کد مطلب: 478073
چالش هاي عراق بعد از فتح موصل
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۰۶:۲۸
نه کسي چندان خرسند گردد و نه کسي بيمناک شود. نه تصرف موصل پايان داعش است و نه فتح آن، به معناي بازگشت آرامش به عراق خواهد بود. مردم بين النهرين تا زماني که تعريف هويتي خود را در قالب کرد، شيعي و سني معنا نمايد، به معناي واقعي عراقي نخواهند شد.
ديپلماسي ايراني/ عراق و عراقي از مشکل هويت در رنج است. عراقي هنوز نتوانسته است از پوسته مذهبي و قومي خارج شده و هويت غالب عراقي را در سطح ملي و فرا ملي براي خويش تعريف بنمايد.
اگرچه در عمليات موصل در کنار نيروهاي عملياتي ارتش عراق و حشد شعبي، عشاير و نيروهاي اهل تسنن نيز حضور دارند، اما اين اتحاد اگر فقط حاصل شرايط و دشمن مشترک باشد، تدوام نداشته و حداقل در سطح ملي نخواهند توانست عامل پايداري صلح و ثبات و از همه مهمتر، وحدت عراق باشد.
از فرداي سقوط موصل، بازيگران صحنه نبرد بجاي انديشدن به عراق، اقدام به مصادره به مطلوب نمودن اين پيروزي در جهت معادلات قومي و مذهبي خويش خواهند کرد.
شيعيان به عنوان بازيگران اصلي قدرت در عراق، اگرچه در سطح وسيعي بر بي تجربه گي هاي آغازين انتقال قدرت غلبه کرده اند، اما همچنان نمي توانند در ميدان عمل، تبلور رفتاري باشند که سنگيني دمکراسي عددي آنان را در صحنه دولت مداري نمايندگي نمايد.
کردها به عنوان دومين عنصري که سهمي فراتر از دمکراسي عددي را از آن خويش نموده اند، همچنان ميان خود اختلاف داشته و از عنصر استقلال بيش از يک آرمان، براي تنظيم معادلات داخلي خود، تنطيم رفتار اربيل – بغداد و معاملات و معادلات منطقه اي و جهاني بهره مي گيرند.
اهل تسنن در تفکر و عمل وا مانده و آواره اند. از پناه بردن به داعش تا نزديکي به کردها و تا بازي با شيعيان را راهبرد خود قرار داده اند اما هيچکدام نتوانسته است پاسخي براي آرزوهاي بر باد رفته آنان باشد.
عراق صدام تمام شد. پذيرش اين سخن يکي از مهمترين عناصر کليدي براي بازيگراني خواهد بود که نه به خويش، بلکه به عراق مي انديشند. هر تغييري درد دارد، اما درمان آن نه بر نفي واقعيت بلکه با پذيرش اصول درماني خواهد بود. تا زماني که عراقي ها بجاي نگاه دروني، به بيرون از مرزهاي خود بنگرند، عراق نه تنها سامان نخواهد يافت بلکه عملاً ما عراقي نخواهيم داشت.
نه واشنگتن، نه آنکارا و نه تهران نمي توانند عامل درمان دردهاي عراق و عراقي باشند. تا آگاهي ملي در سطح فراتر از علايق قومي و مذهبي در عراق شکل نگيرد، عراق بيش از معادلات داخلي اسير معادلات خارجي خواهد بود.
دو نشست اخير اهل تسنن در آنکارا بيش از آنکه به عراق بيانديشد، در خدمت منافعي بود که بسترساز ظهور داعش در عراق و عامل سقوط و يا تسليم موصل به داعش بود. عراق و عراقي، بايد از اين بازي و بازي خوردن خلاصي يابد.
از فرداي سقوط موصل شاهد سهم خواهي کردها، اهل تسنن و تشيع خواهيم بود. کف و سقف خواسته ها در نگاه خوشبيانه عامل مذاکره و در نگاه بدبينانه عامل جنگ و درگيرهاي جديد خواهد بود.
فرداي سقوط موصل مي تواند پايان نزديکي کردها و اهل تسنن و شروع نزديکي شيعيان با اهل تسنن بر اساس محوريت عربي باشد. اراده اياد علاوي و مقتدي صدر بر تحقق اين مسير خواهد بود.
