کد مطلب: 479030
توصیه های امام خمینی به دستگاه دیپلماسی
تاریخ انتشار : شنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۶ ساعت ۲۳:۳۵
ما امروز احتیاج به این داریم که اسلام را درهر جا تقویت کنیم و در هر جا پیاده کنیم و در مملکت خودمان اسلام را به جاهای دیگر به آن معنایی که در مملکت الآن حاصل شده است، صادر کنیم...دعوت کنید عملاً به اسلام در اعمالتان، در رفتارتان، در کردارتان؛ طوری باشد که نمونه باشید برای جمهوری اسلامی.
پـس از اسـتـقـرار نـظـام جـمـهـوری اسـلامـی ، بـه مـوازات تغییرات بنیادین در چارچوب حکومت و اداره کشور، دیپلماسی هم دستخوش تحولات عمیقی گردید و مبانی ارزشی انقلاب اسلامی ، محور فعالیت های دیپلماتیک قرار گرفت. در آستانه بیست و هشتمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، نگاهی به دیدگاه های ایشان در خصوص دیپلماسی و کارگزاران سیاست خارجی ، می تواند نکات دقیق و ارزشـمـنـدی را بـرای دست اندرکاران امور خارجه روشن سازد.
به گزارش خبرآنلاین وزارت امورخارجه که متولی سیاست خارجی کشور است جایگاه ویژه ای در نظام دارد و به قول مقام معظم رهبری این وزارتخانه نیمی از دولت است. باتوجه به این اهمیت حضرت امام خمینی(ره) نیز عنایت خاصی به این وزارتخانه داشتند و هرسال حداقل یکبار کارکنان این وزارتخانه را به حضور پذیرفته و رهنمود می دادند:
"من از اوّلی که دولت جمهوری اسلامی تعیین شد، هر دولتی پیش آمد و وزیر خارجهای تعیین شد راجع به سفرای خارجه و راجع به سفارتخانههایی که در خارج داریم خیلی تأکید کردم به اینکه آنها باید اصلاح بشوند و میدانید که سفارتخانه ها در خارج که نمایندۀ جمهوری اسلامی هستند، باید طوری باشد که با جمهوری اسلامی تطبیق بکنند". ظهور انقلاب اسلامی، نگاه جدید به مسائل را نیز با خود به همراه آورد. جا به جا شدن و تغییر اولویت ها، تعیین اصول و فروع و حتی تعاریف جدید، از جمله تغییراتی است که آرمان های بلند بنیانگذار انقلاب اسلامی آن را ایجاب کرده است. پس از تغییر نظام شاهنشاهی به جمهوری اسلامی، امام خمینی در مسیر تعیین ارزش ها و اولویت های جدید، از وزرای امور خارجه می خواهند تا سفارتخانه را از حالت طاغوتی و شاهنشاهی به حالت اسلامی و مطابق با دین مبین اسلام تغییر دهند به گونه ای که با همة سفارتخانه ها حتی با سفارتخانه های دولت های اسلامی دیگر تفاوت داشته باشند و از سفرا گرفته تا کارکنان و دیگر اعضای سفارتخانه، حتی خانواده های آنها مطابق با اسلام عمل کنند، چرا که آنها نمایندة مردم ایران در کشورهای خارج بوده و عمل آنها، نشان دهندة عمل و کردار مردم ایران است.
" آبروی کشور ایران به دست سفارتخانه ها است و اگر آنجا بد باشد و بر وفق اسلام نباشد، مردم خارج با دیدن آنها، قیاس به عدم اسلامی بودن داخل می کنند، پس باید وزرای امور خارجه بر طبق موازین اسلامی عمل کنند و محیط سفارتخانه که سالها به شیوة شاهنشاهی اداره می شد و وابسته به غرب و شرق بوده، تبدیل به محیطی اسلامی کنند و وضع سفارت خانه به گونه ای باشد که هر کس وارد آنجا می شود، یک محیط اسلامی ببیند نه وضع آمریکا و فرانسه و سایر کشورها را".
