نقدی بر ادعاهای دکتر روازاده (قسمت دوم)

دکتر افشین احمدپور*، 7 اردیبهشت 91

7 ارديبهشت 1391 ساعت 12:04

اشاره: الف آمادگی دارد پاسخ دکتر روازاده، را در همین مکان انتشار دهد.

در قسمت نخست نقد ، به صورتی مختصر درباره ی دو مورد از ادعاهای جناب آقای «روازاده» توضیحاتی ارائه شد اما از آنجا که رواج مصرف نمک دریا به واسطه ی تبلیغات وسیع ایشان به سرعت در میان عموم مردم در حال گسترش است بهتر است که در این مجال ، ادّعاهای مطرح شده توسط ایشان درباره ی نمک دریا مورد بررسی قرار گیرد تا میزان صحت ادعاهای ایشان در این باب نیز آشکار گردد. جناب آقای «روازاده» در یکی از سخنرانی های خود که به صورت سی دی در سراسر جامعه پخش شده ، درباره ی نمک یددار چنین فرموده اند:

"نمک رو اخیرا ً فاسد کردن! به نام یُد! این یُدایی که تو نمک می زنن یُد شیمیاییه! و سرطان زاست گرچه بگن برای تیرویید خوبه! خوب آدم عاقل میاد چه فکری می کنه؟ می گه آقاجان ما نمی گیم یُد بده! خوبه! باشه! ولی سؤال! به قول آخوندا.. طلبه ها می گن مسألة ٌ! مسالة! اونی که یُدش بالاس چرا باید بخوره!؟اونی که یُدش میزونه چرا باید بخوره؟! چون این جذب می شه دیگه! دفع نمی شه به این راحتی! شیمیاییه! خوب! پس ما میایم چیکار می کنیم؟کاری رو می کنیم که اجداد ما می کردن! می گفتن یُدی را ما می دیم به مریض بخوره ... به مردم بخورن... همه بخورن...یُدی رو بهشون می دیم که اگر نیاز بود برداره نیاز نداشت دفع کنه! یُد طبیعی!مثل نمک دریا! عطاری که برید همون عطاری که آدرسش رو دم در بهتون می دن اونا دارن!..."

درباره ی نمک باید گفت که اصولا ً تفاوت چندانی به لحاظ ترکیب شیمیایی بین نمک دریا و نمک یُددار وجود ندارد چرا که عناصر عمده ی تشکیل دهنده ی این دو نوع نمک ، سدیم(Na) و کلر(Cl) هستند و مقدار مابقی عناصر موجود در این دو نوع نمک مانند کلسیم و منیزیوم به هیچ وجه در حدی نیست که از نظر تأثیر بر سلامتی انسان اختلاف معناداری را ایجاد نماید.

در باب مقدار یُد موجود در نمک دریا باید گفت که بر خلاف سخنان بی اساس جناب آقای «روازاده» ، میزان یُد نمک دریا بسیار کم است. مطابق اطلاعات ارائه شده توسط مرکز بین المللی کنترل اختلالات ناشی از کمبود یُد(ICCIDD) بررسی های صورت گرفته بر روی نمک ۸۱ دریا و دریاچه در ۲۱ کشور دنیا نشان داده است که به طور میانگین در هر کیلوگرم نمک دریا تنها ۷/۰ میلی گرم یُد وجود دارد. تنها استثناء این بررسی مربوط می شود به مقدار یُد دریاچه های کشور نیجریه که چیزی بین ۴/۱ تا ۵/۶ میلی گرم یُد به ازای هر کیلوگرم نمک دریا بوده است. از طرف دیگر مقدار نیاز روزانه ی یک انسان بالغ به یُد بر اساس دو معیار معتبر بین المللی به صورت زیر است:
۱- Estimated Average Requirements) EAR): مقدار یُدی که نیاز بیش از ۵۰ درصد از افراد را در یک گروه سنی برآورده می کند که بر اساس بررسی های صورت گرفته در افراد بالغ ۹۵ میکروگرم می باشد.
۲- Recommended Dietary Allowances ) RDA): مقدار یُدی که نیاز بیش از ۹۸ درصد از افراد را در یک گروه سنی برآورده می کند که بر اساس بررسی های صورت گرفته در افراد بالغ ۱۵۰ میکروگرم می باشد.
به عبارت بهتر اگر فرد بالغی بخواهد مطمئن شود که دچار کمبود یُد نخواهد شد باید حتما ً روزی ۱۵۰ میکروگرم (۱۵/۰میلی گرم) یُد دریافت کند. با یک چُتکه انداختن ساده می توان دریافت که برای تأمین نیاز روزانه ی یُد از نمک دریا ، یک فرد بالغ باید روزی ۲۰۰ گرم نمک دریا مصرف کند و این مقدار مصرف نمک یعنی خودکشی!

