الف - قطر در مقابل عربستان عقب نشيني نمي كند/ پيش بيني تشديد بحران بين دولت هاي عربي/ رياض به فكر مجازات بيشتر دوحه است

قطر در مقابل عربستان عقب نشيني نمي كند/ پيش بيني تشديد بحران بين دولت هاي عربي/ رياض به فكر مجازات بيشتر دوحه است

بحران بين كشورهاي شورای همکاری خليج فارس به اين زودي ها پايان نمي يابد. به نظر مي رسد تنش فعلي بين دولت هاي عربي و دوحه روز به روز در حال گسترش مي باشد و چشم اندازي براي حل و فصل مسالمت آميز متصور نيست.

بر اساس گفته هاي طرفين، فرصت میانجیگری کویت برای نجات منطقه و مهار این بحران نيز با بن بست روبرو شده است. در اين ارتباط وزیر خارجه قطر روز چهارشنبه در سخنانی در چاتم‌هاوس و همزمان با نشست وزیران خارجه 4 کشور عربی محاصره کننده دوحه تاکید کرد که خواسته های این کشورها از قطر هرگز محقق نمی شود.

شیخ محمد بن عبدالرحمن آل ثانی افزود: محاصره دوحه از سوی این چهار کشور ( سعودی، بحرین، امارات و مصر) دشمنی آشکار و اهانت به قطر شمار می رود. محمد بن عبدالرحمن آل ثانی تاکید کرد: ایران کشور همسایه ماست و این حقیقت تغییر نمی کند، ما همیشه منافع مشترک با ایران خواهیم داشت. وی گفت:ما باید در کنار ایران زندگی کنیم، از این رو باید روابط سالم و سازنده ای با آن داشته باشیم.

از اين رو انتظار مي رود نشست چهارجانبه وزاری خارجه عربستان، امارات، مصر و بحرین در قاهره منجر به تصميم گيري هايي در راستاي اعمال تحريم هاي شديدتر و حتي پيش بيني گزينه نظامي براي مراحل بعد بشود. همچنين عنوان مي شود كه خروجي اين جلسه لغو عضويت قطر در شوراي همكاري خليج فارس باشد.

در اين باره رسانه ها عنوان كرده اند احتمال استقرار ارتش مصر در جزیره‌ای نزدیک قطر در خلیج فارس و اتخاذ تصمیم خارج کردن تمام مبالغ قرار داده شده در بانک‌های اين كشور وجود دارد. همچنین عضویت قطر در اتحادیه عرب نیز تعلیق خواهد شد و از بقیه کشورهای عربی نظیر کویت نیز خواسته خواهد شد تا روابط خود با قطر را قطع کند. از سوی دیگر تمام اموال قطر در کشورهای محاصره کننده نیز مصادره خواهد شد. شبکه الجزیره نيز از پخش برنامه های خود در ماهواره های عرب ست و نایل ست محروم شود.

البته شروط 13 گانه چهار كشور عربستان، بحرين، امارات و مصر نيز آن چنان سخت گيرانه بود كه از همان ابتداي رسانه اي شدن اين خير، تقريباً اجماعي عمومي بوجود آمد كه دوحه اين خواسته ها را قبول نخواهد كرد.

در اين بين ورود بازيگران منطقه اي نظير تركيه بدليل اشتراكات انديشه اخواني هر دو كشور و وجود پايگاه نظامي در قطر و از سوي ديگر نقش آفريني بازيگران جهاني مانند آمريكا مي تواند موجبات متعادل تر شدن تقريبي قدرت طرفين و البته فاصله گرفتن از دست يابي به يك راه حل شده است. نقش واشنگتن زماني پررنگ شد كه قطر با الگوبرداري از عربستان سعودي توانست قراردادهاي نظامي با آمريكا امضا كند تا بتواند اشتهاي ترامپ را براي حمايت تمام و كمال از عربستان كنترل كند.

البته سياست خارجي عربستان در چند سال اخير و دقيقاً بعد از روي كار آمدن ملك سلمان به شدت تهاجمي، بر پايه غرور و اعتماد به نفس كاذب شكل گرفته بدون اين كه هيچ مبناي منطقي و شفاف داشته باشد. به همين دليل است كه رياض در جنگ يمن گرفتار شده بدون اينكه زمان خروج از اين بحران واضح و مشخص باشد. در مقابل اما قطر اگر چه از جنگ عليه يمن حمايت كرد اما بر اساس نوار صوتي امير سابق قطر كه قبلاً منتشر شد دوحه به اختلافات بين شاهزادگان سعودي دل بسته بود و بر اين اعتقاد بود جنگ يمن باعث تعميق اختلافات و شكل گيري بحراني كنترل ناپذير مي شود كه مي تواند باعث فروپاشي عربستان شود.

به نوعي احساس مي شود دوحه هيچ وقت مايل نبوده است رهرو و تابع محض پدرخوانده لقب بگيرد. در بحران كنوني نيز بايد گفت قطر سياستي منطقي و عقلاني در پيش گرفته و به رغم اعمال محاصره و تحريم هاي شديد كشورهاي عربي و ادبيات تهاجمي، بر پايه ديپلماسي فعال و حفظ صبر و طمانينه پيش رفته است. اما در مقابل سياست هاي عربستان و محمدبن سلمان نويد آينده اي بحراني براي منطقه مي دهد.

گفتني است چهار کشور تحریم کننده قطر پنجشنبه اول تیرماه فهرست شروط سیزده گانه خود جهت ازسرگیری روابط با دوحه را توسط کویت به قطر اعلام کردند و به دوحه برای اجرای این شروط ده روز ضرب الاجل تعیین کردند که یکشنبه شب هفته جاری این مهلت به پایان رسید و با میانجیگری کویت به مدت 48 ساعت دیگر (تا چهارشنبه) تمدید شد. بر اساس شروط كشورهاي عربي، قطر مي بايست شبكه الجزيره و پايگاه نظامي تركيه را مي بست، مخالفان كشورهاي عربي كه در قطر هستند را تسليم مي كرد، روابط با ايران كاهش و حمايت از اخوان المسلمين نيز پايان مي يافت.