امام امت روی مسئلة تدین در محیط سفارت تأکید دارند و سفیران امور خارجه را امر به تدین در وزارتخانه می کنند؛ زیرا آنان را نمایندة ایران در کشورهای خارجی می دانند و تمام اعمال و کردار آنها، نمایندة اعمال و رفتار مردم ایران است. "هم جوانان خارجی ما و هم شما سفرا و کارمندانی که در سفارتخانهها هستید، همۀ شما، همۀ انجمن های اسلامی که در خارج هست و همۀ افراد مُسْلِم و همین طور ایرانی و غیر ایرانی که در خارج هست، این معنا برای آنها بیشتر وظیفه است از ما که در داخل هستیم. همه وظیفه داریم ولیکن وظیفۀ شما سنگینتر است، بیشتر است. و باید با خواست خدا ـ ان شاءاللّه ـ موفق بشوید که اسلام را در همه جا معرفی کنید و پس از معرفی، نفوس سالم ـ که اکثر مردم هستند ـ پذیرش می‌کنند. پذیرش که کردند کم کم عمل می‌کنند. کمکم این انقلاب صدور پیدا میکند به خارج."
امام خمینی بزرگ ترین افراد بشر را انبیاء می دانستند که در عین بزرگی، زندگی آن ها از همه مردم ساده تر بود ، به گونه ای که وقتی همچون پیامبر اسلام(ص) با افراد دیگر در مسجد می نشستند و کسی از خارج می آمد، نمی توانست تشخیص دهد کدام یک از آنها رسول خدا است.ایشان ساده زیستی را موجب تحقیر بنیادهای طاغوتی دانسته و کارگزاران نظام را به این امر فرامی خواندند.
"خوف اینکه ما اگر ساده رفتار کنیم، با آن سفارتخانههای آن ها و آن وضعی که دارد، ما در نظر آنها تحقیر میشویم، این خوف را در خودتان راه ندهید. بلکه شما با عملتان تحقیر کنید آن طور بناها و بنیادهای ظلم و طاغوتی را. شما گمان نکنید که چنانچه به طور ساده عمل بکنید و سفارتخانۀ شما یک امر، یک جای سادهای باشد، یک مرکزی باشد که از آنجا علم و دانش و اخلاق صادر بشود، شما تحقیر خواهید شد. خیر، این حرف، حرف غربزدههاست که خیال می‌کنند که ما اگر مثل غرب نباشیم، ما تحقیر میشویم. ما الآن بنا داریم که مثل غرب نباشیم، و بنا داریم وابسته نباشیم، و بنا داریم مستقل باشیم و آزاد باشیم. و الآن میبینید که آنهایی که، ملت هایی که تحت تأثیر تبلیغات امریکا و شوروی و سایر اذناب آنها واقع نشدند، همۀ آنها به نظر اعجاب و عظمت به شما نگاه می‌کنند."
بر اساس نگاه حضرت امام روح الله (ره) باید سفیران و کارگزاران سیاست خارجی ، مبلغان پیام انقلاب اسلامی برای ملت های دنیا باشند و در عین برقراری رابطه ای مناسب و به دور از تنش با دولت های کشورهای میزبان ، حضور مبلغ گونه و به دور از تشریفات رسمی در میان مردم داشته باشند. امام راحل پرهیز از اشرافیت و تجمل گرایی در سفارتخانه ها و تاکید بر ساده زیستی سفرا و ساده بودن نمایندگی های ایران در خارج از کشور را از مهمترین مطالبات خود از سفارتخانه ها برای رساندن هر چه بهتر پیام آزادگی و رهایی بخشی اسلام به جهان می دانستند:
" شما میبینید که بزرگترین افراد بشر انبیا بودند و سادهترین از همه هم آنها بودند. در عین حالی که بزرگتر از همه بودند و همه آنها را به بزرگی میشناختند، در عین حال سادهترین افراد بودند در وضع زندگیشان. تمام انبیا این طور بودند و تاریخ، همۀ آنها را نشان میدهد که با وضع بسیار سادهای عمل می‌کردند"
ایشان همپنین از سفرا و روسای نمایندگی های سیاسی انتظار داشتند با همکاران خود برخوردی مناسب و منطبق بر شعائر اسلامی داشته باشند.
" کیفیت معاشرتتان با آن اشخاصی که کارمند هستند در آنجا و به اصطلاح شما زیردست گفته میشوند، برادرانه باشد. و در عین حالی که آنها از شما بپذیرند مطالبی که میگویید، لکن برادرانه باید باشد. و همین طور وضع مهمانی هایتان، وضع گذران خودتان، وضع
کسانی که در آنجا کار می‌کنند، آن ها باید متحول بشود به یک وضع اسلامی که هر کس میآید در آنجا اسلام را در آنجا عملاً ببیند."
