در دو سه دهه اخیر کیفیت زندگی و راه های تامین درآمد و اهمیت جایگاه ماهیت ارزشی مشاغل ، دچار تغییراتی شگرف شده است.
به باور عموم اگر "ربا خواری" بعنوان نمونه بارزکسب درآمد بدون زحمت و بهره بردن از دسترنج دیگران شآن یک شغل مسئله دار دارد و از مذموم ترین ها است، نمی تواند دلیلی جزفقدان حاکمیت ارزش های فرهنگی و مذهبی بر این نوع از کسب ثروت داشته باشد. کم نیستند واحدهای کوچک و بزرگ تولیدی که صاحبان ان ها بدلایل مختلف، واحد خود را فروخته و با سپردن به بانک و سودهای کلان بیش از ۲۲% ، روزگار می گذرانند و چه خوش هم می گذرانند. نه نگرانی تآدیه تعهدات مالی دارند و نه دلمشغول بالا و پائین شدن نرخ تورم و گرانی. بسیاریشان هم از اوضاع خود ابراز رضایت دارند و بقول یکی از آن ها "دعاگوی بانک".
حال اینکه این روند اقتصاد برباد ده، چه بر سر تولید ملی می آورد سخن این نوشتار نیست. بلائی که بقول یکی از نمایندگان دلسوز مجلس از مهمترین دلایل رکود بیسابقه فعلی است. ( همیجا بگویم که قصد مقایسه ربا خواری با سود سپرده بانکی به هیچ وجه درمیان نیست که ناگفته پیداست قیاسی مع الفارق است و فتاوی فقها دراین دو مورد روشن است ) دریک حساب و کتاب سر انگشتی ساده بشرط اینکه جایگاه بسیار مهم نحوه ماهوی کسب ثروت را نادیده بگیریم، عقل و منطق و انصاف هم حکم بر درآمد بی دردسر و بی زحمت می دهد. وقتی سرمایه اندکی بتواند با سپرده بانکی به سود ۲۲% دست یابد، کدام عقل سلیمی حکم به دویدن و عرق ریختن و ریسک سرمایه می دهد که در پایان آیا به سود ۱۰ – ۱۵درصدی برسد یا نرسد؟
چنین است که نگارنده معتقدم متولیان واحدهای تولیدی که با خطر پذیری بالا و با اندکی سرمایه به کار تولید روی می اورند، در جامعه خدمتی مثبت می کنند. فارغ ازهر معیاری شایسته تحسین و نیازمند حمایتند تا شاید روزی برسد که الگوی کسانی شوند که سود بانکی راحت را به زحمت تولید ترجیح می دهند.
این مقدمه از آن رو قلمی شد که بگوئیم در این وانفسای سود جویئ ها، رویکرد مثبت گروهی که به هر شکل به تولید روی می آورند رویکردی محترم است و باید از سوی مصرف کنندگانشان مورد حمایت قرار گیرند. واحدهای کوچک تولیدی غالبآ به تولید مواد غذائی روی می آورند و شک نیست که لحاظ کردن موازین قانونی و رعایت اصول مسلّم بهداشتی، از بدیهیّاتی است که باید مورد توجه قرار داشته باشد.
امّا سخن این است که چنین تولید کنندگانی بعضآ ازسوی مراکزی غیر از متولیان قانون وعمدتآ از سوی تولید کنندگان و فروشندگان اقلام مشابه مورد هجمه وتبلیغات منفی قرار می گیرند. مراکز و افرادی که با نگاهی رقابتی – البته از نوع ناسالمش - به تخریب می پردازند و جالب آنکه "دم خروس" منافع شخصی بد جوری توی ذوق آدمی می زند: آنجا که با سفسطه و مغلطه و دستاویز قرار دادن منابع علمی مجهول هم که شده در برابر موفقیّت این تولیدکنندگان اخلال ایجاد کرده و ذهنیت جامعه و مصرف کنندگان را به بیراهه می کشانند.
مثالی بزنم، چندی است که در گوشه و کنار شهرها، برخی از تولیدکنندگان اقدام به روغن گیری از کنجد در برابر چشم مصرف کنندگان می کنند و صرفنظر از معدودی از آن ها اغلبشان هم در حرفه خود صادقند. در چنین شرائطی یک از فعالان عرصه طب سنتی که خود انواع و اقسام مواد و عرقیات عرضه می کند - از جمله نعل اسب را در آب انداخته و بعنوان آب نعل! بفروش می رساند - اقدام به تبلیغات منفی و ایجاد ابهام درنوع سیستم تولید می کند. سیستمی که به "پرس سرد" معروف است و مورد تایید مراکز ذیصلاح بهداشتی و صنعتی هم هست.
اصولآ قانون در حوزه مواد خوراکی مردم حساسیتی ویژه باید داشته باشد – که دارد – اما بی تفاوتی در برابر ارائه "آب نعل" به مردم از جنبه های گوناگون منطقی نیست. و وقتی توجه کنیم که انحراف افکارعمومی و ایجاد ذهنیّت منفی نسبت به یک ماده غذائی شناخته شده مانند روغن کنجد از سوی فرصت طلبان " آب نعل فروش" چه صدماتی به مراکز تولیدی و اقتصاد و البته فرهنگ جامعه وارد می کند، اهمیت موضوع بیشتر رخ می نماید. حداقل در بخش اقتصادی سرمایه تولید کنندگان را بسوی بانک سوق داده تا در خانه بنشیند و دعا گوی بانک باشند و در بخش فرهنگی هم قرار گرفتن "آب نعل" در سبد غذائی شهروندان.
