کد مطلب: 144559
یارانه نقدی؛ آشتی بانکهای ایران با وامهای خرد
میثم هاشم خانی، 4 اسفند 90
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۴ اسفند ۱۳۹۰ ساعت ۰۸:۲۰
بانک مرکزی، در تاریخ دهم بهمن‌ماه سال جاری، در ابلاغیه‌ای به کلیه بانکهای کشور، آنها را مجاز كرد که گواهی دریافت یارانه نقدی هر خانوار را، به عنوان وثیقه برای دریافت وام‌هایی تا سقف ۱۰ میلیون تومان مورد پذیرش قرار دهند. با توجه به اهمیت چنین تصمیمی در راستای کاهش نابرابری فرصت‌های دریافت وام بانکی در کشور، یادداشت پیش‌رو می‌کوشد تا برخی از جنبه‌های مثبت بالقوه چنین تصمیم را مورد بررسی قرار دهد:
ارائه نامه‌های رسمی از دفتر نمایندگان مجلس به عنوان تضمین بازپرداخت منظم اقساط وامهای بانکی حدودا پنج میلیون تومانی (!)، مشاهده اخیر نگارنده در یکی از شعب یکی از بانکهای دولتی کشور بود؛ وام‌گیرندگانی که با نیاز شدید به این وامهای کوچک و در فقدان دسترسی به دو ضامن مورد تایید بانک (کارمند رسمی دولت)، مجبور شده بودند پس از مراجعات مکرر به دفتر برخی نمایندگان مجلس، نامه رسمی از دفتر آنها را به عنوان تضمین بازپرداخت منظم اقساط وام خود ارائه کنند!
مشاهده بالا، فقط یکی از نمودهای نابرابری شدید شهروندان در دسترسی به ضامن بانکی معتبر و در نتیجه نابرابری در دسترسی به وامهای کوچک محسوب میشود؛ چه بسیار خانوارهای کم‌درآمدی که به دلیل عدم دسترسی به وثیقه مورد قبول بانک (شامل وثیقه ملکی و یا ضمانت دو کارمند رسمی دولت)، در مواجهه با شوک‌های مالی مانند هزینه درمانی چند میلیون تومانی ناشی از بیماری غیرمنتظره یکی از اعضای خانواده، نیاز ناگهانی به تعمیر ماشین‌آلات کشاورزی یا صرف هزینه برای سمپاشی مزرعه و جلوگیری از آسیب به محصولات کشاورزی، و یا موارد مشابه، با مشکلات مالی سنگینی رو به رو می‌شوند؛ مشکلاتی که در بسیاری از موارد به مراجعه به بهره‌خواران محلی و پرداخت بهره‌هایی بسیار سنگین به آنها، و یا پیش‌فروش محصولات کشاورزی به قیمتی بسیار اندک منجر میشود.
در بسیاری از موارد نیز، عدم دسترسی خانوارهای کم‌درآمد به وامهای کوچک بانکی، که عمدتا از فقدان وثیقه بانکی قابل قبول ناشی میشود، لطمه بر وضعیت سرمایه انسانی این خانوارها را به دنبال داشته و به این ترتیب بازتولید فقر را در میان این خانوارها دامن می‌زند. این مساله به هیچ عنوان مختص ایران نبوده و در کشورهای مختلف دنیا قابل مشاهده است. مثال بارز این وضعیت را می‌توان در مجبور شدن خانوارهای کم‌درآمد به جلوگیری از تحصیل دانشگاهی فرزندان (به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه‌های مربوطه)، یا تعویق مکرر رسیدگی به وضعیت بهداشتی و درمانی یکی از اعضای خانواده مشاهده نمود؛ فرآیندی که شانس خروج فقرا از فقر را کاهش می‌دهد و به عنوان یکی از مکانیزم‌های تشدیدکننده "تله فقر" (Poverty Trap)، به طور وسیعی توسط متخصصان اقتصاد توسعه و اقتصاد فقر مورد بررسی قرار گرفته است.
