مادری به وسعت یک دین
27 خرداد 1395 ساعت 8:57
سبک زندگی اسلامی با نگاه به زندگانی حضرت خدیجه(س)
دینداری به رتبه و مقام و شهرت و... نیست؛ بلکه دینداری با اعمال افراد ثابت میشود. حضرت خدیجه سلام الله علیها به عنوان یکی از برترین بانوان عالَم، دینداری خالص بود. یکی از جنبههای دینمداری از نگاه قرآن کریم جهاد است. جهاد با جان و مال! همچنانکه میفرماید:« إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ لَمْ يَرْتابُوا وَ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ في سَبيلِ اللَّهِ أُولئِكَ هُمُ الصَّادِقُونَ [حجرات/۱۵] مؤمنان واقعى تنها كسانى هستند كه به خدا و رسولش ايمان آوردهاند، سپس هرگز شكّ و ترديدى به خود راه نداده و با اموال و جانهاى خود در راه خدا جهاد كردهاند آنها راستگويانند». اگر از این منظر به حضرت خدیجه سلام الله علیها نگاه کنیم قطعا ایشان الگویی شاخص و تمام عیار برای جهاد با اموال هستند زیرا بخشش ایشان در راه ابقاء دین اسلام بزرگترین کمک به پیامبر گرامی اسلام در راه تبلیغ بود.
در این نوشتار ویژگیهای یک بخشش شاخص را از نظر دین اسلام با تطبیق بر زندگی حضرت خدیجه سلام الله علیها مور بررسی و دقّت قرار میدهیم.
ویژگیهای بخشش الهی
۱- طهارت مال
اولین اصل در انفاق و بخشش، حلال و پاک بودن کسب و درآمد است. قرآن کریم میفرماید:« يَأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ أَنفِقُواْ مِن طَيِّبَاتِ مَا كَسَبْتُم [بقره/۲۶۷] اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از قسمتهاى پاكيزه اموالى كه (از طريق تجارت) به دست آوردهايد انفاق کنید».
در این رابطه حضرت خدیجه سلام الله علیها الگویی واقعی هستند. ایشان یکی از بزرگترین ثروتمندان قریش بودند و در امور تجارت و مدیریت اقتصادی فراست ویژهای داشتند؛ امّا مهم این است که با همه توسعه تجاری و اقتصادی هیچگاه از راه ربا و حرام کسب درآمد نمیکردند و از راه صداقت، امانت و درستکاری خارج نمیشدند. در آن زمان همه مردم، خدیجه سلام الله علیها را به عنوان زنی ممتاز از جهت اخلاق و درستکاری میشناختند. این ویژگی طهارت نفس و طهارت مال است که توفیق انفاق الهی را فراهم میکند و مال حرام هیچگاه راهی به خیر ندارد. امام هادی علیه السلام فرمودند:« اِنَّ الحَرامَ لا يَنمى وَ اِن نَمى لا يُبارَكُ لَهُ فيهِ وَ ما اَنفَقَهُ لَم يُؤجَر عَلَيهِ وَ ما خَلَّـفَهُ كانَ زادَهُ اِلَى النّارِ[۱] به راستى كه حرام، افزايش نمىيابد و اگر افزايش يابد، بركتى ندارد و اگر انفاق شود، پاداشى ندارد و اگر بماند، توشهاى به سوى آتش خواهد بود». به همین سبب خداوند متعال دوستی خود را با پاکیزگان اعلام میکند و میفرماید:« وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرين [توبه/۱۰۸] و خداوند پاكيزگان را دوست دارد!».
