زبان بدن یکی از اجزای ارتباطات غیرکلامی است که امروزه سیاستمداران تلاش دارند خود را به این علم مجهز کنند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، زبان بدن یا Body Language یکی از اجزای ارتباطات غیرکلامی است که در برقراری ارتباطات روزمره ما جایگاه بسیار پررنگی دارد، نحوه قرارگیری، حرکات بدن و دست به هنگام صحبت کردن در شکل دادن و تأثیرگذاری ارتباطات نقش موثری دارند. به گفته آلبرت محرابیان استاد دانشگاه UCLA و کارشناس موضوعات روانشناسی با رویکرد ارتباطات کلامی و غیر کلامی، میزان اثرگذاری ارتباطات ما از ۳ قسمت کلی کلام، لحن و صدا و زبان بدن تشکیل شده است.
براین اساس حرکاتی مانند پا روی پا انداختن، برداشتن عینک، قراردادن مچ یک پا به روی مچ پای دیگر، دست دادن محکم، تکان دادن پاها و ... هر کدام دارای بار معنایی متفاوتی است.
البته باید اذعان کرد که زبان بدن رابطه بسیار نزدیکی با علم سیاست نیز دارد، برای يك سياستمدار در سطوح عالی دولتی برقراری ارتباط اصولی و استاندارد با ديگر هم رتبههای خود بسيار حائز اهمیت است. اغلب سياستمداران علاوه بر یادگیری هنر سخنوری به معنای استفاده درست و به جا از زبان گفتار به مهارتهای مرتبط با زبان بدن هم مسلط میشوند.
سیاست خارجه به دلیل داشتن مسئولیت ایجاد روابط با کشورهای خارجی و ملاقاتهای گسترده بیشتر به علم زبان بدن نیاز دارد لذا دیپلماتهای کشورهای مختلف به طورمستمر با کارشناسان علم زبان بدن در ارتباط هستند، در همین رابطه سیاستمداران ایرانی نیز سعی کردهاند تا خود را به علم زبان بدن مجهز کنند.
یعنی کوچکترین حرکت بدن یک سیاستمدار طی جلسات دیدار و مذاکراتش با دیگر سیاستمداران کشورهای دیگر دارای یک پیام واضح و روشن است که در این رابطه به بیان برخی موارد اشاره میکنیم.
در زمان مذاکرات هر گاه یکی از طرفین یا هر دو طرف پاهای خود را روی هم بیاندازند به معنای ورود به مرحله جدیدی از مذاکرات است که امکان تفاهم در آن کمرنگ خواهد بود البته اگر انداختن پا روی پای دیگر با گذاشتن دستها در زیر بغل بصورت ضربدر همراه باشد، اوضاع وخیم تر است و باید یک فکر جدی برای تغییر وضعیت انجام شود تا طرف مقابل از حالت تدافعی خارج شود.
گاهی شخص با برداشتن آهسته عینک خود جهت تمیز کردن آن در شرایطی که نیازی به این عمل نبوده اشاره تعویقی دارد به اینکه در چنین حالتی خواهان طفره رفتن از پاسخ به یک سؤال یا ایجاد تاخیر در پاسخ به این مطلب است. اشاره مشابه دیگر میتواند گذاشتن عینک در کنار دهان باشد.
بسیاری از اشخاص در موقعیتهای تنشزا مچ پاهای خود راروی هم میاندازند اما اگر فرد مقابل شمـا پایش را از روی پا بردارد و کمـی به طرف شما خم شود، میتوانید نتیجه بگیرید که وی به سخنان شما علاقمند بوده و مایل است بیشتر بداند.
اما در حالت انداختن پاها روی هم در ناحیه زانو به طور یـکسان در مردان و زنان رایج بوده و به معنای آن است که من بـسـیار آسـوده خاطر هستم. در حالت قوزک پا روی زانو که معمولا عملی مردانه است به این معنا بوده که من بـا آرامـش ولی قاطعانه از حقوقم دفاع میکنـم.
شاید در بررسی دیدارهای مقامات بلندپایه کشورها با یکدیگر بتوان از برخی سخنانی که هرگز به زبان نمیآورد، پرده برداشت.
دست اولاند رئیس جمهور فرانسه هنگام مصاحفه با رئیسجمهور کشورمان از بدنش فاصله گرفته و دست دیگرش به نشانه احترام به بدنش چسبیده است. گرایش سر اولاند به سوی روحانی هرچند با زاویه اندک، نشان از تمایل او برای نزدیک شدن به روحانی دارد.
در این تصاویر ویلیام هیگ وزیر امور خارجه انگلیس به دوربین نگاه میکند، در حالی که دست هیگ در محدوده بدنش قرار دارد، این دست ظریف است که به سوی او دراز شده است.
طی ملاقات ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسوول روابط بینالملل اتحادیه اروپا، هر دو در حال خنده هستند. تخصصان ارتباطات غیر کلامی به حالت دستان جواد ظریف "سیم خاردار ناتو" میگویند. علیرغم آنکه هر دو طرف زاویه نشستنشان با هم فاصله دارد، اما پاهایشان نزدیک به هم است. اشتون پاها را روی هم انداخته اما نه به طرف مخالف که این نشان از تمایل محتاطانه دارد.
حال برخی اشخاص سیاسی مانند ولادیمر پوتین و چارلز برنسون اصولا لبخند زدن را نوعی ضعف میدانند و بر این اساس در جامعه سیاسی بینالملل افرادی عبوس شناخته میشوند.
هانس فیشر رییس جمهور اتریش در این تصویر نه تنها زاویه بدنش به سوی حسن روحانی بوده بلکه دستان خود را هم گشوده است. اما رئیس جمهور کشورمان درحالی که با دقت به همتایش نگاه میکند، دستها را روی هم گذاشته و هیچ علامت ارتباط غیر کلامی از او دیده نمیشود و نکته مثبت روحانی در این تصویر دقت او است.
معمولا فاصله مناسب دو طرف یک مذاکره برای دست دادن در روابط صمیمی و نزدیک حداقل باید ۶۰ سانتیمتر و در روابط عادی ٩۰سانتیمتر باشد. فردی که دستش را دراز کرده و سـپـس دسـتـانـش را بـه طـریقی میچرخاند که دستش بالا و کف دستش پایین قرار دارد، سـعی در توفق و برتریجویی دارد. این نوع دست دادن اغـلب اوقـات در مـوقـعـیـتهـای سیـاسی و دیپلماتیک کاربرد دارد.
اما در دست دادن با هر دو دست، هرگاه از دست چپ برای در برگرفتن و پوشاندن دستهای فشرده شده استفاده شود، دست دادن دستکشوار نامیده شده و راستی و صمیمیت بسیار را میرساند مانند در آغوش گرفتن کوچک و ظریف.
البته برخی حرکات بدن سیاستمداران در زمان دیدارهای رسمی مانند آنکه نوک پاهـا در جهت مخالـف شماست یا به سمت درب خـروجی، تمـاس چشمـی محدود، تکان دادن سریع سـر به جهـت تائیـــد، لمس کردن و مالیدن پشـت گـردن، نگـاه کردن به سقـف و آسمـان، چرخـیدن به دور و اطــراف و ... دارای بار منفـی است.