الف - آخرین اخبار از مذاکرات ژنو/ جزئیات اختلاف در متن توافقنامه نهایی

آخرین اخبار از مذاکرات ژنو/ جزئیات اختلاف در متن توافقنامه نهایی

با تکمیل شدن تیم وزرای امورخارجه کشورهای ۳+۳ و در آستانه ملاقات 7 وزیر امورخارجه و اشتون، مذاکرات بار دیگر به نقطه اوج خود رسیده است تا طبق اعلام نمایندگان دوسوی میز مذاکره اختلافات بر سر متن توافق نهایی به چند مورد مشخص و البته جدی برسد.

به گزارش «الف»، مذاکرات فشرده نمایندگان کشورهای درگیر در پرونده هسته ای ایران در ژنو-۳ به نقطه ای رسیده است که تصمیم گیری درباره نتیجه بخش بودن مذاکرات را با ابهام فراوانی مواجه کرده است.

از طرفی با توجه به اظهارات محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان دو طرف به مرحله نگارش متن مشترک رسیده اند. ظریف ساعاتی پیش در گفتگو با شبکه العالم اعلام کرد: هیات های شرکت کننده در مذاکرات ژنو وارد مرحله تدوین توافقنامه شدند که مرحله بسیار دشواری است.

این موضوع پیشرفت بزرگی در مذاکرات محسوب می‌شود و این برای اولین بار است که مذاکرات به چنین حدی از اشتراک نظر و همراهی دو طرف رسیده است. پیش از این در همه ادوار مذاکرات تنها دو طرف متن های پیشنهادی خود را به طرف مقابل ارائه کرده و یا پاسخ خود را به پیشنهاد طرف مقابل ارائه می‌کردند. با این حال هنوز اختلافات علی رغم موردی و جزئی بودن آنها جدی و راهبردی است.

سید عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان در گفتگو با خبرگزاری مهر گفته است: پیشرفت مذاکرات بد نبوده اما اختلافات همچنان ادامه دارد. وی با اشاره به اینکه مذاکرات خیلی سخت است و با مشکل پیش می رود ، افزود: بحث بر سرکلمات است و پیشرفت بد نبوده است.

اما اختلافات دقیقا بر کدام موارد است و عدم پذیرش کدام بندها از سوی طرف غربی ممکن است کل مذاکرات را ناتمام بگذارد؟ چرا که ظریف در گفتگوی تلفنی با خبر نیمروزی شبکه یک سیما امروز گفته است: در مذاکرات هیچ توافقی وجود ندارد تا اینکه روی همه موضوعات توافق شود.

وی در باره مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو نیز تصریح کرد: مذاکرات در مراحل اولیه راحت تر پیش می رفت چون موضوعات مورد توافق طرفین بود اما الان به مراحلی رسیده که دیدگاههای مختلفی بین طرفین وجود دارد و مقداری سخت است.

وی با اشاره به اینکه به مراحل نگارش مفاهیم رسیده ایم گفت: ما بر حقوق مردم ایران تاکید داریم و آمادگی نداریم اقدامی که به حقوق مردم لطمه بزند را انجام دهیم و به همین دلیل باید با دقت پیش رفت چون کلمات و عبارات معنای خاص خود را دارند در هر صورت تلاش می کنیم بهترین نتیجه برای مردم حاصل شود.

وزیر امورخارجه کشورمان اضافه کرد: هیات مذاکره کننده ایران در مقابل هر اقدامی که بخواهد به حقوق مردم ایران خدشه وارد کند مقاومت خواهد کرد و امیدواریم بقیه نیز متوجه شده باشند که باید با نمایندگان ملت ایران فقط از طریق احترام متقابل و از موضع برابر صحبت کنند و روش های دیگری که احتمالا در جاه های دیگر به کار برده است و به نتیجه رسیده اند در برابر ملت ایران به نتیجه نخواهد رسید.

وی در پاسخ به سئوالی در خصوص مسئله حق غنی سازی ایران و آب سنگین اراک نیز گفت: در مذاکرات هیچ توافقی تا زمانی که روی همه موارد توافق صورت گیرد نشده است در هر صورتی مذاکره باید در اتاق مذاکره انجام شود نه در امواج تلویزیونی به همین دلیل اجازه می خواهد که به همین روشی که تاکنون به آن عمل کرده اید اقدام کنیم اما اطمینان می دهد در هیچ نتیجه ای غنی سازی در ایران متوقف نخواهد شد و در هر توافقی غنی سازی به عنوان جزئی از توافق وجود دارد.

