الف - واکنش مجری سد کارون 4 به ترک خوردگی سد

درحالی که شرکت آب‌نیرو با تایید ترک‌خوردگی سد کارون چهار این موضوع را طبیعی دانسته است، مجری طرح سد و نیروگاه کارون ۴ در زمان اجرای این طرح بزرگ ملی، در واکنش به ترک خوردن این سد تاکید کرد: خاصیت بتن ترک است و تمام سدهای بتنی دنیا ترک می‌خورند.

حسن رنجبران در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: تمام سدهای بتنی ترک می خورند و اصلاح می‌شوند و این موضوع مساله خاصی نیست. وی در واکنش به اعلام خبر ترک خوردن سد کارون ۴ افزود: ممکن است کسانی سو‌ استفاده سیاسی از این موضوع کنند و بخواهند بگویند که پیمانکاران و مشاوران ایرانی توانایی ساخت چنین سدی را ندارند.

مجری وقت طرح سد و نیروگاه کارون ۴ در مورد مطرح شدن موضوع نفوذپذیری سد کارون ۴ قبل از افتتاح و پس از آبگیری، خاطرنشان کرد: این موضوع صحت ندارد و نفوذپذیر بودن سد در آن زمان (سال ۸۹ و ۹۰) را رد می‌کنم؛ این مطلب غلط است.

ورود دو تیم متخصص اروپایی به ایران برای حل مشکل کارون۴
بنا به اعلام یکی از مسوولین وزات نیرو، از شش ماه گذشته دو تیم متخصص اروپایی برای حل مشکل کارون۴ وارد ایران شدند تا به ترمیم ترک‌های کارون۴ کمک کنند.سد کارون۴ با کارفرمایی توسعه منابع آب و نیروی ایران، پیمانکاری شرکت جهاد توسعه منابع آب (شرکت زیر مجموعه خاتم الانبیا) و مشاوره مهاب قدس ساخته شده است.

مطالعات اولیه طرح کارون ۴ در سال ۱۳۴۵ (۱۹۶۷ میلادی) در چارچوب طرح توسعه منابع آب و همچنین برنامه‌ریزی کلی منابع آب حوضه رودخانه کارون توسط شرکت مهندسین مشاور بین المللی "هارزا" انجام گرفت و پس از آن مطالعات مرحله اول در سال ۱۳۷۴ و مطالعات مرحله دوم در سال ۱۳۷۶ توسط شرکت مهندسی مشاور "مهاب قدس" و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران منعقد شد.

همچنین عملیات اجرائی انحراف آب در سال ۱۳۷۶ ، آغاز بتن ریزی سد در سال ۱۳۸۵ و عملیات ساخت نیروگاه کارون۴ نیز از سال ۱۳۸۰شروع شد و در نهایت سد در سال ۸۹ آبگیری و در سال ۹۰ افتتاح شد.

رکورد زنی بتن ریزی و صرفه جویی ۵۵ کیلویی سیمانی
در سد کارون۴، در یک دوره زمانی ۸۲ هزار متر مکعب بتن در بدنه تزریق شد که رکورد جدید بتن ریزی در خاورمیانه محسوب می‌شود؛ پیش از این رکورد تزریق ۶۵ هزار متر مکعبی بتن در ساخت سد به ترکیه اختصاص داشت.بر این اساس ثبت رکورد بتن ریزی ماهانه سد کارون۴ در سه نوبت در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ به میزان ۶۲هزار ، ۸۲هزار و ۸۹هزار مترمکعب در ماه بوده که در خاورمیانه بی سابقه است.

علاوه رکوردزنی دربتن‌ریزی، بهینه سازی سیمان مصرفی در بتن بدنه از ۲۲۰ کیلوگرم به ۱۶۵ کیلوگرم در هر متر مکعب بی سابقه و موجب صرفه جویی مستقیم معادل ۴.۵میلیارد تومان شده است.هزینه کل تملک پروژه سد و نیروگاه کارون ۴ نیز حدود ۱۱۰ میلیارد ریال شده است.

بزرگترین سد بتنی ۲ قوسی کشور
سد کارون۴، بزرگترین سد بتنی ۲ قوسی و نیروگاه آبی کشور است که شامل چهار واحد نیروگاهی هر یک به ظرفیت ۲۵۰ مگاوات می‌شود. حجم مخزن سد کارون۴، دو میلیارد متر مکعب آب است و ارتفاعی به اندازه ۲۳۰ متر دارد. این سد در محدوده استان چهارمحال و بختیاری با هدف تنظیم آب رودخانه کارون به میزان ۷.۳ میلیارد متر مکعب در سال بنا شده است و نیروگاهی با ظرفیت ۱۰۰۰ مگاوات دارد.

سد کارون۴ بالادست ترین سدی است که بر روی رودخانه کارون ساخته شده است و در پایین دست آن سدهای کارون۳، کارون۱ و مسجدسلیمان قرار دارند. با توجه به بزرگی و پیچیدگی طرح در طی مطالعات مرحله دوم شرکت فرانسوی "کوینه بلیه" نیز به‌عنوان همکار، مطالعات طرح را کنترل و مورد تائید قرار داده است، گرچه گفته می شود این شرکت سهم زیادی در پروژه نداشته است.

سد کارون ۴ در ۱۸۰ کیلومتری جنوب غربی شهر کرد و بر روی رودخانه کارون احداث شده و از جمله سدهایی است که از کمترین توان خارجی برای ساخته شدن آن استفاده شده است، از این رو سد کارون ۴ لقب بومی ترین سد کشور را نیز به خود اختصاص داده است.

قابل تامل است که با وجود بیان ترک پذیری بتن، آیا منطقی است که سدی از زمان افتتاح حاشیه هایی تحت عنوان "نفوذ پذیری" و سپس پس از دو سال صحبت از "ترک‌های ترمیم پذیر" را با خود همراه کند؟