الف - ایران در ائتلاف ۱+۴ برای مبارزه با تروریسم

روزنامه لبنانی الاخبار از تشکیل ائتلاف ۱+۴ متشکل از ایران، عراق، سوریه، روسیه و حزب‌الله برای مبارزه با تروریسم خبر داد.

به گزارش تسنیم به نقل از پایگاه خبری الاخبار، بعد از گذشت چند هفته از مانورهای سیاسی و نظامی و درز برخی از خبرها با مضامین مختلف، اکنون مشخص شده است مسکو در این مدت چند هفته در حال بررسی و آماده سازی طرحی از طریق برگزاری برخی جلسات و مشورت‌های محرمانه بوده و در این جلسات گروه‌ها و تیمهای نظامی راهبردی از کشورهای روسیه، ایران، سوریه و عراق در آن مشارکت داشته‌اند، تا این که نتیجه این مذاکرات بر آن شده است تا ائتلافی جدید برای مقابله با تروریسم در خاورمیانه تشکیل شود.

بعدها یک منبع بسیار مطلع به الاخبار اعلام کرد، سخن درباره این رویداد یکی از مهم‌ترین مسال منطقه‌ای و بین المللی در طول سالیان گذشته به شمار می‌آید، و عنوان این رویداد عملاً "تشکیل ائتلاف ۱+۴ برای مبارزه با تروریسم" است.

این منبع آگاه گفته است که توافق برای ایجاد این ائتلاف با این هدف صورت گرفته تا راهکارهای همکاری سیاسی و اطلاعاتی نظامی و نظامی میدانی در مناطق متعددی از خاورمیانه صورت گیرد، که بخش اصلی و هدف واقعی سوریه و عراق را در بر می‌گیرد.

این منبع همچنین افزوده است: کشورهای عضو این ائتلاف کشورهای مهمی همچون روسیه، ایران، سوریه و عراق به‌علاوه طرف پنجمی است که آن طرف هم حزب‌الله لبنان است.

این ائتلاف وظیفه دارد تا تمام اوضاع را بررسی کرده و راهکارهایی عملی برای مقابله با اوضاع جاری منطقه را بیابد، تا در خصوص تکلیف و سرنوشت نبرد شدید و سنگینی که برضد سوریه و عراق به راه افتاده و گروه‌های تکفیری وابسته به القاعده در دو بخش داعش و النصره در آن حضور دارند، راه حلی اساسی پیدا شود.

چرا اکنون؟

اوضاع و تحولات کنونی و میدانی به‌اندازه کافی پخته نشده است تا بتوان درباره حجم تغییر راهبردی صورت گرفته در مواضع روسیه درقبال بحران سوریه شرح داد.

روسیه همواره حامی بشار اسد رئیس جمهوری سوریه بوده،‌ اما همواره در عین حال تمام درها را برای سطوح مختلف هماهنگی با غرب و کشورهای منطقه باز نگاه داشته بود،‌ تا راه حلی سیاسی بیابد.

این زمان تا حدودی به درازا کشیده شده است، تا این که مسکو دریافت واشنگتن و همپیمانان آمریکا در منطقه و به‌خصوص ترکیه و عربستان سعودی در صدد ارائه پیشنهادهای جدیدی برای حل بحران نیستند و این کشورها در واقع در حال ادامه دادن تلاش‌های خود برای دگرگون جلوه دادن اوضاع و حقایق میدانی با هدف به دست آوردن دست‌آوردهای سیاسی بزرگ هستند.

بعد از حصول توافق هسته‌ای ایران با غرب، مسکو به‌عنوان نخستین شاهد و گواه در اثبات این مسئله بوده که این توافق هیچ تفاهمی را در خصوص مناقشه‌ها و اوضاع ملتهب منطقه‌ای در بر نداشته است.

بلکه از آن فراتر روسیه دریافت که ایران در حال ادامه برنامه‌ها و فعالیت‌های گذشته خود در قبال سوریه و عراق است، و ریاست جمهوری روسیه در این خصوص گزارش‌های مفصلی از رویدادها و تحولات روزانه سوریه را به دست می‌آورد،‌ این گزارش‌ها کافی بودند تا یک تغییر جدی در دیدگاه و تعامل از سوی روسیه اعمال شود.

