کد مطلب: 373420
درباره بزرگترین قرارداد سرمایهگذاری خارجی پس از برجام؛
چرا قرارداد شرکت یونیت اینترنشنال را شفاف نمی کنید؟
طه محقق*، 28 تیر 95
تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۸ تير ۱۳۹۵ ساعت ۱۲:۴۰
چکیده:
اظهارات مسئولان وزارت نیرو و مدیران شرکت ترکیهای یونیت اینترنشنال درباره بزرگترین قرارداد سرمایهگذاری خارجی پس از برجام این احتمال را تقویت میکند که برای جذب ۴.۲ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی، ۱۱ میلیارد دلار تخفیف در سوخت گاز نیروگاه به طرف ترک داده شده است.
***
۱۲ خرداد امسال، بزرگترین قرارداد سرمایهگذاری خارجی پس از برجام به ارزش ۴.۲ میلیارد دلار بین وزارت نیرو و شرکت ترکیهای یونیت اینترنشنال برای احداث ۶۰۰۰ مگاوات نیروگاه جدید در تاریخ امضا شد، قراردادی که در سکوت کامل خبری به امضا رسید و به موجب آن ۱۰% از ظرفیت تولید برق حرارتی کشور در اختیار ترکها قرار میگیرد. این شرکت ترک که پیش از این نیز سابقه فعالیت در بازار نیروگاهی ایران را داشته، از اوضاع نابسامان وزارت نیرو و ناتوانی این وزارتخانه در پرداخت پول برق نیروگاهها مطلع است و طبیعتا مانند بخش خصوصی داخلی با این شرایط تمایلی به سرمایهگذاری در بازار نیروگاهی ایران نداشته است مگر اینکه امتیازهای ویژهای از وزارت نیرو برای این سرمایه گذاری از جمله مجوز صادرات برق دریافت کرده باشد.
مجوزی که با وجود تکلیف برنامه پنجم توسعه به وزارت نیرو برای صدور آن و تلاش بخش خصوصی داخلی برای دریافت آن، تاکنون نصیب هیچ شرکت داخلی نشده است و برای اولین بار وزارت نیرو این مجوز را به شرکت یونیت اینترنشنال اعطا میکند. البته به دلیل اینکه وزارت نیرو تاکنون از انتشار جزئیات این قرارداد خودداری کرده است نمی توان با قطعیت درباره این موضوع صحبت کرد ولی درخواست وزرات نیرو از شورای اقتصاد برای تعیین شرایط صادرات برق توسط شرکت یونیت اینترنشنال و اطلاعات کلان ارائه شده توسط مقامات این وزارتخانه و مدیران شرکت ترکیهای درباره این قرارداد موید این تحلیل است. به عنوان مثال، هوشنگ فلاحتیان، معاون برق و انرژی وزیر نیرو در مصاحبه با روزنامه ترکیهای حریت همزمان با امضای این قرارداد، از برنامهریزی برای افزایش صادرات برق ایران به ترکیه به ۱۲۰۰ مگاوات تا ۱.۵ سال آینده و به ۳۰۰۰ مگاوات پس از آن خبر داده است (۱). همچنین اونال آیسال، مدیرعامل شرکت یونیت اینترنشنال نیز ضمن تأکید بر دریافت گاز از ایران به مدت ۲۰ سال، به امکان صادرات برق تولیدی و یا فروش آن در بازار آزاد پس از دوره ۶ ساله خرید تضمینی اشاره کرده است (۲). این موضوعی است که فعالان صنعت برق کشور نیز بر آن تاکید دارند. به عنوان مثال، محمد علی وحدتی، نائب رئیس سندیکای تولیدکنندگان برق در برنامه پیک بامدادی رادیو ایران در تاریخ ۱ تیرماه در این باره می گوید: «این سرمایهگذار ترکیهای با این امید که بیاید و از گاز داخلی استفاده کند و بتواند برقش را صادر کند به ترکیه، دنبال احداث نیروگاه در ایران است. اگر این کار میسر نشود بسیار بعید است کاری بکند، چون آدم شناخته شدهای است، قبلا هم با ایران در امر نیروگاه سازی کار داشته، با این وضعیتی که فعلا دولت دارد یعنی قادر به پرداخت پول برق نیروگاههای خصوصی نیست هیچ کسی جرأت نمی کند -مخصوصا سرمایه گذار خارجی- که بیاید برای نیروگاه سرمایهگذاری کند مگر اینکه گارانتیهای خیلی محکمی بگیرد».
