کد مطلب: 164951
گرمازدگی چگونه ایجاد میشود/درمان گرمازدگی
تاریخ انتشار : شنبه ۴ شهريور ۱۳۹۱ ساعت ۱۵:۵۲
به هم خوردن تعادل در مکانیسمهای تنظیم گرمای بدن گرمازدگی را موجب می شود که در نتیجه آن تولید گرما در بدن به علت حرارت محیط افزایش یافته و حتی می‌تواند نتایج مهلکی به دنبال داشته باشد، اطلاع از نحوه ایجاد این وضعیت، درمان و علل گرمازدگی در پیشگیری گرمازدگی نقش موثری خواهد داشت.
گرما زدگی اختلالی است که در نتیجه قرار گرفتن در معرض گرما در بدن ایجاد می شود و به شرایطی اطلاق می شود که طی آن دمای بدن از 40.6 درجه فراتر می رود، اما این افزایش دما که در نتیجه قرار گرفتن در معرض گرما و به هم خوردن تعادل در سیستم تنظیم حرارت بدن ایجاد می شود، با تب متفاوت است، چرا که تب به عنوان افزایش فیزیولوژیکی دمای بدن و نتیجه پاسخ دمایی در برابر عفونتها و برخی از بیماری ها است.
نحوه ایجاد گرمازدگی
با فعالیت در هوای گرم یا گرم و مرطوب، بدن برای حفظ دمای خود شروع به تعریق می کند که این امر باعث از دست رفتن آب بدون املاح از بدن می شود. ما معمولاً با مصرف آب بدون املاح اقدام به جایگزین کردن آن می کنیم. این امر باعث اختلال در املاح بدن و بروز دردهای عضلانی می شود که از آن به گرفتگیهای عضلانی ناشی از گرمازدگی یاد می کنند. با شدیدتر شدن تعریق به تدریج کمبود آب هم بروز می کند و دمای بدن اندکی افزایش می یابد و به کم آبی دچار می شود که این امر باعث سردرد و سرگیجه می شود که این حالت را خستگی گرمایی می نامند.
اگر این روند ادامه پیدا کند، کمبود شدید آب در بدن منجر به افزایش شدید دمای بدن و اختلال کارکرد دستگاه های بدن، اختلال در هوشیاری و گاه مرگ می شود که این شرایط را حمله گرمایی نام گذاری کرده اند. در تمام این مراحل بدن خون بیشتری به پوست می فرستد تا با تبادل دما با محیط دمای خود را پایین بیاورد و این امر ممکن است به طور لحظه ای باعث کاهش خون رسانی مغز و افت ناگهانی و برگشت پذیر سطح هوشیاری شود که در نهایت این شرایط را غش یا سنکوب ناشی از گرما می دانند.
نشانه ها و علل گرمازدگی
گرما زدگی با افزایش دمای بدن و رسیدن به آن به بیش از 40.6 درجه سانتی گراد و همچنین ترکیب گیجی و عدم تعریق همراه است.
کافئین، الکل، محرکها و برخی داروها موادی هستند که مانع خنک شدن و باعث آبزدایی بدن می شوند اما در میان علل گرمازدگی می توان به تغییرات فیزیولوژیکی بدن در نتیجه بالاتر رفتن سن نیز اشاره کرد. اما از سوی دیگر گرمازدگی در افراد جوان که هیچ مشکل سلامتی ندارند و یا داروهای خاصی مصرف نمی کنند نیز ایجاد می شود. همچنین این شرایط در ورزشکاران و سربازان نیز مشاهده می شود.
رها کردن کودکان و حیوانات در اتومبیل
کودکان، سالمندان و افراد معلول که در اتومبیل با درهای بسته رها می شوند به طور خاص در معرض گرمازدگی قرار دارند، حتی اگر پنجره‌های اتومبیل تا حدی باز بماند. این گروه از افراد ممکن است نتوانند ناراحتی خود را به طور لفظی بیان کنند و یا افراد بی درنگ شرایطی که این گروه در آن قرار دارند را درک نکنند.
حیواناتی که در اتومبیل با درهای بسته در فصل تابستان رها می شوند بیش از انسانها در معرض گرما زدگی هستند ، چرا که سگها و گربه ها و بسیاری از حیوانات دیگر از قابلیت تعریق برخوردار نیستند.