به نظر امام خمینی (ره) سفرا باید به گونه ای عمل کنند که دولت و ملت و سفرای خارج را تحت تأثیر قرار دهند نه این که تحت تأثیر قرار گیرند و با دیدن ظاهر پیشرفته آنها خود را ببازند و خود را شبیه یا هم رنگ فرهنگ خارج قرار دهند و با این کار، دولت و کشورمان را بی ارزش جلوه دهند. ایشان می فرمایند:
"شما در خارج که هستید برخورد دارید با سفرای آنجا، با وزرای خارجۀ آنجا، با همۀ این ها برخورد دارید. اگر بنا باشد که شما وقتی که میخواهید در وزارت خارجه بروید خودتان را گم کنید، خیال کنید که حالا در یک محضر کذا، وزیر خارجۀ امریکا، وزیر خارجۀ شوروی، لکن باید شما توجه داشته باشید که شما سفیر مملکت اسلامی هستید که از همۀ این قدرتها، قدرتش بالاتر است. "
در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی (ره) اصل نفی سبیل محوریت داشته و براساس این اصل، امام با سلطه بیگانگان بر کیان اسلامی به شدت مخالف بوده و در واقع یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی را مبارزه برای نفی سلطه بیگانگان می دانستند.
" ما الآن یک مملکتی هستیم که مستقلیم؛ کسی در امور ما دخالت نمیتواند بکند، شما هم الآن نماینده هستید از یک مملکتی که مستقل است؛ ما احتیاج اصلاً نداریم. آنها به ما محتاجند؛ ما احتیاجی به آنها نداریم. آنجا که میروید با کمال استقلال عمل کنید. "
ایشان همواره سفرا و نمایندگان سیاسی نظام را به شجاعت در حفظ استقلال کشور و ایستادگی در مقابل ارباب سلطه توصیه می کردند.
" محکم بایستید در مقابلشان. مسائل را به طور جدی و به طور اینکه یک ابرقدرت با یک ابرقدرت دارد صحبت میکند؛ نه یک ضعیف با یک قوی. ما الآن هیچ ضعفی از خودمان نشان نمیتوانیم بدهیم، و نمیدهیم و ابرقدرتها هم کنار زدهایم؛ و خودمان هم مستقل داریم کار خودمان را انجام میدهیم. شما هم الآن از طرف یک دولتی که ابرقدرتها را کنار گذاشته و خودش جایشان نشسته و خودش در حکومت نشسته و استقلال دارد. یک حکومت اسلامی است. به عنوان اسلام مستقل است."
انقلاب ها به صورت طبیعی میل به گسترش دارند و انقلاب اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبود. معرفی ارزش های انقلاب یکی از پدیده هایی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بحث ها، اختلاف نظرها و دیدگاه های گوناگونی را موجب شد . امام خمینی ، ایران اسلامی را به عنوان الگوی عملی، سرمشق و نمونه برای همه کشورهای مسلمان و مستضعف مطرح می کردند.
"ما امروز احتیاج به این داریم که اسلام را درهر جا تقویت کنیم و در هر جا پیاده کنیم و در مملکت خودمان اسلام را به جاهای دیگر به آن معنایی که در مملکت الآن حاصل شده است، صادر کنیم...دعوت کنید عملاً به اسلام در اعمالتان، در رفتارتان، در کردارتان؛ طوری باشد که نمونه باشید برای جمهوری اسلامی و جمهوری اسلامی با شما به جاهای دیگر هم - ان شاءالله - برود."
ایشان بر این اعتقاد بودند که انقلاب اسلامی و معنویت آن به دیگر کشورها، از آن لحاظ سرایت میکند که مطابقت با مقتضای فطرت سالم انسانی دارد.
"طوری عمل بکنید که با همین عمل، بتدریج انقلاب شما صادر بشود به آن کشوری که در آن هستید.مسائل اخلاقی، یک مسائلی است که وقتی که یک کسی مقید به آن بود و دنبالش بود، این سرایت میکند و مردم به حسب طبیعتشان، برحسب فطرتشان، فطرتها سالم است."
ایشان صدور انقلاب را امری طبیعی و فرهنگی می دانستند و معتقد بودند، از آنجا که ماهیت انقلاب در ایران اسلامی است، بطور طبیعی دیگر مسلمانان هم تحت تاثیر اندیشه های آن قرار می گیرند.
" صدور انقلاب به لشگر کشی نیست. بلکه می خواهیم حرفمان را به دنیا برسانیم. که یکی از آن مراکز وزارت امور خارجه است که باید مسائل ایران و اسلام و گرفتاری هایی که ایران از شرق و غرب داشته است به دنیا برساند."
