کد مطلب: 204460
مختصری درباره تاریخچه استعمار
بخش تعاملی الف - اعظم فعله گری
اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۶ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۰۷
استعمارگری اروپاییان نسبت به سراسر جهان،پس از رنسانس دومین عاملی است که بر سرنوشت همه ی کشورها از جمله کشور ایران تا ثیر گذار بوده است. شروع دوره استعمار به قرن ۱۶میلادی بر می گردد، یعنی زمانی که اسپانیایی هادر سال ۱۵۱۹شهر مکزیکو را به تصرف دراورده وپس از آن که امپراتوری اینکا را در سال ۱۵۳۰منقرض کرده، به انتقال ثروت از متصرفات خود به اسپانیا شروع کردند. ثروت بسیار عظیمی که از این راه عاید اسپانیایی ها می شد، آن چنان خیره کننده بودکه سایر کشورهای اروپایی را به سمت رقابت استعماری کشاند و از آن پس پرتغال، انگلیس، فرانسه، هلند، بلژیک، آلمان و ایتالیا با انگیزه ی به دست آوردن ثروت و هم چنین سرزمین راهی چهار گوشه ی دنیا شدند.
حاصل رقابت استعماری اروپاییان آن شد که در فاصله ی قرن شانزدهم تا نوزدهم سه قاره آمریکا، آفریقا و اقیانویسه به طور کامل و بخش های وسیعی از قاره آسیا به زیر سلطه ی استعماری مستقیم اروپا درآمد. برقراری سلطه ی استعماری غرب بر جهان که با اعمال زور و قتل و کشتار همراه بود، در داخل اروپا با هیچ مانع و مخالفی مواجه نبود چرا که قدرت کلیسا و مذهب از بین رفته بود تا آنها بتوانند مانع حکمرانان شوند و هم چنین رواج اندیشه ی ماکیاولیسم که اندیشه های نیکولو ماکیاولی در بیان راه وروش حکومت است مبنی بر اینکه (شهریار نبایستی پای بند ملاحظات اخلاقی باشد،چرا که هدف وسیله را توجیه می کند. هر کس بداند چگونه مکر وحیله را به کار بندد، موفق تر است. او باید برای رسیدن به مقصودش به هر کار پلیدی دست بزند، اما باید وانمود کند و هر چه در توان دارد، بکند، تا دادگر وبخشنده جلوه کند.) وجود چنین مکاتبی زمینه را برای غارتگری ها، شرارت و کشتارهای بی رحمانه گشوده بود و هر رفتار ناپسندی برای رسیدن به اهداف ملی موجه ومشروع تلقی می شد.
دست یابی به ثروت تنها هدف غربیان از استعمار نبود بلکه اهداف مهم دیگری را نیز دنبال می کردند که از جمله میتوان به تجارت پر رونق برده اشاره کرد. دستیابی به نیروی کار ارزان در طول دوره استعمار تامین کننده ی این هدف تلقی می شد. باید متذکر شد که نقل وانتقال بردگان با وضع بسیار بدی صورت می گرفت که به اعتراف خود آنها از هر پنج نفر فقط یک نفر سالم به مقصد می رسید. اثر دیگری که استعمار به کشورها هدیه داده بود گسترش وبسط زبان، فرهنگ وادبیات بود که با اجباری کردن آموزش ان وممنوعیت استفاده از زبان وفرهنگ بومی باعث به وجود آمدن یک نوع استحاله فرهنگی در مستعمرات شده بود.
اما برای بیان قصه تلخ استعمار نسبت به کشور ایران باید این نکته مهم را در نظر گرفت که ایران علاوه بر اینکه خود سر زمینی غنی از نظر معادن بوده، موقعیت جغرافیایی بسیار مهم و راهبردی را دارا بوده وبه همین لحاظ همواره مورد طمع بیگانگان بوده است، و برای انگلیس از آن جهت که با تسلط بر ایران می توانست مستعمرات خود را از طریق خشکی به هم متصل کند، بسیار حائز اهمیت بوده است زیرا انگلیس بر شبه قاره هند، عراق، اردن و فلسطین و مصر سلطه استعماری داشت. تصرف ایران می توانست این عرصه پهناور را از طریق خشکی به یکدیگر متصل کندکه از آن فقط به اندازه آبراه مدیترانه با قاره اروپا فاصله باقی می ماند. از این رو باید گفت که تسلط انگلیس بر ایران یک سیاست راهبردی تلقی می شد. اما سلطه بر ایران مستلزم از میان بر داشتن رقیب قدرتمندی چون روسیه در همسایگی ایران بود. رقابت فشرده دو کشور استعمارگر هیچ گاه باعث نشد که ایران تحت سلطه ی مستقیم استعمار درآید اما در عوض از یک نوع استعمار دو گانه به شدت آسیب دید. وخود این آسیب ها باعث شد تا مبارزات سلحشورانه ای از طرف مردم صورت گیرد. که از جمله آنها مبارزه تنگستانی ها و دشتستانی ها به رهبری رییس علی دلواری ومبارزه ی عشایر قشقایی به فر ماندهی صولت الدوله وبا حمایت آیت اله لاری بوده است.