در عراقي که موصل فتح شده است، هيچ کس پيروز نيست. عراق و عراقي، نياز به درک راهبردي اين نکته دارد که جنگ داخلي پيروز ندارد. ديروز موصل سقوط کرد و امروز فتح شد اما جراحت هاي ناشي از آن سقوط و اين فتح، مي تواند خود عامل جنگ، سقوط و فتحي ديگر باشد.
بايد عراقي ها براي سقوط و فتح ها پاياني قايل باشند. عراقي ها بجاي فتح ميدان هاي نبرد، مي بايست با تغيير ذهنيت ها، به فتح قلب هاي يکديگر بپردازند. تا زماني که عراقي ها براي ايجاد تغييرات بيش از صلح به جنگ بيانديشند، عراق و عراقي، روي آرامش نخواهند ديد.
نکته آنکه در عراق، نه تهران و نه آنکارا هيچ يک پيروز نبوده اند. آناني که تهران را پيروز مي دانند به ده سال قبل بازگشته و شرايط آن روز را با امروز مقايسه نمايند. ترکيه اگرچه نتوانسته است به اهداف کامل خود در عراق دست يابد، اما با سياست هاي سلبي خود شرايط را به زيان ايران تغيير داده است. اما اين تحليل نبايد موجب خرسندي آنکارا گردد. امروز تهديد ناشي از دخالت هاي ترکيه در عراق و گسترش آن به سوريه بيش از تهران، منافع حياتي و بطور مشخص تماميت ارضي ترکيه را مورد تهديد قرار داده است. شعله ور شدن جنگ داخلي ترکيه در بخش مهمي حاصل اشتباهات محاسباتي آنکارا در ارتباط با عراق و سوريه بوده است. اردوغاني که در داخل، در منطقه و در سطح بين المللي متحدين خود را به توطئه عليه ترکيه متهم مي نمايد، بايد نيم نگاهي به خويش داشته و بجاي اسير شدن در تئوري توطئه، تن به تغيير رفتار داده و بر اساس منافع جمعي با محوريت منافع عراق حرکت بنمايد.
فتح موصل اگر بتواند بيش از فتح خاک براي عراقي ها، فتح قلب ها باشد، آنگاه مي تواند فتح الفتوحي گردد که مقدمه ساز نزديکي قلوب عراقي ها به يکديگر شده و نگاه به بغداد را براي اهل تسنن، اهل تشيع و کردها، جايگزين نگاه به آنکارا، تهران و واشنگتن نموده و عراقي ها شايسته دستيابي به هويت ملي بنمايد که با آرامش آن، منطقه نيز آرامش بيابد.
ديپلماسي ايراني/ عراق و عراقي از مشکل هويت در رنج است. عراقي هنوز نتوانسته است از پوسته مذهبي و قومي خارج شده و هويت غالب عراقي را در سطح ملي و فرا ملي براي خويش تعريف بنمايد.
اگرچه در عمليات موصل در کنار نيروهاي عملياتي ارتش عراق و حشد شعبي، عشاير و نيروهاي اهل تسنن نيز حضور دارند، اما اين اتحاد اگر فقط حاصل شرايط و دشمن مشترک باشد، تدوام نداشته و حداقل در سطح ملي نخواهند توانست عامل پايداري صلح و ثبات و از همه مهمتر، وحدت عراق باشد.
از فرداي سقوط موصل، بازيگران صحنه نبرد بجاي انديشدن به عراق، اقدام به مصادره به مطلوب نمودن اين پيروزي در جهت معادلات قومي و مذهبي خويش خواهند کرد.
شيعيان به عنوان بازيگران اصلي قدرت در عراق، اگرچه در سطح وسيعي بر بي تجربه گي هاي آغازين انتقال قدرت غلبه کرده اند، اما همچنان نمي توانند در ميدان عمل، تبلور رفتاري باشند که سنگيني دمکراسي عددي آنان را در صحنه دولت مداري نمايندگي نمايد.
کردها به عنوان دومين عنصري که سهمي فراتر از دمکراسي عددي را از آن خويش نموده اند، همچنان ميان خود اختلاف داشته و از عنصر استقلال بيش از يک آرمان، براي تنظيم معادلات داخلي خود، تنطيم رفتار اربيل – بغداد و معاملات و معادلات منطقه اي و جهاني بهره مي گيرند.
اهل تسنن در تفکر و عمل وا مانده و آواره اند. از پناه بردن به داعش تا نزديکي به کردها و تا بازي با شيعيان را راهبرد خود قرار داده اند اما هيچکدام نتوانسته است پاسخي براي آرزوهاي بر باد رفته آنان باشد.
