تشویق وتنبیه درکودکان

بخش تعاملی الف - اعظم فعله گری

23 آذر 1392 ساعت 7:10

اشاره: مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های بینندگان الف است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. بینندگان الف می توانند با ارسال یادداشت خود، مطلب ذیل را تایید یا نقد کنند.


نحوه برقراری ارتباط درکودکان وتاثر گذاشتن بر آنان از موضوعاتی است که تمامی افراد جوامع از دیر باز با آن روبرو بوده اند. همه تلاش ماباید معطوف به شیوه تربیت صحیح کودکان باشد چراکه مهمترین عامل تعیین کننده سعادت آتی خانواده وجامعه هستند. پدران و مادران برای آموزش قواعد ومقررات اجتماعی به کودکان خود از شیوه های گوناگونی بهره می گیرند. که شاید تفاوت هایی باهم داشته باشند اما بطورکلی می توان انهارادر سه دسته ی تشویق، تنبیه واصلاح جای داد. والدین از راه های مختلفی این روش های تربیتی رابکار می بندند. که برخی از انها خواسته یاناخواسته راه افراط یا طرفیت رادرپیش می گیرند. وبرخی نیز با اعتدال کامل باموضوع مواجه می شوند.

پدر و مادری که برای کوچکترین کار فرزند خود تشویق رادرنظرمی گیرند و بر این عقیده هستند که با پاداش می توان کودک را به سمت اعمال مطلوب هدایت کردونیازی به تنبیه نیست راه افراط درتشویق رادرپیش گرفته اند یا بلعکس والدینی که به محض انکه رفتار نامناسبی از کودک خود ببیند به سرکوب او می پردازند راه تفریط درتربیت را طی می کنند. حفظ نظم، هماهنگی و یکسانی درفرایند تقویت رفتارهای معین موجب افزایش یا تحکیم آن رفتارهای می شود. در ضمن اهداف باید با توانایی های کودک تناسب داشته و والدین بتوانند توانمندی ها وناتوانی های فرزند خود را شناخته تا برنامه تربیتی انها به خوبی پیش رود. نباید سن کودکان را نادیده گرفت باید طوری برنامه ریزی شود که هدف های تربیتی همراه با افزایش سن کودکان، ظریف تر وپیچیده تر شوند. حالات روحی و وضعیت روانشناختی کودکان در تعیین اهداف بسیار مهم است. در واقع والدین باید برنامه ای تربیتی خود را با این حالات وفق دهند چراکه برخی از کودکان شاد، برخی غمگین، بعضی سرزنده وفعالند، عده ای خجالتی، گروهی دیگر آکنده از تجارب تلخ وناکام کننده هستند. بعضی از انها رقابت را دوست دارند اما در مقابل گروهی دیگر از آن گریزانند.

اهداف تشویق:

باید والدین هدف مورد نظر خود را در تشویق کودکان به زبان بیاورند یعنی برای کودک مشخص کنند که بخاطر کدام کار مورد تشویق قرار گرفته است. نکته دیگر اینکه پدر و مادر باید از گفتن جملات کلی پرهیز کرده و هدف را کاملا" بیان کنند. یعنی جملاتی مثل بچه خوبی باشیا در مدرسه دانش آموزی باید باشی و... چنین جملاتی نمی تواند منظور واقعی والدین را انتقال دهد. مخصوصا" اگر کودک از سن کمی برخوردار باشد.

اهداف تنبیه:

تنبیه هرگونه برخودی از سوی والدین را دربر میگرد که هدف آن ایجاد درد روانی یا جسمی در کودک باشد. روش های تربیتی که در تنبیه استوار هستند آزار دهنده بوده و کودک را می ترسانند. تنبیه همواره مترادف با کتک زدن نیست بلکه طیف گسترده ای از برخوردهای والدین را در بر می گیرد. آزار واذیت بدنی ( کتک) ایراد و انتقاد کردن شدید، ناسزا گفتن، مسخره کردن، توهین کردن وغیره.

تمامی این حالات شخصیت کودک را نشانه گرفته و اغلب به ان آسیب می رساند. اما تنبیه معایبی دارد که اندک مزیت احتمالی آنرا از بین می برد.

در این جا از کلام امیر المومنین حضرت علی (ع) بهره میگیریم که فرمود: خردمند، باادب پند می آموزد و حیوانات با کتک زدن تربیت می شوند.

همچنین زمانیکه شخصی نزدامام صادق (ع) رسید واز رفتار فرزندش شکایت کرد آن حضرت در جواب وی فرمودند اورا نزن، با او قهر کن، ولی این قهر را طولانی مکن.

روانشناسان تربیتی نیز نکاتی بعنوان معایب تنبیه ذکرکرده اتند از آنجمله: تنبیه موجب پدید آمدن احساس خصومت و کینه کودک نسبت به والدین می شود و میزان اعتمادبه نفس وی را پائین اورده واحساس های منفی از قبیل ترس و اظطراب درکودک افزایش می دهد. ازآنجا که خانواده نخستین هسته کوچک جامعه و کانون انس و الفت بین افراد آن است و خوشبختی یا تیره بختی هرکس در شیوه تربیتی وی در خانواده بنیان گذاشته می شود بر والدین لازم است تا در مورد شیوه های رفتاری خود با دیگران تلاش بیشتری را جهت سالم بودن محیط پرورشی فرزند خود انجام دهند.


کد مطلب: 208377

آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcefv8wfjh87xi.b9bj.html?208377

الف
  http://alef.ir