البته اطلاعات دقیقی درباره میزان و قیمت برق صادراتی و قیمت گاز تخصیص یافته برای صادرات برق از سوی وزارت نیرو یا شرکت ترکیه ای اعلام نشده است اما با توجه به اظهارات مقامات طرفین درباره میزان صادرات برق به نظر می رسد که قرار است در ۶ سال اول قرارداد ۱۰۰۰ مگاوات و در سال های بعدی، ۳۰۰۰ مگاوات برق به ترکیه صادر شود. برای تولید این میزان برق به ترتیب روزانه ۳.۷ و ۱۱.۲ میلیون متر مکعب گاز نیاز است و در مجموعِ ۲۰ سال نزدیک به ۶۵ میلیارد متر مکعب گاز برای صادرات برق به ترکیه استفاده میشود. درباره قیمت گاز تخصیص یافته به شرکت ترکیه ای برای تولید برق با هدف صادرات هم دو احتمال وجود دارد:
الف) قیمت گاز تحویلی برای صادرات برق، معادل قیمت گاز نیروگاههای بخش خصوصی داخلی باشد (۲ سنت به ازای هر متر مکعب گاز).در این صورت، با توجه به اینکه قیمت گاز صادراتی به ترکیه در حال حاضر نزدیک به ۲۵ سنت است، به ازای هر متر مکعب گاز ۲۳ سنت تخفیف به شرکت ترک داده شده است. در این شرایط تخفیف داده شده در مجموع ۲۰ سال، ۱۵ میلیارد دلار معادل ۵۳ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
ب) قیمت گاز تحویلی برای صادرات برق، معادل نرخ خوراک گاز پتروشیمیها باشد (۸.۵ سنت به ازای هر متر مکعب گاز).
مسئولان وزارت نیرو در ماههای اخیر همزمان با مذاکرات پشت پرده خود با شرکت یونیت اینترنشنال، علی رغم مخالفت مسئولان وزارت نفت اعلام کردهاند که قیمت گاز برای برق صادراتی بر اساس نرخ خوراک پتروشیمی محاسبه میشود. (۳ و ۴) در این صورت با توجه به قیمت گاز صادراتی به ترکیه (نزدیک به ۲۵ سنت بر متر مکعب) به ازای هر متر مکعب گاز ۱۶.۵ سنت به شرکت ترک تخفیف داده میشود. در این شرایط، تخفیف داده شده در مجموع ۱۱ میلیارد دلار معادل ۳۸ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
در واقع، احتمال زیادی میرود که برای راضی کردن شرکت ترک جهت سرمایهگذاری ۴.۲ میلیارد دلاری و افزایش جذابیت سرمایه گذاری در ایران برای این شرکت، حداقل ۱۱ میلیارد دلار تخفیف در خوراک گاز به این شرکت داده شده باشد. در حالی این احتمال به صورت جدی مطرح شده است که دولت ترکیه در ماههای اخیر به دنبال تخفیف گرفتن در قیمت گاز وارداتی از ایران بوده (گازی که عمدتا برای تولید برق در ترکیه مورد استفاده قرار می گیرد) اما وزارت نفت این درخواست را به صلاح منافع ملی کشور ندید و آن را رد کرده بود.