حضرت امام خمینی با اشاره به حساسیت کار وزارت امور خارجه، دیپلماسی عمومی و تبلیغات رسانه ای را در رأس امور آنان قرار داده و دستگاه دیپلماسی را امر به گسترش تبلیغات صحیح و سالم کرده و وظیفة آنان را در معرفی اسلام، بیشتر از آن هایی که در داخل هستند، می دانستند:
"باید با این همه تبلیغاتی که در خارج به ضد جمهوری اسلامی می‌شود و میتراشند و میگویند ـ ملاحظه کردهاید رادیوها همه مشغول هستند به جعل اکاذیب و چیزهایی برخلاف ـ شماها باید آن قدری که بتوانید تبلیغ کنید اسلام را در آنجا، تبلیغ کنید جمهوری اسلامی را در آنجا. باید البته هر جایی که تشریف میبرید یک نشریه داشته باشید که مسائلتان را بگویید. دروغ هایی را که در رادیوها گفته می‌شود شما بنویسید و بگویید. اگر یک وقت ـ مثلاً فرض کنید که ـ یک جایی بود که صحبتی باید بشود صحبت کنید برای مردم. یا نشریههایتان باید آنطور باشد که نقاط دروغی که آنها به ما میبندند آنها را شما بررسی کنید و جواب بدهید به آنها ."
حضرت امام خمینی (ره) ارتباط با جهان خارج را موجب توسعه سیاسی و تقویت بنیه اقتصادی کشور دانسته و ارتباطات فرهنگی و ایدئولوژیک با دیگر کشورها بخصوص ممالک اسلامی را موجب افزایش تفاهم وهمگرائی وتعامل میان ملتها تلقی می نمودند.
"اسلام با همه کشورهائی که در جهان هستند می خواهد که دوست باشد و دولت اسلامی با همه ملتها و با همه دولتها می خواهد که تفاهم و ارتباط صحیح داشته باشد درصورتی که آنها متقابلاً احترام دولت اسلامی را مراعات کنند".
امام امت در توصیه های خود به مسئولین وزارت امورخارجه همواره بر ضرورت رعایت احترام متقابل، رعایت استقلال کشورها و مراعات موازین انسانی و مداخله نکردن در امور داخلی یکدیگر را تاکید می نمودند.
"ما با هیچ ملتی بد نیستیم. اسلام آمده بود برای تمام ملل برای ناس... ما اعلام می‌کنیم که نظر تجاوز به هیچ یک از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی نداریم".
ایشان سیاست تعامل با جهان را امری مبتنی بر عقل و شرع و متناسب با اصول کشورداری دانسته و صدور انقلاب اسلامی را به معنی معرفی ارزش های اسلامی تلقی می کردند. وقتی خبرنگار مجله آمریکایی تایمز از حصرت امام می‌پرسد که در جمهوری اسلامی به طور کلی سیاست خارجی شما چگونه خواهد بود ، امام در پاسخ می‌فرمایند:
"جمهوری اسلامی ما با تمام ممالک روابط حسنه دارد و احترام متقابل قائل است در صورتی که آنها هم احترام متقابل قائل باشند".
امام در پاسخ به خبرنگار دیگری که از ایشان پرسیده بود ، سیاست خارجی جمهوری اسلامی به ویژه در رابطه با ابرقدرتها چه خواهد بود، فرمودند:
" سیاست دولت اسلامی حفظ استقلال، آزادی ملت و دولت و کشور و احترام متقابل بعد از استقلال تمام خواهد بود و فرقی بین ابر قدرتها و غیر آنها نیست."
و بالاخره امام راحل اعتقاد داشتند مه محیط سفارت باید یک محیط اسلامی باشد و کارگزاران سیاست خارجی در خارج از کشور، نه فقط با زبان بلکه با عمل خود اسلام ، انقلاب اسلامی و ارزش های دینی را به نمایش گذارند. به طوری که مردم مجذوب صدق و خوش اخلاقی و محبت و احترام و انصاف و عدالت دیپلمات های ایرانی شوند.
" وزارتخارجه تنها وزارتخانه ای است که با اسلامی شدنش بیشتر از سایر وزارتخانه ها می تواند موجودیت اسلامی ما را به خارج نشان دهد وبعکس صدماتی که به این کشور ممکن است وارد آید ودر سابق از ناحیه سفارتخانه های خارجی در اینجا و سفارتخانه های ما در خارج بر کشور وارد شده، بیشتر از دیگران است"
با آرزوی علو درجات برای روح بزرگ معمار انقلاب اسلامی ،انشالله رهنمودهای آن حکیم فرزانه همواره نصب العین سیاستگذاران نظام اسلامی باشد.
توضیح- کلیه نقل قول های داخل گیومه منتسب به امام راحل، از کتاب صحیفه نور استخراج شده است.
