الف - عباس آخوندی: مسکن مهر نرخ زمین را ۹ و ساختمان را ۶ برابر کرد

عباس آخوندی: مسکن مهر نرخ زمین را ۹ و ساختمان را ۶ برابر کرد

وزیر راه و شهرسازی گفت‌: اجرای «مسکن مهر» قیمت زمین را ۹ برابر و قیمت ساختمان را ۶ برابر کرد. به گفته آخوندی سازمان بازرسی در دولت قبل گزارش داد، اغلب واحدهای تحویل داده شده به متقاضیان تکمیل نبوده‌اند. او انتقاد به مسکن مهر را بی‌احترامی به ساکنان آن ندانست و افزود: معتقدم باید حقوق شهروندی و عزت مردم رعایت شود.

روزنامه ایران نوشت: «مسکن مهر یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های هزینه‌بر تاریخ معاصر ایران است که با هدف کمک به قشرهای فرودست جامعه برای دسترسی آسان‌تر به یکی از مهم‌ترین ضروریات زندگی اجتماعی یعنی سرپناهی برای زیستن آغاز شد.

اگر چه آغاز این طرح از همان ابتدا منتقدان زیادی داشت و بسیاری از کارشناسان ورود دولت به این مقوله و هزینه کرد ده‌ها هزار میلیارد تومان در این راستا را متضمن ایجاد یک کار کارشناسی دقیق و گسترده می‌دانستند، با این حال این پروژه آغاز شد. نداشتن جانمایی مناسب و ساخت اغلب این واحدها در مکان‌هایی بیرون از سکونت‌گاه‌های شهری و همچنین نداشتن کیفیت مناسب ساخت و ساز و بی‌توجهی به استانداردهای معمول و در نهایت برخوردار نبودن این واحدها از زیرساخت‌های مناسب زندگی اجتماعی مانند مدرسه و مسجد و خدمات شهری و... مسائلی بود که از همان ابتدای ساخت این پروژه خودنمایی می کرد.

با این حال در دولت یازدهم ضمن تأکید بر اتمام این پروژه تلاش شد که واگذاری واحدهای جدید با امکانات زیرساختی و خدماتی کامل همراه باشد و همچنین واحدهای قبلی و پروژه‌هایی که در دوران دولت قبل واگذار شد، نیز مشمول تجهیز به خدمات محیطی و شهری مناسب شد. در این خصوص عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در گفت‌وگو با «ایران» به بیان دلایل مخالفت‌ها و اعتراض ها به این پروژه پرداخته و همچنین در خصوص عملکرد دولت‌های دهم و یازدهم در خصوص مسکن مهر نیز آمارهای مقایسه‌ای را ارائه داد.

او در خصوص دلیل مخالفت خود با کلیت این پروژه می‌گوید: این که کسی در وزارتخانه بنشیند، برای دیگران سقف زندگی تعریف کند، کار صحیحی نیست و نداشتن زیربنا، توجه نکردن به مسائل فرهنگی و اجتماعی که زندگی مردم را مختل می‌کرد، مشخص بود که اشتباه است. سیستم حمل و نقل آن از اول معلوم بود که مشکل دارد؛ تأمین آب همین طور. اصلی‌ترین مسأله‌ این پروژه این بود که هیچ تعریفی از شهر نداشت. فکر می‌کردند که شهر ساختمان و خیابان و معبر است؛ در صورتی که شهر سازمان اجتماعی است. اصلاً به عنصر انسان در شهر توجه نداشتند. در واقع شهر را انبار آدم در نظر می‌گرفتند. به جای آن که کالا داخل آن بریزند، آدم داخل آن می‌ریختند و از همان اول معلوم بود، دارای مشکلات عدیده‌ای است که اکنون این مشکلات مشخص شده است. ۱۱۷ هزار واحد داریم که حتی یک متقاضی هم ندارد. اینها را از کجا ساختند؟ از پول متقاضیان آن را ساخته‌اند و پول مردم را در بیابان حرام کرده‌اند.

آخوندی در پاسخ به این که برخی انتقاداتش از پروژه‌های مسکن مهر ممکن است از سوی ساکنان این واحدها نوعی بی‌احترامی تلقی شود، هم گفت: اتفاقاً من معتقدم باید حقوق شهروندی رعایت شود. من از روز اول در صداوسیما و همه جا گفتم که به عنوان میراث‌دار این پروژه از دولت قبل به تمام تعهدات نسبت به شهروندان پایبند و موظف هستیم این واحدها را ساخته و تحویل دهیم و هر قدر هم بتوانیم خدمات زیربنایی و روبنایی این پروژه‌ها را تأمین کنیم ولی این موجب نمی‌شود به کسانی که هزاران میلیارد تومان از اموال مردم این کشور را به روش بسیار بدی هزینه کرده‌اند، انتقاد نکنیم. این دفاع از حقوق شهروندی و عزت مردم است. وضعیت پروژه‌های مسکن مهر حتی از پروژه‌های ساخت و ساز دولت‌های اروپایی بعد از جنگ جهانی دوم هم که دهه‌ها نابه‌سامانی در محیط شهرهای این کشورها را در پی داشت، بدتر و نابسامان‌تر است.