دمای داخل اتومبیل در روزهای بسیار گرم تا 93 درجه سانتیگراد افزایش می یابد البته در این رابطه نور خورشید، رنگ و نوع اتومبیل نیز تأثیرگذار است. دمای بالای هوا بدون سیستم خنک کننده مناسب می تواند برای کودکان و حیوانات خطرناک و حتی مهلک باشد.
بین سال 1998 تا 2011 دست کم 500 کودک در آمریکا جان خود را در اثر رها شدن در اتومبیل داغ در فصل تابستان از دست داده اند. 75 درصد از این تعداد کمتر از 2 سال، سن داشته اند. وقتی که دمای هوا 21.1 درجه است، دمای داخل اتومبیل به 48.8 درجه می رسد، حتی وقتی که پنجره های اتومبیل تا حدی باز بماند.
راههای پیشگیری از گرمازدگی
خطر گرمازدگی را می توان به واسطه رعایت هشدارهای گرم شدن و آب زدایی بدن کاهش داد. پوشیدن لباسهای روشن و گشاد که موجب تعریق، تبخیر و در نتیجه خنک شدن بدن می شود یکی از این راهکارها محسوب می شود. استفاده از کلاه های لبه پهن در رنگهای روشن مانع گرم شدن بیش از حد سر می شود و از رسیدن تشعشعهای قوی مضر به چشم نیز جلوگیری می کند. وجود منافذ در کلاه نیز به تعریق برای خنک شدن سر کمک می کند. به منظور پیشگیری از گرمازدگی باید از انجام فعالیتهای شدید فیزیکی در ساعات روز و در گرمای هوا و همچنین ماندن در فضاهای بسته چون اتومبیل پرهیز کرد.
در هوایی که هم گرم و مرطوب است باید رطوبت را در فضای داخلی به حدی کاهش داد که بدن بتواند به واسطه انجام فرآیند تبخیر دمای خود را کاهش دهد. در چنین شرایطی پوشیدن لباسهای سبک از جنس نخ به رنگهای روشن که راه تعریق را بازکرده و راه تشعشع گرم خورشید را می بندند می توان راهکار موثری تلقی شود. این امر میزان گرمای دریافتی توسط بدن را کاهش می دهد و میزان تبخیر در بدن را با شرایط محیطی سازگار می کند. پوشیدن لباسهایی از جنس پلاستیکی که مانع تعریق می شوند نه تنها به کاهش گرمای بدن کمک نمی کند بلکه در ایجاد فشار ناشی از گرما نیز نقش دارد.
در هوای گرم باید مایعات زیاد نوشید تا از دست رفتن مایعات در نتیجه تعریق بدن جبران شود. تشنگی نشانه قابل اطمینانی برای نیاز داشتن به مایعات نیست. یک شاخص بهتر رنگ ادرار است. ادرار زرد تیره نشان دهنده آبزدایی بدن است.
شناخت نشانه های گرمازدگی، عدم قرار گیری در مقابل نور مستقیم خورشید و یا منابع گرما، استفاده از سیستم تهویه هوا، نوشیدن میزان آب خنک و کافی، استفاده از پودر بچه برای کمک به سیستم خنک شدن بدن، پوشیدن لباسهای سبک، روشن و گشاد، استحمام با آب خنک برای خنک شدن بدن، پرهیز از نوشیدنی های الکلی، نوشیدنی های دارای کافئین و غذاهای سنگین، پرهیز از خوردن غذاهای چرب، همراه داشتن دستمال برای خشک کردن عرق، ترک گرم ترین نقاط و ماندن در نقاط خنک تر از جمله راهکارهایی است که برای پرهیز از گرمازدگی توصیه می شود.
درمان گرمازدگی
درمان گرمازدگی شامل خنک کردن مکانیکی بدن همراه با اقدامات کمکی اولیه است. دمای بدن باید به سرعت پایین بیاید، بدین منظور بیمار باید به یک منطقه خنک منتقل شود، استحمام بیمار در آب خنک کمپرس آب سرد روی سر، گردن و ران موجب خنک شدن بیمار می شود. تهویه هوای بدون رطوبت برای کمک به تبخیر آب در بدن از جمله روشهای درمانی برای بیماران مبتلا به گرما زدگی محسوب می شوند.