به علاوه فقدان دسترسی به تامین مالی خرد (Microfinance)، یکی از موانع مهم کم‌رونقی سرمایه‌گذاری‌های کوچک در میان خانوارهای کم‌درآمد محسوب شده و به این ترتیب مانع از شکل‌گیری فعالیت‌های کارآفرینانه کوچک میشود؛ از سرمایه‌گذاری برای خرید چند حیوان خانگی گرفته تا سرمایه‌گذاری برای بهبود سیستم آبیاری یک مزرعه کوچک، یا تولید صنایع دستی، یا نظایر آن. به این ترتیب هرگونه بسترسازی برای افزایش اعتماد سیستم بانکی به متقاضیان وامهای خرد را، می‌توان پایه‌ای برای رونق بیشتر فعالیت‌های کارآفرینانه و در نتیجه افزایش شانس خودکفایی شغلی و معیشتی بخشی از خانوارهای کم‌درآمد محسوب نمود.
با این اوصاف، طرح جدید بانک مرکزی در مورد "پذیرش حساب یارانه نقدی به عنوان وثیقه وامهای کوچک بانکی"، گام نخست از طرح هوشمندانه‌ای است تصمیم مناسبی در راستای بهبود برابری فرصت‌ها در دسترسی به وامهای کوچک برای تامین مالی کسب و کارهای کوچک، و نیز وامهای آموزش و درمان محسوب میشود؛ مطلبی که قطعا می‌توان تحت عنوان "هدفمندتر شدن یارانه نقدی" به آن اشاره كرد.
به این ترتیب نگارنده امیدوار است با طراحی مناسب جزئیات اجرایی این طرح از سوی سیستم بانکی کشور، شرایط مناسبی در زمینه جهت‌دهی این وامهای کوچک به سمت ارتقای وضعیت سرمایه انسانی خانوارهای کم‌درآمد (از طریق رونق وامهای تامین مالی آموزش و بهداشت) و نیز کمک به توسعه کسب و کارهای کوچک فراهم شود تا شاهد تاثیر هر چه محسوس‌تر چنین برنامه‌ای بر بهبود پایدار وضعیت معیشتی خانوارهای کم‌درآمد باشیم.
ارائه نامه‌های رسمی از دفتر نمایندگان مجلس به عنوان تضمین بازپرداخت منظم اقساط وامهای بانکی حدودا پنج میلیون تومانی (!)، مشاهده اخیر نگارنده در یکی از شعب یکی از بانکهای دولتی کشور بود؛ وام‌گیرندگانی که با نیاز شدید به این وامهای کوچک و در فقدان دسترسی به دو ضامن مورد تایید بانک (کارمند رسمی دولت)، مجبور شده بودند پس از مراجعات مکرر به دفتر برخی نمایندگان مجلس، نامه رسمی از دفتر آنها را به عنوان تضمین بازپرداخت منظم اقساط وام خود ارائه کنند!
مشاهده بالا، فقط یکی از نمودهای نابرابری شدید شهروندان در دسترسی به ضامن بانکی معتبر و در نتیجه نابرابری در دسترسی به وامهای کوچک محسوب میشود؛ چه بسیار خانوارهای کم‌درآمدی که به دلیل عدم دسترسی به وثیقه مورد قبول بانک (شامل وثیقه ملکی و یا ضمانت دو کارمند رسمی دولت)، در مواجهه با شوک‌های مالی مانند هزینه درمانی چند میلیون تومانی ناشی از بیماری غیرمنتظره یکی از اعضای خانواده، نیاز ناگهانی به تعمیر ماشین‌آلات کشاورزی یا صرف هزینه برای سمپاشی مزرعه و جلوگیری از آسیب به محصولات کشاورزی، و یا موارد مشابه، با مشکلات مالی سنگینی رو به رو می‌شوند؛ مشکلاتی که در بسیاری از موارد به مراجعه به بهره‌خواران محلی و پرداخت بهره‌هایی بسیار سنگین به آنها، و یا پیش‌فروش محصولات کشاورزی به قیمتی بسیار اندک منجر میشود.