پـس از اسـتـقـرار نـظـام جـمـهـوری اسـلامـی ، بـه مـوازات تغییرات بنیادین در چارچوب حکومت و اداره کشور، دیپلماسی هم دستخوش تحولات عمیقی گردید و مبانی ارزشی انقلاب اسلامی ، محور فعالیت های دیپلماتیک قرار گرفت. در آستانه بیست و هشتمین سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، نگاهی به دیدگاه های ایشان در خصوص دیپلماسی و کارگزاران سیاست خارجی ، می تواند نکات دقیق و ارزشـمـنـدی را بـرای دست اندرکاران امور خارجه روشن سازد.
به گزارش خبرآنلاین وزارت امورخارجه که متولی سیاست خارجی کشور است جایگاه ویژه ای در نظام دارد و به قول مقام معظم رهبری این وزارتخانه نیمی از دولت است. باتوجه به این اهمیت حضرت امام خمینی(ره) نیز عنایت خاصی به این وزارتخانه داشتند و هرسال حداقل یکبار کارکنان این وزارتخانه را به حضور پذیرفته و رهنمود می دادند:
"من از اوّلی که دولت جمهوری اسلامی تعیین شد، هر دولتی پیش آمد و وزیر خارجهای تعیین شد راجع به سفرای خارجه و راجع به سفارتخانههایی که در خارج داریم خیلی تأکید کردم به اینکه آنها باید اصلاح بشوند و میدانید که سفارتخانه ها در خارج که نمایندۀ جمهوری اسلامی هستند، باید طوری باشد که با جمهوری اسلامی تطبیق بکنند". ظهور انقلاب اسلامی، نگاه جدید به مسائل را نیز با خود به همراه آورد. جا به جا شدن و تغییر اولویت ها، تعیین اصول و فروع و حتی تعاریف جدید، از جمله تغییراتی است که آرمان های بلند بنیانگذار انقلاب اسلامی آن را ایجاب کرده است. پس از تغییر نظام شاهنشاهی به جمهوری اسلامی، امام خمینی در مسیر تعیین ارزش ها و اولویت های جدید، از وزرای امور خارجه می خواهند تا سفارتخانه را از حالت طاغوتی و شاهنشاهی به حالت اسلامی و مطابق با دین مبین اسلام تغییر دهند به گونه ای که با همة سفارتخانه ها حتی با سفارتخانه های دولت های اسلامی دیگر تفاوت داشته باشند و از سفرا گرفته تا کارکنان و دیگر اعضای سفارتخانه، حتی خانواده های آنها مطابق با اسلام عمل کنند، چرا که آنها نمایندة مردم ایران در کشورهای خارج بوده و عمل آنها، نشان دهندة عمل و کردار مردم ایران است.
" آبروی کشور ایران به دست سفارتخانه ها است و اگر آنجا بد باشد و بر وفق اسلام نباشد، مردم خارج با دیدن آنها، قیاس به عدم اسلامی بودن داخل می کنند، پس باید وزرای امور خارجه بر طبق موازین اسلامی عمل کنند و محیط سفارتخانه که سالها به شیوة شاهنشاهی اداره می شد و وابسته به غرب و شرق بوده، تبدیل به محیطی اسلامی کنند و وضع سفارت خانه به گونه ای باشد که هر کس وارد آنجا می شود، یک محیط اسلامی ببیند نه وضع آمریکا و فرانسه و سایر کشورها را".
امام امت روی مسئلة تدین در محیط سفارت تأکید دارند و سفیران امور خارجه را امر به تدین در وزارتخانه می کنند؛ زیرا آنان را نمایندة ایران در کشورهای خارجی می دانند و تمام اعمال و کردار آنها، نمایندة اعمال و رفتار مردم ایران است. "هم جوانان خارجی ما و هم شما سفرا و کارمندانی که در سفارتخانهها هستید، همۀ شما، همۀ انجمن های اسلامی که در خارج هست و همۀ افراد مُسْلِم و همین طور ایرانی و غیر ایرانی که در خارج هست، این معنا برای آنها بیشتر وظیفه است از ما که در داخل هستیم. همه وظیفه داریم ولیکن وظیفۀ شما سنگینتر است، بیشتر است. و باید با خواست خدا ـ ان شاءاللّه ـ موفق بشوید که اسلام را در همه جا معرفی کنید و پس از معرفی، نفوس سالم ـ که اکثر مردم هستند ـ پذیرش می‌کنند. پذیرش که کردند کم کم عمل می‌کنند. کمکم این انقلاب صدور پیدا میکند به خارج."