هر چند وزارت نیرو با وجود مطالبه فعالان صنعت برق و افکار عمومی کشور، تاکنون از انتشار جزئیات قرارداد خود با این شرکت ترک خودداری کرده است، اما احتمال بالای اعطای رانت بسیار بزرگی به این شرکت ترک از محل تخفیف نرخ خوراک گاز که در این یادداشت توضیح داده شد، ایجاب می کند که این سکوت ابهام برانگیز هر چه سریعتر شکسته شده و جزئیات این قرارداد از طرف این وزارتخانه منتشر شود تا امکان قضاوت عادلانه درباره آن فراهم گردد. طبیعتا خودداری مسئولان وزارت نیرو از این امر نشاندهنده تمایل آنها به پنهان ماندن ابعاد بحث برانگیز و احتمالا ضد منافع ملی این قرارداد است.
منابع:
۱-http://www.hurriyetdailynews.com/turkish-companies-to-build-power-plants-in-iran-for-۳-billion-.aspx?pageID=۲۳۸&nID=۹۹۸۷۹&NewsCatID=۳۴۸
۲-http://www.ntv.com.tr/ekonomi/unal-aysalin-sirketinden-irana-۴-۲-milyar-dolar-yatirim,۵m۹NKYpKgEWkg۶hhThY۳fQ
۳-http://www.isna.ir/news/۹۴۰۱۱۸۰۵۱۵۳
۴-http://www۷.irna.ir/fa/News/۸۱۹۵۲۸۱۷
*کارشناس انرژی
کلمات کلیدی : یونیت اینترنشنال
دولت راستگویان! همه چیز رو از مردم پنهان می کند, (3829822) (alef-13)
براي اين كه نشان دهند كه برجام دستاورد دارد، حاضرند قراردادهاي ضرر ده را هم ببندند، يعني ترجيح منافع جناحي بر ملي، (3829825) (alef-13)
اگر وزارت نیرو هیچ مشکلی در این قرارداد ندارد، جزئیات آن را شفاف کند و کلی گویی نکند. بگوید که چقدر قرار است مجوز صادرات برق بدهند و با چه قیمت گازی؟ (3830005) (alef-13)
فرزاد
۱۳۹۵-۰۴-۲۸ ۱۴:۴۶:۳۱
با تشکر از الف در رابطه با این مطلب ..
اینکه باید قراردادها شفاف بشه شکی نیست ...اگه 11 میلیارد دلار هم تخفیف داده بشه در طول 20 ساله و در یک سال یا دو سال نیست ولی سرمایه شرکت خارجی در طول 2 یا 3 سال وارد میشه. بر هر هیچ کس پوشیده نیست که ارزش افزوده ی برق خیلی بیشتر از صادرات گاز هست ..اگه بخایم رو صادرات گاز تمرکز کنیم هر آن ترکیه میتونه میزان وارادات گاز از ما را کم کنه بجاش از روسیه وارد کنه یا حتی گاز مایع قطر هم داره قابل رقابت میشه ..ولی برق یه کالای مورد نیاز کشورهای منطقه ست. اما باید حواسمون باشه تن به هر قراردادی ندیم ... (3830034) (alef-13)
"...اگه 11 میلیارد دلار هم تخفیف داده بشه در طول 20 ساله و در یک سال یا دو سال نیست ولی سرمایه شرکت خارجی در طول 2 یا 3 سال وارد میشه."
اگر تخفیفهای این جوری رو راحت میدین خب بذارین همه بیان استفاده کنن، شرکتهای داخلی هم بیان. چرا فقط به شرکت ترک؟ (3831443) (alef-11)
البته من متخصص نیستم ولی این حساب و کتابی که نویسنده محترم انجام داده بیش از حد ساده است و تقریباً هیچ چیزی رو در نظر نگرفته.
از جمله چیزهایی که در نظر گرفته نشده اینه که ما بزرگترین منابع گاز جهان رو داریم ولی تقریباً اصلاً صادرات گاز نداریم! تنها خریدار عمده گاز ما همین ترکیه است که هم ما و هم ترکها میدونیم که اگر قرار باشه بتونیم به فروش گاز به ترکیه ادامه بدیم مجبوریم که قیمت رو پایین نگه داریم.