بسیار منطقی است کسانی باشند که معتقد باشند، تفاهم روسیه و ایران تنها در این بخش خلاصه نمی‌شود، بلکه از این مسئله فراتر رفته و تفاهم در خصوص روابط اقتصادی و تجاری را در مرحله بعد از تحریم‌ها برضد ایران هم شامل می‌شود و در این میان سخن از پرونده گاز به‌صورت اساسی مطرح بود.

اما می‌توان گفت، آنچه باعث شد تا روسیه موضع نهایی را در این باره اتخاذ کند، بی‌توجهی و اهمال کاری به عمل آمده از سوی برخی از کشورها در قبال طرح فرصت نهایی روسیه بود، در این طرح مسکو از سوریه و ترکیه و عربستان سعودی خواسته بود برای مبارزه با تروریسم تکفیری با هم همکاری کنند.

بین تاریخ ۱۷ ژوئن تا ۱۵ ژوئیه گذشته، مسکو به‌صورت مستقیم و گسترده‌ای دیدارهایی را با مقامات سعودی و پس از آن با مقامات سوری و با مقامات آنکارا به عمل آورد، و در این دیدارها بود که مسکو از آمادگی سوری‌ها برای همکاری مطلع شد و دیدارهای علی مملوک مسئول امنیت ملی سوریه با مسئولان سعودی، اماراتی و مصری صورت گرفت و در پایان این دیدارها سعودی‌ها و مقامات آنکارا بر خواسته سابق خود مبنی بر سرنگونی نظام در سوریه تأکید کردند.

شکست دشمنان سوریه

در همین حین ائتلاف عربستان سعودی، ترکیه، قطر و اردن با حمایت‌های آمریکا، فرانسه و انگلیس بار دیگر قصد داشت شانس خود را امتحان کند، از این رو دست به یک سری عملیات نظامی بزرگ و وسیع در جنوب، مرکز، شمال و شرق سوریه زدند، هدف از این حمله تحقق پیروزی‌ها و موفقیت‌های سیاسی برای به دست آوردن چشم‌پوشی‌هایی در مذاکرات سیاسی از طرف دمشق و تهران بود،‌ اما نتایج به دست آمده از این حمله برای هفتمین بار شکست سنگین در جنوب سوریه بود، این شکست پیش از تعطیلی دفتر و اتاق عملیات نظامی به‌وجود آمده موسوم به الموک در اردن بود، بعد از آن شکست‌های دیگری هم حاصل شد و نتوانستند هیچ بهره برداری سیاسی برای پیشرفت ترکیه و گروه‌های وابسته به القاعده در مناطق ادلب حاصل کنند و در مقابل ارتش سوریه بود که پیروزی را از آن خود ساخت، ارتش سوریه موفق شد پیشروی‌ای را که سازمان داعش آغاز کننده آن در بخش شرقی بود، متوقف سازد و نتوانستند داعشی‌ها مسیر دمشق به حمص را کنترل کنند.

اما به هر حال این محور تروریسم بود که پشت سر هم شکست سیاسی را هم عاید خود می‌ساخت، تا جایی این وضع پیش رفت که خود آمریکایی‌ها اذعان کردند از تحقق پیشرفت ناتوان شده‌اند.

در این جا بود که آمریکایی‌ها و روسها دریافتند که ادامه این راهکار و راهکارهای جدیدی که در پیش گرفته شده بود، تنها وظیفه دستیابی داعش به مسیر حمص به دمشق را ساده‌تر می‌سازد و راه را به‌روی النصره برای رسیدن به ساحل سوریه ساده می‌کند و اگر چنین مسئله‌ای محقق می‌شد، تنها نتیجه‌ای که این مسئله برای غرب و عربستان سعودی به‌دنبال می‌داشت از دست رفتن نفوذ و قدرت خود در کنترل سازمان‌های تروریستی بود.

اما همین گام می‌توانست ورود و دخالت ایران در سوریه را به‌صورت ریشه‌ای حتمی سازد و این امر با آمادگی حزب‌الله برای اعلان اعزام نیروهای وسیعی برای دفاع از سوریه همزمان و مقارن می‌شد تا این اقدامات مانع از حصول تهدیدی برای نظام در دمشق گردد.