امام خمینی بزرگ ترین افراد بشر را انبیاء می دانستند که در عین بزرگی، زندگی آن ها از همه مردم ساده تر بود ، به گونه ای که وقتی همچون پیامبر اسلام(ص) با افراد دیگر در مسجد می نشستند و کسی از خارج می آمد، نمی توانست تشخیص دهد کدام یک از آنها رسول خدا است.ایشان ساده زیستی را موجب تحقیر بنیادهای طاغوتی دانسته و کارگزاران نظام را به این امر فرامی خواندند.
"خوف اینکه ما اگر ساده رفتار کنیم، با آن سفارتخانههای آن ها و آن وضعی که دارد، ما در نظر آنها تحقیر میشویم، این خوف را در خودتان راه ندهید. بلکه شما با عملتان تحقیر کنید آن طور بناها و بنیادهای ظلم و طاغوتی را. شما گمان نکنید که چنانچه به طور ساده عمل بکنید و سفارتخانۀ شما یک امر، یک جای سادهای باشد، یک مرکزی باشد که از آنجا علم و دانش و اخلاق صادر بشود، شما تحقیر خواهید شد. خیر، این حرف، حرف غربزدههاست که خیال می‌کنند که ما اگر مثل غرب نباشیم، ما تحقیر میشویم. ما الآن بنا داریم که مثل غرب نباشیم، و بنا داریم وابسته نباشیم، و بنا داریم مستقل باشیم و آزاد باشیم. و الآن میبینید که آنهایی که، ملت هایی که تحت تأثیر تبلیغات امریکا و شوروی و سایر اذناب آنها واقع نشدند، همۀ آنها به نظر اعجاب و عظمت به شما نگاه می‌کنند."
بر اساس نگاه حضرت امام روح الله (ره) باید سفیران و کارگزاران سیاست خارجی ، مبلغان پیام انقلاب اسلامی برای ملت های دنیا باشند و در عین برقراری رابطه ای مناسب و به دور از تنش با دولت های کشورهای میزبان ، حضور مبلغ گونه و به دور از تشریفات رسمی در میان مردم داشته باشند. امام راحل پرهیز از اشرافیت و تجمل گرایی در سفارتخانه ها و تاکید بر ساده زیستی سفرا و ساده بودن نمایندگی های ایران در خارج از کشور را از مهمترین مطالبات خود از سفارتخانه ها برای رساندن هر چه بهتر پیام آزادگی و رهایی بخشی اسلام به جهان می دانستند:
" شما میبینید که بزرگترین افراد بشر انبیا بودند و سادهترین از همه هم آنها بودند. در عین حالی که بزرگتر از همه بودند و همه آنها را به بزرگی میشناختند، در عین حال سادهترین افراد بودند در وضع زندگیشان. تمام انبیا این طور بودند و تاریخ، همۀ آنها را نشان میدهد که با وضع بسیار سادهای عمل می‌کردند"
ایشان همپنین از سفرا و روسای نمایندگی های سیاسی انتظار داشتند با همکاران خود برخوردی مناسب و منطبق بر شعائر اسلامی داشته باشند.
" کیفیت معاشرتتان با آن اشخاصی که کارمند هستند در آنجا و به اصطلاح شما زیردست گفته میشوند، برادرانه باشد. و در عین حالی که آنها از شما بپذیرند مطالبی که میگویید، لکن برادرانه باید باشد. و همین طور وضع مهمانی هایتان، وضع گذران خودتان، وضع
کسانی که در آنجا کار می‌کنند، آن ها باید متحول بشود به یک وضع اسلامی که هر کس میآید در آنجا اسلام را در آنجا عملاً ببیند."
به نظر امام خمینی (ره) سفرا باید به گونه ای عمل کنند که دولت و ملت و سفرای خارج را تحت تأثیر قرار دهند نه این که تحت تأثیر قرار گیرند و با دیدن ظاهر پیشرفته آنها خود را ببازند و خود را شبیه یا هم رنگ فرهنگ خارج قرار دهند و با این کار، دولت و کشورمان را بی ارزش جلوه دهند. ایشان می فرمایند:
"شما در خارج که هستید برخورد دارید با سفرای آنجا، با وزرای خارجۀ آنجا، با همۀ این ها برخورد دارید. اگر بنا باشد که شما وقتی که میخواهید در وزارت خارجه بروید خودتان را گم کنید، خیال کنید که حالا در یک محضر کذا، وزیر خارجۀ امریکا، وزیر خارجۀ شوروی، لکن باید شما توجه داشته باشید که شما سفیر مملکت اسلامی هستید که از همۀ این قدرتها، قدرتش بالاتر است. "
در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی (ره) اصل نفی سبیل محوریت داشته و براساس این اصل، امام با سلطه بیگانگان بر کیان اسلامی به شدت مخالف بوده و در واقع یکی از اهداف مهم انقلاب اسلامی را مبارزه برای نفی سلطه بیگانگان می دانستند.