شاید از لحاظ تاریخی بتوان گفت دهه ۱۹۶۰و۱۹۷۰میلادی که اکثر سرزمین ها ی تحت سلطه استعمار از یوغ استعمار مستقیم خارج شدندوبه استقلال دست یافتند به عنوان پایان عصر استعمار محسوب میشوداماتمدن غربی بااندیشه استعماری درطول حیات خود به منظور حفظ وگسترش حوزه نفوذخود دارای تغییرات زیادی بوده ،وهمواره جریان استعمارگری غربیان با ظاهری زیباوفریبنده ادامه داشته تاجایی که حتی باتوسل به هجوم نظامی ملتهاودولتهایی که درراستای اهدافش حرکت نمیکنند تحت فشار قرار داده ودراین راستا به شیوه های نوینی ازجمله دامن زدن به اختلافات مذهبی که ازمهمترین راهبردهای استعمار درپیشبرد اهداف خود بوده روی آورده است.
حاصل رقابت استعماری اروپاییان آن شد که در فاصله ی قرن شانزدهم تا نوزدهم سه قاره آمریکا، آفریقا و اقیانویسه به طور کامل و بخش های وسیعی از قاره آسیا به زیر سلطه ی استعماری مستقیم اروپا درآمد. برقراری سلطه ی استعماری غرب بر جهان که با اعمال زور و قتل و کشتار همراه بود، در داخل اروپا با هیچ مانع و مخالفی مواجه نبود چرا که قدرت کلیسا و مذهب از بین رفته بود تا آنها بتوانند مانع حکمرانان شوند و هم چنین رواج اندیشه ی ماکیاولیسم که اندیشه های نیکولو ماکیاولی در بیان راه وروش حکومت است مبنی بر اینکه (شهریار نبایستی پای بند ملاحظات اخلاقی باشد،چرا که هدف وسیله را توجیه می کند. هر کس بداند چگونه مکر وحیله را به کار بندد، موفق تر است. او باید برای رسیدن به مقصودش به هر کار پلیدی دست بزند، اما باید وانمود کند و هر چه در توان دارد، بکند، تا دادگر وبخشنده جلوه کند.) وجود چنین مکاتبی زمینه را برای غارتگری ها، شرارت و کشتارهای بی رحمانه گشوده بود و هر رفتار ناپسندی برای رسیدن به اهداف ملی موجه ومشروع تلقی می شد.
دست یابی به ثروت تنها هدف غربیان از استعمار نبود بلکه اهداف مهم دیگری را نیز دنبال می کردند که از جمله میتوان به تجارت پر رونق برده اشاره کرد. دستیابی به نیروی کار ارزان در طول دوره استعمار تامین کننده ی این هدف تلقی می شد. باید متذکر شد که نقل وانتقال بردگان با وضع بسیار بدی صورت می گرفت که به اعتراف خود آنها از هر پنج نفر فقط یک نفر سالم به مقصد می رسید. اثر دیگری که استعمار به کشورها هدیه داده بود گسترش وبسط زبان، فرهنگ وادبیات بود که با اجباری کردن آموزش ان وممنوعیت استفاده از زبان وفرهنگ بومی باعث به وجود آمدن یک نوع استحاله فرهنگی در مستعمرات شده بود.
اما برای بیان قصه تلخ استعمار نسبت به کشور ایران باید این نکته مهم را در نظر گرفت که ایران علاوه بر اینکه خود سر زمینی غنی از نظر معادن بوده، موقعیت جغرافیایی بسیار مهم و راهبردی را دارا بوده وبه همین لحاظ همواره مورد طمع بیگانگان بوده است، و برای انگلیس از آن جهت که با تسلط بر ایران می توانست مستعمرات خود را از طریق خشکی به هم متصل کند، بسیار حائز اهمیت بوده است زیرا انگلیس بر شبه قاره هند، عراق، اردن و فلسطین و مصر سلطه استعماری داشت. تصرف ایران می توانست این عرصه پهناور را از طریق خشکی به یکدیگر متصل کندکه از آن فقط به اندازه آبراه مدیترانه با قاره اروپا فاصله باقی می ماند. از این رو باید گفت که تسلط انگلیس بر ایران یک سیاست راهبردی تلقی می شد. اما سلطه بر ایران مستلزم از میان بر داشتن رقیب قدرتمندی چون روسیه در همسایگی ایران بود. رقابت فشرده دو کشور استعمارگر هیچ گاه باعث نشد که ایران تحت سلطه ی مستقیم استعمار درآید اما در عوض از یک نوع استعمار دو گانه به شدت آسیب دید. وخود این آسیب ها باعث شد تا مبارزات سلحشورانه ای از طرف مردم صورت گیرد. که از جمله آنها مبارزه تنگستانی ها و دشتستانی ها به رهبری رییس علی دلواری ومبارزه ی عشایر قشقایی به فر ماندهی صولت الدوله وبا حمایت آیت اله لاری بوده است.
شاید از لحاظ تاریخی بتوان گفت دهه ۱۹۶۰و۱۹۷۰میلادی که اکثر سرزمین ها ی تحت سلطه استعمار از یوغ استعمار مستقیم خارج شدندوبه استقلال دست یافتند به عنوان پایان عصر استعمار محسوب میشوداماتمدن غربی بااندیشه استعماری درطول حیات خود به منظور حفظ وگسترش حوزه نفوذخود دارای تغییرات زیادی بوده ،وهمواره جریان استعمارگری غربیان با ظاهری زیباوفریبنده ادامه داشته تاجایی که حتی باتوسل به هجوم نظامی ملتهاودولتهایی که درراستای اهدافش حرکت نمیکنند تحت فشار قرار داده ودراین راستا به شیوه های نوینی ازجمله دامن زدن به اختلافات مذهبی که ازمهمترین راهبردهای استعمار درپیشبرد اهداف خود بوده روی آورده است.
کلمات کلیدی : اعظم فعله گری
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