در عراق نیز اوضاع به‌گونه‌ای که بخواهند آن را بسیار شدید و ملتهب به‌مانند سوریه توصیف کنند، نبود، چرا که وقایع سیاسی و میدانی در عراق بسیار ساده‌تر می‌نمود، در عراق تلاشی بین المللی برای سرنگونی نظام وجود ندارد و آمریکایی‌ها در این کشور حضوری سیاسی و نظامی و امنیتی دارند.

بر اساس این گزارش، در عراق حضور ایران بسیار واضح‌تر و پرتعدادتر است و این مسئله طی مدت اخیر از طریق حمایت از گروه‌های داوطلب مردمی پررنگ‌تر شد.

روسیه در عراق نیازی مبرم و ضروری برای دخالت ویژه و مستقیم و گسترده آن‌گونه که در سوریه احساس می‌شود، ندارد.

گفتنی است که نیروهای عراقی رفته رفته در حال به دست آوردن حمایت‌های نظامی ویژه‌ای از روسیه هستند و سلاحی را به دست آورده‌اند که تاکنون به دست سوریه نرسیده است، همچون سلاح پدافند هوایی خواه در سطح جنگنده‌ها و بالگردها و بمب‌افکن‌ها، البته در خصوص تجهیزات و تسلیحات نظامی هم نوع سلاح میدانی پیشرفته است.

اما بخشی که در عراق بیشتر از همه‌چیز موجب حساسیت شده، مسئله مربوط به سیستم به هم پیوسته گروه‌های تکفیری از نظر پیوستگی جغرافیایی، امنیتی، سیاسی و انسانی و عقیدتی است، این تروریست‌ها از این نظر با تروریست‌ها در سوریه ارتباط دارند.

هم اکنون از تجارب نظامی به دست آمده در مبارزه با داعش در عراق برای استفاده از آن جهت مبارزه و نبرد در سوریه استفاده می‌شود.

توافق روسیه با ایران، سوریه و عراق

عملا روسیه موضع خود را در قبال مسائل معلق مانده به صورت قاطع این بار تعیین کرده است، از این رو با ایران و با سوریه و عراق تفاهم کرد، و بر مواردی در این باره برای تشکیل یک سیستم ائتلافی که دربرگیرنده نهادهای اجرایی هستند، توافق حاصل شد.

براساس این توافق، عناوین سیاسی مرتبط با سوریه در برگیرنده وحدت و حفظ تمامیت ارضی سوریه و حفاظت و حمایت از دولت و ارتش و تلاش برای نیرومند کردن آن و مسدود کردن نهایی بحث های مرتبط با آینده و سرنوشت بشار اسد رئیس جمهوری سوریه و تفاهم روسیه و ایران براساس احترام منافع مشترک دو کشورهای عراق و سوریه است.

پس از این بود که روسیه گام های عملی ویژه ای را در این خصوص آغاز کرد:

•دستور غافلگیر کننده پوتین رئیس جمهوری روسیه برای برگزاری رزمایش توان نیروهای نظامی روسیه مستقر در منطقه میانی، در این رزمایش بیش از ۵۰ فروند جنگنده با تیم پروازی مختص هواپیماهای Su-۲۴M وSu-۲۷ وMiG-۳۱ وSu-۲۵، در این رزمایش شرکت کردند، در این رزمایش هواپیماهای شرکت کننده فاصله های دو هزار تا سه هزار کیلومتری را طی کردند.

•کادر پروازی نیروی هوایی روسیه به صورت غیر منتظره ای آموزش دیدند تا عملیات مربوط به فرود در فرودگاه های ناشناخته را آموزش ببینند، ولی کادر زمینی آموزش دیدند که چگونه می توانند تجهیزات هواپیماهای نظامی و جنگنده ها را برای چندین پرواز و فرود پی در پی تدارک ببینند، و در این رزمایش بیش از ۹۵ هزار نیروی نظامی روسیه و بیش از ۷ هزار دستگاه از تجهیزات زمینی نظامی شرکت داشتند، و در این رزمایش بیش از ۱۷۰ فروند جنگنده شرکت داشتند.

•تشکیل اتاق عملیات نظامی و اطلاعات نظامی با هماهنگی تمام پایتخت های کشورهای مرتبط به این ائتلاف به گونه ای که افسرانی از سوریه، عراق ، روسیه و ایران در آن حضور داشته باشند، و علاوه بر این شماری از افسران یکی از واحدهای ویژه حزب الله در این اتاق حضور دارند و عملیات هماهنگی اجرایی را برعهده دارند.

