المانیتور: سیاست تهاجمی سعودی ها ادامه دارد

27 تير 1396 ساعت 5:46


روزنامه «المانیتور» در تحلیلی درباره سیاست خارجی عربستان سعودی می نویسد: سعودی ها از جنبه نظامی و اقتصادی، پای خود را بیش از حد دراز کرده و لازم است به رویکرد سنتی در سیاست خارجی باز گردند.

گزارش می افزاید: از دو سال و نیم پیش که «سلمان بن عبدالعزیز» به تخت پادشاهی نشست، سیاست خارجی داعیانه و تهاجمی تری را نسبت به خلف پیشین دنبال کرده است. روشن است که سلمان، فرد ریسک پذیری است اما چندان روشن نیست که چقدر در این کار موفق بوده است. پادشاهی سعودی در یک کابوس پرهزینه در یمن گرفتار آمده، توسط رقیب منطقه ای یعنی ایران به انفعال کشیده شده و شورای همکاری خلیج فارس را از هم گسسته است. اتحادهای سنتی در هم شکسته شده و مخالفت با سیاست های سعودی، در دو سوی آتلانتیک سر بر می آورد.

به گزارش ایرنا، «بروس ریدل» تحلیلگر رونامه المانیتور معتقد است؛ از زمان «ملک فیصل» سیاست خارجی سنتی سعودی ها، منفعلانه و محتاطانه بود و این پادشاهی از رفتار تهاجمی پرهیز داشت.

مقام های سعودی پیش از این، سیاست امنیت ملی را اغلب توسط ابزارهای پنهانی عملی می کردند، از بکارگیری زور پرهیز می شد. اگرچه پادشاهان سعودی قاطع بودند اما مراقب بودند که از حد توانایی شان فراتر نروند.

گزارش تاکید می کند؛ سلمان، به سرعت و در اوایل 2015 در یمن دخالت کرد تا نگذارد که گروه های حوثی کنترل یمن را بدست گیرند. این جنگ برای مردم یمن به یک فاجعه انسانی و برای ائتلاف سعودی به یک بن بست نظامی تبدیل شد.

وبا در 21 استان از 22 استان یمن گسترش یافته و تاکنون حدود 250 هزار مورد ابتلا به این بیماری گزارش شده است. جنگ هم به ندرت توانسته که خط نبرد را دگرگون سازد.

به نظر نویسنده؛ این جنگ، همچنین منازعه ای است بسیار پرهزینه. 9ماه نخست عملیات، چیزی حدود پنج میلیارد دلار هزینه برای سعودی های در برداشت. اکنون، برآورد شده که هزینه ماهانه عملیات نظامی، حدود هفتصد میلیون دلار است. اغلب هم هزینه های پنهانی وجود دارد که صرف پرداخت به کشورهایی چون سودان می شود که نیروی انسانی جنگ را تامین می کنند.

این جنگ همچنین ائتلاف های قدیمی را زیر فشار خود قرار داده است. عمان از پیوستن به این ائتلاف پرهیز کرد. شاه سعودی و سلطان قابوس هم در این مدت دیدار مستقیمی نداشته اند. پاکستان، تنها قدرت اتمی مسلمان، با رای یکپارچه پارلمانش بی طرف ماند و نیرویی را برای جنگ با حوثی ها نفرستاد. حمایت مصر هم نیمه نصفه بوده است.

نویسنده در گزارش ادامه می دهد؛ اکنون به نظر می رسد که منافع عمده به ایران رسیده است. ایران به نسبت هزینه های عربستان در یمن، سهم بسیار کمی هزینه می کند.

سلمان در سال 2016 میلادی مناسبات این کشور با تهران را قطع کرد. اکنون سعودی ها آشکارا با دشمنان ایران متحد شده اند. اما ایران ترسی به دل ندارد. سعودی ها، در پی نشست سران ریاض در ماه مه که به نظر رسید برای مدتی کوتاه جهان مسلمان را پشت سر آنها متحد کرد، بحران با قطر را کلید زدند.

