با اجرایی شدن برجام، قرار بر این بود که تحریمهای مرتبط با بخش هستهای برداشته شود؛ تحریمهای ظالمانه ای که با هدف کاهش فروش نفت و تحت فشار قرار دادن بانک مرکزی از سوی آمریکا و غرب اجرا شد، اما اکنون و بعد از اجرا شدن برجام صادرات و فرش نفت ایران افزایش یافت.
ایران توانست در رایزنیها با اعضای اوپک سهمیه تولید و فروش نفت خود قبل از تحریمها را بازپس گیرد که این امر از ابتدای ژانویه 2017 اجرایی خواهد شد؛ تصمیمی که اوپک برای بهبود قیمت نفت گرفت که همه کشورها جز ایران میزان عرضه نفت خود را کاهش دادند، اما کشورمان در با تصمیم اوپک نهتنها کاهش نداشت، بلکه افزایش سهمیه میزان تولید نفت برای ایران تصویب شد.
با توجه به اینکه همچنان بانکهای بزرگ دنیا به دلیل ترس از تنبیه امریکا بعد از برجام؛ هنوز با ایران روابط بانکی را برقرار نکردند، برخی از منتقدان عنوان کردند هنوز پول فروش نفت را نتوانیم به کشور منتقل کنیم و این سودی برای کشور ندارد.
سید محسن قمصری مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران که در همین ایام قرار است بازنشسته شود، در گفتگو با الف، در مورد اینکه گفته می شود، همچنان برای انتقال پول فروش نفت به کشور با مشکل مواجه هستیم، اظهار داشت: اکنون یک ماهی میگذرد که در مرخصی بازنشستگی هستم و از اتفاقات اخیر اطلاعی دقیقی ندارم.
وی افزود: آنچه مسلم است وجوه فروش نفت به ژاپن، کره و چین به حسابهای بانک مرکزی واریز شده و قاعدتاً انتقال آن در اختیار بانک مرکزی است. پول نفت صادراتی به مقاصد اروپا و هند هم بهصورت یورویی و باز به حسابهای بانک مرکزی در اروپا واریز میشود.
عضو هیئتمدیره شرکت ملی نفت ایران تصریح کرد: عملیات انتقال و جابهجایی پول فروش نفت از همه مبادی در اختیار بانک مرکزی است؛ اینکه بانک مرکزی چه اقدامی انجام دهد به خودشان مربوط است، اما زمانی که پول نفت در مقاصد صادراتی، به حسابهای بانک مرکزی واریز شود، وزارت نفت تکلیفی ندارد و نحوه مصرف دلار های نفتی با بانک مرکزی است.
قمصری با بیان اینکه افرادی که بحث عدم ورود پول فروش نفت به کشور را مطرح میکنند، قصد حاشیهسازی و عوامفریبی دارند، اظهار کرد: منظور از این بحثها را متوجه نمیشوم؛ چرا و به چه دلیل بایستی پول صادرات نفت به داخل کشور منتقل شود و به چه دردی در داخل میخورد.
مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران با تأکید بر اینکه البته بخشی از پول نفت برای فروش و برای تبدیل به ریال و اسکناس باید وارد کشور شود که در حد نیاز دولت است، گفت: قاعدتاً بخشی از پول نفت برای تأمین ارز موردنیاز واردات کالا و خدماتی که باید تهیه شود، در همان کشورها توسط بانک مرکزی مصرف خواهد شد که انتقال این پول به داخل کشور برایم سؤال است که چرا باید این اقدام انجام گیرد.
وی در مورد این سؤال که برخی میگویند پول فروش نفت به حساب بانک مرکزی مثلاً در ژاپن واریز میشود، اما نمیتواند این پول را به کشور منتقل کرد، پاسخ داد: این سؤال و طرح این مباحث غیرتخصصی و فریبانه است.
به گفته قمصری، به چه دلیل باید پول فروش نفت که در بانکهای ژاپن و به حساب بانک مرکزی است را به تهران منتقل شود، مگر واردات کالا و خدمات از کشور ژاپن نداریم، پول در حساب بانک مرکزی میماند و در همانجا ارز در اختیار تجار، بازرگانان و وزارتخانههایی که از ژاپن کالا وارد میکنند، قرار میدهد؛ اساساً به چه دلیلی باید این پول به ایران منتقل شود.
عضو هیئتمدیره شرکت ملی نفت با اشاره به اینکه بخشی از پول فروش نفت وارد کشور میشود، گفت: بخش از پول هم در حساب بانک مرکزی در کشور مبدأ برای تأمین ارز موردنیاز واردات باقی میماند.
به اعتقاد وی، اگر همه پول حاصل از فروش نفت به کشور انتقال دهیم، دوباره باید هزینهای برای انتقال و تأمین ارز موردنیاز واردات پرداخت کنیم و این اصول نظام بانکی است؛ زیرا با توجه به کانالهای معیوبی که در اختیارداریم، پول فروش نفت را به کشور منتقل کنیم و مجدداً برای خرید کالا و خدماتی از بیرون وارد میشود باز پول منتقل کنیم که این موضوع نقض غرض است.
قمصری تصریح کرد: باید بررسی کرد که در مقابل صادرات و فروش نفت خام، کالا و خدماتی که وارد کشور میشود آیا برابری دارد یا نه؛ اگر برابری داشت، نشان میدهد عملیات بانکی درست انجامشده؛ در غیر این به نظرم مطرح کردن مباحث دیگر کردند عوامفریبی و دامن زدن به حاشیه است.
مدیر امور بینالملل شرکت ملی نفت ایران در مورد پرداخت بدهیهایی خریداران نفت به ایران که درگذشته از برخی اروپاییها و هند، گفت: تا آخرین وضعیتی که اطلاع دارم و در دفتر بودم (یک ماه قبل) بخش اعظم این طلبها دریافت شده و مابقی آنهم در دست اقدام بود که امیدوارم تا امروز دریافت شده باشد.
وی در مورد اینکه دیگر طلبی بابت فروش نفت نداریم، بیان کرد: بدهی عمدهای نمانده است و قسمت اعظم آنکه مربوط به هند و اروپا بود، دریافت شده بود؛ ممکن است مقدار کمی باقیمانده باشد که زمان خواهم برد و انشاا... بتوانند مابقی آن را هم منتقل کنند.
وی در مورد فروش نفت و بازگشت سهمیه قبل از تحریمها در سبد اوپک اظهار داشت: فروش خوب است و در اکتبر گذشته حداکثر صادرات نفت حدود 2 میلیون و 400 هزار بشکه را انجام دادیم که انشا ا... بعد از من هم دوستان بتوانند ادامه دهند. البته بیشتر از 2.4 میلیون بشکه نفت در روز نمیتوانیم صادر کنیم و این حد سقف است، زیرا حدود 1.6 میلیون الی 1.7 هزار بشکه نفت در داخل و در پالایشگاهها مصرف میشود.