الف - مقاله بهار اهداف و برنامه مشخصی داشت/ نويسنده تعمدا همه ميراث علمي و فقاهتي شيعه را ناديده گرفته است

مقاله بهار اهداف و برنامه مشخصی داشت/ نويسنده تعمدا همه ميراث علمي و فقاهتي شيعه را ناديده گرفته است

حجت الاسلام پناهیان در مورد مقاله روزنامه بهار با تأکید بر اینکه کاملا معلوم است که مقاله هدف تخریبی دارد نه تقریبی، گفت: این مقاله براساس کار سیاسی منطبق با روش منافقانه لیبرالها و ادبیات آنها برای ترویج و تبلیغ اندیشه ای غیرعالمانه تنظیم شده است.

حجت الاسلام عليرضا پناهیان خطيب هيات هاي مذهبي تهران است. سخنراني هاي او در باب روش سياسي اسلام و تاكيد وي بر امتزاج عيني سياست و ديانت در سلسله سخنراني هاي او در مناسبت هاي مذهبي ما را بر آن داشت تا به بهانه درج مقاله جنجالي و پرانتقاد روزنامه بهار با عنوان "امام، پیشوای سیاسی و الگوی ایمانی؟"به سراغ وي برويم. مقاله اي كه به دليل نگاه خاص و پرابهامش به واقعه غدير و انكار خلافت سياسي ائمه معصومين(ع) و هم‌چنين توهين به جامعه شيعيان مورد انتقاد شديد علما، گروه‌هاي مذهبي و سياسي شده است. پناهيان در اين گفتگو مقاله موهن را فاقد حداقل‌هاي علمي و انديشه‌اي و سرشار از تناقض ارزيابي مي‌كند كه آن مطلبي ترويجي با «اهداف و برنامه مشخص» ارزيابي مي‌‌كند.

خطيب مشهور هيات‌هاي مذهبي هم‌چنين با اشاره به حساسيت بنيانگذار كبير انقلاب به نفوذ و فعاليت «ليبرال‌ها» در جامعه انقلابي، مطالب اين مقاله را از جنس مقالات و بيانيه‌هاي گروهك‌هاي ليبرال ابتداي انقلاب ارزيابي كرده و معتقد است مقاله نويس بدون نام بردن از حضرت امام(ره) تمام تلاش خود را براي زير سوال بردن فلسفه و انگيزه نهضت امام خميني(ره) و هم‌چنين توهين به ايشان مصروف داشته است.

پناهيان معتقد است با توجه به سياق ضدعلمي مقاله، نيازي به پاسخگويي علمي و مذهبي به اين مقاله نيست به خصوص كه شبهات مطرح شده در اين مقاله در صدها جلد كتب و تاليفات علماي شيعه پاسخ داده شده است و نويسنده تعمدا همه ميراث علمي، كلامي و فقاهتي شيعه را ناديده گرفته است؛ و براي مقابله با چنين مطالب ترويجي بايد تكنيك‌ها و فريب هاي جنگ رواني به كار رفته در آن را براي مردم افشا كرد.

گفتگوي مهر، با حجت‌الاسلام عليرضا پناهيان را در ادامه مي‌خوانيد:
آقاي پناهیان همانطور كه حتما مطلع هستيد روزنامه بهار روز چهارشنبه هفته گذشته در آستانه عيد غدير اقدام به انتشار مقاله اي با عنوان "امام، پیشوای سیاسی و الگوی ایمانی؟" كرده است كه اين مقاله بحث ها و انتقادهاي فراواني را در پي داشته است. در مورد اين مقاله و ميزان صحت و سقم ادعاهاي تاريخي و قرآني آن بفرماييد.
پناهيان: اولا این مقاله، مقاله ای علمی نیست و مقاله ای صرفا ترویجی است. این مقاله علیرغم ادبیات به کار گرفته شده و یا تظاهری که به استدلال و برهان دارد، کاملا مقاله ای برای تبلیغ یک نگاه غیرعالمانه است. اینکه به چه قصدی این تبلیغ و ترویج صورت گرفته عرض خواهم کرد، ولی این مقاله، مقاله ای است که اولین شرایط علمی مقاله محققانه را در خود ندارد.

نویسنده مقاله صدها جلد کتابی که در بیان براهین اثبات امامت امیرالمؤمنین(ع) و وصایت اوست را در نظر نگرفته و در نظر نگرفتن سخنان علمی و براهین علمای شیعه در طول تاریخ تشیع، بی انصافی محض و ناشی از عمدی است که نویسنده در بی اعتنایی و بی احترامی به علما دارد.