المانیتور می افزاید؛ شکاف در شورای همکاری خلیج فارس، جای خود را به چنین وضعیتی داد. عمان بیش از پیش از این پادشاهی دور شد. رسانه های پاکستان به تندی از تلاش سعودی برای بستن شبکه الجزیره قطر و محدود کردن حق حاکمیت این کشور انتقاد کردند. پاکستان صدها هزار کارگر میهمان در کشورهای شورای همکاری دارد و به طور رسمی بی طرف است اما این کشمکش، اعتبار مناسبات خارجی سعودی را در اسلام آباد و دیگر پایتخت های منطقه، بیشتر زیر سوال برده است.

ریدل می نویسد؛ پادشاه عربستان، 72 ساعت پیش از گشایش نشست سران جی 20 در هامبورگ، برنامه حضور در نشست را لغو کرد و به جای ان، یک تکنوکرات را به نمایندگی از پادشاهی سعودی به این نشست فرستاد. بنابر ارزیابی های آلمان، سعودی ها هراس داشتند که این نشست فشارهای پنهانی را بر شاه سعودی وارد می کند تا با قطر گفت و گو کند.

محمدسلمان فرزند پادشاه سعودی هم از سفر به هامبورک کناره گیری کرد اما این پادشاهی باید هزینه های ده ها اتاقی را که در هتل لوکس چهارفصل رزرو شده بود، بپردازد. این در حالی است که عربستان در سال 2020 میلادی میزبان نشست سران کشورهای جی20 است.

وی می افزاید: موفق ترین ابتکار سیاست خارجی پادشاه سعودی، کنار آمدن با «دونالد ترامپ» رییس جمهوری آمریکا در نشست سران ریاض بود. اما جنگ یمن و بحران قطر برای سعودی ها به بهای کاهش حمایت کنگره تمام می شود. تازه ترین لایحه سنا برای یک معامله نیم میلیارد دلاری جنگ افزار برای منازعه یمن، تنها با یک رای ضعیف تصویب شد (53 موافق در برابر 47 مخالف).

اکنون رهبری کمیته روابط خارجی سنا می گوید که تا زمان حل و فصل بحران قطر، هیچ معامله جنگ افزاری تازه ای با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس انجام نمی شود. سعودی ها بیش از همه به خطر می افتند چرا که پیوسته نیازمند تدارک جنگ جدیدی علیه حوثی ها هستند.

گزارش در ادامه می نویسد: سعودی ها با لندن هم مشکلاتی دارند. یک اندیشکده در لندن این پادشاهی را متهم کرده که تامین کننده اصلی مالی مساجد تندرو در انگلستان است. این در حالی است که «ترزا می» نخست وزیر بریتانیا از انتشار نتایج بررسی های دولت در این زمینه خودداری می کند، ظاهرا به این دلیل که این بررسی ها هم به نتیجه مشابهی رسیده اند.

حزب رقیب کارگر، که به تازگی پیروزی بزرگی را بدست آورد، خواهان توقف همه فروش های تسلیحاتی به نیروی هوایی سعودی و دیگر بخش های نظامی عربستان است. نیروی هوایی سعودی، وابستگی سنگینی به پشتیبانی آمریکا و انگلستان دارد و یک تحریم جنگ افزاری می تواند آن را فلج کند.

در پایان نویسنده گزارش با اشاره به کاهش قیمت جهانی نفت و تاثیرگذاری آن بر اقتصاد عربستان سعودی می افزاید: در حالی که بهای نفت در چشم انداز پایین خواهد ماند، سعودی ها با چالش های اقتصادی سختی روبرو هستند. این کشور نمی تواند هزینه سرانه بیشتری را به نسبت دیگر کشورها، صرف خرید تسلیحات کند و اگر هزینه های نظامی را محدود نکند، امیدها برای اصلاحات اقتصادی عقیم می ماند.

امروز، وضعیت سعودی ها، آشکارا یادآور آخرین سال های حکومت شاه در ایران است که سررسید خریدهای نظامی پرداخت نمی شد. خاندان سعودی، بسیار پایدارتر از خاندان پهلوی است اما اقتصاد سعودی، در سراشیبی رکود قرار دارد. اکنون زمان یک رویکرد سنتی تر و جدی از آینده نگری در سیاست خارجی فرا رسیده است.


کد مطلب: 493014

آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcizpa55t1a3u2.cbct.html?493014

الف
  http://alef.ir