داخلی صفحه یادداشت بینندگان آرشيو يادداشت

۳

امپراطوری دلالان

بخش تعاملی الف - امیراسد حسینی

هنوز هم عده زیادی با احتیاط و ترس از واژه امپراطوری دلالان صحبت می کنند. گروهی اصولا قائل به وجود چنین امپراطوری ای نیستند و عده دیگر وجود آن را تایید می کنند، اما از ترس صدمه دیدن توسط این گروه هیچ اظهار نظری نمی کنند و حتی نام آنان را نمی برند.
 

اما واقعیت این است که اقتصاد کشور ما سال هاست که در دست این امپراطوری است و این اژدهای چند سر، هر روز از این ترس ها وانکارها ارتزاق کرده و قوی تر می شود.

 

برهان بسیار ساده زیر وجود این امپراطوری بی نام و نشان اما قدرتمند را آشکار می سازد.

 

هر ساله به نوروز باستانی که نزدیک می شویم، بحث میوه شب عید داغ می شود و وعده و عیدهای مرتبا توسط دولتیون مبنی بر اینکه مردم نگران نباشند و همه چیز بر وفق مراد است، داده می شود. اما همگان به وضوح می بینیم که اگر ما در یک اقتصاد سالم قرار داشتیم، اولا قیمت ها می بایست تابع قانون عرضه و تقاضا باشند و ثانیا این قیمت ها صرف نظر از اینکه دستوری و یا توسط صنف مربوطه تهیه می گردند می بایست با فرمول های یک اقتصاد سالم همخوانی داشته باشد.
 

مثلا همگان آگاهند که پرتقال از باغدار کیلویی (قیمت فرضی می باشد) 1000 تومان خریداری می گردد، اگر هزینه چینش و بسته بندی این محصول کیلویی 400 تومان هم باشد لذا هزینه کلی برای واسطه عمده فروش که محصول را از باغ دار می خرد و قرار است به دست خرده فروش برساند، با احتساب هزینه حمل که آن را هم اگر کیلویی 400 تومان در نظر بگیریم ،  مجموعا 1800 تومان می شود. در همه جای دنیا و در اقتصادهای سالم سود بخش واسطه عمده فروشی از تولید تا خرده فروشی حد اکثر 5 درصد است. پس با این حساب قاعدتا عمده فروش ما باید پرتقال را به دست مغازه دار کیلویی 1890 تومان بفروشد. و مجددا سود بخش خرده فروشی بدون احتساب هزینه های مربوطه می بایست حداکثر 20 درصد باشد. بنابر این اگر فرض کنیم به هر کیلو پرتقال بابت حمل از میدان به مغازه، برق ، آب، کارگر و اجاره مبلغ 1000 تومان در هر کیلو هزینه مترتب گردد و 20 درصد سود هم لحاظ شود قیمت برای مصرف کننده باید کیلویی 3268 تومان باید باشد. اما با کمال تعجب می بینیم که همان پرتقال کیلویی 6 تا 8 هزار تومان فروخته می شود!
 

اختلاف ما و کشورهای دارای اقتصاد سالم، در واقع همین امپراطوری دلالی می باشد
 

اگر از جنبه قانون عرضه و تقاضا هم به قضیه نگاه کنیم به همان نتیجه می رسیم. زیرا این قانون می گوید که هرگاه عرضه زیاد شود و تقاضا کم گردد، قاعدتا می بایست قیمت پایین بیاید و یا لااقل عرضه کنندگان محصول در رقابت با هم کاهش قیمت داشته باشند. اما با کمال تعجب شاهد هستیم که در موسم نزدیک به عید نوروز ، شهر را پرتقال بر می دارد! میوه فروش ها تا وسط خیابان و در چندین ردیف پرتقال چیده اند، بقال، مکانیک، بوتیک، تعویض روغنی، دانشجو، نانوا و.... پرتقال می فروشند. و از طرف دیگر با هر کس صحبت کنی اظهار می دارد که به دلیل اینکه سال گذشته میوه ها را مهمانان نخورده و فاسد شده اند ، امسال کمتر خرید کرده اند. اما قیمت همچنان بالا و جالب تر و عجیب تر اینکه تقریبا در یک محدوده جغرافیایی از شهر "یکسان" است! که حاکی از انسجام نا مرئی فی مابین همان امپراطوری دلالی می باشد . هر که از قیمتی که آنها گذاشته اند تخطی کرده و ارزان فروشی کند ، مورد غضب قرار خواهد گرفت!

 

همین دلالان، از دیرباز حرفی شیطانی را در افواه مردم انداخته اند و نان حرام و نامشروع آن را می خورند که "هر جا دولت نظارت کند، قیمت ها بالا می رود و شرایط بدتر می شود"! ولی در واقع آنچه باعث می گردد این وضع پیش بیاید خود نظارت دولتی و  حکومتی نیست، بلکه عدم "استمرار" این نظارت است. بصورتی که چند روزی نظارت صورت می پذیرد و چند ماهی رها می شود.
 

و در آخر به این نکته باید اشاره چند باره کنم که تا زمانی که این امپراطوری وجود دارد، صحبت از علم اقتصاد و پیاده سازی آن  و استفاده از فرمول های آن برای بهبود اقتصادی ، حرفی خنده دار خواهد بود و بی معنا.