زمانی می توانستیم این مقاله را مقاله ای علمی به حساب آورد که براهین اثبات کنندگان به ساحت امیرالمؤمنین(ع) را بیاورد و علیه این براهین، استدلالهای خودش را مطرح کند. بالاتر از این، این مقاله نه تنها مقاله ای علمی نیست بلکه مقاله ای ترویجی است و مقاله ای است در جهت ضدیت سیاسی با نگاه بنیانگذار انقلاب اسلامی که براساس آن نگاه، انقلاب اسلامی ایران را شکل داد و اینکه کسی بدون اینکه اسم حضرت امام(ره) را بیاورد نظرات ایشان را ظالمانه بداند. این کار، آدم را یاد بیانیه های گروهکهای ضد انقلابی می اندازد. در واقع این مقاله، کار سیاسی سخیف است چون دیگر دیدگاه شیعی، یک دیدگاهی است که تشکیل حکومت داده و توانسته تغییر سیاسی عمده ای در عالم ایجاد کند و وقتی کسی مبانی نظری یک حکومت را دارد به عنوان ظلم و جهالت تاریخی مورد حمله قرار می دهد نمی تواند اغراض سیاسی نداشته باشد و وقتی آن همه استدلالها و براهین و مبانی نظری حضرت امام(ره) برای تشکیل حکومت اسلامی را در نظر نمی گیرد و علیه آن این گونه قلم فرسایی می کند، جز یک نگاه سیاسی امنیتی نمی توان به این مقاله داشت.

چطور بك مقاله در حوزه مسائل فقهي و تاريخي با ظاهر علمي و انديشه‌اي مي‌تواند نگاه نه تنها سياسي بله نگاه امنيتي داشته باشد؟
پناهيان: این مقاله، ما را به یاد ادبیات لیبرالها در سالهاي ابتدايي انقلاب و دهه شصت می اندازد. ادبيات و رفتارهايي که باعث شد حضرت امام(ره) در ماه های آخر عمرشان ۱۰ بار یا بیشتر علیه لیبرالها مطالبی را بیان فرمودند که صریحا نامشان را ذکر کردند در سخنان خودشان در جلد ۲۱ صحیفه امام(ره) هست و هر بار هم کلمه لیبرالها را کنار منافقین قرار دادند. بعد توضیح هم می دادند که منافقین همان کسانی هستند که گوش تا گوش سر پدر خانواده را در کنار فرزندانشان می بریدند و امام(ره) عمدا کلمه لیبرالها و منافقین را کنار همدیگر قرار می دادند و اصرار داشتند که منافقین و لیبرالها را یک حقیقت در دو لباس بدانند. منافقین در لباس تروریستی و خشن ظاهر شده بودند اما لیبرالها در لباس به ظاهر روشنفکری ظاهر می شدند.

روشنفکری، چیز خوبی است اما وقتی بدون مراعات حداقل مقررات علمی، کسی علم نمایی می کند و با رعایت برخی از ظواهر در ادبیات به توهین می پردازد نسبت به مبانی نظری انقلاب و طرفداران آن مبانی و به ویژه نگاه حضرت امام(ره)، این یک کار منافقانه است، نه کار عالمانه. ضمن اینکه اگر کسی در این روزنامه، این مقاله را قبل از انتشار خوانده بود تناقضهای مقاله را دیده بود، اگر این مقاله درباره آب آشامیدنی و گیاهان و درختان نوشته بود نباید اجازه چاپ به آن می داد.

ایشان وقتی می خواهد حکومت را از امیرالمؤمنین(ع) بگیرد، به سخن امیرالمؤمنین(ع) اتکا می کند که حضرت فرمودند: از عطسه بُزی پیش حضرت ارزشش کمتر است. حکومت چیزی است که از ارزشش از عطسه بُزی کمتر است، اما وقتی که می خواهد حکومت را به مردم واگذار کند می گوید چطور ممکن است خدا و دینش، مردم را در یک چنین امر مهمی بی اختیار قرار داده باشند. چنین مقاله ای اگر می خواست درباره یک موضوع ساده مانند ترافیک نوشته شود گردانندگان روزنامه باید می گفتند این تناقضهای آشکار نشان دهنده حماقت یا غرض ورزی نویسنده است. پس بنده تصور می کنم که این مقاله براساس کار سیاسی منطبق با روش منافقانه لیبرالها و ادبیات آنها برای ترویج و تبلیغ یک اندیشه غیرعالمانه تنظیم شده است.