استفاده از روش غوطه ور کردن بیمار در وان آب خنک و نه سر یکی از روشهای شناخته شده خنک کردن دمای بدن است، این روش نیازمند تلاش 4 تا 5 نفر است و بیمار باید در طول فرآیند درمانی به دقت زیر نظر گرفته شود. اما اگر بیمار بی هوش شده باشد این روش توصیه نمی شود، مگر اینکه هیچ گزینه دیگری وجود نداشته باشد و در این حالت سر بیمار باید بیرون از آب نگاه داشته شود.
گرما زدگی اختلالی است که در نتیجه قرار گرفتن در معرض گرما در بدن ایجاد می شود و به شرایطی اطلاق می شود که طی آن دمای بدن از 40.6 درجه فراتر می رود، اما این افزایش دما که در نتیجه قرار گرفتن در معرض گرما و به هم خوردن تعادل در سیستم تنظیم حرارت بدن ایجاد می شود، با تب متفاوت است، چرا که تب به عنوان افزایش فیزیولوژیکی دمای بدن و نتیجه پاسخ دمایی در برابر عفونتها و برخی از بیماری ها است.
نحوه ایجاد گرمازدگی
با فعالیت در هوای گرم یا گرم و مرطوب، بدن برای حفظ دمای خود شروع به تعریق می کند که این امر باعث از دست رفتن آب بدون املاح از بدن می شود. ما معمولاً با مصرف آب بدون املاح اقدام به جایگزین کردن آن می کنیم. این امر باعث اختلال در املاح بدن و بروز دردهای عضلانی می شود که از آن به گرفتگیهای عضلانی ناشی از گرمازدگی یاد می کنند. با شدیدتر شدن تعریق به تدریج کمبود آب هم بروز می کند و دمای بدن اندکی افزایش می یابد و به کم آبی دچار می شود که این امر باعث سردرد و سرگیجه می شود که این حالت را خستگی گرمایی می نامند.
اگر این روند ادامه پیدا کند، کمبود شدید آب در بدن منجر به افزایش شدید دمای بدن و اختلال کارکرد دستگاه های بدن، اختلال در هوشیاری و گاه مرگ می شود که این شرایط را حمله گرمایی نام گذاری کرده اند. در تمام این مراحل بدن خون بیشتری به پوست می فرستد تا با تبادل دما با محیط دمای خود را پایین بیاورد و این امر ممکن است به طور لحظه ای باعث کاهش خون رسانی مغز و افت ناگهانی و برگشت پذیر سطح هوشیاری شود که در نهایت این شرایط را غش یا سنکوب ناشی از گرما می دانند.
نشانه ها و علل گرمازدگی
گرما زدگی با افزایش دمای بدن و رسیدن به آن به بیش از 40.6 درجه سانتی گراد و همچنین ترکیب گیجی و عدم تعریق همراه است.
کافئین، الکل، محرکها و برخی داروها موادی هستند که مانع خنک شدن و باعث آبزدایی بدن می شوند اما در میان علل گرمازدگی می توان به تغییرات فیزیولوژیکی بدن در نتیجه بالاتر رفتن سن نیز اشاره کرد. اما از سوی دیگر گرمازدگی در افراد جوان که هیچ مشکل سلامتی ندارند و یا داروهای خاصی مصرف نمی کنند نیز ایجاد می شود. همچنین این شرایط در ورزشکاران و سربازان نیز مشاهده می شود.
رها کردن کودکان و حیوانات در اتومبیل
کودکان، سالمندان و افراد معلول که در اتومبیل با درهای بسته رها می شوند به طور خاص در معرض گرمازدگی قرار دارند، حتی اگر پنجره‌های اتومبیل تا حدی باز بماند. این گروه از افراد ممکن است نتوانند ناراحتی خود را به طور لفظی بیان کنند و یا افراد بی درنگ شرایطی که این گروه در آن قرار دارند را درک نکنند.
حیواناتی که در اتومبیل با درهای بسته در فصل تابستان رها می شوند بیش از انسانها در معرض گرما زدگی هستند ، چرا که سگها و گربه ها و بسیاری از حیوانات دیگر از قابلیت تعریق برخوردار نیستند.
دمای داخل اتومبیل در روزهای بسیار گرم تا 93 درجه سانتیگراد افزایش می یابد البته در این رابطه نور خورشید، رنگ و نوع اتومبیل نیز تأثیرگذار است. دمای بالای هوا بدون سیستم خنک کننده مناسب می تواند برای کودکان و حیوانات خطرناک و حتی مهلک باشد.