از محتوای اظهار نظرهای رسمی و علنی مقام های دیپلماتیک ایرانی به خصوص مصاحبه های ظرف و عراقچی در روزهای منتهی به دور جدید مذاکرات مشخص است که اختلافات بر سر ۳ موضوع مشخص وجود دارد.

۱- پذیرش «قطعی» و «صریح» حق ایران در غنی سازی در داخل خاک ایران
۲- عدم توقف کامل فعالیت های آب سنگین اراک
۳- توقف بخش معناداری از تحریم‌های غیرقانونی چون تحریم های بانکی

با این حال یک رسانه صهیونیستی طبق روال ادوار اخیر مذاکرات خبری را به نقل از یک مقام آمریکایی در این زمینه منتشر کرده است که در آن به 5 مورد اختلافی ایران و 3+3 اشاره شده است که «الف» بدون قضاوت و پیش داوری درباره محتوای این خبر، آن را نقل می‌کند.

بنابر ادعای جوییش نیوز این مقام امریکایی درخواست های امریکا از ایران در گام اول را چنین برشمرده است:

۱- غني سازي اورانيوم ۲۰ درصد ايران به مدت ۶ ماه متوقف خواهد شد
۲- به ذخاير اورانيوم ۲۰ و ۵ درصد اين كشور رسيدگي خواهد شد
۳- توسعه رآكتور آب سنگين اراك نيز به حالت تعليق در خواهد آمد
۴- نصب سانتريفيوژهاي جديد نيز از سوي ايران متوقف مي شود
۵- علاوه بر نصب، توليد سانتريفيوژهاي جديد نيز متوقف خواهد شد.

این در حالی است که طرف ایرانی بارها تاکید کرده است که غنی سازی 3.5 درصدی برای مصارف صلح آمیز و تولید برق هسته ای از خطوط قرمز پررنگ ایران است و عدم تعطیلی تاسیسات صلح آمیز هسته ای نیز از جمله مواردی است که ایران درباره آنها مصالحه نخواهد کرد.

روی دیگر اختلافات بر سر توافقنامه هسته ای نیز در خصوص میزان و گستره نعلیق تحریم ها است. طرف ایرانی معتقد است اندازه و حجم تحریم هایی که قرار است در دوره 6 ماهه متوقف شوند باید به میزانی باشد که توازن در «داد و ستد» میان ایران و غرب را رعایت کند و از طرفی برای تصمیم‌گیری ایران در ادامه همکاری با غرب موثر واقع شود.

لویی شاربونو، خبرنگار خبرگزاری رویترز در گزارشی که چهارشنبه هفته گذشته منتشر شده، نوشت راهبرد امریکا آزاد کردن تدریجی پول های مسدود شده ایران در بانک های خارجی است.

مقدار این دارایی ها حدود ۵۰ میلیارد دلار برآورد شده است. شاربو نو در گزارش خود مشخصات دقیق تحریم هایی را که تعدیل خواهد شد، چنین شرح داده است:

۱- لغو موقت تحریم های فلزات گرانبها، تعلیق فشارهای واشگتن به کشورهای وارد کننده نفت ایران، لغو موقت تحریم های پتروشیمی و اقدام قدرت های بزرگ برای زمینه سازی برای از سرگیری تجارت قانونی با ایران.

۲- فراهم کردن دسترسی ایران به قطعات هواپیما.

۳- رویترز به نقل از یک منبع آگاه نوشته است که به ایران این فرصت داده شده است که ظرف ۶ ماه ۳/۵ میلیارد دلار نفت، دو الی سه میلیارد دلار محصولات پتروشیمی و یک تا دو میلیارد دلار طلا بفروشد.

۴- براساس قیمت های کنونی، ایران می تواند روزانه ۲۰۰ هزار بشکه نفت اضافه بفروشد که در واقع افزایش ۲۰ درصدی صادرات نفت این کشور خواهد بود.

۵- براساس توافق اولیه همچنین به ایران اجازه داده خواهد شد حدود ۷/۵ میلیارد دلار غذا و دارو و ۵ میلیارد دلار کالاهای دیگر وارد کند.

نتیجه این دور از مذاکرات تا ساعاتی دیگر و پس از برگزاری دیدار ظریف، کاترین اشتون و وزرای امورخارجه 3+3 مشخص خواهد شد.