جالب است که جناب آقای «روازاده» ، در یکی از برنامه ی رادیو قرآن ناخواسته به پایین بودن میزان یُد نمک دریاچه ی ارومیه نیز اعتراف کرده و چنین فرموده است:
"از نظر علمي گفته مي‌شود كه نمك مناسب و كامل از نظر ارزش غذايي مي‌تواند دو نوع يد داشته باشد؛ يد به صورت «يُدات» يا به صورت «يُدور»، كه آن را يديت هم مي‌گويند. بهترين مقدار يدات را در داخل نمك در برخي از كشورهاي اروپايي ۲ واحد پي‌پي‌ام (واحد اندازه‌گيري يد) مي‌دانند. امّا متأسفانه اين مقدار ـ براساس آزمايشات ـ در مورد نمك‌هايي كه در بازار موجود است، مقدار بسيار بسيار نامناسب ـ در حدود ۶/۳۷ و ۶/۴۳ واحد يدات ـ و غير يكنواخت است. كساني كه تخصّص علمي دارند، مي‌دانند وقتي يدات يكنواخت نباشد بسيار براي بدن ضرر دارد. به علاوه اين نمك‌ها به سختي در آب حل مي‌شوند كه همين امر نشان دهندة ناخالصي شديد آن است. در صورتي كه بهترين نمكي كه به طور طبيعي وجود دارد، نمك دريا و نمك درياچة ارومیه است. براساس تجزیه و ترکیب‌های لازم، اعلام شده است که خوشبختانه این نمک به طور طبیعی ۱/۱ یدات بیشتر ندارد."

برای علمی تر شدن بحث ابتدا بگذارید مقداری در مورد واژه های ناآشنایی که در این سخنان به چشم می خورد سخن بگوییم و سپس نتیجه گیری لازم را به عمل آوریم.
از آنجا که طی قرن های گذشته ، کمبود یُد موجب ایجاد اختلالات غده ی تیرویید در صدها میلیون نفر از مردم دنیا شده بود به همین دلیل دو ماده کاندیدای اضافه کردن یُد شدند؛ یکی آب آشامیدنی و یکی هم نمک! چون هم ارزان قیمت بودند و هم به صورت روزانه توسط همه ی مردم دنیا مورد مصرف قرار می گرفتند. یُد خالص را می شد به آب آشامیدنی اضافه کرد اما برای اضافه کردن یُد به نمک نیاز به ترکیباتی بود که یک سری ویژگی های خاص داشته باشند. در جدول زیر تعدادی از مواد یُد داری که می شود آنها را به نمک طعام اضافه کرد آمده است:


با نگاهی به جدول بالا می توان دریافت که این مواد هر یک نکات مثبت و منفی خاص خود را دارند اما به طور شایع در بسیاری از کشورها فقط از دو ماده ی یدات پتاسیم(KIO۳) و یدید پتاسیم(KI) استفاده می شود. برای آشنایی با نوع ترکیب یُددار مورد استفاده در یُددار کردن نمک برخی کشورها به جدول زیر توجه فرمایید:


با نگاهی به دو جدول فوق الذکر می توانید به یکی از موارد دیگر در سخنان جناب آقای «روازاده» پی ببرید زیرا ایشان ادعا کرده که یُد موجود در نمک کشورهای اروپایی فقط ۲ پی پی ام(PPM) است در صورتی که با نگاهی به این جدول محرز می شود که هر کیلوگرم نمک در آلمان ۲۵ میلی گرم یُد دارد و این یعنی ۲۵ پی پی ام یا به تعبیر دیگر ۲۵ میکروگرم یُد در هر گرم نمک طعام!

با دقت بیشتر در جدول می توان فهمید که میزان یُد اضافه شده به هر کیلوگرم نمک طعام در نقاط مختلف دنیا با هم متفاوت است چرا که عوامل مختلفی در تخمین میزان یُد مورد نیاز افراد هر منطقه دخیل است که از آن میان می توان به سرانه ی مصرف نمک روزانه توسط افراد در منطقه ، میزان شیوع کمبود یُد در منطقه ، از بین رفتن یُد موجود در نمک بر اثر حمل و نقل و تاریخ ماندگاری نمک در فروشگاه ها اشاره کرد. به همین دلیل بسیار معقول است که میزان یُد اضافه شده به نمک در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت باشد و نتوان یک استاندارد واحد را برای همه ی دنیا تعریف کرد.
حالا شما با توجه به اظهارات جناب آقای «روازاده» که اعتراف کرده نمک دریاچه ی ارومیه تنها ۱/۱ پی پی ام یدات دارد می توانید حدس بزنید که چه فاجعه ای با مصرف نمک دریا رخ خواهد داد!! ما حتی اگر فرض کنیم که مردم ایران مانند مردم آلمان و اندونزی به کمترین میزان یُد در میان مردم دنیا نیاز داشته باشند باز هم باید چیزی حدود ۷/۲۲ برابر مردم آلمان نمک مصرف کنند تا یُد مورد نیاز بدن شان تأمین شود. یعنی اگر یک آلمانی روزانه ۱۰ گرم نمک طعام بخورد یک ایرانی باید روزانه ۲۷۰ گرم نمک دریای نمایندگی های جناب آقای «روازاده» را نوش جان کند تا یُد مورد نیاز بدنش را دریافت نماید!
نکته ی ظریف دیگری که در این میان وجود دارد این است که درصد یُد موجود در ترکیبات یُددار نمک دریا نیز به هیچ وجه ۱۰۰درصد نیست و به علاوه عوامل بسیاری نیز می تواند باعث کاهش یُد موجود در نمک شود. به همین دلیل استفاده از یدید پتاسیم تنها در کشورهایی مانند کانادا و آمریکا که تکنولوژی بسته بندی بسیار بالایی دارند قابل توجیه است زیرا علی رغم قابلیت حلالیت بسیار بالا به شدت ناپایدار است و به راحتی بر اثر عوامل گوناگونی مانند رطوبت ، ناخالصی ، گرما و ... دچار اکسیداسیون می شود و از بین می رود. به همین دلیل در یُد دار کردن نمک همیشه این عوامل را لحاظ می نمایند تا در نهایت مقدار یُدی که در نمک باقی می ماند بتواند یُد مورد نیاز فرد مصرف کننده را تأمین کند.
شاید اغراق نباشد اگر بگویم که برنامه ی اضافه کردن یُد به نمک موفق ترین و ارزان قیمت ترین برنامه ی پیشگیری از یک بیماری در تاریخ پزشکی است و علی رغم همه ی این ها به دلیل شیوع فقر و عدم وجود منابع مالی در بسیاری از کشورهای فقیر جهان برای اضافه کردن یُد به نمک هنوز هم دو میلیارد نفر در سراسر دنیا از کمبود یُد رنج می برند و در کشور ما که این برنامه انجام شده تازه عده ای پیدا شده اند و می خواهند با خریدن نمک دریا به ثمن بخس و فروش آن در بازار به قیمتی حدود ده برابر قیمت اصلی یک شبه پولدار شوند!! پولدار شدنی که سرانجام به قیمت گسترش کم کاری تیرویید و شیوع گواتر در میان مردم کشورمان تمام خواهد شد!

