الف - خیز کنگره برای تشدید تحریم‌های ایران

سه سناتور آمریکایی طرحی را برای وضع تحریم های جدید علیه جمهوری اسلامی ایران به سنای آن کشور ارائه کرده اند.

این طرح در صورت تصویب و تبدیل شدن به قانون، تحریم‌های تازه‌ای علیه ایران به بهانه‌های ادعایی حمایت از تروریسم، نقض حقوق بشر و توسعه برنامه موشکی وضع می‌کند. برای تصویب این طرح و تبدیل آن به قانون آرای اکثریت نسبی سنا ضرورت دارد. با توجه به اینکه در حال حاضر جمهوریخواهان در مجلس سنای آمریکا اکثریت دارند، به نظر نمی رسد مانعی برای تصویب این قانون در سنای آمریکا وجود داشته باشد.

در واقع با روی کار آمدن ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا و یکدست شدن قدرت در آمریکا و تمدید قانون تحریم های 10 ساله در زمان اوباما، گمانه زنی های بسیاری درباره برجام و آینده آن و وضع تحریم های جدید علیه ایران مطرح می شود.

به عبارتی بهتر در حال حاضر استراتژی آمریکا این است که یک تفسیر گسترده از برجام داشته باشد تا بتواند سختگیری های بیشتری بر ایران وارد نماید و این گونه خواسته های جدید خود را در زمینه توافق هسته ای تحمیل کند و از آن جا که برجام، توافق نامه دقیق و کاملی نمی باشد زمینه برای سوء استفاده در آن وجود دارد. مثلا یکی از دلایل پیشنهاد طرح فعلی، ظاهرا بدلیل برداشت های متفاوت طرفین از قطعنامه شماره 2231 شورای امنیت برمی گردد. مقامات آمریکایی معتقدند قطعنامه در تایید و تنفیذ برجام ایران را به توقف برنامه‌ موشکی یا بخشی از این برنامه ملزم کرده اما ایران این برداشت از قطعنامه فوق را مردود دانسته‌اند.

اما در حالی که آمریکایی ها برای به کرسی نشاندن خواسته های نامشروع خود از ابزار تحریم ها و فشار بیشتر می توانند استفاده می کنند ایران می بایست به ساز و کار حل اختلاف در برجام متوسل شود که بعید است ثمربخش باشد.

تاکتیک بعدی این خواهد بود که وضع تحریم های جدید مرتبط با حقوق بشر و تروریسم شدت می گیرد تا منافع ایران از برجام به حداقل برسد و یا از بین برود. استدلال آمریکایی ها هم این خواهد بود که قوانین تحریمی جدید که وضع خواهد شد منافاتی با برجام ندارد.

گفتنی است در نامه رهبر انقلاب به رئیس‌جمهور درباره الزامات اجرای برجام تاکید شده است : وضع هرگونه تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای (از جمله بهانه‌های تکراری و خودساخته‌ی تروریسم و حقوق بشر) توسّط هر یک از کشورهای طرف مذاکرات، نقض برجام محسوب خواهد شد و دولت موظّف است طبق بند ۳ مصوّبه‌ی مجلس، اقدامهای لازم را انجام دهد و فعّالیّتهای برجام را متوقّف کند.

جزئیات طرح جدید تحریم ها
این طرح توسط مارکو روبیو، تاد یانگ و جان کورنین، اعضای سنای آمریکا از حزب جمهوریخواه تهیه شده و در صورت تصویب، تحت عنوان قانون تحریم‌های غیر هسته‌ای ایران باعث خواهد شد آمریکا تحریم‌های سنگین اقتصادی و مالی را علیه برخی نهادها و اشخاص ایرانی به اجرا بگذارد.

بر اساس آن چه در وب‌سایت مارکو روبیو منتشر شده است، طرح پیشنهادی در صورت تصویب در کنگره آمریکا تحریم‌های شدیدی را در زمینه‌های مالی و اقتصادی بر ایران به دلیل آن چه اقدامات جمهوری اسلامی خوانده شده، اعمال خواهد کرد. اقدامات تحریک‌آمیز ایران شامل آزمایش موشک‌های بالیستیک، نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم خوانده شده است.

بر اساس این طرح، تحریم‌های تازه‌ای علیه سپاه و هواپیمایی ماهان اعمال خواهد شد. در بخش دیگری از این طرح، تحریم‌های فعلی در حوزه حقوق بشر افزایش خواهد یافت و تحریم‌هایی جدیدی نیز اعمال خواهد شد. بخش دیگری از این طرح شامل اعمال تحریم جدید علیه اشخاصی می‌شود که آگاهانه به برنامه موشکی بالیستیکی ایران کمک می‌کنند.

مارکو روبیو از منتقدان سرسخت دولت باراک اوباما در زمینه مذاکره با ایران بود. روبیو ضمن استقبال از آغاز به کار دولت دونالد ترامپ، عنوان کرده است: به همکاری با دولت جدید آمریکا در راستای پاسخگویی کامل از ایران در قبال تهدیدات هسته‌ای و غیرهسته‌ای امیدوار هستم.

سناتور یانگ نیز گفته است: ایران به خاطر ادامه حمایت از تروریسم و فعالیت تهاجمی در زمینه توسعه برنامه موشکی بالستیکی که به منزله تهدید متحدان، نیروهای نظامی و در نهایت سرزمین ماست، همچنان خطری عمده محسوب می‌شود.

قبل تر در اواسط آذرماه فایننشال تایمز به نقل از نمایندگان کنگره آمریکا گزارش داده بود که گروه دونالد ترامپ برای انتقال قدرت در این کشور درصدد راهی برای تحریم ایران به نحوی است که با توافق هسته‌ای منافاتی نداشته باشد.