در بسیاری از موارد نیز، عدم دسترسی خانوارهای کم‌درآمد به وامهای کوچک بانکی، که عمدتا از فقدان وثیقه بانکی قابل قبول ناشی میشود، لطمه بر وضعیت سرمایه انسانی این خانوارها را به دنبال داشته و به این ترتیب بازتولید فقر را در میان این خانوارها دامن می‌زند. این مساله به هیچ عنوان مختص ایران نبوده و در کشورهای مختلف دنیا قابل مشاهده است. مثال بارز این وضعیت را می‌توان در مجبور شدن خانوارهای کم‌درآمد به جلوگیری از تحصیل دانشگاهی فرزندان (به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه‌های مربوطه)، یا تعویق مکرر رسیدگی به وضعیت بهداشتی و درمانی یکی از اعضای خانواده مشاهده نمود؛ فرآیندی که شانس خروج فقرا از فقر را کاهش می‌دهد و به عنوان یکی از مکانیزم‌های تشدیدکننده "تله فقر" (Poverty Trap)، به طور وسیعی توسط متخصصان اقتصاد توسعه و اقتصاد فقر مورد بررسی قرار گرفته است.
به علاوه فقدان دسترسی به تامین مالی خرد (Microfinance)، یکی از موانع مهم کم‌رونقی سرمایه‌گذاری‌های کوچک در میان خانوارهای کم‌درآمد محسوب شده و به این ترتیب مانع از شکل‌گیری فعالیت‌های کارآفرینانه کوچک میشود؛ از سرمایه‌گذاری برای خرید چند حیوان خانگی گرفته تا سرمایه‌گذاری برای بهبود سیستم آبیاری یک مزرعه کوچک، یا تولید صنایع دستی، یا نظایر آن. به این ترتیب هرگونه بسترسازی برای افزایش اعتماد سیستم بانکی به متقاضیان وامهای خرد را، می‌توان پایه‌ای برای رونق بیشتر فعالیت‌های کارآفرینانه و در نتیجه افزایش شانس خودکفایی شغلی و معیشتی بخشی از خانوارهای کم‌درآمد محسوب نمود.
با این اوصاف، طرح جدید بانک مرکزی در مورد "پذیرش حساب یارانه نقدی به عنوان وثیقه وامهای کوچک بانکی"، گام نخست از طرح هوشمندانه‌ای است تصمیم مناسبی در راستای بهبود برابری فرصت‌ها در دسترسی به وامهای کوچک برای تامین مالی کسب و کارهای کوچک، و نیز وامهای آموزش و درمان محسوب میشود؛ مطلبی که قطعا می‌توان تحت عنوان "هدفمندتر شدن یارانه نقدی" به آن اشاره كرد.
به این ترتیب نگارنده امیدوار است با طراحی مناسب جزئیات اجرایی این طرح از سوی سیستم بانکی کشور، شرایط مناسبی در زمینه جهت‌دهی این وامهای کوچک به سمت ارتقای وضعیت سرمایه انسانی خانوارهای کم‌درآمد (از طریق رونق وامهای تامین مالی آموزش و بهداشت) و نیز کمک به توسعه کسب و کارهای کوچک فراهم شود تا شاهد تاثیر هر چه محسوس‌تر چنین برنامه‌ای بر بهبود پایدار وضعیت معیشتی خانوارهای کم‌درآمد باشیم.
amar32
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۰۸:۳۷:۵۰
به خدا دلت خوشه اين هم مثل هميشه با رضايت روساي بانكهاست كه اونا هم هيچوقت به اين راضي نميشن (672623) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۴:۱۸:۰۶
چرا نشن شما منصور آریا باش واسه وامهای میلیاردی هم میشن. (673160) (moderator22)
میثم هاشم خانی
۱۳۹۰-۱۲-۰۵ ۱۶:۳۱:۲۰
دوست عزیز، قرار نیست با یک برنامه، همه چیز متحول شود!