برخي سياق ضد شيعي اين مقاله و بازتكرار انديشه‌هاي سلفي و وهابي در قالب كلمات و عبارات شيعي را مورد انتقاد قرار داده و برخي ديگر نيز توهين هاي پي در پي نويسنده به كليت جامعه شيعيان و علماي بزرگ تاريخ شيعه را مورد انتقاد قرار مي‌دهند. براي مخاطبان ما بفرماييد كه مشخصا كدام بخش يا بخش هاي مقاله مورد انتقاد شماست. انتقاد محوري شما به كدام بخش از مقاله و يا كدام زاويه نگاه در اين نوشته است؟
پناهيان: اما این مقاله دو بخش دارد: بخشی مربوط می شود به امیرالمؤمنین(ع) که با ادبیات کاملا احترام آمیز هرچند با محتوای غلط به این موضوع پرداخته است و بدون اعتنا به تفسیر مفسران بزرگ جهان اسلام از شیعه تا سنی بدون رعایت حداقل اصول علمی صریحا به تفسیر قرآن پرداخته است که تصور نمی کنم امروزه این روش قابل قبول باشد. اگر کسی قرار است جایی طبابت کند، می گویند شما حداقل توان پزشکی خود را باید به اثبات برسانید تا بتوانید در این باره به طبابت مردم اقدام کنید. ولی ظاهرا قرآن مجید این قدر مورد حفاظت در جامعه ما قرار نمی گیرد که هر کسی خود را بدون اعتنا به نظر عموم مفسیرین و حتی بدون نقد دیدگاه آنها و بدون رعایت حداقل ضوابط تفسیر قرآن به ترویج نظریه تفسیری خود اقدام کند، چون این مقاله، مقاله ای ترویجی است اما از این بخش که به ظاهر با احترام به امیرالمؤمنین(ع) و با احترام به قرآن نوشته شده است هر چند غیر عالمانه بگذریم، بخش مهم مقاله، بخش توهینهایی است که به شیعیان و علمای شیعه صورت گرفته است که این بخش مقاله را کاملا مسأله امنیتی می دانم به این دلیل که این مقاله هر کسی را از نظریات شیعیان دقیقا خبر نداشته باشد علیه شیعیان تحریک می کند و با توجه به موقعیتی که ما هم اکنون در منطقه می بینیم که دشمنان ما به شدت به دنبال این هستند که نزاع بین مذاهب مختلف را تشدید کنند. این مقاله به سهم خود می تواند در بدنه های اجتماعی مقدمات ذهنی این نزاع را فراهم کند.

يعني شما معتقديد نويسنده در پي شكل گيري نوعي آشوب اجتماعي از طريق ايجاد شكاف هاي مذهبي شيعي-سني در ايران و منطقه بوده است؟
پناهيان: البته توان این روزنامه یا نویسنده اینقدر بالا نیست که بتواند موجب به هم ریختگی جامعه شود ولی در این جهت حرکت کرده است. ایشان برای بیان نظر خود نیاز به اینکه به شیعیان توهین کند، نداشت. می توانست بگوید برداشت من این است اما برداشتهای دیگری هم وجود دارد اما ایشان صریحا می گوید: هر کسی برداشتی غیر از این دارد خودش را امام قرآن می داند و آن شیعه ای است که ظلم به علی بن ابیطالب(ع) کرده است و مرام امیرالمؤمنین(ع) را نپسندد. نویسنده مقاله کلمات به شدت آمرانه و توهین آمیزی نسبت به شیعیان و عالمان شیعه رواج داده که بسیاری از علمای اهل سنت از چنین ادبیاتی استفاده نمی کنند و آنجایی که هم قبول نداشته باشند علمای منصف اهل سنت می گویند لااقل در این زمینه دو نظر وجود دارد و ما این نظر را قبول داریم اما این یک نوع دیکتاتوری در وجود نویسنده است که نظر خود را قبول دارد.