" ما الآن یک مملکتی هستیم که مستقلیم؛ کسی در امور ما دخالت نمیتواند بکند، شما هم الآن نماینده هستید از یک مملکتی که مستقل است؛ ما احتیاج اصلاً نداریم. آنها به ما محتاجند؛ ما احتیاجی به آنها نداریم. آنجا که میروید با کمال استقلال عمل کنید. "
ایشان همواره سفرا و نمایندگان سیاسی نظام را به شجاعت در حفظ استقلال کشور و ایستادگی در مقابل ارباب سلطه توصیه می کردند.
" محکم بایستید در مقابلشان. مسائل را به طور جدی و به طور اینکه یک ابرقدرت با یک ابرقدرت دارد صحبت میکند؛ نه یک ضعیف با یک قوی. ما الآن هیچ ضعفی از خودمان نشان نمیتوانیم بدهیم، و نمیدهیم و ابرقدرتها هم کنار زدهایم؛ و خودمان هم مستقل داریم کار خودمان را انجام میدهیم. شما هم الآن از طرف یک دولتی که ابرقدرتها را کنار گذاشته و خودش جایشان نشسته و خودش در حکومت نشسته و استقلال دارد. یک حکومت اسلامی است. به عنوان اسلام مستقل است."
انقلاب ها به صورت طبیعی میل به گسترش دارند و انقلاب اسلامی نیز از این قاعده مستثنی نبود. معرفی ارزش های انقلاب یکی از پدیده هایی بود که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، بحث ها، اختلاف نظرها و دیدگاه های گوناگونی را موجب شد . امام خمینی ، ایران اسلامی را به عنوان الگوی عملی، سرمشق و نمونه برای همه کشورهای مسلمان و مستضعف مطرح می کردند.
"ما امروز احتیاج به این داریم که اسلام را درهر جا تقویت کنیم و در هر جا پیاده کنیم و در مملکت خودمان اسلام را به جاهای دیگر به آن معنایی که در مملکت الآن حاصل شده است، صادر کنیم...دعوت کنید عملاً به اسلام در اعمالتان، در رفتارتان، در کردارتان؛ طوری باشد که نمونه باشید برای جمهوری اسلامی و جمهوری اسلامی با شما به جاهای دیگر هم - ان شاءالله - برود."
ایشان بر این اعتقاد بودند که انقلاب اسلامی و معنویت آن به دیگر کشورها، از آن لحاظ سرایت میکند که مطابقت با مقتضای فطرت سالم انسانی دارد.
"طوری عمل بکنید که با همین عمل، بتدریج انقلاب شما صادر بشود به آن کشوری که در آن هستید.مسائل اخلاقی، یک مسائلی است که وقتی که یک کسی مقید به آن بود و دنبالش بود، این سرایت میکند و مردم به حسب طبیعتشان، برحسب فطرتشان، فطرتها سالم است."
ایشان صدور انقلاب را امری طبیعی و فرهنگی می دانستند و معتقد بودند، از آنجا که ماهیت انقلاب در ایران اسلامی است، بطور طبیعی دیگر مسلمانان هم تحت تاثیر اندیشه های آن قرار می گیرند.
" صدور انقلاب به لشگر کشی نیست. بلکه می خواهیم حرفمان را به دنیا برسانیم. که یکی از آن مراکز وزارت امور خارجه است که باید مسائل ایران و اسلام و گرفتاری هایی که ایران از شرق و غرب داشته است به دنیا برساند."