اصولا اگر سیستم بانکی خصوصی باشد، همه بانک ها تمایل دارند منابع مالی خود را در صورت اطمینان از بازپرداخت منظم اقساط، وام بدهند. به همین دلیل است که در بسیاری از کشورهای دنیا، در چارچوب سیستم کارت اعتباری، هر فرد می تواند وام های کوچک را تا سقف معینی (بودن هیچ گونه وثیقه) دریافت کند و فقط سیستم تشویق و تنبیه متقاضیان وام و کاهش و افزایش امتیاز اعتباری آنها هست که باعث ایجاد انگیزه برای پرداخت منظم اقساط وام ها میشه.
در نقطه مقابل، طبیعتا سیستم بانکی دولتی، متناظر با وضعیت مورد اشاره شما هست و داشتن ارتباطات با کارکنان و رئیس شعبه بانک هست که مشخص می کنه چه افرادی وام دریافت کنن و په افرادی از دریافت وام محروم بشن.
خلاصه اینکه به نظر بنده، پذیرش گواهی یارانه نقدی به عنوان وثیقه وام های بانکی کوچک، به دلیل متنوع سازی وثیقه های مورد قبول بانک ها، میتونه به صورت بالقوه قدری وضعیت رو بهبود ببخشه. اما بهبود کامل سیستم بانکی کشور، در گرو ایجاد یک سیستم رقابتی سالم بین بانک های خصوصی و کاهش ایجاد محدودیت های دولتی در فعالیت های بانک ها خواهد بود. (674346) (moderator18)
اصولا اگر سیستم بانکی خصوصی باشد، همه بانک ها تمایل دارند منابع مالی خود را در صورت اطمینان از بازپرداخت منظم اقساط، وام بدهند. به همین دلیل است که در بسیاری از کشورهای دنیا، در چارچوب سیستم کارت اعتباری، هر فرد می تواند وام های کوچک را تا سقف معینی (بودن هیچ گونه وثیقه) دریافت کند و فقط سیستم تشویق و تنبیه متقاضیان وام و کاهش و افزایش امتیاز اعتباری آنها هست که باعث ایجاد انگیزه برای پرداخت منظم اقساط وام ها میشه.
در نقطه مقابل، طبیعتا سیستم بانکی دولتی، متناظر با وضعیت مورد اشاره شما هست و داشتن ارتباطات با کارکنان و رئیس شعبه بانک هست که مشخص می کنه چه افرادی وام دریافت کنن و په افرادی از دریافت وام محروم بشن.
خلاصه اینکه به نظر بنده، پذیرش گواهی یارانه نقدی به عنوان وثیقه وام های بانکی کوچک، به دلیل متنوع سازی وثیقه های مورد قبول بانک ها، میتونه به صورت بالقوه قدری وضعیت رو بهبود ببخشه. اما بهبود کامل سیستم بانکی کشور، در گرو ایجاد یک سیستم رقابتی سالم بین بانک های خصوصی و کاهش ایجاد محدودیت های دولتی در فعالیت های بانک ها خواهد بود. (674346) (moderator18)
الهام
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۰۹:۱۸:۱۵
من الان در بانک رفاه شعبه تامین اجتماعی خیابان پاسداران اهواز میخوام وام ازدواج بگیرم بابت وام 3 میلیون تومانی ازدواج یک پزشک با پروانه مطلب را بردم میگه حتما باید یه ضامن کارمند دولت هم بیاری نه یارانه را به عنوان وثیقه قبول میکنه نه حاضر میشه با همین یک ضامن وام را پرداخت کند . از چه طریقی میتونم پیگیری کنم به کجا باید زنگ بزنم . شماره من 09396115649
اکبری از اهواز (672670) (moderator22)
اکبری از اهواز (672670) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۴:۲۰:۰۲
آزمایش کن اگه بخوای نزول بگیری کی حاضر میشه و اگه بخوای وام بگیری کی؟
این آزمایش عمق هدفمندی فلسفه وجودی این بانکها رو نشون میده. (673162) (moderator22)