ابتدا مقاله خود را یک نظر در میان نظرها اعلام می کند اما بعد از اینکه نظر خود را به تفصيل بيان مي‌كند هر نظری به غیر از نظر خود را «ظالمانه» می داند، اگر چه علمای بیشماری در طول تاریخ نظر مقابل او را امضاء کرده باشند. بدون اینکه حتی یکی از آن دیدگاه ها را عالمانه مورد نقد قرار دهد و يا حتي اشاره‌اي به آنها بكند. در واقع نگاه نويسنده به صورت واضحي با نگاه حضرت امام(ره) مخالف است همان نگاهي كه بر اساس آن نهضت امام(ره) ايجاد شده و این نظام شکل گرفته است و مبارزه با استکبار موفق بوده است. نگاهی که نويسنده دارد نگاهی کاملا متضاد با نگاه مقبول حضرت امام(ره) است. تصور می کنم که اگر دشمنان ما می خواستند برای تحریک لایه های اجتماعی مختلف علیه شیعه گری آغازی در مقاله نویسی روزنامه ها داشته باشند تا بتوانند ضدیتی با تفکر شیعی در لایه های پائین اجتماع ایجاد کنند دقیقا همین کار را می کردند كه اين نويسنده انجام داده و جز این راه دیگری نداشتند.

ما الان می بینیم کسانی که در اطراف کشور ما به عنوان عُمّال آمریکا و اسرائیل، شیعیان را با انگیزه های مذهبی سَر برمی برند دقیقا از بخشی از همین ادبیات استفاده می کنند. شما برای اینکه بتوانید یک تروریست را با انگیزه های مذهبی وادار کنید که شیعیان را به قتل برساند باید اول به آنها بگوئید که شیعیان دارند در حق علی بن ابیطالب(ع) ظلم می کنند و به خدا و پیغمبر(ص) دروغ می بندند و باید نگاه آن تروریست را به گونه ای قرار دهید که نگاه شیعی را یک نظر در کنار دیگر نظرهای اسلامی تحمل نکند. این مقاله، این کار را انجام داده است. این مقاله دعوت به کشتن شیعیان نمی کند ولی کاملا برخی از منازعاتی که نمونه اش را در سوریه می بینیم تئوریزه می کند اگر کسی علاقه به قرآن و علاقه به صحابه جلیل القدر پیامبر(ص) یعنی امیرالمؤمنین علی(ع) داشته باشد اگر اطلاعات عمیق دینی نداشته باشد راحت می تواند بعد از خواندن این مقاله معتقدین به وصایت امیرالمؤمنین(ع) را نفرین کند که چرا چنین ظلمی به آن حضرت می کنند.

به این دلیل می گویم این مقاله، یک مقاله ترویجی است؛ ترویج خشونت علیه شیعیان است. خشونت علیه شیعیان هدف این مقاله است و الا می توانست نظر عموم علمای شیعه را من جمله حضرت امام را در کنار نظر خودش لااقل محترم بداند. اشکالی ندارد که ما نظری غیر از نظر حضرت امام(ره) داشته باشیم ولی بی حرمتی کردن به دیدگاهی که مبنای یک حکومت و محور وحدت قرار گرفته است، عامل اقتدار و ثبات یک جامعه قرار گرفته است و متهم آن به ظلم و از منظر دین و قرآن علیه آن سخن گفتن یعنی تحریک اجتماعی و این مسأله کلیدی این مقاله است.

ظاهرا اين روزنامه در شماره بعدي خود ضمن عذرخواهي چند مطلب در پاسخ به مقاله مذكور هم منتشر كرده و انتشار آن را ناشي از اشتباه سهوي مسئولان روزنامه دانسته است.
پناهيان: من شنیدم یکی از مقالاتی که این روزنامه در جواب این مقاله منتشر كرده، حاوی توهین به صحابه بوده است. آن هم نوع دیگری از افراطی گری در مقابل این نوع از افراطی گری است که هر دو مقاله، هم مقاله حاوی توهین به شیعیان و تحریک احساسات برخی از عوام علیه شیعیان و هم مقاله توهین به صحابه هر دو در جهت یک هدف، حرکت می کنند و آن هدف چیزی نیست جز ایجاد تفرقه های قومی و مذهبی و این مسأله، مسأله ساده ای نیست.

خارج از بحث آزادی افکار و آزادی بیان است. شما می توانید با بیان ذهنیت افراد جامعه را نسبت به هم منفی کنید. اگر این مقاله علیه گروه کوچک اجتماعی بود شاید آنقدر اهمیت نداشت. اگر این مقاله بدون اینکه به ارزیابی نظرات مخالف خودش بپردازد، صرفا نظر خود را درباره برخی از آیات قرآن بیان می کرد اینقدر حساسیت نداشت ولی بسیار قابل تأمل است که این مقاله با چنین اهداف روشنی که فی نفسه دارد بدون اینکه ما با غرض نویسنده و منتشرکنندگان آن کاری داشته باشیم از چه فیلترهایی عبور کرده است؟ آیا مسئولان این روزنامه حداقل آشنایی با ضوابط روزنامه نگاری را ندارند و نمی دانند که چگونه می توان به تحریک احساسات اقوام مختلف علیه یکدیگر اقدام کرد؟ اگر چنین آگاهی ای را ندارند پس چرا به اداره یک مطبوعه اقدام می کنند. مسلما هر روزنامه نگاری از حداقلهای آثار روانی مقاله ای با این سیاق خبر دارد و این برای من خیلی سؤال ایجاد می کند.