حال ما به طریق مماشات با جناب آقای «روازاده» ، منکر تمامی اطلاعات مستند مذکور می شویم و بر خلاف بدیهی ترین اصول علمی ، می پذیریم که نمک دریا حاوی یُد کافی برای تأمین احتیاجات بدن هر ایرانی است. حال جای این سؤال باقی است که با توجه به سرازیر شدن فاضلاب های صنعتی حاوی مواد بسیار سمی به داخل رودخانه ها ، آیا درست است که ما نمک دریایی که سرشار از مواد سمی همچون جیوه و آرسنیک است را بدون تصفیه در حلق مردم بریزیم؟!
جناب آقای «روازاده» مطابق معمول برای اقناع مخاطب مذهبی ، از ذکر احادیث فاقد سند و مجعول نیز غفلت نکرده و در یکی از برنامه های رادیو قرآن درباره ی نمک چنین گفته است :
"... هنوز من در دنیا با اطلاعاتی که به دست آوردم ندیدم هیچ یک از متخصصین علوم این رشته... تغذیه... در مورد نمک این رو اشاره کنند که نمک کارش اصلاح کردن غذا باشه! ما یک حدیثی داریم که اون بار من اشاره کردم مجدد عرض می کنم خدمتتون که رسول خدا می فرماید که :«مثل الاصحابی کالملح لا یصلح الطعام الّا به!» نمی فرمایند که نمک بخورید چون نمک خوب است یا تمام این مطالبی که راجع به نمک کم و بیش از نظر علمی هم ما امروزه می شنویم این حدیث که مشترک بین اهل تشیّع و تسنّن هست نمی گه که حتما ً به این شکل مصرف بشود که ما شنیده ایم! تأکید بر این دارد که... رسول خدا می فرماید که نمک مثل خود من هستم که اصلاح می کنم اصحاب خودم رو!! نمک هم همچنین کاری می کنه برای غذا..."

شما را نمی دانم اما بنده ، بی اختیار به یاد آن ضرب المثل معروف افتادم که شنیدن آن شاید برای شما نیز خالی از لطف نباشد:
" یکی گفت : خسن و خسین هر سه دختران مغاویه بودند که در مدینه آنان را گرگ درید . گفتند : خسن و خسین نبود ، حسن و حسین بود . هر سه نبود ، هر دو بود . دختر نبود ، پسر بود . مغاویه نبود ، معاویه بود. معاویه هم نبود ، علی (ع) بود . در مدینه گرگ آنها را نخورد بلکه امام حسن را زنش زهر داد ، امام حسین را هم شمر ملعون تو صحرای کربلا شهید کرد . آن کس را هم که گرگ خورد ، حضرت یوسف بود، آن هم در مدینه نبود ، در راه کنعان به مصر بود ، آن هم نخورد ، بلکه برادرهاش گفتند خورد که از اصل دروغ بود" .