این آزمایش عمق هدفمندی فلسفه وجودی این بانکها رو نشون میده. (673162) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۰۹:۲۲:۳۰
بنده یک کشاورزم که زمین چند صد میلیونی در شمال دارم اما زمین من سند ثبتی ندارد وتنها سند اصلاحات ارضی دارم بر این اساس نمی تواند وثیقه باشد اگر به زمینم سند بدهند مشکل طرحم حل می شود . (672675) (moderator22)
حسن
۱۳۹۰-۱۲-۰۵ ۲۲:۳۱:۰۹
مشکل شمامشکل اکثرکشاورزان کشوره ومتاسفانه تاکنون فکراساسی براحلش نشده .که وظیفه وزارت کشاورزی است .بانک هم دنبال برگشت پولش است وتقصیری ندارد. (674817) (moderator18)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۰:۲۵:۵۷
مستحضر هستيد كه حجم قابل توجهي از منابع بانكهاي دولتي صرف پرداخت وام هاي خرد شده و تعدادي از اين وام هاي نه بخاطر نياز متقاضي بلكه بخاطر پائين بودن نرخ سود تسهيلات پرداخت شده ودر حال حاضر هم درصد قابل توجهي از اين وامها معوق است . از طرفي بسياري از متقاضيان سرپرست خانوار نيستند كه اين شيوه باعث گشايش كار آنها شود . بعضا سختگيري بانكها براي اعطاي تسهيلات ناشي از عدم پرداخت به موقع اقساط از طرف وام گيرنده است ، پس اگر فرهنگ پرداخت به موقع اقساط ترويج پيدا كند بيشتر مي تواند كارساز باشد. (672795) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۹:۰۲:۳۹
لازم بذکراست این نوع تضمین تعهد به ضرر اشخاص ثالث است وفاقد وجاهت حقوقی است. (673469) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۳:۱۲:۱۹
ايكاش براي بررسي نحوه برخورد كارمندان بانك وعلي الخصوص روساي شعب با ارباب رجوع كه اكثرا در كمال بي ادبي است فكري انديشيده شود (673056) (moderator22)
مرتضی
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۳:۵۳:۴۸
هر ایرانی نود میلیون می ارزه در هم ، حداقل اعضای بدن این آدما رو به عنوان ضمانت قبول کنید. شاید طمع بانکی برطرف شود . و کمی هم به مردم عادی پول قرض بدهند. (673136) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۵:۳۸:۲۴
طرح بسیار مناسبی هست اما مسلم بدونید که بانک ها تنها به چنین وثیقه ای (گواهی دریافت یارانه نقدی) رضایت نمیدن و در کنارش حتما یه ضامن معتبر هم می خوان. بانک ها هم دلائل خودشون رو دارند و میگن مثلا ممکنه پرداخت یارانه نقدی نباشه و به صورت بن کالا باشه و یا اینکه ممکنه تاخیر زیادی توی پرداخت یایانه ها و باشه و چند مورد دیگه که خود بانکی ها بهتر میدونن. به هر حال امیدوارم این طرح به ثمر بشینه و بانک ها سنگ اندازی نکنند. (673246) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۷:۵۶:۰۸
وقتی بانک نمی داند یک فرد تا چه تاریخی یارانه شامل حا لش می شود
چطور ی باید یارانه را به عنوان وثیقه قبول کند ؟؟ کمی منطقی باشید و
به بانک حق بدهید (فقط دراین مورد) این هم سرکار گذاشتن فقیر فقراست
مثل 5000 متر باغ ویلا
مثل سهام عدالت کارگران
مثل اشتغال 2500000نفر در سال
مثل 5درصد شدن تورم با اجرای قانون یارانه ها
(مراجعه شود به آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد شماره 2002 پنجم بهمن 88)