۲- اخلاص در انفاق
اخلاص اگر در کارها نباشد هیچ سودی از آن کار عاید انسان نشده بلکه وزر و وبال او میشود. پیامبر اعظم صلّی الله علیه و آله فرمودند:« إنّما الأعمال بالنّيّات و إنّما لكلّ امرئ ما نوى [۲] «جز اين نيست كه ملاك و اعتبار پذيرش كارها به نزد خداوند، بستگى به نيّتها دارد و براى هر كسى آن خواهد بود كه نيّت كرده است». اخلاص در انفاق و بخشش بارها در قرآن کریم با عبارتِ[فی سبیل الله] آمده است و حضرت خدیجه سلام الله علیها به خوبی، اخلاص را در جهاد اقتصادی خود نشان دادند. ایشان تمام مال و دارایی خود را در اختیار پیامبر خدا قرار داده و ذرّهای از آن را برای خود نخواستند و این است معنای کاری که برای خدا انجام شود. نتیجه انفاقِ با اخلاص در این دنیا، برکت است همانگونه که قرآن کریم میفرماید:« مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ في سَبيلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ في كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ يُضاعِفُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَليم [بقره/۲۶۱] كسانى كه اموال خود را در راه خدا انفاق مىكنند، همانند بذرى هستند كه هفت خوشه بروياند كه در هر خوشه، يكصد دانه باشد و خداوند آن را براى هر كس بخواهد (و شايستگى داشته باشد)، دو يا چند برابر مىكند و خدا (از نظر قدرت و رحمت،) وسيع، و (به همه چيز) داناست». آری همه گسترش و توسعه و قدرت دین اسلام به واسطه انفاق خالصانه ثروتمندترین زن قریش است و این است معنای برکت! یکی از نشانههای اخلاص در انفاق منّت نگذاشتن است. همانطور که قرآن کریم میفرماید:«ثُمَّ لا يُتْبِعُونَ ما أَنْفَقُوا مَنًّا وَ لا أَذى [بقره/۲۶۲] سپس به دنبال انفاقى كه كردهاند، منت نمىگذارند و آزارى نمىرسانند». هیچ گاه این بزرگ بانوی اسلام در قبال این بخشش بزرگ کوچکترین منّتی بر پیامبر و یا مسلمانان نگذاشت بلکه همدوش با پیامبر اکرم تمام سختیهای راه اسلام را به جان خرید و این است باطن اخلاص!
۳- سبقت در ایمان
حضرت خدیجه سلام الله علیه اولین زنی بودند که به پیامبر اکرم صلوات الله علیه ایمان آوردند. این مسأله زمانی اهمّیت بیشتری مییابد که رابطه ایمان و انفاق را در نظر بگیریم زیرا یکی از موانع انفاق در راه خدا وسوسه شیطان است. خداوند متعال در قرآن کریم میفرماید:« الشَّيْطَانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَ يَأْمُرُكُم بِالْفَحْشَاءِ وَ اللَّهُ يَعِدُكُم مَّغْفِرَةً مِّنْهُ وَ فَضْلًا وَ اللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيم [بقره/۲۶۸] شيطان، شما را (به هنگام انفاق،) وعده فقر و تهيدستى مىدهد و به فحشا (و زشتيها) امر مىكند ولى خداوند وعده «آمرزش» و «فزونى» به شما مىدهد و خداوند، قدرتش وسيع، و (به هر چيز) داناست. (به همين دليل، به وعدههاى خود، وفا مىكند.)». بانویی مؤمن همچون خدیجه سلام الله علیها که مشتاقانه دعوت به اسلام را لبیک میگوید مسلّما در هنگام انفاق، اسیر وسوسه و ترساندن شیطان از فقر نشده بلکه با اطمینان خاطر به وعدههای الهی، سخاوتمندانه و با اخلاص، دین خدا را به وسیله مالی که از راه پاک به دست آورده یاری کرده و خود را مستحق پاداشهای غیر قابل توصیف معبودش میگرداند.
نتیجه اینکه؛ حضرت خدیجه سلام الله علیها به راستی شایسته عنوان برترینهای زنان جهان است. جهادی که با مال خود در راه خدا انجام داد چنان بزرگ است که به جرأت میتوان تمام مسلمین بعد از او را سر سفره برکت انفاق او دانست. این برکت از طرف خدایی است که او باور داشت و مصداق این روایت از امام علی علیه السلام است که فرمودند:« الصَّدَقَةُ تُنْمى عِندَ اللّه ِ [۳] صدقه، نزد خداوند بارور مى شود». سلام بر بانوی بخشش؛خدیجه!
پی نوشت:
[۱] الحكم الزاهرة با ترجمه انصارى، ص ۶۳۰
[۲] پيام پيامبر، متن عربى، ص ۳۲۸
[۳] تحف العقول، ۱۷۲
منبع: وب سایت رهروان ولایت
کد مطلب: 363144
آدرس مطلب: http://alef.ir/vdci5pap5t1aqz2.cbct.html?363144