برخي از منتقدان اين مقاله و اقداماتي از اين دست را در ادامه وضعيت رسانه‌هاي مكتوب در دوران اصلاحات ارزيابي مي‌كنند و معتقدند عده‌اي به دنبال تكرار همان فضا با ادبياتي جديد هستند.
پناهيان: ما در دوران اصلاحات شبیه چنین مقاله هایی نداشتیم. دفاع از سکولاریزم در مقابل اسلام سیاسی و حکومتی، در مقابل تفکر شیعی که قائل به امامت به معنای حکومت است چیز تازه ای نیست، اما اینکه از منظر دین به این موضوع پرداخته شود، و خصوصا صاحبان تفکر اسلام سیاسی و امامت به معنای حکومت را ظالم تلقی کردن این حرف تازه ای است که در فضای نزاعی که دشمن می خواهد امروزه در جامعه اسلامی بین شیعه و سنی ایجاد کند، بسیار معنا دارد.

این مقاله را باید با وضعیت زمان؛ وضعیتی که ما در آن قرار داریم با هم ببینیم. با این وضعیت که در اطراف ما بسیاری از قتلها، از مؤمنین به وصایت امیرالمؤمنین(ع) صورت می گیرد. کشتارهایی که توسط تروریستهای وهابی صورت می گیرد دقیقا به همین انگیزه است.

اگر نویسنده می خواست بگوید، من آن نگاه را نگاه صحیحی نمی دانم؛ اولا لازم بود که دلایل اثبات کنندگان ولایت و امامت به معنای حکومت را رد کند و کمترین اعتنا را به آنها انجام دهد، در شرایطی که ما حکومتی مبتنی بر این اندیشه داریم. ثانیا لازم نبود به طرفداران این نظریه اینقدر توهین کند و از منظر دفاع از مقدسات دینی علیه آنها آه و ناله کند. این کارها، این مقاله را از نظر سیاسی معنادار می کند.

برای مخاطب عام شبهه ای در مورد نحوه برخورد متدينين با اين مقاله ایجاد می شود. مخاطب مي‌پرسد كه سالهاست برادران و علماي اهل سنت از این گونه حرفها زدند و به صورت طبيعي علمای ما هم با استدلال و براهين مختلف به آن پاسخ داده‌اند و هیچ وقت برخورد قهري صورت نگرفته است. حال چه چیزی شما را اینقدر ناراحت کرده كه در مقابل يك مقاله واكنش نشان مي‌دهيد؟
پناهيان: اگر در مقاله ای دروغ گفته شود، ارزش پاسخ دادن نخواهد داشت. اگر مقاله ای حداقلهای آئین نامه علمی مقاله نویسی را رعایت نکند دیگر معنای مقاله و نظر علمی که انسان بخواهد به آن پاسخ دهد را در بر نخواهد داشت. اگر در مقاله ای کتمان حقایق فاحش صورت گیرد که به هیچ وجه نتواند تصادفی قلمداد شود و ناشی از نادانی فرد تلقی شود. این دیگر بیان دیدگاه علمی نیست. من مطئنم یک عالم اهل سنت که اهل انصاف باشد به هیچ وجه این گونه علیه شیعیان مقاله نویسی نخواهد کرد. چرا؟ این ادبیات، به ادبیات تروریستهای وهابی خیلی نزدیک است و دفاع جانانه ای از مبانی آنها دارد. می دانید که تروریستهای وهابی در تاریخ بیش از اینکه به قتل شیعیان همت کنند عالمان سنی بسیاری را به قتل رساندند.(در تاریخی که در عربستان دارند.) در کشور ما هم الان از برخی از علمای اهل سنت را تهدید می کنند یا به قتل می رسانند. این ادبیات از این جنس است، از جنس ادبیات برادران یا عالمان اهل سنت نیست.