از قول محمود احمدی نژاد
مثل ............ (673404) (moderator22)
چطور ی باید یارانه را به عنوان وثیقه قبول کند ؟؟ کمی منطقی باشید و
به بانک حق بدهید (فقط دراین مورد) این هم سرکار گذاشتن فقیر فقراست
مثل 5000 متر باغ ویلا
مثل سهام عدالت کارگران
مثل اشتغال 2500000نفر در سال
مثل 5درصد شدن تورم با اجرای قانون یارانه ها
(مراجعه شود به آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد شماره 2002 پنجم بهمن 88)
از قول محمود احمدی نژاد
مثل ............ (673404) (moderator22)
عليرضا
۱۳۹۰-۱۲-۰۴ ۱۸:۵۴:۲۷
بي خيال عمو ... از هر ده نفر كه دلش ميخاد وام بگيره تنها دو نفر موفق ميشن وام بگيرند اونم فقط به خاطر شرايط سخت ضامنه ... دلت خوشه هاااا ... بزار اول وام رو بگيريم بعد اگه نتونستيم قسط بديم پدرمونو در بيارين نه اينكه واسه گرفتن وام پدرمونو در بيارين (673461) (moderator22)
۱۳۹۰-۱۲-۰۵ ۰۰:۳۰:۱۸
بد بختی ما مردم از زمانی اغاز شد که دولت با این ماهی 45 تومن طوق گدائی بر گردن ما اویخت (673765) (moderator22)
Sadegh
۱۳۹۰-۱۲-۰۶ ۱۸:۳۰:۲۵
چطور اون موقعي كه كوپن ميدادند طوق گدايي نبود الان كه بجاي كوپن يارانه نقدي رو ميدن شد طوق؟!! (676276) (moderator18)
حسن
۱۳۹۰-۱۲-۰۵ ۲۲:۴۶:۲۴
این طرح نشان دهنده این است که کف گیر به ته دیگ خورده وبانک مرکزی از حل اساسی مشکل ضمانت درمانده است وتصمیمهای سیاسی میگیرد.ضامن کم نداریم بلکه اکثر ضامنان بدحسابن وازعلل ان هم سیاستهای ترویج بد حسابی در کشور است مثل تمدیدوتقسیط واستمهال..... (674835) (moderator18)
سیروس
۱۳۹۰-۱۲-۰۶ ۱۳:۴۶:۲۲
بانک کشاورزی برای دادن یک وام 7 میلیونی خرید خودرو آنقدر سنگ های گران جلوی پای مردم میاندازد که همه منصرف شوند.
شرایط:
1. ششماه خواباندن دو میلیون و 400 هزار تومان بدون سود
آ2. داشتن دو ضامن دولتی با حکم رسمی.
3.داشتن کارت پایان خدمت. فیش تلفن. فتوکپی سند منزل.
نمونه امضای محضری. فتوگپی تمام صفحات شناسنامه خود و همسر و کارت ملی و اصل آنها.
همه اینها را که حاضر کنی تازه ایراد های بنی اسرائیلی دیگر شروع میشود که شما عطای وام را به لقای رئیس شعبه ببخشید و بروید دنبال کارتان. (675803) (moderator18)
شرایط:
1. ششماه خواباندن دو میلیون و 400 هزار تومان بدون سود
آ2. داشتن دو ضامن دولتی با حکم رسمی.
3.داشتن کارت پایان خدمت. فیش تلفن. فتوکپی سند منزل.
نمونه امضای محضری. فتوگپی تمام صفحات شناسنامه خود و همسر و کارت ملی و اصل آنها.
همه اینها را که حاضر کنی تازه ایراد های بنی اسرائیلی دیگر شروع میشود که شما عطای وام را به لقای رئیس شعبه ببخشید و بروید دنبال کارتان. (675803) (moderator18)
۱۳۹۰-۱۲-۱۱ ۲۲:۱۰:۱۴
بد نیست یکم به بانکها هم حق بدیم.بانکها زمانی که بیت المال رو به دست ما میده باید مطئن باشه که برگشت داده میشه. حالا اگر وام گیرنده پولو بر نگردوند مسئول شعبه که وام داده مسئوله. اونا هم برای اینک مطمئن باشه پول بر میگرده سخت میگیره.ازتون ضامن کارمند میخواد یا وثیقه ملکی میخواد. (683378) (alef-11)
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
