بسمالله الرحمن الرحیم
اخیرا پروفسور دکتر بهزاد قره یاضی، چهره تاثیرگذار و رییس انجمن ایمنی زیستی کشورمان در یک گروه تلگرامی آقای علی کشوری دعوت به مناظره کرده است. با وجود پذیرش مناظره از طرف آقای کشوری که دبیر شورای راهبردی الگوی پیشرفت اسلامی هستند، ایشان اقدام به انتشار نامه ای کرده است تا هیزمی بر آتش فناوری هراسی بر علیه تراریختهه ا بیفزاید. این مکاتبه در حالی منتشر شده است که دکتر قرهیاضی آقای علی کشوری را به "مناظره" دعوت کرده بود و نه "مکاتبه". با این توضیح و شناختی که مابه عنوان دانشجویان پروفسور قرهیاضی داریم میدانیم که او پاسخ نامه آقای کشوری را نخواهد داد ولی همچنان بر دعوت خود برای مناظره زنده مصر است.
دکتر بهزاد قرهیاضی استاد تمام مهندسی ژنتیک گیاهی و بنیانگذار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (1378) دارای نوآوریهای ارزشمند علمی متعدد است. وی که چهره تاثیرگذار بیوتکنولوژی کشور است، به عنوان پدر بیوتکولوژی نوین کشاورزی شناخته شده و دارای مقبولیت، محبوبیت و شهرت ویژهای نه تنها در بین متخصصین بیوتکنولوژی بلکه در بین متخصصین زراعت و اصلاح نباتات، ایمنی زیستی، محیط زیست و ژنتیک و به طور کل در بین جامعه علمی کشور است. وی در سال گذشته موفق به اخذ جایزه کاج طلایی از انجمن متخصصین محیط زیست کشور شد. او بنیانگذار پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران است که نه تنها در ایران، بلکه در منطقه و جهان شناخته شده و دارای اعتبار بینالمللی است.
دکتر قرهیاضی قریب به ربع قرن پیش با ابداع برنج تراریخته توانست نام جمهوری اسلامی ایران را به عنوان اولین کشور اسلامی و منطقه که فناوری مهندسی ژنتیک گیاهی را بومیسازی و به محصول تبدیل کرده ثبت کند.[1] در آن زمان مجله ساینس اعلام کرد با توجه به توانمندی جمهوری اسلامی ایران در این حوزه، کشورمان در راه یک انقلاب علمی اسلامی است. شاید پس از همین اعلام بود که برنامهریزی برای جلوگیری از پیشرفت کشورمان در حوزه مهندسی ژنتیک آغاز شد و فعالیت آقای آندرهآس فرایمولر هماهنگکننده مبارزه با مهندسی ژنتیک در خاورمیانه از سازمان صهیونیستی صلح سبز در ایران برای جلوگیری از این موفقیت کلید خورد.
شخصیت علمی استاد در سطح بینالمللی نیز مورد توجه مجامع علمی قرار دارد. ایشان عضو هیات امنای برنامه نظارت و پژوهش عمومی،[2] عضو هیات موسس و عضو هیات مدیره شبکه آموزشی آسیایی ایمنی زیستی،[3] کارشناس سازمان بهداشت جهانی و سازمان خواروبار جهانی بوده و نقش آفرینی بلامنازعی در آموزش و پژوهش مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی در سطح بینالمللی داشته و در برنامههای ظرفیتسازی و توانمندسازی کشورهای مختلف از اروپا تا آسیا و آفریقا مشارکت داشته است.
دکتر قرهیاضی بر اساس پژوهش منتشر شده از سوی معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری در دوره قبل (ممیزی مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی) پر استنادترین دانشمند کشور در حوزه مقالات نمایه شده در آی.اس.آی در زمینه مهندسی ژنتیک کشاورزی است. مقالات وی جزو اولین مقالات مهندسی ژنتیک کشاورزی منتشر شده در ایران بوده است.
بنیانگذاری علم ایمنی زیستی کشور، همکاری در تاسیس انجمن ایمنی زیستی، سردبیری مجله ایمنی زیستی، انتشار مجله علمی پژوهشی مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی و تدوین سرفصلهای درس ایمنی زیستی و تدریس ایمنی زیستی در دانشگاههای مختلف و تألیف مقالات متعدد موجب شده است استاد به عنوان شخصیت تأثیرگذار ایمنی زیستی کشور نیز مطرح باشند. با توجه به رزومه چنین شخصیت علمی ملی و بینالمللی، روشن است هر گونه اظهار نظر ایشان در حوزه مهندسی ژنتیک و ایمنی زیستی از اعتبار بالایی برخوردار باشد.
در برابر این حقایق، مدتی است ادعاهای خلاف واقع و شبهاتی از سوی برخی شخصیتها و رسانههای عمومی و فاقد تخصص مطرح میشود که موجب رنجش خاطر هر دانشجوی مهندسی ژنتیک و زیستفناوری کشاورزی را فراهم میکند چه برسد به اساتید این رشته.