او درباره پیامدهای این پروژه بر کلیت اقتصاد می‌گوید: در نتیجه این پروژه چه اتفاقی رخ داد؟ قیمت زمین ۹ برابر شد. قیمت ساختمان ۶ برابر شد. اقتصاد را با یک تورم ۴۰ درصدی مواجه کرد. ضمن این که به دسترسی مردم به مسکن هیچ کمکی نکرد.

آخوندی در زمینه شمار واحدهای افتتاح شده در دولت سابق و دولت یازدهم می‌گوید: تقریباً دو میلیون و ۳۰۰ هزار واحد در دولت قبل شروع شد که از این شمار یک میلیون واحد را تحویل دادند و مابقی به دولت یازدهم رسید. در دولت یازدهم هم ۷۰۰ هزار واحد تا کنون تحویل داده شده است و حدود ۲۱۰ هزار واحد هم تکمیل شده که در آستانه تحویل است و البته می‌خواهیم با امکانات زیرساختی و خدماتی کامل تحویل متقاضیان شود. نکته مهم این است که در همان پروژه‌هایی که دولت قبل واگذار کرده، مسجد، مدرسه و درمانگاه ساختیم، پاسگاه ساختیم، سیستم جاده‌ها و حمل و نقل آنها را درست کردیم.

وی در خصوص مشکلات واحدهای تحویل داده شده نیز با بیان این که واحدهایی که با عنوان صد در صد آماده به مردم تحویل داده شد، اغلب بیشتر از ۸۰ درصد تکمیل نشده بودند، گفت: در یکی از گزارش‌هایی که سازمان بازرسی کل کشور قبل از دوره ما نوشته است، بیان شده که واحدهایی که صد در صد تحویل مردم شده، اغلب نه نما دارند و نه تکمیل شده‌اند و گرفتاری زیادی دارند. از اینها مهم‌تر سند است. واحدها بدون سند تحویل مردم شده است. از این یک میلیون حتی فکر نمی‌کنم برای ۴۰۰ هزار واحد آنها سند به مردم تحویل شده باشد.

آخوندی همچنین در پاسخ به این سؤال که مسکن مهر هم اکنون در چه وضعیتی است و چه موقع به اتمام می‌رسد، می‌گوید: تقریباً یک میلیون و۹۰۰ هزار واحد تمام شده و ۳۰۰ هزار واحد باقی مانده است. پروژه مسکن مهر را نباید یک پروژه در نظر گرفت. هر شهری پروژه دارد. هر کدام یک وضعیت دارد. الان وارد هسته سخت می‌شویم. ۱۱۷ هزار واحد اصلاً مشتری ندارد. اینها دیگر تکمیل کردن ندارد، چون مشتری ندارد. ۴۹ هزار واحد هم در دادگاه مسأله دعوی دارد و تا دادگاه رسیدگی نکند و قاضی حکم ندهد، کاری برای آن نمی‌شود، انجام داد. اینها ۱۶۶ هزار واحد می‌شود. بنابراین چیزی که باقی می‌ماند و ما باید آن را جمع کنیم، رقم زیادی نیست و امسال آن را به اتمام می‌رسانیم.

او در پاسخ به این که ایده مسکن اجتماعی به کجا رسیده است، هم ضمن تأکید بر پیگیری این پروژه بعد از اتمام مسکن مهر اذعان کرد: من در گروه بسیار کم‌درآمدها ایده‌ای که داشتم و دارم، همین مسکن اجتماعی است که با ایده فرمان امام در حساب ۱۰۰ هم خیلی سازگار است. نظریه‌ای که من داشتم این بود که بنیاد مسکن و سازمان تأمین اجتماعی باید متولی مسکن کم‌درآمدها باشند و دولت مداخله‌ای نکند. سازمان تأمین اجتماعی و بنیاد مسکن باید هر کدام برای زیرمجموعه‌های خودشان مسئول ایجاد مسکن اجتماعی شوند. هماهنگی‌های کلی‌ این طرح هم انجام شده است و مشکلی که اکنون وجود دارد این است که با توجه به این که مسکن مهر هنوز به اتمام نرسیده و بسیار هم هزینه‌بر است، در این خشکسالی منابع پروژه دیگری را نمی‌توانیم شروع کنیم. بعد از اتمام مسکن مهر پروژه مسکن اجتماعی کلید خواهد خورد.