان طولانی نبود همانند همه مردم شیلی آرزوهای او نیز با کودتای نظامی ژنرال پنوشه نقش برآب شد؛بنابراین او هنگامی که مشغول نوشتن این اثر بود، به شکلی مشکوک درگذشت و نه فرصت کامل کردن آن را یافت و نه فرصت بازنگری و انجام اصلاحات. در واقع کتاب حاضر پس از مرگ او به کوشش همسر نرودا و یکی از دوستان نزدیکش جمع آوری و برای انتشار تصحیح شد.
همین نکته باعث شده این خاطرات حالتی پازل وار به خود بگیرد هر تکه پازل چونان روایتی است که نرودا در یک نشست درباره خاطرات گذشته اش نوشته است. چنین کیفیتی البته جذابیت های خاص خود را نیز دارد چرا که کار مخاطب را نیز آسان ساخته و بر تنوع محتوای کتاب افزوده است.
در شکل فعلی کلیت کتاب به 12 فصل تقسیم شده که هر یک به دوره ای از زندگی نرودا می پردازد. کتاب با توصیفاتی شاعرانه و روایتی دلنشین از ایام کودکی نرودا در دل طبیعتی بکر آغاز می شود و تا ایام روی کار آمدن آلنده ادامه می یابد. نرودا اگر چه فرصت پرداختن به حوادث کودتا را که با روندی تند از راه می رسد پیدا نمی کند، اما از شنیدن خبر مرگ آلنده آنقدر غمگین می شود که به نوشتن درباره این اتفاق می پردازد و این آخرین بخش از خاطرات نرودا را تشکیل می دهد.
با توجه به آنچه درباره کتاب و چگونگی ساختار آن گفته شد، بی فایده نبود اگر مترجم سالشمار وقایع زندگی نرودا را به انتهای کتاب پیوست می کرد تا مخاطبی که کمتر با روند زندگی او آشناست، رخدادهای مهم زندگی او را با ترتیب زمانی در اختیار داشته باشند اما به هر حال این چیزی نیست که دسترسی به آن در این روزگار دشوار باشد؛ مهم خود کتاب است که به مثابه یک اثر ادبی هم می توان از خواندن آن و ظرافت های شاعرانه اش لذت برد و هم از اطلاعاتی که درباره زندگی نرودا، تاریخ شیلی، گوشه هایی از تاریخ اروپا و نیز فصولی از زندگی برخی شخصیت های ادبی و هنری بهره برد.
کلمات کلیدی : نشر چشمه
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
