الف - کدام "هات نیوز" هستند؟ میانمار و سوریه یا المپیک

انتقاد از جامعه رسانه ای کشور در روز خبرنگار؛

کدام "هات نیوز" هستند؟ میانمار و سوریه یا المپیک

ارزش های خبری را چه چیز برای خبرنگاران و مدیران رسانه ها تعیین می کند؟ آیا این جمله درست است که ارزش خبری هر 100 نفر آفریقائی و یا شهروند کشورهای توسعه نیافته به اندازه یک اروپائی است؟ اگر غیر این است چرا ترکیب ضریب دهی در اخبار رسانه ها تغییر نمی کند؟

ایام خاص برای مردم ما روز پاسداشت و نکوداشت است.روز پرستار، روز معلم هفته دولت و روز دانشجو و مواردی از این دست. این روزها نیز نزدیک به روز خبرنگار هستیم. اما برخورد با روز خبرنگار می تواند با دیگر روزها و ایام خاص متفاوت باشد و آن هم اینکه در چنین روزی با توجه به خصلت انتقادی خبرنگار وسعه صدر ساختاری که به حکم حرفه اش پیدا کرده است، فرصتی است تا نقدی هم بر خبر و خبرنگاری داشت.

به این فهم مهمترین نقد بر جامعه خبری کشور نحوه ضریب دادن به اخبار و موضوعات است. اگر جامعه خبری ما مدل ضریب دادن به ارزش های خبری خود را اصلاح کند جامعه نیز نگاه خود به پیرامون را تغییر می دهد.

نمونه آشکار این موضوع برای این روزها ماجرای میانمار و سوریه است. سوال این است که چه میزان کشتار مسلمانان در میانمار و مردم بی گناه سوریه مورد توجه رسانه ها و خبرنگاران ما بوده است. چرا کشتار مسلمانان میانمار به اندازه بازی های المپیک در رسانه ها ی ما ضریب نمی گیرد و به اصطلاح "هات نیوز" نمی شود؟

ارزش های خبری را چه چیز برای خبرنگاران و مدیران رسانه ها تعیین می کند؟ آیا این جمله درست است که ارزش خبری هر 100 نفر آفریقائی و یا شهروند کشورهای توسعه نیافته به اندازه یک اروپائی است؟ اگر غیر این است چرا ترکیب ضریب دهی در اخبار رسانه ها تغییر نمی کند؟

در جامعه ای که رسانه برای آن تعیین موضوع می کند ،مسائل اجتماعی هم مانند هر موضوع دیگری وقتی اهمیت پیدا می کند که رسانه ای شود.

این موضوع به خودی خود اشکالی ندارد.اشکال زمانی ایجاد می شود که رسانه نیز مانند هر کالا و خدمت دیگری خصلت بازاری پیدا می کند.

خصلت بازاری یعنی اینکه ارزش و عیار آن را بازار تعیین کند نه ارزشهای ایدئولوژیکی و هویتی و فرهنگی. قواعد بازار حکم می کند ، اخباری عرضه شود که متقاضی داشته باشد.بنابراین خبر به خودی خود ارزش ندارد مگر آنکه از سوی جامعه مطالبه شود.

اما تقاضا از رسانه چه ویژگی هائی دارد؟ از رسانه جذابیت تقاضا می شود .بالاترین تقاضا از رسانه در بخش خبر است. خبر باید متقاضی داشته باشد.متقاضی از خبر جذابیت ،تازگی ،شهرت ،عجیب بودن و بزرگی و سرگرمی را انتظار دارد.

طبیعی است که رسانه هم براساس همین تقاضا خبر عرضه می کند.و البته خبری که عرضه شد، جلب توجه و اهمیت پیدا می کند. به همین سادگی کانون توجه جامعه تغییر می کند و جابه جا می شود.

مدیران رسانه ها و جامعه خبرنگاران ما باید به این بلوغ اجتماعی برسند که در طراحی سوژه های خبری باید جلوتر از مردم(تقاضا) حرکت کنند و نه پشت سر جامعه. این رسانه ها هستند که باید کانون توجه جامعه را تعیین و یا اصلاح کنند. نه اینکه هر آنچه جامعه مطالبه کرد عرضه شود. از سوئی این چرخه باطلی است که ادامه پیدا می کند و "رسانه های پیرو" مجددا مطالبات اجتماعی را غیرواقعی می کنند.

عارضه رسانه در دنیای جدید، لوده کردن مطالبات است.رسانه مطالبات اصلی جامعه را منحرف می کند. بحران در انحراف مطالبات واقعی جامعه و بی توجهی به اخبار با اهمیت ونه صرفا داغ ،تنها منحصر به کشور ما نیست . وقتی از مردم آمریکا در خصوص اینکه کشور ایران در کدام قاره واقع شده است می پرسند کمتر از 10 درصد پاسخ صحیح می دهند.این در حالی است که هر روز از تروریست بودن ایران و فعالیت های هسته ای آن و مواردی از این دست در رسانه های خود می خوانند.