وزیر ارتباطات از آغاز رایزنی با تلگرام برای انتقال سرورهای این پیامرسان به ایران خبر داده و گفته است هنوز هیچ اقدامی برای این کار صورت نگرفته است.
بعد از مدتها کشوقوس درباره انتقال سرورهای پیامرسان تلگرام به داخل خاک ایران هنوز اخبار ضد و نقیضی از موافقت یا مخالفت این پیامرسان برای انتقال سرورهای خود به داخل ایران به گوش میرسد.
درحالیکه روز گذشته معاون وزیر ارتباطات از توافق تلگرام برای انتقال سرورهایش به داخل ایران خبر داده بود؛ در ادامه، خبر قبلی خود را تکذیب و اعلام کرد رایزنی با تلگرام برای این کار آغاز شده است اما هنوز به نتیجهای ختم نشده است. به گزارش فارس آقای نصرالله جهانگرد در ابتدا گفته بود: «تلگرام انتقال سرور به ایران را پذیرفته و با مصوبه شورای عالی فضای مجازی، شبکههای بینالمللی که میخواهند در ایران کار کنند، باید سرورشان را به ایران بیاورند و برای این کار به آنها مهلت میدهیم.»
آقای معاون خبر خودش را تکذیب کرد!
به گزارش صبح نو هنوز ساعتی از این اعلام نظر آقای معاون نگذشته بود که او اعلام کرد خبر موافقت اولیه تلگرام برای انتقال سرورهایش به ایران، نادرست است و تکذیب میشود. به گزارش مهر، جهانگرد با تاکید بر اینکه خبر پذیرفتن تلگرام برای انتقال سرور به ایران یک خبر غلط است که منتشر شده در پاسخ به سؤال خبرنگاری که گفت صدای شما در مورد اعلام این خبر موجود است، اضافه کرد: «من هنوز زندهام و در مورد این خبر توضیح دادهام، قرار نیست که بازجویی پس بدهم.»
بین این تأیید و تکذیبهای آقای معاون به نظر میرسد مقام مافوق وی اطلاعات دقیقتری از فرایند ماجرا به رسانهها ارائه داده است. به گزارش ایسنا، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در حاشیه بازدید از نمایشگاه الکامپ از توافق کلی با تلگرام برای بهرهبرداری از این شبکه اجتماعی خبر داده و گفته است: ما برای انتقال سرورهای تلگرام به ایران مذاکره کردیم اما تاکنون هیچ اقدامی صورت نپذیرفته است.
فعلاً روی کلیات توافق کردهایم
به گزارش ایسنا، آقای محمود واعظی گفته است: «سال گذشته در شورای عالی فضای مجازی به ما تکلیف شد که با تلگرام برای انتقال سرورهایش به ایران مذاکره کنیم. مذاکراتی انجام شده و روی کلیات توافق شده است. اما درباره نحوه بهرهبرداری و چارچوب موجود، این مذاکرات ادامه دارد و به محض اینکه به نتیجه برسیم، آن را اعلام خواهیم کرد.»
واعظی همچنین درباره اخباری مبنی بر ضربالاجل شورای عالی فضای مجازی به وزارتخانه برای مذاکره با اینستاگرام هم گفت: «ضربالاجلی داده نشده، بلکه در یک جلسه تفاهم کردیم اکنون که شورای عالی فضای مجازی اجازه داده، ما به شبکههای اجتماعی در داخل کشور که تعداد زیادی کاربر دارند، اجازه فعالیت دهیم. با آنها مذاکره کرده تا ملاحظات و مقررات موجود از جمله مسائل اخلاقی را رعایت کنند. در غیر این صورت تصمیم دیگری در مورد آنها گرفته خواهد شد.»
