توصيه به ديگران
 
کد مطلب: 270248
بحران آب یا بحران مدیریت آب
بخش تعاملی الف - ابوالقاسم احتشامی
تاریخ انتشار : شنبه ۱۹ ارديبهشت ۱۳۹۴ ساعت ۱۲:۰۰
طی سال های اخیر میزان بارندگی و نزولات آسمانی در کشور ما بتدریج و بطور قابل توجه ای کاهش یافته است بطوریکه هر ساله آمار آن در اخبار و رسانه ها اعلام و مردم را به صرفه جویی و کاهش مصرف تشویق و دعوت می کند و شاید بتوان گفت همه ا ز موضوع کمبود آب اطلاع دارند.

منبع اصلی تامین آب در کشور ما نزولات آسمانی است که یا بصورت ذخیره پشت سد ها و یا پس از نفوذ در زمین از چاه های حفر شده دوباره برای مصارف مختلف کشاورزی ، صنعتی و شرب بیرون کشیده می شود و بخشی از آن هم یا به دریا ها می ریزد و یا مجدد تیخیر می شود .

کشور ما با داشتن سواحل دریا و دسترسی به آبهای آزاد در جنوب و دریاچه مازندرن در شمال تاکنون استفاده از این آب ها را به صورت جدی مد نظر نداشته و در موارد محدودی مثل تامین آب شیرین در جزایر جنوب از این روش استفاده شده است و یکی از دلایل آن هم شاید اقتصادی نیودن آن بوده باشد .

امروزه با کاهش جدی نزولات آسمانی باید فکر اساسی برای مدیریت تامین آب شود و شاید بتوان گفت که اکنون هم دیر شده است و زودتر از اینها می بایست اقدام می شد و شاید هم دولت اقداماتی انجام داده باشد که ما از آن بی اطلاع باشیم. ولی آنچه مشهود است بی آبی در بعضی شهرها مردم را مجبور به کوچ اجباری کرده است و هم اکنون در بعضی از شهر های سیستان و بلوچستان شاهد آن هستیم و این بسیار درد ناک است .

بر طبق آمار متنتشره ۹۲ درصد آب در بخش کشاورزی و ۶ درصد دربخش شرب شهری و روستایی و ۲ درصد در بخش صنعت و عمومی استفاده می شود . آنچه بیشتر مشهود است عدم بهره وری در بخش اصلی مصرف (بخش کشاورزی)معضل اصلی است . ولی در دراز مدت یک برنامه ریزی راهبردی می تواند هم مصرف آب کشاورزی را بهینه کند هم مصارف دیگر را تضمین کند.

برای حل مشکل راهبرد چه باشد ؟ راهکار های مختلفی به ذهن می رسد و هرکدام از این راهکار ها شاید بخشی از راحل جامع مسئله باشد:

راه های ممکن برای تامین یا مدیریت وکنترل آب بطور کلی عبارتند از:

۱-نزولات آسمانی طبیعی

۲-نزولات آسمانی ناشی از بارورکردن ابرهای مستعد در هر زمان و مکان از کشور

۳-شیرین کردن آب دریا هم در شمال و هم در جنوب کشور با کیفیت های مناسب کشاورزی و مناسب شرب

۴-اجرایی کردن آبیاری های علمی (قطره ای ، کانال های بتونی ، لوه کشی ،آموزش کشاورزان ، ارائه خدمات رایگان مهندسی به کشاورزان و .... ) با روش های مختلف تشویق ، وام دادن ، کمک های بلاعوض ، قانون ، اجبار و ... در مناطق مختلف کشور متناسب با شرایط هر منطقه تا زمانی که اتلاف آب به تدریج به صفر برسد.

۵-تصفیه فاضلاب ها و باز یافت آنها برای مصارف مناسب کشاورزی یا صنعتی

۶-استخراج آب های سفره های زیر زمینی از طریق چاه های عمیق و خیلی عمیق

۷-ایجاد یک شبکه یک پارچه آب داخل کشور . شاید اجرایی کردن این موضوع سخت و هزینه بر باشد ولی هم اکنون در کشور این توانایی و فناوری وجود دارد که تعداد زیادی خطوط سراسری گاز و نفت کشیده شده و درحال بهره برداری است و این چیزی شبیه همان است با این تفاوت که لوله ها در مقابل زنگ زدگی وخوردگی باید مقاوم شوند این شبکه از یک طرف به مراکز تولید و ذخیره آب در کشور(سد ها ، چاه های عمیق ، آب شیرین کن های کنار دریا و ... ) متصل و از طرف دیگر همه شهر ها و مناطق مسکونی کشور را می تواند تحت پوشش قرار دهد . شاید بخش هایی از این شبکه بصورت جدا جدا هم آکنون در کشور وجود داشته باشد . با طرح های جدیدی که با تاسیس نیروگاه های اتمی جدید در بوشهر مطرح است و حجم آب بسیاری را هم قرار است شیرین کند این سیستم می تواند در توزیع آب بسیار کارآ باشد و بطور کلی اگر در کشور فراوانی آب بود برای همه است و اگر محدودیت در مصرف هم بود برای همه است . به موضوع آب باید بصورت ملی نگاه شود .


برای رسیدن به یک افق بلند مدت پایدار در زمینه آب شایسته است کارشناسان و خبرگان استراتژی ها و برنامه های لازم و با یک زمانبندی مشخص را تدوین کنند و در قالب یک بسته در سطح مجلس تصویب و اجرایی شود و تابع سلیقه مدیران متفاوت اجرایی کشور در دوره های مختلف نباشد .

با ایجاد یک چنین شبکه آبرسانی میتوان تامین آب مورد نیاز هر خانواده یا شهر وند ایرانی را در تمام شهر ها و روستا های کشور تضمین کرد . و حتی با این سیستم می توان کیفیت آب را کنترل و سراسری کرد و همچنین نرخ آن را سراسری کرد . همچنین مصرف هر شهر و روستا را تامین و حتی کنترل کرد و بسیاری مزایای دیگر که در این نوشتار جای ذکر آن نیست به نحوی که هیچ ایرانی در هیچ جای کشور نگران آب مصرفی برای زندگی خود نباشد و شاهد کوچ اجباری مردم بدلیل بی آبی نباشیم . انشالله به امید آن روز .
 
کلمات کلیدی : ابوالقاسم احتشامی