حضرت امام خمینی با اشاره به حساسیت کار وزارت امور خارجه، دیپلماسی عمومی و تبلیغات رسانه ای را در رأس امور آنان قرار داده و دستگاه دیپلماسی را امر به گسترش تبلیغات صحیح و سالم کرده و وظیفة آنان را در معرفی اسلام، بیشتر از آن هایی که در داخل هستند، می دانستند:
"باید با این همه تبلیغاتی که در خارج به ضد جمهوری اسلامی می‌شود و میتراشند و میگویند ـ ملاحظه کردهاید رادیوها همه مشغول هستند به جعل اکاذیب و چیزهایی برخلاف ـ شماها باید آن قدری که بتوانید تبلیغ کنید اسلام را در آنجا، تبلیغ کنید جمهوری اسلامی را در آنجا. باید البته هر جایی که تشریف میبرید یک نشریه داشته باشید که مسائلتان را بگویید. دروغ هایی را که در رادیوها گفته می‌شود شما بنویسید و بگویید. اگر یک وقت ـ مثلاً فرض کنید که ـ یک جایی بود که صحبتی باید بشود صحبت کنید برای مردم. یا نشریههایتان باید آنطور باشد که نقاط دروغی که آنها به ما میبندند آنها را شما بررسی کنید و جواب بدهید به آنها ."
حضرت امام خمینی (ره) ارتباط با جهان خارج را موجب توسعه سیاسی و تقویت بنیه اقتصادی کشور دانسته و ارتباطات فرهنگی و ایدئولوژیک با دیگر کشورها بخصوص ممالک اسلامی را موجب افزایش تفاهم وهمگرائی وتعامل میان ملتها تلقی می نمودند.
"اسلام با همه کشورهائی که در جهان هستند می خواهد که دوست باشد و دولت اسلامی با همه ملتها و با همه دولتها می خواهد که تفاهم و ارتباط صحیح داشته باشد درصورتی که آنها متقابلاً احترام دولت اسلامی را مراعات کنند".
امام امت در توصیه های خود به مسئولین وزارت امورخارجه همواره بر ضرورت رعایت احترام متقابل، رعایت استقلال کشورها و مراعات موازین انسانی و مداخله نکردن در امور داخلی یکدیگر را تاکید می نمودند.
"ما با هیچ ملتی بد نیستیم. اسلام آمده بود برای تمام ملل برای ناس... ما اعلام می‌کنیم که نظر تجاوز به هیچ یک از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی نداریم".
ایشان سیاست تعامل با جهان را امری مبتنی بر عقل و شرع و متناسب با اصول کشورداری دانسته و صدور انقلاب اسلامی را به معنی معرفی ارزش های اسلامی تلقی می کردند. وقتی خبرنگار مجله آمریکایی تایمز از حصرت امام می‌پرسد که در جمهوری اسلامی به طور کلی سیاست خارجی شما چگونه خواهد بود ، امام در پاسخ می‌فرمایند:
"جمهوری اسلامی ما با تمام ممالک روابط حسنه دارد و احترام متقابل قائل است در صورتی که آنها هم احترام متقابل قائل باشند".
امام در پاسخ به خبرنگار دیگری که از ایشان پرسیده بود ، سیاست خارجی جمهوری اسلامی به ویژه در رابطه با ابرقدرتها چه خواهد بود، فرمودند:
" سیاست دولت اسلامی حفظ استقلال، آزادی ملت و دولت و کشور و احترام متقابل بعد از استقلال تمام خواهد بود و فرقی بین ابر قدرتها و غیر آنها نیست."
و بالاخره امام راحل اعتقاد داشتند مه محیط سفارت باید یک محیط اسلامی باشد و کارگزاران سیاست خارجی در خارج از کشور، نه فقط با زبان بلکه با عمل خود اسلام ، انقلاب اسلامی و ارزش های دینی را به نمایش گذارند. به طوری که مردم مجذوب صدق و خوش اخلاقی و محبت و احترام و انصاف و عدالت دیپلمات های ایرانی شوند.
" وزارتخارجه تنها وزارتخانه ای است که با اسلامی شدنش بیشتر از سایر وزارتخانه ها می تواند موجودیت اسلامی ما را به خارج نشان دهد وبعکس صدماتی که به این کشور ممکن است وارد آید ودر سابق از ناحیه سفارتخانه های خارجی در اینجا و سفارتخانه های ما در خارج بر کشور وارد شده، بیشتر از دیگران است"
با آرزوی علو درجات برای روح بزرگ معمار انقلاب اسلامی ،انشالله رهنمودهای آن حکیم فرزانه همواره نصب العین سیاستگذاران نظام اسلامی باشد.
توضیح- کلیه نقل قول های داخل گیومه منتسب به امام راحل، از کتاب صحیفه نور استخراج شده است.
کلمات کلیدی : امام خمینی(ره)+دستگاه دیپلماسی
نظراتی كه به تعميق و گسترش بحث كمك كنند، پس از مدت كوتاهی در معرض ملاحظه و قضاوت ديگر بينندگان قرار مي گيرد. نظرات حاوی توهين، افترا، تهمت و نيش به ديگران منتشر نمی شود.