مصوبهای که یک سال خاک خورد
هشتم خردادماه 1395 بود که شورای عالی فضای مجازی با تصویب یک مصوبه همه پیامرسانهای خارجی فعال در میان مخاطبان داخل ایران را موظف کرد که سرورهای خود را که حاوی اطلاعات کاربران ایرانی آنهاست به داخل خاک ایران منتقل کنند. در همان زمان اما پاول دوروف مدیرعامل تلگرام با انتشار مطلبی در توییتر شخصی خود اعلام کرد که تلگرام، برنامه و نیتی برای انتقال سرورهای خود به داخل خاک ایران ندارد و او بهعنوان مدیرعامل این شرکت اطلاع ندارد که این اخبار از کجا منتشر میشوند.
در این میان مقامات ایرانی هم اطلاعات دقیق و مشخصی از چگونگی اجرای مصوبه شورای عالی فضای مجازی مبنی بر انتقال سرورهای تلگرام به داخل خاک ایران نمیدادند. شاید نزدیک بودن انتخابات ریاست جمهوری و نسبت قابل توجهی که افکار عمومی با این پیامرسان پیدا کرده بودند یکی از دلایل این سکوت بود. تلگرام در میان ایرانیان شیوع زیادی پیدا کرده بود. خود تلگرام مدعی است که حدود 40 میلیون نفر از 100 میلیون کاربر این پیامرسان در سراسر جهان را ایرانیان تشکیل میدهند.
شیوع تلگرام و استفاده از قابلیتهای مختلف آن از جمله کانالهای شخصی و غیرشخصی در میان ایرانیان به حدی بود که از اواخر سال گذشته بعضی جریانهای سیاسی به خرید بعضی کانالهای پرمخاطب روی آورده بودند. زمزمههای فیلترینگ تلگرام هم از دیگر حاشیههایی بود که این پیامرسان قبل از انتخابات با آن دستوپنجه نرم میکرد اما در نهایت به سلامت از طوفان یکی از ملتهبترین رویدادهای سیاسی چند سال اخیر فعالیت خود در ایران گذشت.
تمکین کردن تلگرام به خواست روسها
با این حال بهرغم گذشت یک سال هنوز خبری از رایزنی یا عدم رایزنی مقامات ایرانی با تلگرام نبود. حدود یک ماه قبل بود که مقامات روسی از جلب موافقت این پیامرسان برای فعالیت در چارچوب ضوابط قانونی روسیه خبر دادند. هرچند مدیرعامل تلگرام روسی است و دفتر این شرکت در برلین قرار دارد با این حال تا زمان انتشار این خبر، تلگرام حاضر نشده در چارچوب ضوابط طرف روسی فعالیت کند.
دولت روسیه تهدید کرده بود که در صورت استنکاف مقامات تلگرام، این پیامرسان در داخل خاک روسیه فیلتر خواهد شد.
تهدید مقامات روسی کارگر افتاد. با این حال پاور دوروف اعلام کرده بود که فعلاً حاضر است شرکت خود را در روسیه ثبت کند اما اطلاعاتی در اختیار مقامات روسی قرار نخواهد داد. با این حال تنها روسیه نبود که نسبت به تلگرام حساس شده بود. مقامات آمریکایی هم اطلاعات میلیونها کاربر در سراسر جهان از جمله 40 میلیون ایرانی برای آنها هم جذابیت زیادی دارد. دوروف چندی قبل اعلام کرده بود که مقامات «افبیآی» در سفری که گروه تلگرام به خاک آمریکا داشتهاند به آنها پیشنهاد دادهاند مساعدت لازم را برای آمریکاییها مبذول داشته باشند.
مدیرعامل تلگرام همان زمان با انتشار پستی در صفحه فیسبوک شخصیاش با اعلام تعداد کاربران ایرانی تلگرام از این مطلب سخن رانده بود که دولت ایران کاری به کار او و همکارانش ندارد: «در ایران که شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر فیلتر است، تلگرام حدود 40 میلیون کاربر دارد. دولت این کشور حتی یک بایت اطلاعات شخصی کاربرانش را از ما دریافت نکرده است.»