افزایش مصرف مواد مخدر در طول ۲۰ سال گذشته در بین همه اقشار مردمی به صورت پنهان و آشکار نشان می‌دهد وجود پدیده اعتیاد به مواد مخدر منحصر به گروه‌های اقلیت و حاشیه نیست بلکه بحران اقتصادی تردید در ارزش‌های سنتی و وسعت نابرابری اجتماعی و اقتصادی همه گرده‌ها را درگیر پدیده خانمان‌سوز اعتیاد کرده است.

اعتیاد به مواد مخدر و داروها به صورت مجاز و غیرمجاز به صورت مشکل جهانی و فراگیر درآمده است و بررسی‌های مختلف هم حاکی از افزایش مصرف مواد در سطح جهان است و تنها تفاوت بین کشورها و رده های سنی در الگوی مصرف آنهاست و چون این معضل موضوعی پیچیده و چند بعدی است برای ریشه کنی آن هم می‌بایست فعالیت فراگیر در دستور اقدام مسئولین باشد.

باید توجه داشت که مردم امروز هم مثل مردم دوران گذشته هر فردی را که از هر نوع موادی استفاده کند در رده معتادین قرار می‌دهند اما به این مسأله توجه ندارند که سه قطب اصلی معتادین در سه جایگاه متفاوت از جامعه قرار می‌گیرد به طوریکه بر مبنای تأثیر مواد مخدر بر ارگانیزم معتاد در قطب اول دسته بندی می‌شود. بر مبنای عوامل عاطفی معتاد در رده قطب دوم تعریف شده است. و بر اساس نقش محیط اطراف بر فرد معتاد در قطب سوم شرایط متفاوتی را از دو قطب دیگر تجربه می‌کند.

بیشترین نظریه‌های تبیین کننده علل سوء مصرف مواد مخدر به دخالت عوامل زیست شناختی- روانشناختی و جامعه شناختی مواد اشاره کرده اند و بر مبنای نظراتشان مصرف کنندگان مواد مخدر را در ۸ گروه روان نژندها، روان پریش‌ها، نابالغان، شهوت طلبان، اودیب‌ها، ستیزه‌جویان، افسرده حالان و افراد متمایل به خود کشی تعریف می‌کنند.

بر این مبنا به نظر می‌رسد وجود افراد معتاد که عمدتاً با مریضی جسمی و روانی فراوان هم دسته و پنجه نرم می‌کنند موجب بار مالی و اجتماعی فراوان بر جامعه است و اگر راهکارهای کنترل مواد و افراد سالم در زمان و موعد خودش به کار گرفته شود حتماً جامعه‌ای شاداب و بادوام و با کارکرد مطلوب را به منصه ظهور خواهد گذاشت که برای حصول به این مهم هم توجه مدیریتی قوی و کارآمد و اصولی شرط لازم و کافی محسوب می‌شود. چرا که وجود افراد بدور از آلودگی مواد هست که می تواند بخشی از تحول اجتماعی و اقتصادی را رقم بزند.

الف