صادق برادران

صرف نظر از مزايا و معايب اين طرح كه بارها در تحليل هاي مختلف بيان شده و گويا قرار است در آزمون بعدي اصلاحاتي صورت گيرد تا عيوب آن به حداقل رسد، در اينجا به برخي از ابعاد مغفول واقع شده اين آزمون اشاره مي شود تا شايد تحليل هاي صورت گرفته كامل تر گردد.

از زمان مطرح شدن اين طرح، شوق و اشتياق زايدالوصفي در بسياري از افراد براي شركت در آزمون بوجود آمده است. بيش از صد هزار نفر در اين آزمون شركت كردند، حدود پانزده هزار نفر در مرحله اول قبول شده و براي مصاحبه به دانشگاهها معرفي شدند و در نهايت از اين بين، تنها حدود ۵۰۰۰ نفر پذيرفته شدند. اين روند باعث گرديد تا جو خاصي براي تحصيل در دوره دكترا ايجاد گردد و حتي پيش بيني مي شود كه تعداد شركت كنندگان در دوره بعدي دكترا به مراتب بيش از اين باشد. به عبارت ديگر، با اين آزمون خيل كثيري از افرادي كه هيچ برنامه و يا انگيزه قوي براي تحصيل در دوره دكترا نداشتند به ادامه تحصيل تهييج شده و پس از آنكه بخش اعظم آنها مورد پذيرش نهايي قرار نگرفتند هم اكنون به فكر روشهاي مختلف ديگري براي بالا بردن سطح تحصيلات خود هستند. اين امر باعث شده تا برخلاف برنامه هاي وزارت علوم، انگيزه ادامه تحصيل در خارج به شدت افزايش يابد، كلاسهاي و مراكز آموزش دوره دكترا گسترش يافته، تب كسب مدرك در مديران فعال كشور تندتر شده و در يك كلام، بخش عظيمي از انرژي نيروي فعال كشور از اهداف تعيين شده منحرف شده و متوجه رقابتي بي ثمر گردد.

بنده خودم يكي از پذيرفته شدگان اين آزمون هستم و قرار است تا از مهرماه تحصيلات خود را در رشته كارآفريني در دانشگاه تهران شروع كنم ولي به جد معتقدم شرايط فعلي اين آزمون و فرهنگ مدرك گرايي موجود در كشور باعث گرديده تا معايب اين شيوه پذيرش به مراتب از مزاياي آن بيشتر باشد. براي نمونه به مورد زير كه تجربه شخصي خودم هست دقت كنيد.

در آزمون، شخصي كنار بنده نشسته بود كه وقتي از او انگيزه اش را پرسيدم اين پاسخ را داد: «من با دوستانم شركت مهندسي دارم. وقتي ديدم همه دارن ثبت نام مي كنن، با دوستام تصميم گرفتيم تا ما هم شركت كنيم تا شايد به منافعي برسيم». و وقتي از او دليل شركت در رشته كارآفريني را پرسيدم گفت: «حوصله خواندن براي رشته عمران كه رشته كارشناسي ارشدم هست را نداشتم. گفتم شايد اين رشته ساده تر باشه». دلم برايش سوخت. احتمال دادم مثل اكثر مردم و مسوولان كشور ما تصور مي كند موضوع رشته كارآفريني، اشتغالزايي و ايجاد كار است. براي همين چون ايشان يكي از داوطلبين دكتراي كارآفريني بود! بهش گفتم: «موضوع رشته كارآفريني، كشف و بهره برداري از فرصتهاي اقتصادي است. اين را بدون تا حداقل بتوني يك چند تا سوال تخصصي را جواب بدي». با اين حال نيم ساعت از شروع آزمون در نوبت عصر نگذشته بود كه بلند شد و رفت. البته سوالات تخصصي آنقدر بي ربط و بد طراحي شده بود كه من هم نتوانستم به اندازه اي كه مطالعه كرده بودم و آمادگي داشتم، پاسخ دهم. اين ماجرا گذشت و نتايج اوليه اعلام شد. در عين شگفت زدگي وقتي براي مصاحبه به دانشگاه رفته بودم، بغل دستي مورد نظر را ديدم. لحظه واقعا جالبي بود. بسياري از دوستان قوي و مطلعم در آزمون قبول نشده بودند و ايشان با آن انگيزه قوي و هدف بلند! حالا جلوي من ايستاده بود و لبخند مي زد. البته اين فرد در مصاحبه رد شد ولي مطمئن هستم او و تمام دوستان شبيه او تهييج شدند تا به ترتيبي تحصيلات خود را ادامه دهند.

من با ادامه تحصيل كسي مشكل ندارم ولي دوره دكترا، دوره تلاش و كوشش بسيار براي يافتن راه حلهاي ساختن ايران عزيزمان است و حضور افرادي كه بدون انگيزه و اهداف والا و تنها براي كسب مدرك قصد ادامه تحصيل دارند، باعث ضربه زدن به روند علمي كشور و كشتن انگيزه دانشجويان واقعي مي شود. بنابراين خاضعانه از مسوولان خواهش مي كنم در اين آزمون تجديد نظر كرده و قبل از آنكه چيزي مشابه كنكور در كشور راه بيافتد و گروه عظيمي از بهترين افراد كشور از روند توليد و خدمت خارج شده و به فكر كسب مدرك بيافتند، راهكار بهتري بيانديشند.
 

الف