بین سال 1998 تا 2011 دست کم 500 کودک در آمریکا جان خود را در اثر رها شدن در اتومبیل داغ در فصل تابستان از دست داده اند. 75 درصد از این تعداد کمتر از 2 سال، سن داشته اند. وقتی که دمای هوا 21.1 درجه است، دمای داخل اتومبیل به 48.8 درجه می رسد، حتی وقتی که پنجره های اتومبیل تا حدی باز بماند.
راههای پیشگیری از گرمازدگی
خطر گرمازدگی را می توان به واسطه رعایت هشدارهای گرم شدن و آب زدایی بدن کاهش داد. پوشیدن لباسهای روشن و گشاد که موجب تعریق، تبخیر و در نتیجه خنک شدن بدن می شود یکی از این راهکارها محسوب می شود. استفاده از کلاه های لبه پهن در رنگهای روشن مانع گرم شدن بیش از حد سر می شود و از رسیدن تشعشعهای قوی مضر به چشم نیز جلوگیری می کند. وجود منافذ در کلاه نیز به تعریق برای خنک شدن سر کمک می کند. به منظور پیشگیری از گرمازدگی باید از انجام فعالیتهای شدید فیزیکی در ساعات روز و در گرمای هوا و همچنین ماندن در فضاهای بسته چون اتومبیل پرهیز کرد.
در هوایی که هم گرم و مرطوب است باید رطوبت را در فضای داخلی به حدی کاهش داد که بدن بتواند به واسطه انجام فرآیند تبخیر دمای خود را کاهش دهد. در چنین شرایطی پوشیدن لباسهای سبک از جنس نخ به رنگهای روشن که راه تعریق را بازکرده و راه تشعشع گرم خورشید را می بندند می توان راهکار موثری تلقی شود. این امر میزان گرمای دریافتی توسط بدن را کاهش می دهد و میزان تبخیر در بدن را با شرایط محیطی سازگار می کند. پوشیدن لباسهایی از جنس پلاستیکی که مانع تعریق می شوند نه تنها به کاهش گرمای بدن کمک نمی کند بلکه در ایجاد فشار ناشی از گرما نیز نقش دارد.
در هوای گرم باید مایعات زیاد نوشید تا از دست رفتن مایعات در نتیجه تعریق بدن جبران شود. تشنگی نشانه قابل اطمینانی برای نیاز داشتن به مایعات نیست. یک شاخص بهتر رنگ ادرار است. ادرار زرد تیره نشان دهنده آبزدایی بدن است.
شناخت نشانه های گرمازدگی، عدم قرار گیری در مقابل نور مستقیم خورشید و یا منابع گرما، استفاده از سیستم تهویه هوا، نوشیدن میزان آب خنک و کافی، استفاده از پودر بچه برای کمک به سیستم خنک شدن بدن، پوشیدن لباسهای سبک، روشن و گشاد، استحمام با آب خنک برای خنک شدن بدن، پرهیز از نوشیدنی های الکلی، نوشیدنی های دارای کافئین و غذاهای سنگین، پرهیز از خوردن غذاهای چرب، همراه داشتن دستمال برای خشک کردن عرق، ترک گرم ترین نقاط و ماندن در نقاط خنک تر از جمله راهکارهایی است که برای پرهیز از گرمازدگی توصیه می شود.
درمان گرمازدگی
درمان گرمازدگی شامل خنک کردن مکانیکی بدن همراه با اقدامات کمکی اولیه است. دمای بدن باید به سرعت پایین بیاید، بدین منظور بیمار باید به یک منطقه خنک منتقل شود، استحمام بیمار در آب خنک کمپرس آب سرد روی سر، گردن و ران موجب خنک شدن بیمار می شود. تهویه هوای بدون رطوبت برای کمک به تبخیر آب در بدن از جمله روشهای درمانی برای بیماران مبتلا به گرما زدگی محسوب می شوند.
استفاده از روش غوطه ور کردن بیمار در وان آب خنک و نه سر یکی از روشهای شناخته شده خنک کردن دمای بدن است، این روش نیازمند تلاش 4 تا 5 نفر است و بیمار باید در طول فرآیند درمانی به دقت زیر نظر گرفته شود. اما اگر بیمار بی هوش شده باشد این روش توصیه نمی شود، مگر اینکه هیچ گزینه دیگری وجود نداشته باشد و در این حالت سر بیمار باید بیرون از آب نگاه داشته شود.
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