عراق صدام تمام شد. پذيرش اين سخن يکي از مهمترين عناصر کليدي براي بازيگراني خواهد بود که نه به خويش، بلکه به عراق مي انديشند. هر تغييري درد دارد، اما درمان آن نه بر نفي واقعيت بلکه با پذيرش اصول درماني خواهد بود. تا زماني که عراقي ها بجاي نگاه دروني، به بيرون از مرزهاي خود بنگرند، عراق نه تنها سامان نخواهد يافت بلکه عملاً ما عراقي نخواهيم داشت.
نه واشنگتن، نه آنکارا و نه تهران نمي توانند عامل درمان دردهاي عراق و عراقي باشند. تا آگاهي ملي در سطح فراتر از علايق قومي و مذهبي در عراق شکل نگيرد، عراق بيش از معادلات داخلي اسير معادلات خارجي خواهد بود.
دو نشست اخير اهل تسنن در آنکارا بيش از آنکه به عراق بيانديشد، در خدمت منافعي بود که بسترساز ظهور داعش در عراق و عامل سقوط و يا تسليم موصل به داعش بود. عراق و عراقي، بايد از اين بازي و بازي خوردن خلاصي يابد.
از فرداي سقوط موصل شاهد سهم خواهي کردها، اهل تسنن و تشيع خواهيم بود. کف و سقف خواسته ها در نگاه خوشبيانه عامل مذاکره و در نگاه بدبينانه عامل جنگ و درگيرهاي جديد خواهد بود.
فرداي سقوط موصل مي تواند پايان نزديکي کردها و اهل تسنن و شروع نزديکي شيعيان با اهل تسنن بر اساس محوريت عربي باشد. اراده اياد علاوي و مقتدي صدر بر تحقق اين مسير خواهد بود.
در عراقي که موصل فتح شده است، هيچ کس پيروز نيست. عراق و عراقي، نياز به درک راهبردي اين نکته دارد که جنگ داخلي پيروز ندارد. ديروز موصل سقوط کرد و امروز فتح شد اما جراحت هاي ناشي از آن سقوط و اين فتح، مي تواند خود عامل جنگ، سقوط و فتحي ديگر باشد.
بايد عراقي ها براي سقوط و فتح ها پاياني قايل باشند. عراقي ها بجاي فتح ميدان هاي نبرد، مي بايست با تغيير ذهنيت ها، به فتح قلب هاي يکديگر بپردازند. تا زماني که عراقي ها براي ايجاد تغييرات بيش از صلح به جنگ بيانديشند، عراق و عراقي، روي آرامش نخواهند ديد.
نکته آنکه در عراق، نه تهران و نه آنکارا هيچ يک پيروز نبوده اند. آناني که تهران را پيروز مي دانند به ده سال قبل بازگشته و شرايط آن روز را با امروز مقايسه نمايند. ترکيه اگرچه نتوانسته است به اهداف کامل خود در عراق دست يابد، اما با سياست هاي سلبي خود شرايط را به زيان ايران تغيير داده است. اما اين تحليل نبايد موجب خرسندي آنکارا گردد. امروز تهديد ناشي از دخالت هاي ترکيه در عراق و گسترش آن به سوريه بيش از تهران، منافع حياتي و بطور مشخص تماميت ارضي ترکيه را مورد تهديد قرار داده است. شعله ور شدن جنگ داخلي ترکيه در بخش مهمي حاصل اشتباهات محاسباتي آنکارا در ارتباط با عراق و سوريه بوده است. اردوغاني که در داخل، در منطقه و در سطح بين المللي متحدين خود را به توطئه عليه ترکيه متهم مي نمايد، بايد نيم نگاهي به خويش داشته و بجاي اسير شدن در تئوري توطئه، تن به تغيير رفتار داده و بر اساس منافع جمعي با محوريت منافع عراق حرکت بنمايد.
فتح موصل اگر بتواند بيش از فتح خاک براي عراقي ها، فتح قلب ها باشد، آنگاه مي تواند فتح الفتوحي گردد که مقدمه ساز نزديکي قلوب عراقي ها به يکديگر شده و نگاه به بغداد را براي اهل تسنن، اهل تشيع و کردها، جايگزين نگاه به آنکارا، تهران و واشنگتن نموده و عراقي ها شايسته دستيابي به هويت ملي بنمايد که با آرامش آن، منطقه نيز آرامش بيابد.
کلمات کلیدی : موصل، داعش
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