جناب آقای کشوری فردی بسیار جوان هستند که سابقه علمی ـ پژوهشی ایشان در جایی ثبت نشده است. برای ما روشن است که ایشان شناختی از مسائل در مهندسی ژنتیک ندارد و به نظر میرسد ورود و مداخله در مسائل مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته از سوی کسی که تخصصی در این حوزه ندارد و تنها منابع وی در این باره چند سایت خبری و منابع نامعتبر اینترنتی بوده است، با یک استاد تمام مهندسی ژنتیک توجیه پذیر نیست. مطمئنا دعوت استاد از وی برای بحث از سر دغدغه نشر حقایق و جلوگیری از اظهارات اخیر علیه یکی از فناوریهای نو و مورد تأکید نظام و نشان دادن اشتباه بودن اظهاراتی مانند اینکه "تراریخته خطرناکترین قانون 70 سال اخیر است" بوده و هست.
آنچه تاکنون ایشان در مورد محصولات تراریخته اظهار داشته است، مانند نسبت دادن سونامی سرطان و عقیمی و بر هم زدن چرخه اکولوژیک به این فناوری نشان دهنده آن است که ایشان نه درک درستی از مهندسی ژنتیک و محصولات تراریخته دارند نه از منابع معتبر اطلاعات علمی استفاده میکنند. نمونه این منابع مقاله مردود شده شخصی به نام سرالینی، به عنوان فعال سیاسی مورد حمایت مالی حزب صهیونیستی صلح سبز است که سرطان را به فناوری تراریخته نسبت داده است. اشکالات این مقاله و چند مورد مشابه به قدری آشکار است که به سادگی قابل تشخیص است.[4] بعلاوه، بررسی مجدد آزمایشات سرالینی در یکی از معتبرترین مجلات بیوتکنولوژی نشان داد نتایج به شیوهای ناشیانه تحریف شده و مصرف محصولات تراریخته هیچ تأثیری بر سلامت حیوانات مورد آزمایش نداشته است.[5] بررسی سایر شبهات علیه محصولات تراریخته و مهندسی ژنتیک به اجماع اساتید حاذق کشور، نتایج مشابهی را نشان میدهد. اما شناخت غیر معتبر بودن منابع دادهسازی علیه محصولات تراریخته نیازمند آشنایی با مطالعات آزمایشگاهی، آماری و منابع معتبر علمی است که از عهده اشخاص غیرمتخصص در این زمینه خارج است.
امیدواریم جناب آقای کشوری هر چه سریعتر آمادگی خود را برای مناظره اعلام کند و از طرح مباحث خارج از موضوع مناظره یعنی سلامت محصولات تراریخته خودداری کند. به نظر میرسد چنین مناظرهای با توجه به موضوع آن باید در یک مکان دانشگاهی و علمی و با حضور خبرنگاران و سایر علاقمندان به صورت زنده برگزار شود تا قضاوت درباره مباحث مطرح شده برای همه ممکن باشد و شبهاتی که از سوی ایشان مطرح شده است به طور مناسبی مجال پاسخ یابد.
اسامی امضاکنندگان
بنفشه درویشروحانی، امیربهرام مرادی، ایوب نالوسی، حامد صالحیان، فاطمه چمنی، فاطمه فرشاد، مطهره محسنپور، حامد ابراهیمزاده، زهرا کهریزی، زهرا حاجتپور، سمیرا کهک، خسرونژاد، الهام صبوری، رها عابدینی، خدیجه معظمی، مهرناز انتصاری، محمد موسوی، داوود نظری
[1]. بازتاب جهانی این دستاورد در صدها هزار سایت- با کلید واژه GM Rice Iran و به زبانهای مختلف قابل جستجو است.
[2]. Public Research and Regulation Initiative (PRRI)
[3]. Asian Biosafety Education Network (ABEN)
[4]. موضوع آزمایش مورد ادعای سرالینی در واقع درباره مصرف علفکش رانداپ بوده و ذرت تراریخته به همراه سم به موشهای آزمایشگاهی خوردانده شده است. همچنین از موشهای مخصوص آزمایش سرطان استفاده شده است که به طور طبیعی بدون وجود هیچ عامل خارجی هم به سرطان مبتلا میشوند. حجم کم جمعیت نمونههای آزمایشی و اکتفا به نتایج تصادفی از دیگر اشکالات این آزمایشات بوده است.
[5]. Panchin, Alexander Y.; Tuzhikov, Alexander I. (2016-01-14). "Published GMO studies find no evidence of harm when corrected for multiple comparisons". Critical Reviews in Biotechnology. 0 (0): 1–5. doi:10.3109/07388551.2015.1130684.
برای دیدن تبیین کاملی از اشکالات مقاله سرالینی ر.ک:
«لحظهای از حقیقت» یا کلکسیونی از دروغ، خبرگزاری ایسنا، به آدرس: http://www.isna.ir/news/92101507844
[5]. See: David Despain, 'Organic industry and other funders behind Séralini’s anti-GMO studies', Genetic Literacy Project, June 18 2015, at <https://www.geneticliteracyproject.org/2015/06/18/organic-industry-and-other-funders-behind-seralinis-anti-gmo-studies>; see also: 'Gilles-Éric Séralini: Activist professor as the face of the anti-GMO industry', August 29, 2016, at <https://www.geneticliteracyproject.org/glp-facts/gilles-eric-seralini-activist-professor-face-anti-gmo-industry>.