حالا داستان ، داستان سخنان جناب آقای «روازاده» است که اولا ً حدیثی را به رسول خدا نسبت می دهد که از بیخ و بن جعلی است! ثانیا ً ادعا می کند که این حدیث مشترک بین شیعه و سنی است حال آنکه این حدیث جعلی فقط در کتب اهل سنّت درج شده و هیچ یک از محدّثین شیعه چنین حدیثی را نقل نکرده است! ثالثا ً متن اصلی حدیث جعلی نیز اینگونه نیست و ایشان حدیث جعلی را نیز جعلی تر می کنند! و رابعا ً برای همین متن غلط و نصفه نیمه هم ترجمه ای ابداع می نماید که بنای رفیع ادبیات عرب و عجم را به لرزه می افکند!
محض اطّلاع دوستان باید گفت که این حدیث در کتب مختلف اهل سنت مانند « تفسيرلباب التأويل في معاني التنزيل» معروف به تفسیر«خازن» نوشته ی «أبو الحسن علي بن محمد بن إبراهيم بن عمر الشيحي»آمده و متن اصلی آن به صورت زیر است:
"مثل اصحابی فی اُمتی کالملح فی الطعام لا یصلح الطعام الّا بالملح"
حالا شما این متن را با متن حدیثی که جناب حکیم ما نقل کرده اند مقایسه کنید تا بدانید که ایشان علاوه بر علوم رجال و درایه تا چه حد بر صرف و نحو عربی مسلط اند!
این حدیث جعلی در حقیقت از صنعت «تشبیه تمثیلی» سود جسته است که در علم بیان به نوعی از تشبیه اطلاق می گردد که وجه شبه آن از امور متعددی منتزع شده باشد. این شیوه ی بیانی در حدیث معروف و مستند"انت منی بمنزلة هارون من موسی..." و آیات و روایات دیگر نیز به کار رفته و به عنوان الگویی برای جعل احادیثی مانند حدیث نمک! سرلوحه ی جاعلان حدیث قرار گرفته است.گذشته از جعلی بودن حدیث طرز بیان متن حدیث توسط حکیم ما خیلی بامزه است و از آن بامزه تر ترجمه ی است که از حدیث فرموده اند.

جالب اینجاست که خود اهل سنّت این حدیث را جزء احادیث ضعیف طبقه بندی می کنند اما جناب حکیم ما که از گوجه فرنگی گرفته تا نمک یددار همه چیز را به چوب استعماری بودن می نوازد به خاطر اثبات سخنان غیر علمی خود در باب نمک به چنین حدیث ناروایی دست می یازد که هدف از جعل آن تنها تطهیر گناهان نابخشودنی عده ای از صحابی است که اسلام را از مسیر اصلی خویش منحرف کردند.