ابتدای انقلاب هم به بهانه وحدت عده ای و عدم تاكيد بر موارد اختلافی شيعه و سني می گفتند که مثلا مراسم و عزاداري هاي روز عاشورا را برگزار نكنيد یا از امامت ائمه معصومين سخني نگوييد، که ظاهرا حضرت امام(ع) ورود کردند و در مورد اهمیت برگزاري باشكوه و با عظمت دسته‌هاي عزاداري عاشورا مطالبی را بیان داشتند. آیا می توان گفت لیبرالها و برخي روشنفكران ليبرال مسلك از باب رفتار تفريطي به ورطه نوعی وهابی گری داخل شیعه افتاده‌اند؟
در این مقاله شما عقده و کینه ای علیه تفکر سیاسی حضرت امام(ره) مشاهده می کنید؛ نه یک نگاه منصفانه و نقادانه و علمی، ولو غلط و متفاوت نسبت به نگاه حضرت امام(ره). این مقاله جدا از اینکه بی انصافیهای فراوان، صریحا علیه کسانی که با دلایل فراوان به نگاه امامت به معنای خلافت و وصایت معتقدند و توانستند انقلاب بزرگی را در جهان ایجاد کنند و حکومت اسلامی را بر مبنای آن تثبیت کنند عقده گشایی کرده است. فکر نمی کنم کسی بتواند ذره ای احتمال برخورداری از هدف تقریبی برای این مقاله قائل باشد. این کاملا معلوم است که مقاله هدف تخریبی دارد نه هدف تقریبی. وقتی نویسنده ای در مقاله خود غاطبه علمای شیعه بلکه بالاتفاق علمای شیعه را ظالم تلقی می کند یعنی اینکه خواسته احساساتی را علیه شیعیان تحریک کنید. احساسات دینی را علیه شیعیان به شور بیاورید. چرا باید کسی این کار را انجام دهد؟، به چه انگیزه ای؟!

پیشنهاد شما برای رفتار رسانه ای و فرهنگی برای مقابله با این موضوع چیست؟ آيا به عنوان مثال بايد اين موضوع را بهانه پرداختن به اعتقادات شيعه كرد و رسانه ها باید مقالات پرحجمی در اثبات حقانیت ولایت ائمه منتشر کنند؟
نه! اصلا نیازی به این کار نیست، چون این مقاله ها حاوی هیچ سخن علمی علیه اعتقادات شیعی نیست. باید از نظر فنون جنگ روانی که این مقاله برای ایجاد تشنجات اجتماعی استفاده کرده باید علیه این توضیح داده شود و الا این سخن، سخن عالمانه ای نیست که زحمت پاسخ عالمانه بخواهد. من نمی خواهم نیت خوانی کنم و غرضی را به این نوشته تحمیل کنم. اغراضی که عرض کردم کاملا سیاسی و منافقانه در این نوشته است، به وضوح می توان مشاهده کرد. اگر کسی نظر مخالفی داشته باشد نیازی نیست که مخالفان خود را یک سره متهم به بدترین اتهامات کند.

این روزنامه متعلق به جریان اصلاح طلبی است و ارتباط مشخصی با این جریان دارد، به نظر شما انتظار منطقی از این جریان چیست و چه رفتاری در مقابل این اتفاق بايد داشته باشند. آیا صرف اتکاء به عذرخواهی این روزنامه کفایت میکند؟
یک جریان سیاسی باید سازوکاری داشته باشد تا بتواند جلوی نفوذ دشمن در لایه های مختلف جریانات سیاسی خود را بگیرد، ظاهرا این جریان توانمندی برای این موضوع را ندارد بلکه به واسطه برخی دیدگاه ها و برخی اهمال کاری ها همیشه بسترساز نفوذ دشمنان در لایه های مختلف سیاسی جریان خودش هست. یکی از ضعفهای جریان اصلاح طلب دقیقا همین است که خیلی ها از خارج از مرزهای منافع این ملت، می توانند به سادگی در این جریان نفوذ پیدا کنند و اهداف خودشان را پیاده کنند. ضربه اش را همین جریان اصلاح طلب می خورد، کما اینکه اگر کسانی به عنوان شیعیان افراطی در حوزه های علمیه نفوذ کنند و در میان جریانهای ولایی تندروی هایی انجام دهند که به نفع دشمنان باشد آنها هم نفوذی هستند که ضربه اش را در واقع همین شیعیان معتقد و ملتزم به ولایت خواهند خورد. در هر دو سو باید از افراطی گری جلوگیری شود.