الف - جمعِ مذکرِ سالم؛ شدنی یا ناشدنی؟

ورزش زنان، مسئله‌ای که از ابتدا برای جامعه ما حاشیه‌ساز بوده و هست. حاشیه‌هایی که به دلیل تفاوت‌های عرفی و قانونی کشور ما با بسیاری از جوامعی که ورزش‌ بانوان آن‌ها بدون قیدوبند در سطح بین‌المللی دیده می‌شود، گاه باعث جدل‌هایی حتی در سطح جهانی هم شده و ممنوعیت‌ها و محرومیت‌هایی را نیز برایمان در پی داشته است.

اما در بین تمامی ورزش‌ها، وضعیت «فوتبال» متفاوت است. محبوب‌ترین و پربیننده‌ترین ورزش دنیا در ایران نیز میان مردان و زنان طرفداران بسیاری دارد. این میزان طرفداری سبب شده علاقه‌مندان به این «بازی» که از هر دو قشر نیز هستند، به طور طبیعی تقاضای دیدن و انجام دادن این سرگرمی را هم داشته باشند.

جدا از مسائل پوششی و حجاب زنان در حین بازی و اینکه زنان نباید در حضور مردان به انجام این نوع سرگرمی‌ها بپردازند، مسئله‌ای که مدتی قبل بعد از جنجال‌ها در استادیوم‌ ملتهبِ اهواز بوجود آمد به نوعی دوباره توجهات را به عکس این موضوع سوق داد، یعنی ورود زنان به استادیوم‌ها برای دیدن بازی مردان!

بحث حضور بانوان در اماکن ورزشی سال‌ها است که مطرح شده و دولت‌های گذشته با توجه به اهمیت و توجه قشر زنان به این مسئله همیشه وعده‌هایی در این رابطه داشته‌اند. حال بی‌اخلاقی‌ها و اوباش‌گری‌هایِ تازه اتفاق افتاده، صفحه‌ی تازه‌ای به روی فدراسیون فوتبال و در سطح بالاتر دولت باز کرده است. برگی که برخی اعلام کرده‌اند به دلیل نبود «فرهنگ و اخلاق خانوادگی» در استادیوم‌ ورق خورده است!

عده‌ای علت تک بعدی شدن این ورزش و تبدیل شدن آن به رکیک‌خانه را حذف خانم‌ها از این محیط دانسته‌اند. به نوعی جمع مذکر را به هیچ عنوان سالم نپنداشته‌اند و تنها راه تلطیف این فضایِ عنوان شده را حضور زنان خوانده‌اند تا شاید برخی مردان به دلیل حضور بانوان احساس شرم کرده و از این الفاظ استفاده نکنند.

در این راستا از جمله نکاتی که به آن توجه نمی‌شود این است که آیا ورزشگاه‌ها ویژگی خاصی نسبت به خیابان‌ها، پاساژها و یا هرگونه مکان عمومی دارند؟ آیا کسی تا به حال نزاعی خیابانی را مشاهده نکرده که افراد از هر روش و کلمه‌ای در حضور اقشار مختلف جامعه استفاده می‌کنند تا خشم خود را خالی کنند؟ آیا اصلاً ورزشی که به این میزان خشونت رسیده که تنها راه حال نجات آن اجتماعی‌تر کردن آن است، باید ادامه پیدا کند؟ آیا بعد از حضور یافتن زنان در ورزشگاه‌ها قرار است جایگاه خانواده تعبیه کنیم یا جایگاه اختصاصی زنان؟

سوال‌هایی از این دست بسیارند اما چیزی که مشخص است مشکلی است که نیازمند کارشناسان فرهنگی-اجتماعی می‌باشد که مزایا و معایب رخ دادن این اتفاق را بررسی کنند. قطعاً نتیجه نظرسنجی یک برنامه‌ی تلویزیونیِ پرطرفدار فوتبالی نمی‌تواند معیار و شاخصی برای حل و فصل کردن این مشکل باشد اما حضور متخصصان و منتقدان مربوطه می‌تواند حداقل نگاه و دید مردم نسبت به این موضوع را روشن‌تر کند.

احتمالاً در بین فوتبال دوستان وطنی شاید هیچ‌کس بهتر از عادل فردوسی‌پوری که شاگرد جامعه‌ شناس بنامی مانند دکتر عماد افروغ بوده است، فوتبال انگلیسی را نشناسد. او حتماً متوجه است که در حوزه‌ی فرهنگی نیاز به متخصص فرهنگی است و عوام زده کردن فرهنگ به مثابه‌ی یک قتل عام است.

با تمام این اوصاف باید توجه داشت که در فرهنگ ما به هیچ عنوان مسئله‌ای به نام «ادب جنسیتی» وجود نداشته و ندارد. فارغ از این که حضور زنان در استادیوم‌ها اتفاقی مثبت یا منفی باشد، می‌بایست اینگونه مسائل را با در نظر گرفتن این نکته که تفاوت فرهنگی ما حتی در همین ورزشِ خاص نیز با بسیاری از کشورها مشهود است، کارشناسانه‌تر و به دور از هیجانات و هجمه‌ها بررسی کنیم. زیرا هم‌چنان شاهد آن هستیم که کشورهایی اتفاقاً با حضور خانواده مسابقه را برگزار می‌کنند اما دارای بالاترین میزان خشونت، نژادپرستی و رفتارهای غیراخلاقی نیز هستند..