البته هنر ایشان تنها به ذکر احادیث جعلی برای اثبات سخنان غیرعلمی خلاصه نمی شود ، بلکه گاهی با استفاده از احساسات مذهبی مخاطبان سعی می کند اثبات کند که از روز ازل بین نمک و علی علیه السلام یک جور رابطه ی الهی وجود داشته است. به عنوان مثال ایشان در یکی از سخنرانی های خویش که اسناد تصویری آن موجود است چنین گفته است:
"نمک تو حروف ابجد عددش چنده؟ صد و ده! حضرت علی علیه السلام چنده؟صد و ده! ارتباطی حالا برید پیدا کنید! بزرگانی چون علامه حسن زاده ی آملی ها اینا رو می تونن بهتون بگن!"
من نمی دانم علامه حسن زاده ی آملی درباره این ارتباط نامعقول چه خواهند گفت اما خوب می دانم که «استاد مطهری» به شدت با چنین گزافه گویی هایی در پوشش دین مخالف بوده است.ایشان در کتاب «پانزده گفتار» در فصل لزوم تعظیم شعائر اسلامی فرموده اند:
"همچنین شعار عددی هم ما نداریم.یعنی یک عدد معین که از نظر اسلام ما باید برای آن احترام قائل باشیم.مثلاً کلمه ی مبارکه ی لااله الا الله به یک حساب ۱۳۵ است. اگر لام را مشدّد حساب کنیم می شود ۱۹۵.آیا عدد ۱۳۵ یا ۱۹۵ برای ما یک عدد مقدسی است؟نه! عدد۹۲ مساوی است با اسم مبارک محمد صلی الله علیه و آله و سلم. آیا عدد ۹۲ برای ما یک عدد مقدسی است؟ اگر ما یک جمعی تشکیل دادیم خوب است ۹۲ نفر باشد نه ۹۳ نفر و نه ۹۱ نفر؟ نه! عدد ۱۱۰ مساوی است با اسم مبارک علی علیه السلام آیا این عدد از نظر اسلام یک تقدسی دارد؟۱۱۰ با ۱۱۱ و با ۱۰۹ فرق می کند؟ نه اسلام از این بازی ها خوشش نمی آید.برای این جور چیزها یک حدیث ضعیف هم شما نمی توانید پیدا کنید!..."
اگر قرار باشد با استفاده از حساب ابجد غذایی نفی یا اثبات شود بنده هم می گویم عدد «دیزی» در حساب ابجد ۳۱ است و عدد «یزید» هم ۳۱!! بنابراین از امروز دیزی نخورید و اگر خواستید به ارتباط یزید و دیزی واقف شوید از بزرگانی چون علامه حسن زاده بپرسید!! آخر در کجای دنیای علم رسم است که از چنین استدلال های سخیفی برای اثبات یا نفی یک ماده ی غذایی استفاده شود؟ اگر قرار باشد که این گونه سخنان سخیف مبنای علم طب قرار گیرد که همه ی آزمایشگاه ها و دانشگاه ها را می بایست تعطیل کنند و بنشینند حروف ابجد میوه و سبزی را با نام پیامبران و امامان تطبیق بدهند!!!
ایشان متأسفانه در بسیاری از سخنرانی های خویش ، سخنانی را به خدا و قرآن و پیامبران نسبت می دهد که حتی فکر کردن به آن هم مو بر تن آدم سیخ می نماید و جالب اینجاست که بسیاری از این نسبت های عجیب در شهر قم و در حضور صدها طلبه ی معمّم و مکلّا مطرح شده است. به عنوان مثال به جمله ی زیر در باب اثبات فواید روغن کنجد توجه کنید:
" آقاجان! روغن کنجد! این علمی نیست؟ صد و بیست و چهار هزار پیغمبر روغن کنجد خوردن! همین الان تمام صهیونیست ها چه یهودی های صهیونیست چه یهودی هایی که با صهیونیست ها مخالفن همه شون شما برید تو خونه هاشون روغن کنجد می خوردن..."

ایشان طوری با اعتماد به نفس و قاطعیت جملات فوق را بیان فرموده که گویی در مطبخ ۱۲۴۰۰۰ پیامبر ، آشپزی می کرده یا چه می دانم تمام پیامبران از نمایندگی های ایشان روغن کنجد می خریده اند! وقتی که ما هنوز نام ۱۰۰۰ نفر از پیامبران را نمی دانیم آخر چطور می توان چنین ادّعایی را در جهت بالا بردن فروش روغن کنجد بیان کرد؟ اگر قرار باشد آبروی دین اینگونه دستمایه ی کاسبی شود ، یک دنبه فروش هم فردا می آید و مدّعی می شود که پیامبران الهی همه از روغن دنبه استفاده می کرده اند زیرا یکی از شرایط پیامبری اشتغال به شغل چوپانی در دوره ای از عمر بوده و پیامبران از همان جا با فواید روغن دنبه آشنا شده اند!!!

ایشان پس از آنکه تمامی پیامبران الهی را به صورت یک جا ، روغن کنجد خور معرفی می کند به سراغ نبی مکرم جهان خلقت صلی الله علیه و آله و سلم می آید و از قول ایشان حدیث زیرا نقل می کند که بنده در مقام نقد آن تنها به سکوت بسنده می کنم:
"...کره بخورید تا چربی خونتون تنظیم شه! فرموده ی رسول خداست!!"
ادامه دارد...

*پزشک و محقق در حوزه ی طب سنتی

کد مطلب: 152549

آدرس مطلب: http://alef.ir/vdcdox0fnyt0kk6.2a2y.html?152549

الف
  http://alef.ir