•شماری از واحدهای نظامی روسیه با تشکیل یک پل هوایی به سمت ساحل سوریه منتقل شدند و اسکادرانی از جنگنده های روسیه از جدید ترین مدل ها عازم منطقه شدند، به همراه این اسکادران جنگنده های روسیه یک اسکادران از بالگردهای جنگنده نیز اعزام شدند، همچنین نیروی حمایت و پشتیبانی سلاح سنگین و متخصصان مسائل نظامی زمینی عازم شدند، از این رو سیستم اطلاعات نظامی پیشرفته ای در منطقه تقویت شد و بیش از هزار افسر و نظامی روسی برای همکاری با صدها تن ازر متخصصان حاضر در سوریه عازم شدند و پایگاه های هوایی در مناطق ساحلی سوریه مجهز شدند.

•روس‌ها هرگز منکر توجه ویژه خود به مناطق بخش شمالی لاذقیه نشده اند، مناطقی که در آن حضور گروه های مسلح چچنی یا کسانی که از جمهوری های تازه استقلال یافته اتحاد جماهیر شوری سابق به صورت پر رنگ تر دیده می شود، از این رو فعالیت امنیتی گسترده ای از سوی نیروهای روسیه در این مناطق آغاز شده است.

• نظامیان روسیه در چندین منطقه از لاذقیه مستقر شده اند، و نیروهای روسیه در برخی از ورودی های مراکز مهم و بزرگ مستقر شده اند، و دیگر رویت آنها در حال بررسی در مراکز یاد شده مساله ای ساده است، و برای هماهنگی شماری از نظامیان روسی مسلط به زبان عربی وظیفه هماهنگی را برعهده گرفته اند. همچنین مقامات آمریکایی بنا به خبرهای درز یافته از سوی خبرگزاری رویترز اعلام کردند که هواپیماهای بدون خلبان و شناسایی روسیه عملیات شناسایی خود را در آسمان سوریه آغاز کرده اند، و این امر به عنوان نخستین عملیات هوایی ارتش روسیه در سوریه به شمار می آید، آمریکایی ها و رویترز در این باره می افزایند: نخستین عملیات از این نوع که توسط هواپیماهای بدون سرنشین روسیه بر فراز آسمان سوریه به پرواز در امده اند از یکی از پایگاه های نزدیک به لاذقیه عملیات خود را آغاز کرده اند، این درحالی است که به گفته این مسئولان آمریکایی و رویترز ارسال سلاح و مهمات از روسیه به سوریه همچنان ادامه دارد.

چند روز قبل شماری از افسران روسیه به همراه افسران متخصص اعزامی از روسیه به سوریه در برخی از مناطق سهل الغالب در حماه بازدیدهایی داشتند، و یک کاوش میدانی و بررسی انجام دادند، و در این امر شماری از افسران سوریه هم آنها را همراهی می کردند، و افسران حزب الله هم در کنارشان بودند.

همچنین نظیر این برنامه در اطراف ادلب و در رشته کوه های ساحل مشرف به منطقه لاذقیه صورت گرفت و اکنون مشخص شده است که نیروهای روسی اعزامی به سوریه حامل تخصص های مختلف نظامی هستند و یگان های هوایی و واحدهای متخصص در زمینه تک تیراندازی و افسران توپخانه و افسران شناسایی و رصد را در بر می گیرد.

روس ها همچنین عملیات هماهنگی با نیروها و احزاب کرد را داشته اند و یک فرستاده نظامی روسیه دیداری محرمانه را با شماری از فرماندهان نظامی کرد در الحسکه داشته و مناطق مذکور را که مناطق درگیری واحدهای کرد با گروه های تروریست بوده را مورد بررسی قرار داده است.

قرار است روسیه نقش فعالی در این منطقه داشته باشد و قرار است در نبرد با سلاح های پیشرفته خود در میدان مشارکت داشته باشند و از طریق فرماندهی عملیات و مشارکت در آن در حمله توپخانه ای و حملات جنگنده ها و غیره مشارکت داشته باشند و این همه در کنار ارتش سوریه و حزب الله صورت می‌گیرد.