در عوض ما میادین مشترکی داریم با کشورهای حاشیه خلیج فارس که بسرعت در حال برداشت هستند. این میادین قبل از اینکه ما موفق بشیم قراردهای صادرات گاز بیشتر منعقد کنیم خالی خواهند شد. اگر ما گاز استخراج شده از این میادین رو به هر قیمیتی بفروشیم ضرر نکردیم!
نکته دیگه ما باید توان تولید صنعت گازمون رو حفظ کنیم حتی اگر خریدار به اندازه کافی نداشته باشیم. این صنعت نیاز به سرمایه گذاری داره و باید این مبالغ رو تامین کنیم. بنابرین اگر مبلغ فروش گاز به این شرکت ترکیه ای بیشتر از هزینه استخراج باشه باز هم این قرارداد به ضرر کشور نیست. (3830044) (alef-13)
کجا ما گاز اضافه داریم؟ هنوز این قدر گاز نداریم که به همه نیروگاه ها گاز بدیم، هنوز گازوییل و نفت و کوره میدیم.
اگر گازمون رو برای برداشت صیانتی به چاه های نفت تزریق کنیم، گاز اضافه ای نداریم. بعد تو این شرایط مفت مفت بدیم گاز رو بره! (3831457) (alef-11)
قیمت گاز در قرارداد صادرات گاز ایران به ترکیه، غیر منطقی و بسیار بالاست.
ترکها اشتباه کردند، آفرین به کسی که از طرف ایران این قرارداد را نهایی کرد، اما مقایسه هر نوع سرمایه گذاری دیگر در صنایعی گازبر (پتروشیمی، برق و ...) با قیمت گاز صادراتی به ترکیه اشتباه است.
در معاملات بین المللی یک طرف به ندرت سرش تا این حد کلاه می رود، حالا اگر با سرمایه گذاری هندیها در مجتمع های پتروشیمی مکران، چون حاضر نیستند به اندازه ترکها قیمت گاز بدهند، مخالفت کنیم، اشتباه کرده ایم.
همچنین است مخالفتهای نابجای اولیه با قرارداد کرسنت (صرف نظر از اینکه در فرآیند امضای آن رشوه پرداخت شده بود یا نه).
در این مورد خاص هم آقای زنگنه شفاف گفته است که صادرات برق به کشورهای همسایه نباید رقیب صادرات گاز بشود و در مواجهه با ترکها بعید است گاز ارزان به یونیت داده شود.
پی نوشت:
یونیت برای پروژه های بسیار کوچکتر در ترکیه با مشکل مالی روبرو است. 4.2 میلیارد دلار برای این شرکت بی پول و کم اعتبار تحقیقاً غیرممکن است، بنابراین این قرارداد عملیاتی نمی شود. زیاد نگران آن نباشید. (3830160) (alef-13)
این هشدار را جدی بگیرید
سالیانه باید پنجهزار (5000) مگاوات برق به شبکه برق ایران اضافه شود فکر مردم جنوب و خوزستان باشید که در اوج گرمای تابستان گرفتار بی برقی شوند .
ساخت یک نیروگاه با رادمان بالا یعنی ترکیب توربین گاز با توربین بخار ساختش حدود سی ماه زمان میبرد . ما هم به اعتبار و پول نیاز داریم هم در کنا ر توان ساخت داخل عمدتا دز شرکت مپنا به تکنولوژی های روز امروزه روی هر یک در صد راندمان حساب میشود . مباحث فنی پیچیده را به نگاههای سیاسی آلوده نکنید پشت سر این تصمیمات عده ای متخصص قرار دارند نه در یک اطاق در بسته . (3830176) (alef-13)
اره متخصص هایی مثل ظریف و عراقچی که افتاب برجام رو رقم زدند (3830509) (alef-13)
به همان دلیل که مذاکرات برجام برای ملت محرمانه بود ولی برای اسراییل نه (3830695) (alef-11)
من پدرم تو همین شرکت کار میکنه ولی خودم بیکار هستم (3841945) (alef-11)